Blad vol liefde voor Carmiggelt
PZC
Mogelijk verbod op kite-surfen
Groentje begint
gretig bij ZMF
Natuurherstel stelt
Kamerleden teleur
Zeeuws Deltagebied
moet water bergen
voor grote rivieren
17
Dictee in
Oostkapelle
zaterdag 12 mei 2001
ook
Kamerleden
bang voor
onderschatten
hinder spoor
goes - De gevolgen van het
goederenvervoer door de komst
van de Westerschei de Container
Terminal in Vlissingen-Oost
mogen niet onderschat worden.
Dat vinden de Zeeuwse Kamer
leden L. van Dijke (Christen
unie) en S. Buijs (CDA). Zij zei
den dat na een gesprek met
Staten van Zeeland over de ac
tuele ontwikkelingen in de pro
vincie.
De actiegroep Gedender Beu uit
Kapelle heeft middels een peti-
tiedeBevelandse gemeenten die
aan het spoor liggen verzocht
meer aandacht te besteden aan
het goederenvervoer. Volgens de
actiegroep zal het containerver-
voer per spoor enorm toenemen
en tot overlast en gevaren leiden
voor omwonenden. De Zeeuwse
spoorlijn loopt dwars door be
woonde gebieden.
Gedeputeerde D. Bruinooge
(PvdA. economie) herhaalde
gisteren dat de capaciteit van de
spoorlijn ruim voldoende is om
het extra transport dat de con-
tamerterminal veroorzaakt te
kunnen verwerken en dat voor
de veiligheid de Nederlandse ei
sen in acht worden genomen.
Van Dijke vond die geruststel
ling echter niet voldoende. „Dat
die twee rails het aankunnen,
dat geloof ik wel. Maar het gaat
om de randvoorwaarden.
Van Dijke vindt dat er een op
lossing moet zijn voor de ver
wachte problemen in cle ge
meenten waar de treinen door
komen, voordat de eerste goede
rentrein gaat rijden. „Laten we
proberen niet dezelfde fouten te
maken als in het Westland, waar
eerst projecten zijn ontwikkeld
en later de vervoersproblemen
moesten worden opgelost."
Hij kreeg bijval van het Goese
CDA-Kamerlid Buijs. „We mo
gen niet voorbij gaan aan de si
tuatie in Goes." Van Dijke: „Die
moeten we juist meenemen."
Dansavond
MIDDELBURG - De club De
Goudvinken houdt zaterdag 19
mei een grote dansavond in ont
moetingscentrum Dauwendae-
le in Middelburg. Delta Swing
zorgt voor de dansmuziek. Het
feest begint om 20 uur en bezoe
kers moeten gebruik maken van
de achteringang.
door Jacques Geluk
NIEUWERKERK - Adri Leij-
dekkers laat in de achterkamer
op de eerste verdieping van
zijn huis in Nieuwerkerk een
aantal bijzondere boekjes zien
van Simon Carmiggelt. Ze zijn
niet speciaal door de verkleur
de kaften, maar door de per
soonlijke opdrachten die erin
staan. Aan vrienden van Car
miggelt. Ernaast ligt een map
met teksten van de schrijver in
diens eigen handschrift.
Een vlizotrap leidt naar de
kleine, volle voorzolder. Leij-
dekkers opent een ladenkast
met het ook voor hem onmis
bare archief dat nog is samen
gesteld door Leo Verhagen.
Daarin zijn alle Kronkels, de
cursiefjes die Carmiggelt
schreef voor Het Parool, op
chronologische, maar ook op
alfabetische volgorde te vin
den. Er is zelfs een index van
namen van mensen die hij
heeft beschreven - en waar die
zijn terug te vinden. Zelfs alle
wijzigingen die Carmiggelt
heeft aangebracht, 'al heeft hij
mij maar in me veranderd',
kunnen worden opgezocht. De
zolder zelf - een donkere, klei
ne ruimte waar verleden en he
den elkaar de hand reiken - is
tot de nok gevuld met materi
aal dat met de schrijver te ma
ken heeft.
Leij dekkers laat de rechtbank
verslagen zien die Carmiggelt
voor de oorlog schreef, maakt
een opmerking over de bijzon
dere stijl, die eerder in zijn la
tere cursiefjes dan in een ver
slag thuishoort. Rechts staat
de computer waarop Leij dek
kers het vier keer per jaar ver
schijnende blad 'Carmiggelt!'
produceert, het nieuwsblad
van de Carmiggelt-kring.
Pockets
„Voorop staat dat het een fraai,
leesbaar blad is. Carmiggelt
hield altijd van een mooie
krant. Ik ben dan ook net zo
lang bezig tot alles goed is",
zegt Leijdekkers, die zo'n vijf
tien jaar geleden pas werd ge
grepen door de schrijver. „Ik
heb hem nooit in Het Parool
gelezen. Ik ken hem zuiver van
zijn pockets. De eerste was
'Weet ik veel?'En dat is precies
het antwoord dat hij geeft op
Adri Leijdekkers (links) en Frans de Jong, al jaren verslaafd aan de publicaties van Simon Carmiggelt.
foto Marijke Folkertsma
de vraag waarom. „Ik was in
eens verslaafd." Vanaf num
mer 33 van het blad, dat ooit
begon als een gestencilde uit
gave, is hij er verantwoordelijk
voor.
Het lentenummer heeft als the
ma jazz. De meeste Kronkels
die erin staan gaan daar over.
Bijvoorbeeld 'Spot' uit 1976:
'Armstrong blies een zijner be
roemdste nummers. De com
ponist ervan zat in een loge met
zijn vrouw. Een heel oud nege
rechtpaar. De man liet zijn
hoedje op. Toen Bernstein hem
in bepaald gezwollen bewoor
dingen hulde bracht nam hij
het even af. Op zijn kale sche
del lag een zakdoek. Daarmee
bette hij zijn ogen, quasi ont
roerd. De lach van zijn vrouw
deed haar dikke lichaam
schokken. Aan dit sublieme
staaltje van ironie moest ik
denken toen ik in Nice een
grijnzende Armstrong zag met
een duif op zijn hoofd'.
En voor hij in de volgende
Kronkel, 'Love' uit 1975, de
loftrompet blaast over de jazz,
wordt de lezer geïnformeerd
over leven en werk van Louis
Armstrong. „Ik streef altijd
naar een thema. Het herfst
nummer gaat over Willem Els-
schot, met wie Carmiggelt veel
op had." Vorige zomer was het
thema voetbal. „Ik heb Dik
Bruijnestein gebeld, die er di
rect voor te vinden was een te
kening van Carmiggelt te ma
ken die daarmee verband
hield." Opvallend is het aantal
bekende Nederlanders dat be
langeloos aan het blad mee
werkt. Deze keer Max Dender-
monde over zijn vriendschap
met Carmiggelt.
Dwaasheden
Frans de Jong, die voor elke si
tuatie wel een typische Car-
miggelt-tekst paraat heeft, is
al meer dan een halve eeuw
liefhebber. „Ik wilde voor on
derweg wat te lezen hebben. In
Amsterdam vond ik zijn '100
Dwaasheden'. Ik had nooit van
hem gehoord, maar wist me
teen: dit is wat mij aan
spreekt."
„Peter van Straaten heeft,
zonder zijn pen van het papier
te halen, voor het gastenboek
van een van onze bijeenkom
sten met Carmiggeltvrienden
een prachtige tekening van Si
mon gemaakt", zegt De Jong.
Leijdekkers: „Bekenden heb
ben steeds meer belangstelling
en werken belangeloos mee.
Dat geldt ook voor de bijeen
komsten. die nu een beetje plat
liggen omdat het moeilijker is
zalen te vinden. Eli Asser, Ton
van Duinhoven, Jeanne Roos,
Marnix Kappers en Wim lbo
waren allen bereid te komen en
een Kronkel voor te dragen."
De Jong: „Mary Dresselhuys
belt wel eens met de vraag
wanneer ze wat kan doen."
Het maken van 'Carmiggelt!is
een fulltime job. De drukker
krijgt het 36 tot 40 pagina's tel
lende magazine kant-en-klaar
aangeleverd. Van Simons zoon
Frank heeft Leijdekkers toe
stemming alle Kronkels te pu
bliceren. Gratis. Ook voor de
foto's, onder anderen van
Frans Hemelrijk, hoeft niet be
taald te worden. De kleurenfo
to achterin het blad wordt er
met de hand ingeplakt, omdat
full colour-druk onbetaalbaar
is. Per uitgave zo'n 325 keer.
„Toen ik begon was het blad
een half jaar niet verschenen.
Er waren nog dertig abonnees.
Inmiddels zijn dat er driehon
derd. onder wie steeds meer
jongeren vanaf dertig jaar. De
oudste is 94 jaar, Mary Dres
selhuys. Om kostendekkend te
kunnen blijven werken kun
nen we er best wat bij gebrui
ken", zegt Leijdekkers, die
trots een origineel filmblik met
daarin een oude Kronkel op 16
mm-film laat zien. „De VARA
heeft de meeste tv-Kronkels
gewist." De Jong heeft daar
geen probleem mee. Hij heeft
ze allemaal op de band.
doorRinus Antonisse
MIDDELBURG - Zeeuwse Ka
merleden zijn uiterst ontevre
den over het buitendijkse na-
luurherstel in de Westerschelde.
Van de vijf projecten zijn er nog
maar twee - herinrichting veer
havens Kruiningen en Perkpol-
der - overeind gebleven en ook
die plannen zijn nog onzeker.
„Het had nooit zo mogen gebeu
ren met de natuurcompensatie.
Onze vrees dat het verkeerd zou
gaan, blijkt bewaarheid", zei L.
van Dijke (ChristenUnie) giste
ren na overleg met Gedeputeer
de Staten in Middelburg.
Hij gaat ervan uit dat het bui
tendijkse natuurherstel - dat de
schade door de verdieping van
de Westerschelde moet compen
seren - 'een buitengewoon te
leurstellend resultaat' oplevert.
Van Dijke is van plan daarover
de verantwoordelijke bewinds
lieden aan te spreken, om ze aan
hun beloftes te houden. „Ik wil
een maximale realisatie van wat
toen is toegezegd." Het Kamer
lid noemt de gang van zaken een
harde les die meespeelt in de
discussie over eventuele nieuwe
verdiepingen.
De CDA'er S. Buijs deelde de te
leurstelling. „Het is jammer dat
buitendijkse compensatie niet
haalbaar blijkt te zijn, maar ge
dane zaken nemen geen keer."
Hij vond dat verder gezocht
moet worden naar nieuwe mo
gelijkheden. „Is dat niet buiten
dijks, dan maar binnendijks."
G. Schoenmakers (PvdA) sprak
van een nootlotscenario. Hem
was uit het overleg bijgebleven
dat er voor één miljoen gulden
binnendijks meer natuur te idea
liseren is dan buitendijks. „Dat
is wel een verrassende conclu
sie."
Senator L. Ginjaar (WD) stelde
dat zonodig bekeken moet wor
den over de natuurcompensatie
ook buiten de Westerschelde en
naaste omgeving te verwezen
lijken is.
ChristenUnie, PvdA en WD
staan achter het regerings
standpunt over de toekomst van
de Westerschelde, zoals dat is
neergelegd in de Vijfde Nota
Ruimtelijke Ordening. Nieuwe
verdieping staat op gespannen
voet met de veiligheid voor
overstromingen van met name
het oostelijk deel van de Wester
schelde en de Zeeschelde. Ook
tast een volgende verdieping de
ecologische en cultuurhistori
sche kwaliteit van het gebied
verder aan. Van Dijke, Ginjaar
en Schoenmakers onderschre
ven dit van harte. Buijs wilde
geen mening geven. Hij wacht
de discussie in Vlaanderen en
Nederland af. Van Dijke onder
streepte dat een verdrag uit
1839 niet voor altijd en eeuwig
bepalend kan zijn voor het ver
ruimen van de vaargeul.
llustratieCor de Jonge
(Advertentie)
Bezoek op 18 mei de Technomarket!
www.technomarket.nl of bel Syntens (0118) 628 141
De volgende standhouders nemen deel:
Allplast BV
Schipper Accountants
Applied Instruments
Speedheat
Bever Innovaties
Steenbakker Partners Lastechniek BV
Boerman System
TDC
Automation (BSA)
Tramper Techniek BV
Cabrio Design
TWZ
CCG Reinigingsdiensten
Unitron Electronics Group
Chord projects
Van Meer Wikkelbedrijf BV
DC! Electronics vof
Wabeko b.v.
De Jong Reiniging Riooltechniek
Wagenvoorde Lastechniek BV
Delta Nutsbedrijven NV
Dinaiec Engineering
Engiplast
'NG Bank Walcheren
Lakwijk Kunststoffen Zeeland BV ^TffiM/Il
metaloterm ontop bv
Partitio BV
Reijnhout Elektro b v.
Recreatieschap neemt maatregelen na zwaar ongeval bij Alkmaar
door Piet Kleemans
SCHARENDIJKE - Natuur- en Recrea
tieschap De Grevelingen overweegt een
verbod op kite-surfing in oefen-surfplas-
sen. De nieuwe surfvorm, waarbij de sur
fer zich laat voorttrekken door een vlie
ger, zou op die plekken te veel gevaar voor
andere surfers opleveren.
Deze week gebeurde bij Alkmaar een ern
stig ongeluk met een kite-surfer. De surfer
in kwestie werd bij een rukwind door zijn
vlieger uit het water getild, sloeg over de
dijk en smakte met zijn hoofd tegen een
paal. De surfer raakte zwaargewond.
Directeur J. Lodders van het Grevelin-
genschap is vooral beducht voor de geva
ren die een kite-surfer voor andere ge
bruikers van het water op kan leveren.
„Het gaat behoorlijk hard en het risico
bestaat dat vooral onervaren kite-surfers
te veel naar hun vlieger kijken en te wei
nig naar wat er vlakbij in het water ge
beurt. En dan kunnen er ongelukken ge
beuren."
Lodders wil echter voorlopig nog niet ver
der gaan dan een verbod op kite-surfing
in oefen-surfplassen, afgescheiden stuk
ken ondiep water waar beginnende sur
fers het surfen kunnen leren. „Daar moet
je het in ieder geval niet hebben, maar el
ders op het water kan het misschien wel.
Dat willen we eerst nog eens even aan
zien."
De surfbranche onderkent volgens Lod
ders ook de risico's van de nieuwe rage, ze
ker voor onervaren surfers. „We hebben
als Grevelingenschap pas nog overleg ge
had met de ondernemers in de surfbran
che en die willen er alles aan doen om het
bliksemsnel in populariteit groeiende ki
te-surfen voor iedereen zo veilig mogelijk
te maken. Er wordt heel nadrukkelijk in
structie gegeven en er zijn ook verschil
lende cursussen."
Elders in Nederland bezorgden afgedre
ven surfers de Koninklijke Nederlandse
Redding Maatschappij (KNRM) vorig
jaar aardig wat werk. Voor het eerst sinds
jaren steeg het aantal hulpacties aan in
nood verkerende surfers. Een stijging die
volgens de KNRM vooral op het conto van
de kite-surfers bijgeschreven dient te
worden.
In Zeeland is volgens KNRM-medewer-
ker K. Groeneveld nog geen sprake van
een toename van het aantal surfers in
nood. „Ik denk dat ook het feit dat er in
2000 weinig zon en veel wind was, iets te
maken heeft met het gestegen aantal sur
fers in nood. Met in problemen geraakte
kite-surfers hebben wij hier nog niet te
maken gehad, maar kite-surfing is wel
iets wat we nauwlettend in de gaten hou
den."
door Rinus Antonisse
GOES - Hij is doordrongen van
de moeilijke opdracht. De
plaats innemen van iemand die
de Zeeuwse natuurbescherming
op de kaart heeft gezet. Gijs van
Zonneveld begint desondanks
blijmoedig op 1 juli aan zijn
nieuwe taak als hoofd Groene
Ruimte van de Zeeuwse Milieu
Federatie, als opvolger van
Thijs Kramer. „Ik heb een wel
zeer bekende voorganger, maar
ik zal mezelf gewoon moeten be
wijzen. Ik weet wat ik allemaal
waar moet maken. Dat zal een
leerproces zijn, ik ben nog een
groentje."
Van Zonneveld (32), opgeleid
tot milieukundige, komt over
van de Vereniging Natuurmo
numenten waar hij bij de in
spectie Zuid-Holland/Zeeland
beleidsmedewerker is. Van ter
reinbeheerder bij een grote club
naar algemeen belangenbehar
tiger van een vereniging die ge
vormd wordt door organisaties
van diverse pluimage. „Het zal
een groot verschil zijn in de ma
nier waarop ik me moet opstel
len, het vergt een andere in
steek." Hij is van plan het ooi-
goed te luisteren te leggen bij de
organisaties. „De achterban is
voor de ZMF erg belangrijk."
Het nieuwe hoofd Groene
Ruimte zegt goed uit de voeten
te kunnen met overleg en sa
menwerking. Hij waardeert de
lijn die door zijn voorganger
(man van verantwoorde com
promissen) is uitgezet. „Samen
werking is ook mijn manier van
werken. Je moet inzicht hebben
in de belangen van anderen",
zegt Van Zonneveld. Hij is ervan
op de hoogte dat binnen de ZMF
discussie gevoerd wordt over de
vraag of de federatie zoveel mo
gelijk naar overeenstemming
met andere partijen moet stre
ven, of juist meer actie moet
voeren. „Daar zal ik me dus ook
mee bezig houden. Ik zoek het
liefst naar overeenstemming."
Vernieuwing
Gijs van Zonneveld wijst erop
dat de positie van de natuurbe
scherming de afgelopen periode
veranderd is. „Vroeger waren
we er meestal overal te laat bij.
Nu worden we er op tijd bij be
trokken, we kunnen pro-actief
zijn. De rol van de natuur is ook
anders. De oude economische
dragers van het buitengebied
zijn niet meer zo daadkrachtig.
Er is letterlijk ruimte voor ver
nieuwing. Niet meer alleen kij
ken naar de economie, ook naar
de leefbaarheid, naar planten
en dieren. Dat is ook voor de
mensen gunstig."
Aan onderwerpen om zich op te
werpen geen gebrek. Van Zon
neveld noemt onder meer de dis
cussie over de toekomst van de
Westerschelde en de nieuwe
Vlaamse verdiepingseisen. Ook
zal de herinrichting van het
Veerse Meergebied een spreek-
punt worden. „Dat is een gebied
waar ontzettend veel winst ge
haald kan worden. Niet alleen
voor de natuur, ook voor de re
creatie en de landbouw."
De nieuwe ZMF-medewerker
woont sinds kort in Goes. „Ik
ben geboren op Goeree en wel
vertrouwd met de klei. Het
Zeeuwse landschap trekt me
heel erg. Ik heb een band gekre
gen met kustgebieden. De zee en
het getij - dat verbaast me
steeds, trekt me aan en valt me
op. Het ene moment het slik en
meteen de vogels, dan weer een
grote waterplas."
OOSTKAPELLE - Basisschool
De Knolwilg houdt donderdag
31 mei voor de tiende maal het
Groot Oostkappels Dictee der
Nederlandse Taal.
Het dictee, evenals voorgaande
jaren geschreven door Goese-
naar Huib Boogert, wordt ge
houden vanaf 20.00 uur in de
school. De inschrijving staat
open voor iedereen. Snel reage
ren is aanbevolen, want er is
plek voor honderd personen.
Een dag later wordt het Klein
Oostkappels Dictee der Neder
landse taal gehouden voor leer
lingen van de groepen zeven en
acht van de basisscholen. Om
14.00 uur begint Boogert met
het voorlezen van dit dictee, dat
speciaal is geschreven voor deze
leeftijdsgroep. Inschrijven voor
het groot dictee kan via deknot-
ioilg@zeelandnet.nl
door Rinus Antonisse
VLISSINGEN - De Zeeuwse
Delta moet een belangrijke rol
gaan spelen voor het wegwer
ken van overtollig water uit de
grote rivieren. Daarvoor is méér
uitwisseling tussen de huidige
afgesloten bekkens noodzake
lijk. Niet door dammen en dij
ken door te steken, maar via
aanleg van (grote) doorlaatmid-
delen. De Delta als doorstroom
gebied richting Noordzee is van
groot belang voor het bereiken
van een grotere veiligheid tegen
overstromingen in Nederland,
ook buiten de kustzone.
Deze opvattingen presenteerde
Eric Marteijn, afdelingshoofd
rivieren van het Rijksinstituut
voor Integraal Zoetwaterbe
heer en Afvalwaterbehandeling
(RIZA) vrijdag in Vlissingen tij
dens een mini-symposium over
de Oosterschelde. Hij onder
schreef de uitkomsten van het
projeet Blauwe Delta, dat Rijks-
waterstaat Zeeland uitvoert,
waarin de nieuwe rol voor de
Zeeuwse en Zuid-Hollandse
wateren wordt belicht. Marteijn
gaf aan dat het van slot halen
van de Delta bij hoge wateraf
voeren via de rivieren flink wat
soelaas kan bieden.
Wanneer er bij Lobith (de
hoofdkraan voor de Nederland
se waterhuishouding) een ex
treem hoge hoeveelheid water
van 16.000 kubieke meter per
seconde het land binnen
stroomt, moet het mogelijk zijn
daarvan zo'n 2.000 kubieke me
ter te bergen via de Delta (de rest
gaat onder meer naar het IJssel-
meer en Nieuwe Waterweg). Die
afvoermogelijkheid zorgt in de
benedenrivieren voor een da
ling van de waterstand met 20
tot 50 centimeter. Marteijn zag
dat als een aanzienlijke verlich
ting, die veel problemen langs
de rivieren, zoals ter hoogte van
Dordrecht, kan voorkomen.
Kraamkamer
Het weer doorstromen van het
Deltagebied met zoet water le
vert volgens Marteijn niet alleen
voordelen op voor de veiligheid.
Er ontstaan ook betere ecologi
sche omstandigheden, de
kraamkamerfunctie voor de
visserij verbetert, de recreatie
krijgt beschikking over beter
water en de scheepvaart ver
loopt soepeler. De knelpunten
zoals de zoetwaterafvoer van
West-Brabant en de verzilting
voor de landbouwachtte hij op
losbaar. „Zoute landbouw
stemt nu niet tot optimisme,
maar dat was twintig jaar gele
den met de biologische land
bouw ook zo."
Het symposium werd gehouden
vanwege het vertrek van Thijs
Kramer als hoofd Groene Ruim
te van de Zeeuwse Milieu Fede
ratie. Hij ging zelf in op het plan
Tureluur, de ontwikkeling van
nieuwe natuur langs de boorden
van de Oosterschelde. Van de 44
bedachte projecten zijn er 13
klaar of in uitvoering en 9 in
voorbereiding. Kramer was te
vreden over de voortgang, al
toonde hij zich teleurgesteld
over de houding van water
schap Zeeuwse Eilanden, dat
zeggenschap heeft over de inla
gen langs de Schouwse kust.
Kramer verweet het schap niets
te willen doen aan verbetering
van de natuur in deze inlagen en
met overbeweiding, gebruik
van kunstmest en bestrijdings
middelen juist het tegenoverge
stelde te bereiken.
Zandhonger
Kramer herinnerde eraan dat in
het kader van plan Tureluur is
voorgesteld weer zout water toe
te laten in Rammegors, het na
tuurgebied tussen het Volkerak-
meer en de Oosterschelde. Zo'n
tien jaar geleden was de eerste
keer dat ontpolderen werd inge
bracht (en geen negatieve reac
ties ontlokte). Het idee bleek
destijds te duur. Kramer pleitte
ervoor de positie van het Ram
megors opnieuw te overwegen.
„Ontpolderen leidt in de kortste
keren tot prachtige natuur." Hij
riep Rijkswaterstaat op alle cre
ativiteit te mobiliseren om te
voorkomen dat door het vollo
pen van de geulen de schorren
en slikken verdwijnen.
Het mobiliseren van creativiteit
was dertig jaar geleden ook aan
de orde, bij de acties om de Oos
terschelde open te houden,
bleek uit het betoog van journa
list-actievoerder Kees Slager.
Hij keek terug op wat hij be
schouwde als de grootste mi
lieu-overwinning in Nederland.
Slager was bezorgd over het
ontdekken van de Oosterschel
de door de nieuwe rijken, die op
verkeerde plaatsen huizen bou
wen. „Het doet pijn aan de ogen,
je waant je in een Sterspot van
CenterParcs." Hij betoogde dat
verbodsborden langs de Ooster
schelde zoveel mogelijk verme
den moeten worden.