Het gaat niet alleen om de centen
Nooit de makkelijkste weg
PZC
Kapiteins PSD
vangen bot bij
Statenfracties
Ab van Hanegem zoekt het
evenwicht in tegenstellingen
14
Acties
Zangactiviteit
kunst cultuur
ZEEUWSE
BELOFTE
dinsdag 8 mei 2001
door Roelf Reinders
Geen ballonnen en vlaggetjes maar
harde acties. De actiecomités van
ziekenhuispersoneel hebben het softe
en ludieke van zich afgeschud. Ze bui
gen zich over draaiboeken voor zon
dagsdiensten en werkonderbrekin
gen. De acties in Zeeland beginnen
morgen bij Ziekenhuis Walcheren in
Vlissingen. Het Oosterscheldezieken-
huis in Goes volgt mogelijk volgende
week. En het pas opgerichte actieco
mité in Ziekenhuis Zeeuws-Vlaande-
ren polst de actiebereidheid bij het
personeel.
René de Neve kan de CAO niet vinden.
De psychiatrisch verpleegkundige en
lid van het actiecomité van het Zie
kenhuis Walcheren belt even snel een
collega.
De vraag: wat verdient een verpleeg
kundige op z'n top? Antwoord: 4600
gulden bruto. Een verpleegkundige
verdient op het niveau van een par-
keercontroleur, concludeert De Neve.
„Droevig."
Niet dat hij het werk van parkeercon-
troleurs te min vindt. „Maar een ver
pleegkundige heeft het dan gehad",
valt Menno Smit, lid van het actieco
mité en ook psychiatrisch verpleeg
kundige, hem bij. „Gemeenteambte
naren kunnen nog groeien." Personeel
van Ziekenhuis Walcheren begint
morgen met zondagsdiensten voor
een betere CAO.
De actiecomités en bonden laten voor
ziekenhuispersoneel een zeldzame
grimmigheid zien, waar komt die van
daan?
De Neve: „Uit de frustratie die in de
loop van de jaren flink is gegroeid.
Verpleegkundigen werken nog met
een waarderingssysteem dat zeven
tien jaar geleden is ingevoerd. Intus
sen is de zorg zwaarder en complexer
geworden. De frustratiegrens is be
reikt."
Meer loon en jullie zijn tevreden
De Neve: „Het mag dan lijken alsof
het alleen over geld gaat. Maar het
gaat ook over werkdruk, kwaliteit
van zorg, loopbaanperspectief, scho
ling, kinderopvang, ouderenbeleid."
Smit: „Personeel is de bezuinigingen
van ziekenhuisdirecties beu. Zestig
tot zeventig procent van de zieken
huiskosten gaat op aan personeel. Di
recties kijken constant: hoe kan ik
daar nog op bezuinigen. Dit proces
van schipperen loopt al jaren. Afde
René de Neve (1) en Menno Smit van het actiecomité
in Ziekenhuis Walcheren: „Harde acties zonder consequenties voor patiënten bestaan
lingen veranderen of gaan zelfs dicht.
Als je dat een paar keer meemaakt,
gaat de lol er wel af."
De Neve: „De mensen die achter blij
ven, moeten het dan doen. Op sommi
ge afdelingen zijn ervaren verpleeg
kundigen vervangen door jonge, pas-
gediplomeerde verpleegkundigen en
oproepkrachten en uitzendpersoneel.
En dan neemt de druk gigantisch toe.
Hoe vaak denkt u tijdens het werk: dit
klopt niet, maar ik kan niet anders
De Neve: „Dagelijks. Wij worden ge
mangeld tussen onze professionaliteit
en de prioriteiten die wij constant
moeten stellen."
Smit: „Het is steeds weer beslissen:
wat doe ik eerst, wat moet maar even
wachten."
De Neve: „De werkdruk bij verpleeg
kundigen leidt tot kwaliteitsverlies.
De acties zijn ook een noodkreet dat
de kwaliteit van zorg in het geding is.
De iverkgevers hebben hun bod van
verplicht 38 uur werken in plaats van
36 uur ingetrokken. Nu staat nog jul
lie eis van een loonsverhoging van
12,8 procent voor twee jaar, de zieken
huizen willen niet verder gaan dan ne
gen procent. Dat lijkt een marginaal
verschil.
De Neve: „Het gaat om meer. Komen
er afspraken over werklastbeheersi ng
en kwaliteitsmetingen? Over scholing
en ouderenbeleid? Het gaat niet alleen
om geld."
De directeur van het ziekenhuis in
Leeuwarden, waar de acties zijn be
gonnen, zei gisteren: „Op korte ter
mijn meer uitgeven aan salarissen
gaat ten koste van de opleidingen en
personeelsuitbreiding. Ik denk toch
dat veel verpleegkundigen voor de
lange termijn zullen kiezen voor een
collega erbij boven een procent meer."
De Neve: „Het moet én én zijn."
Smit: „Bij de vorige CAO is gesproken
over meer instroom, het beter volgen
van werkbelasting, ziekteverzuim
protocollen. Die lijn moet je volhou
den. Zorg dan voor rust op het CAO-
front en ga door met de campagnes om
mensen voor de zorg te interesseren."
De Neve: „Die mislukt zijn."
Smit: „Neem nu dit ziekenhuis. Het
niet kunnen vervullen van vacatures,
dat begint nu te spelen. Terwijl ik vijf
jaar geleden wel eens van de directie
tussen de regels door vernam: 'We
hoeven geen sociaal beleid te voeren,
de mensen blijven toch wel plakken.
We moeten eerder een asociaal beleid
ontwikkelen, dat mensen nu eindelijk
eens vertrekken uit dit ziekenhuis zo
dat er jonge mensen bijkomen die niet
zoveel verdienen.' En als je nu kijkt
naar scholingsmogelijkheden, carri
ère-perspectief, kinderopvang, het
schort nog steeds aan het sociaal be
leid. Veel mensen die in deeltijd willen
werken, mogen dat niet omdat er een
personeelstekort is. Maar die mensen
denken: dan stop ik er wel mee. Door
niet in de zorg."
foto Lex de Meester
de opstelling van de directie raak je
mensen kwijt."
Veel Walcherse huisartsen deden vori
ge week niet mee aan de landelijke
huisartsenstaking. Eén van hen zei
dat hij niet over de ruggen van patiën
ten z'n gelijk wilde halen.
Smit: „Deze acties gaan niet over de
ruggen van de patiënt. Sommige afde
lingen wilden acties op dagen dat het
erg druk is. Wij zeggen: niet doen. Wij
draaien zondagsdiensten. Donderdag
staan een verpleegaf deling en de ope
ratiekamer op het programma. Maar
we hebben 's middags wel vier mensen
clie de volgende dag geopereerd moe
ten worden. Die nemen we gewoon op.
Wij willen harde actie, maar patiën
ten hoeven niet onevenredig schade te
ondervinden."
De Neve: „Maar wij kunnen niet ga
randeren dat patiënten af en toe niet
lelijk zullen kijken. Ze komen gega
randeerd voor teleurstellingen te
staan. Harde acties zonder conse
quenties voor patiënten bestaan niet
in de zorg. Ik doe dit niet voor m'n lol.
Ik baal er echt van dat er acties nodig
zijn. Maar het is pure noodzaak."
door Ben Jansen
MIDDELBURG - De Christen-
Unie in de Staten van Zeeland
sluit niet uit dat bij de Provinci
ale Stoomboot Diensten (PSD)
een interim-manager zal moe
ten worden aangesteld, zoals de
kapiteins van het veerbedrijf
wensen. Andere fracties zijn
nog niet zo ver. Ze willen aller
eerst de reactie vernemen van
Gedeputeerde Staten op de
brief die de advocaat van de ka
piteins afgelopen weekeinde
aan de provincie heeft gericht.
Fractievoorzitter J. van Ginkel
van de ChristenUnie zei zich te
kunnen voorstellen dat het uit
eindelijk nodig zal blijken het
management bij de PSD te ver
sterken. Hij erkende dat dit dan
in principe neerkomt op inwilli
ging van de eis van de kapiteins
een interim-manager te benoe
men. De PSD wordt eind 2003
opgeheven, na de ingebruikna
me van de Westerscheldetunnel
Van Ginkel: „Dat betekent dat
je op zoek zult moeten naar een
tijdelijke oplossing."
Van Ginkel toonde zich begin
vorige maand vergeleken met
andere Statenleden nogal scep
tisch over het voornemen van
het dagelijks provinciebestuur
een gesprek te beleggen om de
lucht tussen kapiteins en direc
tievan de PSD te klaren. Dat ge
sprek is door de kapiteins als
teleurstellend ervaren. Enkele
dagen geleden zond advocaat B.
Vader opnieuw een brief, waar
in hij de grieven van de kapi
teins over de communicatie bin
nen de PSD andermaal onder de
aandacht bracht en bovendien
hun zorgen verwoordde over de
veiligheid aan boord van de
schepen door de inzet van on
voldoende opgeleide en ervaren
uitzendkrachten.
„Hier was ik al bang voor", luid
de gisteren Van Ginkels reactie
op het nieuwe schrijven namens
de kapiteins. „We moeten dit
buitengewoon serieus nemen."
De voorzitter van de Christen-
Unie-fractie in de Staten erken
de dat de onvrede bij de kapi
teins voorlopig een zaak voor
het dagelijks provinciebestuur
is.Zo zijndezaken geregeld: de
medewerkers van de PSD over
leggen met de directie en als dal
niet naar wens verloopt kunnen
ze zich tot Gedeputeerde Staten
wenden. Die zijn verantwoor
delijk voor het personeelsbe
leid. Daar moeten wij als Pro
vinciale Staten niet tussen
komen. Daarom heb ik er ook
bewust van af gezien contact te
zoeken met de kapiteins om
rechtstreeks hun verhaal te ho
ren. Dat kost moeite, maar we
zijn nog niet aan zet."
De brief van advocaat Vader
had F. van Kollem (Groen Links]
verbaasd, juist omdat in een ge
sprek tussen een deel van de ka
piteins en de directie de basis
voor herstel van vertrouwen
leek te zijn gelegd. Hij zei de
klachten van de kapiteins te be
schouwen als een signaal dat de
spanningen bij de PSD begin
nen op te lopen nu de ophef
fingsdatum dichterbij komt.
„We hebben een redelijk aantal
maatregelen genomen om dit
soort dingen zo veel mogelijk te
voorkomen."
F. de Paauw (PvdA) vond dat de
manier waarop de kapiteins
zich uiten zo langzamerhand
begint te lijken op 'gejengel van
kinderen die hun zin niet krij
gen'. De bezorgdheid van de ka
piteins over de veiligheid aan
boord van de veerboten zag hij
als een 'erbij gesleept argu
ment'. Hij zei ervan overtuigdte
zijn dat de Scheepvaartinspec
tie wel een oogje op die veilig
heid houdt.
Gedeputeerde Staten bespre
ken de brief namens de kapi
teins vandaag.
MIDDELBURG - In de gerefor
meerde kerk aan het Klein
Vlaanderen in Middelburg
wordt zaterdag 12 mei een sing-
in gehouden. De praiseband
Image uit Kampen treedt op. De
leden van de band willen door
hun spelen laten zien dat g
ven niet saai hoeft te zijn. De
sing-in begint om 19.30 uur.
door Ernstjan Rozendaal
VLISSINGEN - Een vriend
noemt hem 'de blinde schilder'.
Dat heeft alles te maken met de
werkwijzevan de Amsterdamse
schilder Ab van Hanegem, die
de afgelopen twee maanden
weer in \lissingen woonde, de
stad waarhij opgroeide. Tijdens
het schilderen plakt hij grote
delen van zijn doek af om het
complexe perspectief te berei
ken dat hij voor ogen heeft. „Ik
zie soms niks. Wat ik wil schil
deren zit in mijn kop. Vandaar
de blinde schilder."
Op uitnodiging van het Buro
Beeldende Kunst Vlissingen
heeft Van Hanegem de afgelo
pen twee maanden gewerkt en
gewoond in studio 8 van kunst
centrum deWillem3. Zondag
begint daar de expositie van wat
hij in Missingen heeft gemaakt.
Blikvangers zijn twee grote
schilderijen (230 x 280 cm) met
kronkelende slangen en golven
de tegelvelden. In de Ideurige
abstracte schilderijen is een
zeer precieze manier van schil
deren afgewisseld met ogen
schijnlijk grove verfstreken.
Het perspectief is raadselach
tig. Vsn Hanegem lijkt erin ge
slaagd tegelijkertijd voor- en
achterkant, binnen- en buiten
kant van dingen af te beelden.
Sommige delen van het werk
hebben diepte, andere lijken
eerder uit te stulpen.
Gissen
Vooral de 'huid' van de slang no
digt de beschouwer van de
schilderijen uit zich voor te stel
len wat niet zichtbaar is. Motie
ven verdwijnen en duiken elders
weer op, hoe het tussenliggende
gedeelte eruitziet is een kwestie
van gissen. Van Hanegem: „Wat
me interesseert is hetgeen je niet
ziet."
Hij vergelijkt het met gooche
len. De schilder werkt op een
plat vlak. Daarvan maakt hij
geen geheim, sterker nog: be
paalde delen van het doek laat
hij bewust onbedekt. Tegelij
kertijd wil hij de illusie van
diepte oproepen, zo sterk dat de
beschouwer het idee krijgt dat
hij het schilderij kan binnen
stappen. Die tegenstelling heeft
een parallel in het combineren
van volstrekt uiteenlopende
schilderstijlen en het creëren
van een beeld dat zich eenvou
dig voordoet maar immens com
plex is. „Ik zoek evenwicht tus
sen tegengestelde dingen."
Van Hanegem kan die com
plexiteit alleen bereiken door
een combinatie van technieken
die hij in de loop der jaren heeft
uitgeprobeerd. Bij het hanteren
van sjablonen of het afplakken
van grote gedeelten om andere
stukken te kunnen spuiten, is
vooruitdenken een voorwaarde.
„Ik werk behoorlijk rationeel.
Wie eenmaal oog heeft voor in
trigerende perspectief denkt
onmiddellijk aan het werk van
Escher, in hoeveel opzichten
Van Hanegems schilderijen
daarvan ook afwijken. „We zijn
allebei gefascineerd door zoiets
als de kubus van Necker", be
vestigt Van Hanegem. „Dat is de
getekende kubus die zowel bin
nenkant als buitenkant kan
zijn. Toch is Escher niet mijn in
spiratiebron. Als kleine jongen
vond ik zijn werk mooi, maar
het is me te plaatjesachtig. Op
de kunstacademie mocht ik het
natuurlijk niet mooi vinden."
Invloed
Wie meent dat Escher van in
vloed is op zijn schilderijen
moet bedenken dat Karei Appel
en Willem De Kooning dat even
goed zijn. „Hun expressieve
schilderwerk is een stuk over-
wogener dan het lijkt. Met een
groot woord zou je ze ook con
ceptueel kunnen noemen. Het is
niet allemaal onbeheerst ge-
kladder, hun schilderijen zitten
vol overwegingen en beslissin
gen. De Kooning zette de scha
duwen onder zijn kwaststreken
aan. Ik citeer net zo goed uit hun
werk."
Illusie
Van Hanegem suggereert liever
ruimte dan dat hij met de wer
kelijke ruimte speelt. Als schil
der voelt hij zich dan ook meer
verwant met architecten dan
met beeldhouwers. „Met een
klassieke sculptuur heb ik niet
veel. Beeldhouwkunst is iets
waar je omheen moet wandelen.
Ik vind het veel mooier te sugge-
ren hoe de achterkant van iets
eruitziet. Ik wil op een plat vlak
de illusie wekken van een ruim
te waarin je je kunt begeven.
Letterlijk betekent illusie op
lichting. Dat is een mooie om
schrijving, als je tenminste
uitgaat van twee mogelijke be
tekenissen. Ik licht iets op, een
bepaalde kwaststreek bijvoor
beeld, en op een bepaalde ma
nier speel ik ook vals."
Afsluiting werkperiode Ab van Ha
negem, zondag 13 mei om 15 uunn
deWillem3, studio 8.
Dichter/kunstenaar Koos Dalstra
draagt het speciaal gemaakte ge
dicht 'Ab Heute' voor. Te zien t/m 27
mei, do t/m zo van 12-17 uur.
Schildr Ab van Hanegem: „Ik wil op een plat vlak de illusie wekken van een ruimte waarin je je kunt begeven." foto Lex de Meester
Zaterdag vindt in het Arse
naaltheater in Vlissingen de fi
nale plaats van het popcon
cours De Zeeuwse Belofte
aanvang20 uur). De winnaar
verdient een plek in de zuide
lijke voorronde van de Grote
Prijs van Nederland. In een
vierdelige serie stelt de PZC
deze week de finalisten voor.
Vandaag, in aflevering één: Celldust wil 'een muur van geluid creëren, het publiek laten surfen op de muziek die in golven over
Celldust. ze heenspoelt'. foto Marijke Folkertsma
door Ernst Jan Rozendaal
KERKWERVE - Met hun har
de muziek zijn ze buitenbeen
tjes in de Zeeuwse popscene.
Vernieuwing is voor de
Schouwse formatie Celldust
belangrijker dan toeganke
lijkheid. „Veel popproducten
uit Zeeland zijn conservatief.
Wij zijn redelijk progressief."
Sinds augustus bestaat
Celldust in de huidige forma
tie. Drummer Roland van IJs-
seldijk en gitarist Jerome Bohg
kennen elkaar uit een eerdere
groep, Element. De eerste is
een liefhebber van hardcore,
de tweede van de alternatieve
gitaarrock van Smashing
Pumpkins. In de loop der tijd
zijn hun muzikale voorkeuren
naar elkaar toegegroeid en
hebben ze muzikanten weten
te vinden die op één lijn zitten.
Dat zijn bassist Reinier Bom,
gitarist Ward Soeters, zanger
Michael Koppelaar en percus
sionist Bas Kloosterman, die
ook verantwoordelijk is voor
de samples.
Crossover en nu metal zijn de
woorden waarmee ze hun mu
ziek omschrijven. Het heeft
wel iets weg van Korn en Limp
Bizkit, erkennen ze, maar toch
is dat een vergelijking die ze
nietzint. „Onze muziek is min
der hiphop-georiënteerd en
sferischer", aldus Bom. „Er zit
nog een aardige dosis Smas
hing Pumpkins in. Emotie en
dansbaarheid zijn belangrijk.
We zijn wel een harde band. We
willen een muur van geluid
creëren, het publiek laten sur
fen op de muziek die in golven
over ze heenspoelt. Het pro
bleem is dat mensen zich bij
harde muziek niet veel kunnen
voorstellen. 'Metallica', den
ken ze dan. Daar lijken we
overduidelijk niet op, dus
trekken ze maar een vergelij
king met Limp Bizkit.
Clichématig
Maar die groep is in de ogen
van Celldust veel te commerci
eel. Bom: „Hun muziek is zo
clichématig dat er in feite geen
verschil is met de Backstreet
Boys. Ze zijn een slap aftreksel
van zichzelf geworden. Alle
leuke dingetjes van eerdere
platen herhalen ze. Korn doet
dat in mindere mate ook.
Daarom hebben we moeite
met een vergelijking met die
twee." Want Celldust wil ei
genzinnig blijven, tegen
draads zelfs, altijd op zoek
naar vernieuwing. „Wij zitten
in de cultsfeer", verklaart
Bom. „Dan hoor je een band
die goed verkoopt eigenlijk
vies te vinden. Dat is toch een
beetje prostitueren."
De muzikanten van Celldust
zouden met hun eigen muziek
graag hun geld verdienen,
maar zonder van hun muzika
le koers af te wijken. „Om je
muziek boeiend te houden,
moet je constant veranderen,
constant vernieuwen", vindt
Kloosterman. En Bohg:
„Waarom zou je voor de mak
kelijkste weg kiezen? Het is
veel interessanter als je een
weg inslaat die niet voor de
hand ligt."
Vechtsport
Hoewel dansbaarheid een be
langrijke voorwaarde is, mist
de muziek van Celldust het
party-karakter van veel Limp
Bizkit-nummers. Ook de tek
sten zijn niet zo opgewekt. Bo
hg: „Daarin stoppen we onze
frustratie, pijnlijke ervarin
gen, liefde ook, maar dan
vooral de woede je daardoor
soms opbouwt. 'Seli control'
gaat over iedereen die zich met
mijn leven bemoeit en dat ik
dat niet meer wil." Bom: „We
zijn heus niet manisch-de-
pressief, hoor. We hebben het
ontzettend naar onze zin,
maar dat betekent niet dat we
over kids en highschool zin
gen. Vergelijk het met voetbal.
Hoeveel jongeren trainen niet
twee keer per week om zich in
het weekend helemaal te kun
nen uitleven? Wij doen dat met
popmuziek. Even onze energie
en emoties kwijtraken." Bohg:
„Voetbal? Het is meer een
vechtsport op mijn gitaar."
Als Celldust zaterdag de finale
van De Zeeuwse Belofte wint,
zal het zijn vanwege de ener
gieke en overrompelende po
diumpresentatie - waarvan
licht en geluid een belangrijk
onderdeel zijn - en het hechte
collectief, aldus Bohg. „We
hebben niet één uitblinker en
we grossieren niet in techni
sche hoogstandjes. Het is bij
ons één geheel."