I
Einde achterkamerpolitiek
PZC
Gerecht België doorzoekt paleis prinses Liliane
Vervolgingen
Joegoslavië
van misdaden
in Kosovo
Butler stal van Diana
Londen vreest geweld op 1 mei
Britse actie tegen mensensmokkel
Duitsland moet kunst teruggeven
Nieuwe linkshandige vleugel
VS en Peru ruziën over vliegtuig
Akkoord over Europese wet openbaarheid bestuur nabij
Zandzakken tegen wassende Mississippi
broekenjg
Mug
woensdag 25 april 2001
door Pascale Thewissen
BRUSSEL - Het Belgische gerecht
heeft gisteren het paleis in Argentueil
van prinses Liliane, de tweede vrouw
van wijlen koning Leopold III, door
zocht. De opmerkelijke huiszoeking
werd verricht op verzoek van de par
lementaire enquêtecommissie die de
rol van België bij de moord op de Con
golese leider Patrice Lumumba, veer
tig jaar geleden, onderzoekt.
De commissie wil de hand leggen op
de dagboeken van kolonel Guy Weber,
die destij ds als maj oor van de gendar
merie in de Congolese provincie Ka-
tanga werkzaam was. Boudewijn was
toen al koning van België, maar de ko
lonel in kwestie onderhield nauwe
banden met zijn vader, Leopold.
Weber heeft tot nu toe geweigerd zijn
dagboeken over te dragen aan de com
missie, waarop het gerecht werd inge
schakeld. Dat beschikte blijkbaar
over aanwijzingen dat de dagboeken
zich in de privécollectie van de 85-ja-
rige prinses Liliane zouden bevinden.
Of dat inderdaad het geval was, is nog
onduidelijk. De speurders zouden uit
het paleis van prinses Liliane 'enkele
archiefstukken' hebben meegeno
men.
De huiszoeking is hoogst uitzonder
lijk. Het is de eerste keer dat de wo
ning van een lid van het koninklijk
huis op bevel van het gerecht wordt
doorzocht. In een reactie zei voorzit
ter van de parlementaire enquête
commissie, Geert Versnick, gister
avond dat prinses Liliane buiten het
onderzoek naar de moord op Lumum
ba staat, maar dat de commissie 'alle
inspanningen moet doen om de waar
heid boven tafel te krijgen'.
CIA
De vraag wie achter de moord op Lu
mumba zat, werd ruim een jaar gele
den weer actueel na het verschijnen
van een boek van de Belgische auteur
en Afrika-kenner Ludo De Witte. Die
beweert dat niet de Amerikaanse in
lichtingendienst CIA, zoals lange tijd
werd aangenomen, maar de toenmali
ge Belgische regering achter de moord
zat, op 17 februari 1961, op de eerste
premier van het onafhankelijke Con
go.
De Congolese politicus moest geëlimi
neerd worden, omdat hij de economi
sche belangen van België in Congo in
gevaar bracht, stelt De Witte in zijn
boek 'De moord op Lumumba'.
De nationalistische Lumumba werd
gezien als een communist, en volgens
de Amerikanen was hij even erg als de
Cubaanse leider Fidel Castro. Lu
mumba botste ook van meet af aan
met de voormalig kolonisator. Zo joeg
hij bij de declaratie van de Congolese
onafhankelijkheid in 1960 België te
gen zich in het harnas door Boudewijn
publiekelij k te schofferen door het ko
lonialisme af te doen als 'de vernede
rende slavernij die ons met geweld op
gelegd werd'.
Op 17 januari 1961 werd de premier
na urenlange mishandelingen in Eli-
sabethstad, de hoofdstad van Katan
ga, geëxecuteerd. „Het leidt geen
twijfel dat een formeel bevel van kolo
nel Frédéric Vandewalle (die in op
dracht van België feitelijk de leiding
had over de Katangese gendarmerie)
aan de Belgische officieren om Lu
mumba's leven te sparen, de ontwik
kelingen een andere wending hadden
doen nemen', aldus De Witte.
De auteur sluit niet uit dat het parle
mentair onderzoek nog andere onfris
se praktijken uit het Belgische koloni
ale verleden aan het licht brengt. GPD
BELGRADO - Het Joegoslavi
sche leger heeft gisteren be
kendgemaakt dat 183 militai
ren in eigen land zijn berecht of
worden vervolgd wegens oor
logsmisdaden in Kosovo.
Vorige week meldde het leger al
dat er 24 zaken liepen tegen mi
litairen die ervan worden ver
dacht oorlogsmisdaden te heb
ben begaan in Kosovo tijdens de
drie maanden van NAVO-aan-
vallen in 1999.
Eerder ontkende het leger dat er
systematisch oorlogsmisdaden
zijn gepleegd in Kosovo, maar
zei wel dat miltairen die wreed
heden hebben begaan voor de
rechter gebracht zouden wor
den. In november zijn er drie
door een militaire rechtbank tot
4,5 jaar gevangenisstraf veroor
deeld wegens moord op een ou
der etnisch-Albanees echtpaar.
In het vonnis werd echter niet
gesproken van een oorlogsmis
daad, wat kritiek ontlokte van
mensenrechtenorganisaties.
Erkenning
Het aantal vervolgingen duidt
op een toenemende erkenning
binnen het leger dat Joegoslavi-
sche militairen oorlogsmisda
den hebben gepleegd in Kosovo.
„De aanklachten lopen uiteen
van moord, intimidatie, onwet
tige arrestatie en mishandeling
tot diefstal", zei een hoge offi
cier van de juridische afdeling
van het leger. „We willen de mis
daden van afzonderlijke indivi
duen aan de kaak stellen en col
lectieve schuld voor het hele
land vermijden."
De officier zei dat er nog meer
zaken in voorbereiding zijn,
maar weigerde aantallen te noe
men. Ook wilde hij niet zeggen
hoeveel zaken tot een veroorde
ling hadden geleid en welke
straffen er waren gegeven. AP
LONDEN - Een voormalige butler van de overleden prinses
Diana is gisteren beschuldigd van diefstal van juwelen, ca
deaus en geld. Hij zou diverse malen in de periode van 1997 tot
2000 hebben gestolen, zo meldde de Britse politie.
De oud-werknemer van Diana, tegenwoordig de butler van
prinses Margaret, werd vorig jaar november al aangehouden,
maar hij kwam na het betalen van een borgsom weer vrij. De
48-j arige butler van Kensington Palace moet vandaag voor de v
rechter verschijnen.
Hij zou onder meer een diamanten scheepje met een waarde J
van bijna 3,5 miljoen gulden hebben ontvreemd, een huwe- 1
lijkscadeau uit 1981 van de emir van Bahrein. RTR
LONDEN - Burgemeester Ken Livingstone van Londen en de 1;
politie hebben de Londenaren gisteren gewaarschuwd op 1 r
mei, de Dag van de Arbeid, weg te blijven bij protestacties in i
het centrum. De politie verwacht honderden gewelddadige
demonstranten. Ze zouden het voorzien hebben op doelen die
de globalisering vertegenwoordigen in het winkelgebied van
Oxford Circus, waaronder bedrijven als McDonald's, Gap en
Starbucks.
Vorig jaar richtten duizenden demonstranten met graffiti,
stenen en flessen schade aan in het centrum van Londen. Dit
jaar is een speciale politiemacht van vijfduizend mensen be
last met de ordehandhaving op 1 mei. AP
SOUTHAMPTON - De Britse politie heeft gisteren bij een
grootscheepse actie tegen mensensmokkel 118 mensen gear
resteerd. Zo'n 250 politiemannen en 42 agenten van de immi
gratiedienst doorzochten vroeg in de ochtend 28 panden in de
Engelse plaats Southampton. Nooit eerder werd in Groot-
Brittannië zo'n grote operatie tegen illegale immigranten ge
houden.
Onder de gearresteerden bevinden zich een vrouw en vijf
mannen uit Polen, een Russische vrouw, zeven mannen uit
Pakistan, drie Indiase mannen en een Engelsman. RTR
BERLIJN - De Duitse staatsminister voor Cultuur Nida-
Rümelin heeft gisteren een handleiding gepresenteerd waar
mee de 5300 Duitse musea en bibliotheken intensief kunnen
zoeken naar door de nazi's geroofde kunstwerken.
Volgens Nida-Rümelin moeten de musea de van joden en an
deren geroofde kunstwerken zo snel mogelijk inventariseren.
De regering vindt dat de werken teruggegeven moeten wor
den aan hun rechtmatige eigenaars of hun erfgenamen en dat
processen vermeden moeten worden.
Sinds 1998 zijn uit federale collecties slechts twee werken ge
retourneerd aan de rechtmatige eigenaars. AP
TRIER - De Hongaar Geza Loso beweert de eerste versie van
een linkshandige vleugel, gebouwd door de Nederlandse fir
ma Poletti en Tuinman, ruimschoots te hebben overtroffen.
Bij een linkshandige piano zitten de hoge tonen links en de la
ge rechts.,Ik kan zo veel betere expressie in mijn spel leggen",
beweert de muzikant. De Nederlandse piano uit 1998 heeft
een veel kleinere klankkast en klinkt daardoor meer als een
spinet volgens Loso. Hij heeft zijn nieuwe vinding gepaten
teerd. DPA/ANP
WASHINGTON - Tussen de Verenigde Staten en Peru is on
enigheid ontstaan over het neerschieten van een Amerikaans
vliegtuigje met een missionarissengezin afgelopen vrijdag.
De Amerikaanse inlichtingendienst CIA spoorde het vlieg
tuigje vrijdag op met een verkenningsvliegtuig, waar ook een
Peruaanse luchtmachtofficier in zat. De CIA dacht dat met
het een toestel drugs werden vervoerd. Volgens de Amerika
nen ging het Peruaanse leger daarop snel over tot het gebruik
van geweld, ondanks verzoeken van CIA-medewerkers om
meer tijd te nemen voor de identificatie van het toestel.
Plet Peruaanse leger houdt vol dat de piloot zich niet wilde
identificeren, maar nabestaanden van de slachtoffers zeggen j
dat de piloot niet is gewaarschuwd. De piloot ligt in een zie
kenhuis met een kapotgeschoten been. AP
T-shirt, met confrösr,
100% katoen. 19.95
Cargo broek met
kniestukken. 59.95
Stretch T-shirt. 24*95
Katoenen broek,
stretch. 59*95
T-shirt met
koperprint. 19.95
Capri broek
met zij-split. 59.95
double-look. 29*95
5-pocket
jeans. ^69*" HU 49.
Colourblocking
shirt. 29.95
Cargo brqek. 79 A
door Hetty van Rooij
BRUSSEL - Het Europees Par
lement stevent af op een zege in
zijn strijd tegen de Europese
achterkamertjespolitiek. Een
akkoord over de Europese wet
op de openbaarheid van bestuur
(WOB), die burgers en actie
groepen toegang geeft tot EU-
documenten, ligt onverwacht
binnen handbereik.
„Voor de Europese Unie het is
een enorme stap voorwaarts en
voor de meeste landen betekent
het bijna een revolutie", aldus
CD A-Europarlementariër
Hanja Maij-Weggen gisteren.
Het uitgangspunt van de nieu
we Europese wet is precies wat
het Parlement wil. De duizen
den documenten die de Brussel
se bureaucratie jaarlijks produ
ceert zijn in principe openbaar,
tenzij er een goede reden is een
stuk geheim te houden. Het da
gelijks bestuur van de Unie wil
de het liefst alle documenten als
regel in de kast houden, maar
het parlement heeft zich daar
eind vorig jaar krachtig tegen
verzet. Er komt bovendien een
register van geheime stukken,
zodat de burger weet dat ze be
staan.
Uitgehold
Het compromis wordt vandaag
in stemming gebracht in de
commissie 'vrijheden en rechten
van de burger' van het Europees
Parlement.
Tot gisteravond laat is er onder
handeld over de laatste details
van het akkoord tussen lidsta
ten, parlement en Europese
Commissie. Zo moest er gister
avond nog een juridische for
mulering gevonden worden die
voorkomt dat de Nederlandse
Wet op de Openbaarheid van
Bestuur wordt uitgehold. Ne-
De nieuwe C&A broekeéct
derland en Zweden willen in de
toekomst EU-documenten
openbaar kunnen maken vol
gens hun eigen ruime regels.
Maar de Fransen, Italianen en
Spanjaarden vrezen dat daar
door geheime documenten via
Nederland en Zweden boven ta
fel komen.
Dat er een compromis ligt, is bij
na een wonder. Vrij wel niemand
in Brussel geloofde nog in de le
vensvatbaarheid van de 'Eu-
rowob'. Het is vooral te danken
aan de inzet en het doorzet
tingsvermogen van de Zweden,
die momenteel voorzitter zijn
van de Europese Unie en die
Frankrijk over de streep hebben
getrokken. Met uitzondering
van Nederland, Zweden en Fin
land kent geen van de EU-lid-
staten een wettelijke regeling
om documenten openbaar te
maken. Vooral de Fransen voe
len niets voor een doorbreking
van de klassieke gesloten be
stuurscultuur. GPD
DAVENPORT - Militairen van de Nationale Garde slepen in Davenport in de Amerikaanse staat Iowa zandzakken aan om de nooddijk te
versterken. Derivier Mississippi dreigt daar na aanhoudende regen buiten haar oevers te treden. foto Charlie Neibergall/AP
T-shirt met
tijgerprint.
Stretchbroek.
VOOI
