Suikerbiet is een zekerheidje PZC Olivier zit graag tussen abstract en figuratief Celliste laat publiek zelf concert samenstellen Programmering in Grote Kerk Veere op de tocht Drempels Poortvliet aangepast aan kritiek motorclub 18 Tweede Kamer wenst klaarheid over gesjoemel met subsidie EU Stabiele inkomstenbron Donatie voor SKWM Middelburg kunst cultuur Vleugelhof leest voor uit nieuwe gedichtenbundel woensdag 25 april 2001 door Harmen van der Werf DEN HAAG - De Tweede Ka mer wil nog voor de zomerva kantie met ministerVermeend van Sociale Zaken over het ge rommel met Europese werkgele genheidssubsidies spreken. Het parlement heeft dit gisterenuit gesproken. Aanleiding voor de haast van de Tweede Kamer is de groeiende- berichtenstroom over gesjoemel met gelden uit het Europees So ciaal Fonds(ESF), onder meer bij het Centrum voor Vakoplei ding in Goes. Hetdepartement van Sociale Zaken heeft daar van - zoals gemeld - aangiftege- daan bij het Openbaar Ministe rie in Rotterdam. „Het gaat om een verdenking", zei Vermeend over die zaak. „Ik geefverder geen raming en geen oordeel. De onderste steen moet in elk ge- valboven komen. Dan zal blij ken of er sprake is van fraude." Vermeend verwees verder door naar het onderzoek dat de com missie onderleiding van oud staatssecretaris Koning van Fi nanciën voor zijndepartement verricht. Het eindrapport van die commissie wordt voor dezo- mervakantie verwacht. „En dat moet er dan ook echt zijn", drukte D66-Kamerlid A. Schimmel deminister op het hart, „want wij zijn het als Tweede Kamer zolangzamer- hand spuugzat." Zij verwees fijntjes naar de totstandko mingvan de onderzoekscom missie-Koning. „De Tweede Kamer zou een dag voor deaan- kondiging van die commissie over een eigen onderzoek pra ten." GroenLinks-Kamerlid I. van Gent liet weten hoe dan ook voor dezomervakantie een de bat met Vermeend te willen, al is decommissie-Koning nog niet helemaal klaar. Van Gent sprak van 'eenbeerput'. Vermeend verweerde zich met de opmerking: „Ik ben druk be zig." Deaccountantsdienst van Sociale Zaken houdt momen teel het declaratiegedragvan di verse Centra voor Vakopleiding tegen het licht. Er zou bijver- schillende instanties gedecla reerd zijn voor dezelfdewerkge legenheidsprojecten. Vermeend sloot niet uit dat er meer aangif tesbij Justitie volgen. door Harmen van der Werf Tussen al het politieke geweld over de mond- en klauwzeercrisis in de Europese Unie zal het slechts een voet noot zijn. De Europese Landbouwraad stemt deze week in met handhaving van hel suikerregime de komende vier, vijf jaar. Op hoofdlijnen. Zeeuwse boeren kunnen redelijk tevre den zijn. Voor hen is de suikerbieten teelt de kurk waarop hun bedrijf voor een belangrijk deel drijft. Althans, ze weten wat ze ervoor krijgen. En dat is zeker in deze tij d van slechte inkomsten uit de meeste akkerbouwgewassen goed nieuws. Minister Brinkhorst van Landbouw had het graag anders gehad maar alleen Zweden steunt hem. „Zwe den is ook een erg boeronvriendelijk land", zegt landelijk akkerbouwvoor- zitter A. Maarsingh. Hij prijst zich gelukkig dat er nog landen zijn als Frankrijk, die het opnemen voor akker bouwers. Brinkhorst had het liefst gezien dat de Europese Commissie had voorgesteld direct met prijsverlagingen te begin nen. Want volgens hem kan Europa niet veel langer de suikermarkt afschermen. De Wereldhandelsorganisatie eist meer marktwerking. Het roer moet te zijner tijd toch om. En de consument is erbij gebaat. Twee jaar geleden heeft de Europese Rekenkamer een rekensommetje gemaakt van het verschil tussen de sui kerprijs in Europa en de wereldmarkt prijs. Het resultaat: het verschil be draagt al met al 6.500 miljoen euro. Een smak geld. Maar weet iemand wel hoe veel een pak suiker kost? Bij één van de goedkoopste supermarkten slechts 1,75 gulden. „En dat was in 1985 ook al zo", stelt Maarsingh. Coca Cola De meeste suiker wordt overigens niet los verkocht, maar in allerlei producten verwerkt. Maarsingh: „Het zijn de gro te fabrieken, zoals de Coca Cola's, die een vrije markt willen. Ik verzeker je, die zullen geen prijsverlaging van de suikerprijs doorberekenen." Het is dui delijk, de akkerbouwsector houdt van de suikerbietenteelt. Zeker in tijden van crisis. In de negentiende eeuw was dat al zo. P. Priester wijdt in zijn standaardwerk Geschiedenis van de Zeeuwse land bouw een stevig hoofdstuk aan de sui kerbiet. Pas in de jaren vijftig van de negentiende eeuw kwam de teelt op gang. Voordien was de suikerproductie uitheems, afkomstig van suikerriet plantages in de toenmalige koloniën. De Duitse vinding dat het sap van de Voor Zeeuwse boeren is de suikerbietenteelt de kurk waarop hun bedrijf voor een belangrijk deel drijft. Ruben Oreel beetwortel suiker bevat, was de eerste stap naar een eigen suikerproductie. Het opwerpen van handelsbelemme ringen tegen rietsuiker, toen al, deed de rest. Vanaf het midden van de negen tiende eeuw. België was er eerder mee dan Neder land. Op zoek naar telers zaten Belgi sche fabrikanten al snel in Zeeuws- Vlaand eren. Grondeigenaren waren er eerst niet zo dol op. Suikerbieten put ten de grond uit, maar de verspreiding was ni et tegen te houden. Zeeuwse boe ren moesten een alternatief zien t^ vin den voor de koolzaadproductie en de meekrap; een wortelgewas voor kleur stof dat door chemische stoffen werd verdrongen. En door de goedkope Noord-Amerikaanse graanimporten stortte de tarweteelt ook in. Een inwo ner van het Thoolse Poortvliet meldt in 1890, geciteerd door Priester: „De beet wortel-cultuur is schier de eenige bron, waaruit geput kan worden om zich geld te verschaffen." Inkomstenbron Anno 2001 lijkt de geschiedenis zich te herhalen. De suikerbietenteelt is, na het loslaten van de graanprijzen, als enige zekere inkomstenbron voor ak kerbouwers overgebleven. Dat kan door de suikermarkt af te schermen. De productie wordt tegelijkertijd in de hand gehouden met quota voor A-, B- en C-suiker en met productieheffingen. Subsidies komen er niet aan te pas. A-suiker levert de boeren het meest op. Voor B-suiker geldt een hogere produc tieheffing. En C-suiker gaat weg voor de nu superlage wereldmarktprijs. „Het is dus zaak", stelt onderzoeker J. Jager van het Landbouw Economisch Instituut (LEI), „dat akkerbouwers binnen hun maximale productiehoe veelheden voor A- en B-suiker blijven. Dan kunnen ze een aardige boterham verdienen." Jager schat de verdiensten voor A- en B-suiker op vijf- tot zesduizend gulden per hectare. C-suiker zit op maximaal de helft. „De opbrengsten zijn niet bij zonder hoog", aldus de LEI-onderzoe- ker, „maar ze zijn constant. Dat is het belangrijkste." Granen leveren minder op; pootaard- appelen en groente-achtige gewassen aanzienlijk meer. Maar die teelten vor men geen alternatief voor de groot schalige suikerbietenproductie. Jager vindt het dan ook merkwaardig dat Ne derland voor een vrije suikermarkt is. Angst voor de Wereldhandelsorganisa tie vindt hij niet reëel. „Onderhandelen is altijd een kwestie van geven en ne men. Ook Amerikaanse boeren krijgen steun." De suikerprijs in Europa is erg hoog. Dat is een punt, maar de marktorde ning kost Brussel tegelijkertijd niets. De sector betaalt die zelf met produc tieheffingen. Jager constateert: „Ne derland moet niet altijd het braafste jongetje van de klas willen zijn." door Esme Soesman POORTVLIET - Naar aanlei ding van de kritiek van de Ko ninklijke Nederlandse Motor rijders Vereniging (KNMV) op de dynamische drempels in Poortvliet zijn de verkeersrem mers aangepast. Vandaag wor den ze officieel in gebruik geno men. De KNMV schaart zich achter de drempels in de huidige Motorrijders van de KNMV en de Motorrijders Actie Groep (MAG) testten vrijdag de op de Paasdijkweg aangelegde drem pels uit. Niet zonder problemen. Velgen van motoren raakten be schadigd en er werden grote vraagtekens bij de veiligheid van de verkeersremmers ge plaatst. Hoe meer gas je geeft, des te minder je merkt - luidde de conclusie. Bovendien zou het op het allerlaatste moment af remmen, een logische schrikre actie, gevaarlijke situaties kun nen opleveren. De testresultaten zijn gebruikt om elektronische aanpassingen door te voeren. De drempels zijn in hoogte verstelbaar en kunnen daarnaast worden ingesteld op gewicht van passerende voer tuigen. Ze zijn als het ware op maat af te stellen. Over de pre cieze keuzes die in Poortvliet zijn gemaakt, willen de betrok kenen niet in detail treden. „Om ongewenst rijgedrag te voorko men", meldt R. Wichertjes van de gemeente Tholen. „We willen voorkomen dat idioten dingen gaan uitproberen", bevestigt H. Beugelink van de KNMV. „Maar wij garanderen dat er nu geen problemen meer kunnen ontstaan." Behalve veranderin gen aan de drempels zelf worden aanvullende maatregelen geno men. Om voertuigen die komen uit de richting Sint-Annaland goed te attenderen op de drem pels wordt er een extra waar schuwingsbord geplaatst, worden borden naar voren ge - schoven en zal de weg met belij ning optisch worden versmald. Tevredenheid De aanvankelijke sceptische houding van Beugelink ten op zichte van het project heeft plaatsgemaakt voor tevreden heid. Vialis, politie, gemeenteen motorrijders hebben samenge werkt om tot een zo optimaal mogelijke verkeerssituatie te komen. „Ik vind het positief dat de fabrikant zijn nek uitsteekt. Juist met ons de drempels uit test, terwijl er toch wel wat kri tiek viel te verwachten. Ook bij de gemeente merk ik dat ze het alleen maar om de veiligheid is te doen. Anderzijds: de fabri kant zit met productaansprake lijkheid en de gemeente is aan sprakelijk voor de weg. Dus is het ook zaak om met ons samen te werken." De motorclubwoordvoerder is geen liefhebber van drempels. Vooral de rubberen opplak- drempel die het bussen mogelijk moet maken door te rijden, kan bij nat weer - een gevaarlijke si tuatie opleveren voor motorrij ders. Voordeel van de dynami sche drempel is dat hij alleen wordt opgemerkt als er te hard gereden wordt en voor dat idee is Beugelink wel te porren. „Maar dan moet het effect, zoals nu het geval is, wel in verhou ding staan tot de overtreding. Rij j e zestig kilometer per uur in plaats van vijftig dan levert je dat een boete op van zes tientjes Dan moet de schade aan je mo tor niet nog eens drieduizend gulden zijn. Maar die kans op schade is er op Tholen nu zeker niet meer." MIDDELBURG - Het activitei tencentrum Middelburg, onder deel van het SKWM heeft van de stichting Innerwheel uit Mid delburg een donatie van vijf honderd gulden gekregen. Het geld is bedoeld voor de aan schaf van materialen voor com- puteronderwijs. Vanaf medio mei kunnen deelnemers van het ACM gebruikmaken van het in ternetcafé in jongerencentrum Midgard. Zij krijgen daar een cursus in het omgaan met computer, internet en e-mail- verkeer. door Margreet van den Broek RENESSE - Vlucht TY 507 biedt nauwelijks vergezichten. Beeldend kunstenaar Jacco Oli vier duwt de bezoekers met hun neus op beelden die als films hots in het geheugen blijven ge grift. Drie lichamen drijven in het water; aan de afgrond grijpt een gestalte naar de laatste stro halm. „Het liefst roep ik drei ging op: de stilte die net voor of na de storm ontstaat." Olivier is oorspronkelijk af komstig uit Kloetinge. Na zijn studie aan de Hogeschool voor Kunst en Vormgeving in Den Bosch kreeg hij in 1996 een beurs voor de Rijksakademie in Amsterdam. Sindsdien volgden tientallen exposities, waaron der op het European media art festival in Osnabruck en bij Junge Szene in de Wiener Seces sion in Wenen. In 1998 won hij de Buning Brongers prijs. De tentoonstelling TY 507 is sa mengesteld uit kleurrijke, veel al groots opgezette doeken. Ruimte en perspectief spelen een belangrijke rol in de geïm proviseerde schilderijen. Water en lucht zijn de setting waarin Olivier zijn verhaal vertelt aan de hand van beelden, die de as sociatie wekken met 'bevroren' filmscènes. Eén van de doeken lijkt bijna letterlijk een clijfhan ger. Het perspectief wekt de suggestie dat de toeschouwer aan de rand van de afgrond staat. Daaronder bungelt ie mand in een gevecht op leven en dood. Wat er is voorgevallen? Loopt het goed af? Het blijven onbeantwoorde vragen die zich ook bij de andere doeken op dringen. Zo sluipt langzaam een verhalende structuur in de ex positie. Zoektocht Olivier heeft met zijn huidige stijl zijn draai gevonden. „Het is prettig om tussen het abstracte en figuratieve te zitten. Toen ik begon wilde ik puur abstract schilderen, maar ik ontdekte dat je toch een referentiekader nodig hebt." Naast de zoektocht naar de juiste stijl, heeft ook zijn idee over de juiste aanpak moe ten rijpen. „Heel lang dacht ik dat je per se een thema moest hebben als je een schilderij maakt. Maar eigenlijk gaat het alleen maar om het schilderen zelf. Als je aan een doek begint met een vastomlijnd idee, loop je het risico dat het in beton wordt gegoten." Experimenten met moderne technieken als film, video en fo tografie, hebben Olivier para doxaal genoeg dichterbij de schilderkunst gebracht. Via ge schilderde lichtbeelden voor een tentoonstelling in Wenen, is hij inmiddels bij het maken van korte films aanbeland. Voor de expositie Twisted pairs in Gro ningen werkte Olivier samen met een videokunstenaar, wat hem aanspoorde om de relatie tussen beide kunstvormen na der te onderzoeken. Inmiddels heeft Olivier twee korte animaties op zijn naam staan. Die heeft hij weliswaar met moderne computerpro gramma's in elkaar gezet, maar ze bestaan uit talloze miniatuur schilderwerken, soms kleiner dan een luciferdoosje. Het levert een wonderlijk effect op, waar bij het schilderij op een heel na tuurlijke manier tot leven lijkt te zijn gekomen. De mogelijkheden die deze techniek biedt lijken eindeloos: „Het zou fantastisch zijn om naast mijn doeken in een klein hoekje zo'n animatie af te spe len. Zo zouden mensen het ver haal bij een schilderij zelf kun nen beleven." De expositie TY 507 is tot en met 20 mei te zien in het gebouw Plus Min aan de Rampweg 24a in Renesse. Openingstijden op zaterdag en zon dag van 12.00 tot 17.00 uur. Jacco Olivier probeert met zijn werken een sfeer op te roepen van dreiging, van de stilte voor of na de storm. foto Marijke Folkertsma Celliste Isabella Lediakova en pianist Jaap Brackman sluiten de eerste serie Cineconcerten af. door Ernst Jan Rozendaal VLISSINGEN - De Georgische celliste Isabel la Lediakova en pianist Jaap Brackman sluiten zondag de eerste serie Cineconcerten af in de Vlissingse bioscoop Cine City. Zij doen dat met een concert waarvan het programma door het publiek wordt samengesteld. Lediakova is voor het afsluitende concert uitgenodigd om dat zij, na een geslaagd optreden op 4 februari, de grote publieksfavoriet bleek. Als bovendien iemand in staat is een keuzecon- cert tot een goed einde te brengen, moet het wel Lediakova zijn. Tot zeven jaar geleden, toen zij uitweek naar Nederland, was zij solocelliste van het opera-orkest vanTblisi. Sinds vier jaar vormt zij een duo met Brackman. Drie jaar ge leden redde zij een concert van het symfonie orkest Haerlem, toen cellist Godfried Hooge- veen niet kwam opdagen. Lediakova bezocht de generale repetitie, omdat ze haar collega wilde horen spelen, en bood aan de cellist te vervangen. Op het programma stond het eerste celloconcert van Saint-Saëns, een werk dat ze tien jaar niet had gespeeld. Volgens de recen sent van het Haarlems Dagblad speelde zij het concert desondanks met 'veel flair' en een 'soe pele techniek en vrijheid die bewondering' af dwongen. Tijdens het keuzeconcert kan het publiek zon dag kiezen uit een menu met onder meer wer ken van Boccherini, Fauré, Chopin, Mendels sohn, Vivaldi, Sjostakovitsj en Andriessen. De Vlissingse burgemeester Van Dok-van Weele, initiatiefneemster van de serie Cineconcerten, weet nog niet precies hoe het kiezen van het programma in zijn werk zal gaan, vooral om dat voor het laatste Cineconcert van dit seizoen veel publiek wordt verwacht. In elk geval heb ben een afvaardiging van het conservatorium in Gent, dat meedoet aan de organisatie, en de Belgische ambassadeur in Nederland toege zegd te zullen komen. In zijn eerste jaar loopt de serie beter dan ver wacht. Met dertien concerten is bijna weke lijks een evenement georganiseerd in plaats van één keer per maand. De publieke belang stelling was groot, sponsors bleken geïnteres seerd en er zijn tweehonderd donateurs geworven. De concerten vinden plaats op zon dagochtenden, terwijl tegelijkertijd voor de kinderen films worden gedraaid. Tandje hoger „Zo te zien kunnen we het volgend seizoen een tandje hoger draaien", zegt Van Dok. „Vanaf het najaar gaan we ongeveer elke twee weken een concert organiseren, waarbij we nog iets uitdagender zullen programmeren. Dit jaar hadden we ook al moderne muziek in ons pro gramma, voor volgend seizoen denken we on der meer aan een combinatie van muziek en li teratuur, stukken van onbekende componisten en een familieconcert. De formule blijft intact: laagdrempelig, niet te lang, met aandacht voor het sociale gedeelte en uitleg bij een wat inge wikkelder programma. Aanvang zondag: 11.30 uur. door Ernst Jan Rozendaal VEERE - Nieuwe Muziek Zee land wil deze zomer toch activi teiten organiseren in de Grote Kerk van Veere, maar door een gebrek aan geld staat een deel van de programmering alweer op de tocht. Het gemeentebestuur van Veere wil het programma subsidiëren met 25.000 gulden, maar een voorgenomen investering van 400.000 gulden in de losse in richting van de te verbouwen kerk gaat niet dooi". Daardoor moet Nieuwe Muziek extra kos ten maken om de geplande acti viteiten te laten doorgaan. Aanvankelijk wilde Nieuwe Muziek de kerk, waarnaar de stichting op termijn moet ver huizen, dit jaar links laten lig gen. De plannen voor de verbou wing zijn nog niet rond, dus had Nieuwe Muziek enkele grote evenementen elders in Zeeland gepland. Daarbij gaat het met name om het project Travelling Memory, rond beeldend kunste naar Ans Hey en componist György Kurtag. Met een combi natie van beeldende kunst, poë zie en muziek (het Orlando En semble en Elsie de Brauw op 4 mei, pianiste Tomoko Mukaiya- ma en violiste Takumi Kubota op 6 mei en slagwerkster Ta- tiana Koleva en dichter Simon Vinkenoog op 12 mei) worden de Tweede Wereldoorlog en andere verschrikkingen van de vorige eeuw herdacht. Het programma zou in de Nieu we Kerk in Middelburg plaats vinden, maar dat bleek moeilijk te realiseren. Een van de concer ten valt op zondag en voor de ex positie van beeldende kunst moest toezicht worden gere geld. „Het was een beetje lastig in Middelburg, dus zijn we toch maar teruggegaan naar Veere", zegt directeur Ad van 't Veer van Nieuwe Muziek. „Dan maar in de kou en op een klapstoeltje." Combinatie In Veere bestond de wens de Grote Kerk tijdens de zomer open te houden voor toeristen. Bovendien zijn aanvragen inge diend door andere gebruikers zoals World Press Photo en de muziekvereniging Veere's Ge noegen. Een combinatie lag voor de hand. Nieuwe Muziek heeft om 50.000 gulden ge vraagd voor een Veerse pro grammering in 2001. Daaraan zou een subsidie van 400.000 gulden moeten worden gekop peld, vooruitlopend op de ver bouwing, waarmee alvast de losse inrichting van de kerk kon worden aangeschaft. B en W wil voorlopig 25.000 gulden bijdra gen in de programmering en wilde de vier ton beschikbaar stellen op voorwaarde dat ande re partners in de Stuurgroep Grote Kerk (provincie, Rijksge bouwendienst en ministerie van OCW) daarmee instemmen. Die doen dat niet, zodat de losse in ventaris niet kan worden aan geschaft. „Nu zweeft alles weer", zegt Van 't Veer. „Nu moet ik inven taris huren of uit Middelbrug overbrengen. Dat kost extra geld. Vermoedelijk kan ik deze zomer nog wel tentoonstellin gen naar Veere halen, maar con certen worden moeilijk. Met die 25.000 gulden die ik nu hoopte krijgen, kan ik één pi*oject orga- MIDDELBURG - Dichter Lou Vleugelhof leest vrijdagmiddag in de Zeeuwse Bibliotheek ii Middelburg voor uit zijn nieuwe bundel Nog niet thuis. Het boek, dat deze week is ver schenen, bevat een gedichten cyclus over het thema: de doch ter op wie men thuis wacht maar die niet meer thuiskomt. Van dit autobiografische gegeven doet Vleugelhof verslag in zevenen twintig gedichten. Hij be schrijft daarin de feiten en g beurtenissen in die periode van wachten. Met elk gedicht wordt een motief toegevoegd aan het verhaalweefsel dat onder de druk en spanning van het ver wachten naar het fatale einde loopt. N a het finale moment is er de ontreddering en de zware op dracht om verder te leven. Nog niet thuis is uitgegeven door de Amsterdamse stichting voor li teraire publicaties De Beuk. De poëzielezing begint om 16 uur. Medewerking wordt ver leend door Phons Bakx die im proviseert op de mondharp.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2001 | | pagina 40