PZC
Uitverkocht boek
is verleden tijd
Elenbaas specialiseert zich in duivenwagen
tn
17
Werkplekken te huur
Fonds vol geld voor
steunen uitvinders
U wilt prettig en veilig reizen.
We werken eraan.
sport
Drukken op verzoek wint veld
mm
marginalia
Belgemak
Spijtoptant
Koffie
het bedrijf
donderdag 3 mei 2001
door Jeroen de Valk
CULEMBORG - Nog even en
boeken zijn nooit meer uitver
kocht. Zodra een boek niet meer
leverbaar is, worden er gewoon
een paar extra exemplaren van
bijgedrukt. 'Print on demand'
heet dat, ofwel, in goed Neder
lands: 'Boek op Verzoek'. Dat is
tevens de naam van een doch
teronderneming van het Cen
traal Boekhuis in Culemborg,
het magazijn en distributiebe
drijf van het Nederlandse boek.
„Zo'n vijftig miljoen boeken
gaan jaarlijks van het Centraal
Boekhuis naar de boekhandel",
constateert directeur Cees Ha
genbeek nuchter. ,,En dat aantal
stijgt ieder jaar. De zogenaamde
'ontlezing' is een mythe." Het
Centraal Boekhuis is dan ook
geen huis, maar een bedrijven
terrein op zich met afdelingen
als voetbalvelden, vol vorkhef
trucks en kilometers lopende
band.
Oreel stopt bij
de NV Haven
van Vlissingen
VLISSINGEN - De voor
zitter van de directie van
de N.V. Haven van Vlis
singen, ir. A. J. Oreel, heeft
besloten om op 1 oktober
van dit jaar vervroegd uit
te treden.
Oreel is bijna 30 jaar aan
de NV Haven van Vlissin
gen verbonden geweest,
waarvan 18 jaar als voor
zitter van de directie.
In die tijd is het bedrijf
uitgegroeid tot een onder
neming op het terrein van
vemen, entrepots, opslag
plaatsen, cargadoors, stu
wadoors en expediteurs.
'Print on demand' heeft volgens
de kersverse Boek op Verzoek-
manager Herman Koetsier al
een hoge vlucht genomen in
Duitsland, Groot-Brittarmië en
de Verenigde Staten; daar zijn
bedrijven die jaarlijks honderd
duizenden boeken-op-verzoek
afleveren. Dat Nederland ook
zo'n firma kon gebruiken, werd
hem duidelijk toen bleek dat
minstens zeven procent van de
gevraagde literatuur niet meer
leverbaar was.
Voorraad
Tevens merkten Hagenbeek en
Koetsier dat veertig procent van
alle in Culemborg opgeslagen
boeken maar twee keer per jaar
'in beweging' komt; de rest van
de tijd kijkt niemand er naar
om. Hegenbeek: ,,Die sluime
rende voorraad neemt veel
ruimte in beslag. Het is natuur
lijk makkelijker als we die niet
in het papieren magazijn, maar
in een digitaal magazijn kunnen
opslaan."
Dat 'digitaalmagazijn' dient al
le gegevens te bevatten betref
fende de tekst en de lay-out van
een boek, inclusief informatie
over papiersoorten en foto's.
Zodra dat alles aanwezig is, kan
een drukkerij in Zutphen - vol
gens Hagenbeek 'een luxe kopi
eermachine' - voor extra exem
plaren zorgen, variërend van
één tot vijfhonderd stuks.
Mocht deze 'aanvullende servi
ce' aanslaan, dan denkt hij er
over zelf in Culemborg zo'n
'print-straat' aan te schaffen.
Op 19 april dit jaar werd met
enig ceremonieel het eerste pro
duct van Boek op Verzoek over
handigd aan uitgeverij Lemnis-
caat. Hagenbeek: „Dat was de
eerste uitgever die het aandurf
de. De meeste andere kijken nog
even de kat uit de boom." Een
hardnekkig misverstand wil dat
de op verzoek gedrukte boeken
er armoedig uit zouden zien.
Grote onzin, vindt Koetsier, en
hij toont een stapeltje boeken op
zijn bureau. „Aan niets is te zien
dat dit achteraf bijgedrukte
boeken zijn."
De prijs hoeft geen groot pro
bleem te zijn, vindt Hagenbeek;
een op verzoek gedrukt exem
plaar kost vijf tot twintig pro
cent extra. „Nu al is het zo, dat
hetzelfde boek voor verschillen
de prijzen verkrijgbaar is; boe
ken verschijnen immers veelal
eerst als hardcover en daarna
als pocket. Nu komt daar nog
een derde prijscategorie bij: het
boek dat op verzoek nog lever
baar is. De consument bestelt en
heeft het boek binnen twee of
drie dagen in huis. Zo kweek je
als boekhandelaar een tevreden
klantenkring."
De uitgever heeft ook baat bij
deze methode, denkt de direc
teur. Die hoeft nooit meer met
grote overschotten te kampen,
aangezien je met een kleine op
lage kunt beginnen. „Je zou
zelfs de eerste tientallen boeken
- voor de pers en zo - op verzoek
kunnen laten drukken; naar
aanleiding van de recensies kan
je dan de hoogte van de uitein
delijke oplage bepalen".
Faciliteit
Voorlopig is Boek op Verzoek
een 'aanvullende faciliteit', be
nadrukt hij. Hij waagt zich niet
aan concrete uitspraken over de
toekomst. De in het buitenland
op verzoek gedrukte boeken
zijn ten dele geen 'algemene
boeken' maar onder meer hand
leidingen die met kleine
wijzigingen moeten worden
herdrukt; lijvige wetenschap
pelijke verhandelingen waar
van de digitale gegevens naar
het land van de afnemer worden
geseind, om portokosten te be
sparen; en uitgaven in eigen be
heer.
Hagenbeek: „Vooral in Duits
land brengen veel mensen hun
roman in eigen beheer uit."
'Selbstverlag', heet dat daar
met een mooi woord. Zo bespa
ren romanschrijvers zich de
frustratie van afwijzingen door
de uitgever." GPD
AMSTERDAM- De Teleport Tower van bedrijvencentrum Regus is het nieuwste kantorencom
plex langs de ringweg in Amsterdam. Het dinsdag geopende gebouw is een zogenaamd flexkan-
toor, waar bedrijven werkplekken kunnen huren voor duizend gulden per maand. Werknemers
kunnen in het gebouw hun apparatuur inpluggen en meteen aan de slag op een van de duizend
werkplekken. foto Evert Elzinga/ANP
HH
■Hl
■■BBSfinH
|l door Jeffrey Kutterink
POORTVLIET - Of het nu gaat
om de bouw en inrichting van
een bibliobus, een vee- of ver
huiswagen, Carrosserie Elen-
I baas uit Poortvliet draait de
hand er niet voor om. Het Poort-
r, vlietse bedrijf bouwt tientallen
carrosserieën per jaar en specia
liseert zich met name in de bouw
van rijdende bibliotheken en
wagens voor duiventransport.
En daarmee geniet de Zeeuwse
onderneming inmiddels lande
lijke bekendheid.
De oorsprong van het bedrijf
ji ligt in het jaar 1890 toen de
overgrootvader van de huidige
J directie in een klein schuurtje in
het centrum van Poortvliet een
timmerbedrijf begon. Behalve
j timmerwerk (doorgaans bij
i boerderijen) werden vanaf 1910
I onder meer wagens en windmo-
i lens gemaakt. De windmolens
i: dienden om het kaf van het ge-
dorste graan te scheiden door
het opwekken van wind. Ook
I werden er boterkarns, boter-
s tobben, sorteermachines voor
i aardappelen en uien en stellages
i om het hooi te drogen gemaakt.
De eerste houten carrosserie
I verliet in 1923 de fabriek, ter-
i wijl 33 jaar later de eerste stalen
carrosseriewerdgebouwd. Eind
1 1960 werd met het timmerwerk
aan woningen gestopt en ging
P| het bedrijf alleen verder als car-
j| rosseriebouwer. Het leverings-
j programma werd uitgebreid
naar open en gesloten laadbak-
si ken, kip wagens, geïsoleerde
5i carrosserieën en veetransport.
jNoodkerk
Na een aantal uitbreidingen
3 moest het bedrijf in 1962 we-
'l gens ruimtegebrek verhuizen
naar de huidige locatie aan de
Paasdijkweg. In 1963 en 1970
volgde opnieuw uitbreidingen.
I Vandenieuwbouwwerdin 1970
gedurende drie j aar een gedeelte
gebruikt als noodkerk in ver
band met restauratie van de
plaatselijke Nederlands Her
vormde kerk. De huidige be
bouwde oppervlakte bedraagt
circa 3500 vierkante meter op
een bedrijfsterrein van ruim
6800 vierkante meter.
Uitdebedrijfstaktoets 1997 uit
gevoerd door AT Kearny in op
dracht van het ministerie van
Economische Zaken blijkt dat
er forse verschuivingen gaan
plaatsvinden in de carrosserie-
bouwindustrie. Dat komt onder
andere doordat grote interna
tionaal opererende producen
ten hun standaard (massapro
ducten op de Europese markt
brengen tegen prijzen waar een
kleine carrosseriebouwer niet
voor kan werken. Elenbaas koos
lucht) uitklapbare treden. Be
halve de carrosserie, leveren we
de complete inrichting. Niets in
de bus is standaard. Elke biblio
theek heeft haar wensen als het
gaat om de inrichting, zoals de
plaats van de balie en de boe
kenrekken. Dat geldt ook voor
de verlichting en de aansluiting
voor computers en internet.
Verder moet de wagen goed ge-
isoleerd zijn. In de winter moet
het lekker warm blijven, terwijl
het in de zomer juist niet al te
warm moet zijn. We maken bi
bliobussen met de nauwkeurig
heid waarmee we koelwagens
bouwen."
Duiven
Die spreuk gaat ook op voor de
duivenwagens die de Poort-
vlietse onderneming bouwt.
Elenbaas: „Toen we jaren gele
den aan een klant vroegen of de
aan hem geleverde duiventrai-
ler voldeed, bleek dat niet het
geval. In de wagen waarmee
6000 duiven werden vervoerd,
liep de temperatuur in soms op
tot boven de veertig graden Cel
sius, waardoor de duiven agres
sief werden."
Carrosserie Elenbaas schakelde
een ingenieursbureau in en ging
met de klant om de tafel zitten.
„Het bleek dat de ventilatie van
cie wagen niet voldeed Daar
door kwam er onvoldoende ver
se lucht in de trailer." De klacht
was aanleiding om en nieuwe
trailer te ontwerpen. Resultaat:
een compleet nieuw concept
voor duiventrailers waarbij het
kwik niet verder stijgt dan circa
vijf graden boven de heersende
buitentemperatuur. Ook wordt
de lucht continue ververst zon
der dat de dieren op de tocht ko
men te staan.
„Het nieuwe systeem kan zoda
nig worden geautomatiseerd
dat de eigenaar van de duiven
op afstand per computer kan
zien wat de condities in de wa
gen zijn. Het is zelf mogelijk om
op afstand de temperatuur te re
gelen."
Het is zover. De helemaal op
de vrouw toegesneden mo
biele telefoon komt binnenkort
op de markt. Hij is elegant,
klein, slank, vlot, heeft een
vrouwelijk felrood kleurtje, een
ingegraveerd roosje en....hij is
uitgerust met een calorieëntel-
ler en een cycluskalender.
Ja, bij Samsung (de bedenker
van het ding) weten ze wat de
vrouw wil: altijd bereikbaar
zijn, ook voor je gewicht en de
menstruatie.
Natuurlijk is aan de telefoon
weer het nodige onderzoek
vooraf gegaan, zo zegt een
woordvoerder van Samsung in
ERM, het blad voor iedereen
met een elektronicawinkel.
Vrouwen willen een lichte tele
foon die makkelijk in de hand
tas past. De calorieënteller en
cycluskalender zijn alleen maar
leuke gadgets.
Samsung vindt niet dat de tele
foon rolbevestigend werkt: de
vrouw als permanent lijnende
Barbipop, continu op de hoede
voor het begin van haar maan
delijkse ongemak. Ben je mal,
ook mannen mogen het toestel
kopen. Misschien is hij zelfs wel
makkelijk bij het sporten.
En ach, er zijn toch eigenlij k ook
al speciaal voor mannen ge
maakte telefoons.
De Amsterdamse politie heeft al
wat mobieltjes met ingebouwd
pistool in handen gekre
gen. (Alex Bogers)
Zo kan het ook: „Dag meneer
van de Stichting Toezicht
Effectenverkeer, ik heb voor een
miljoen gulden een pakket aan
delen gekocht."
„Proficiat. Ik hoop dat u er wel
bij vaart."
„Dat is net het probleem. Ik ben
er té wel bij gevarenIn twee we
ken tijd is het in één klap een
half miljoen meer waard gewor
den."
„Mooi toch. Dat is beleggen je
verliest wat, je wint wat."
„Maar ik wil ervan af. Bij nader
inzien zou, ten onrechte overi
gens, gedacht kunnen worden
dat ik over inside-information
beschikte. Zelfs de schijn wil ik
vermijden."
„Mijn baas, Doctors van Leeu
wen, zegt altijd dat het ons niet
gaat om zoveel mogelijk zaken
aanhangig te maken. Het gaat
ons erom dat het normbesef
aanwezig is. Dat lijkt hier te
ontluiken."
„Maar als ik de aandelen ver
koop, zit ik met dat halve mil
joen winst in mijn maag."
„Daar gaan wij niet over. Voor
kennis is voorkennis. Maakt
niet uit of er winst of verlies is
gemaakt." „Dan maak ik dat
geld wel over naar een goed
doel"
„We zullen justitie laten weten
dat u eigener beweging een mo
gelijk verdachte transactie hebt
gemeld en dat het voordeel niet
wordt genoten. Ik mag niks toe
zeggen, maar ik kan nu al be
denken wat justitie met dit dos
sier doet."(Jos van Rijsingen)
Heeft u hem al, de Senseo
Crema van Douwe Egberts
en Philips? Nee. Pech dan, de
koffiemaker is uitverkocht en
Philips heeft de productie op
een lager pitje gezet.
De reden; Douwe Egberts kan
de productie van de filters niet
aan, het product is té populair
Het is beslist geen nieuwigheid
dat nieuwe producten uitver
kocht raken. In de recente ge
schiedenis hadden bijvoorbeeld
Heineken (met de Magnum bier)
en Bref (met de wc taps die óók
de wc-afvoer schoon maakt)
hetzelfde probleem, zo blijkt uit
een artikel in het blad Food.
Hoe kan dat nou. Voordat een
product op de markt komt gaat
er eindeloos onderzoek aan
vooraf, zo melden de makers al
tijd. Maar net zoals producten
ondanks deze onderzoeken al te
vaak jammerlijk mislukken,
hebben ze soms teveel succes,
het is niet meer in de winkel te
vinden.
En naar de redenen hiervan is
ook al onderzoek gedaan. Soms
ligt het product niet in het
schap, maar in het magazijn van
de winkel. Iets vaker is het pro
duct niet op tijd of te weinig ge
leverd. Al weer wat vaker weet
de winkelier niet hoe en waar hij
bij moet bestellen. Maar meest
al is de vraag gewoon te groot.
Hoe dat kan, daar moet maar
eens onderzoek naar gedaan
worden. (Alex Bogers)
door Catheleyne van der Laan
ROTTERDAM - De pot van fi
nancieringsfonds Blossom zit
vol. Alle aandelen van de voor
steun aan uitvinders opgerichte
participatiemaatschappij zijn
binnen twee maanden verkocht.
Met de opgehaalde 7,7 miljoen
gaat ID-NL, dat zich bezig
houdt met het in de handel bren
gen van uitvindingen, de ko
mende jaren circa zestig Willie
Wortels helpen.
Hoewel er nog steeds investeer
ders laten weten dat zij ook mee
willen doen, gaat ID-NL voor
lopig met ƒ7,7 miljoen aan de
slag. „We zijn begonnen met een
bescheiden bedrag omdat het
een moeilijke tijd is voor inves
teringen met risico's", aldus een
woordvoerder. Een fonds voor
uitvindingen is uniek in de we
reld.
ID-NL heeft al tien uitvindin
gen geselecteerd die met wat fi
nanciële hulp op de markt kun
nen worden gebracht. Bij de
start van het fonds, eind februa
ri, verwachtte het bedrijf tien
tot vijftien vondsten per jaar te
doen die het lanceren waard
zijn.
Een gouden idee krijgt gemid
deld honderdduizend gulden
mee, het maximum bedrag is
250.000 gulden. ID-NL helpt de
uitvinder met het octrooi,
marktonderzoek, productie en
marketing. „Als slechts een of
twee projecten het goed doen in
de markt, heb je de investering
al terugverdiend"relativeert de
woordvoerder de risico's van
Blossom-
Een van de uitverkoren vond
sten is een methode om kleinere
gewrichtsbreuken, zoals in een
hand, goed te verhelpen. Ook
krijgt de uitvinder van het mak
ke 1 i j k- te-verstellen-bureau-
blad financiële steun. ANP
(Advertentie)
Elenbaas bouwt op een kale truck of oplegger een carrosserie naar de specifieke wensen van de op
drachtgever. foto Willem Mieras
niet voor samenwerking en
schaalvergroting. Om niet af
hankelijk te hoeven zijn van de
grillen van de carrosseriemarkt,
koos Elenbaas voor specialisa
tie, zoals bibliobussen, duiven-
transport, verhuiscarrosserie-
en, koel- en vriestransport en
reparatie.
Elenbaas bestrijkt Zeeland, de
Zuidhollandse Eilanden en de
regio Dordrecht tot Breda. Het
bouwen van een carrosserie op
een kale truck of oplegger is
voor de 27 werknemers van het
bedrijf een routineklus gewor
den. „We richten ons met name
op transportbedrijven en verla
ders die heel specifieke eisen
stellen aan hun voertuigen",
zegt mededirecteur Hans Elen
baas.
Vloerbedekking
Samen met zijn twee broers
vormt hij de directie van de on
derneming. „Klanten komen bij
ons met een kale oplegger of
truck en willen er aan de hand
van wat ze er mee willen gaan
vervoeren een bepaalde carros
serie op hebben. Zo kunnen we
open laadbakken bouwen, maar
ook gesloten exemplaren door
middel van spanzeilen, ply
wood of aluminium. Ook
bouwen we autolaadkranen,
achterwaartse kippers en wis
sellaadbakken."
Een van de bijzondere produc
ten van de Poortvlietse onder
neming is de verhuiscarrosserie.
„Verhuiswagens moeten aan
veel eisen voldoen", weet Elen
baas. „Er worden eisen gesteld
aan de esthetiek. De wagen
Naam
Carrosserie Elenbaas
Plaats
Poortvliet
Opgericht
1890
Werknemers
27
Omzet
6 miljoen gulden
moet er van buiten gewoon uit
stekend uitzien. De wagens zijn
voor verhuisbedrijven de visite
kaartjes. De carrosserie moet
duurzaam zijn, want zo'n wa
gen heeft veel te lijden. Ook
moet de binnenkant volledig
glad zijn. De spullen die er in ko
men te staan, mogen natuurlijk
niet worden beschadigd omdat
er ergens een scherpe punt uit
steekt. Vaak wordt de binnen
kant met vloerbedekking be
dekt."
Landelijke bekendheid geniet
Elenbaas Carrosserie met de
bouw van de bibliobus en dui
ventrailers. Inmiddels rijden er
mobiele bibliotheken rond in
onder meer Zeist, Utrecht,
Apeldoorn en Amsterdam. „In
1988 hebben we de eerste bi
bliobus gebouwd voor de
Zeeuwse bibliotheek", zegt
Elenbaas. Inmiddels hebben er
al meer dan twintig de fabriek
verlaten Bij de bouw en inrich
ting van de bus, komt meer kij
ken dan veel mensen in eerste
instantie denken. „Alles wat je
in de bus ziet, maken we. Het be
gint al met een goede bereik
baarheid", zegt Elenbaas.
„Want ook oudere mensen moe
ten goed en veilig kunnen in
stappen. Dat betekent vaak
pneumatisch (door middel van
r mensen in om
De trein, dat is de maatschappij in het klein. Dat heeft z'n leuke, n
soms ook z'n minder prettige kanten. Zoals zwartrijders, die tweederde
alle agressieproblcmen veroorzaken. Daarom zetten
toezicht te houden. Voor extra kaartcontrolcs op de stations en in de treinen
komen er dit jaar 400 mensen bij. Naast de 400
die we daar al voor hebben.
Meer en meer stations zullen bovendien voorzien worden van camera's.
Op alle kleinere stations komen service-units met behalve camera's ook een
informatie- en alarmlijn voor direct contact met onze medewerkers.
Op twaalf stations doen we daar nu, als proef, ervaring mee op. En ook in
de trein: in april zijn we gestart met camera's op de
Zoetermecr Stadslijn.
Veiligheidsgevoel OV-reizigers
veilig soms onveilig onveilig
Ze worden net als onze conducteurs getraind
in de trein
op het treinstation
83%
69%
16%
27
1%
4%
Verder zijn we van plan de komende jaren
in het omgaan met lastige situaties. Bovendien
in de metro
53%
37%
10%
op een groot aantal stations toegangspoortjes neer
hebben we met politie en justitie afspraken overeen
op her metrostation
60%
36%
4%
tc zetten. Zodat alleen reizigers met een geldig
snelle vervolging van overlastgevers.
In de tram
op de tramhalte
76%
85%
21%
13%
3%
2%
kaartje op de perrons kunnen komen. We werken
Aangezien voorkómen nóg belangrijker is,
in de bus
93%
6%
1%
dus op vele manieren aan prettig en veilig reizen.
komen conducteurs en machinisten ook op scholen.
op de bushalte
85%
»4%
t%
Wilt u meer weten: Kijk dan op www.ns.nl
Om te praten over de gevaren van spelen op het Ter vergelijking: 31% «n de tiedtri»nd» hevoUtmg voelt
zich wcf «e 1» onveifig. 6\ voelr jirti \iok onveilig (bran: nww-
spoor en de gevolgen van vandalisme en agressie, Politiemonitor vjn tS99j.
of bel ons: 0900-202 11 63 (f0,22/€ 0,10 p.m.).
We houden u op de hooiite.
X Nederlandse Spoorwegen
