WAO heeft effect op gezondheid
Hof worstelt met rechtsregels
Onmacht verzorgers leidt
tot mishandeling ouderen
Tram wint van vrachtwagen
Verkeersbelasting in tien jaar verdubbeld
Arrestatieteam in actie langs A2
Diamantfraudezaak
verder zonder verhoor
top van ABN Amro
Rapport over verschillen tussen arm en rijk
Celstraffen voor afpersing Turken
Inhoud gekraakte kluisjes vergoed
Man verstuurt naaktfoto's van ex
Indië-monument weer besmeurd
Universiteit deelt relaxthee uit
Spong dient strafklacht in
tegen deken advocaten
1
r
li -
Omstreden
monument in
Assen onthuld
Burgemeester
De Ronde Venen
bedreigd
AMSTERDAM - Een vrachtwagen ligt gekanteld op de Rozengracht in Amsterdam. Een tram botste gisterochtend op de vrachtwa
gen, die linksaf wilde slaan. Er vielen geen gewonden. Wel ontstond er een enorme verkeerschaos. foto Evert Elzinga/ANP
woensdag 25 april 2001
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - Het Rijk heeft in
tien jaar tijd de inkomsten door
verkeersbelastingen verdub
beld van 12,6 miljard in 1990
tot 28,6 miljard gulden in 2000.
Afhankelijk van het salaris
geeft een huishouden circa
vijftien procent van het inko-
men uit aan verkeer en vervoer.
De grootste kostenpost bij een
nieuwe auto vormt de afschrij
ving (39 procent), gevolgd door
de brandstofkosten (22 pro
cent). Dat meldt het jaarver
slag van de Amsterdamse RAI
Vereniging.
Het verslag meldt verder dat
vorig jaar de verkopen van
nieuwe caravans met negen
procent toenamen tot een to
taal van ruim 31.000. Het
meest in trek was de zoge
naamde toercaravan. Volgens
de RAI is de 'kampeerdrift' bij
kans niet te stuiten. Zij consta
teert dat kamperen vooral in
trek is bij mensen die in de 'ho
gere sociale klasse' thuishoren.
Van alle Nederlanders vertrekt
dertien procent 's zomers met
een caravan naar het buiten
land. Negen procent heeft een
tent en twee procent gaat met
een kampeerauto. De RAI Ver
eniging staat in het jaarverslag
ook stil bij de bloeiende f ietsin
dustrie. In 2000 werden ruim
1,5 miljoen nieuwe fietsen ver
kocht, een toename van vijf
procent ten opzichte van 1999.
GPD
BREDA - Voor de rechtbank in Breda zijn gistermiddag vijf
mannen veroordeeld voor afpersing van Turken. De straffen
liepen uiteen van negen maanden tot twee jaar cel. De veroor
deelden kwamen uit Bergen op Zoom, Rotterdam, Leiden en
Duitsland. Er waren celstraffen van een tot zes jaar geëist.
In Bergen op Zoom en omgeving perste het zestal van Turkse
afkomst in 1999 en 2000 landgenoten geld af voor hun politie
ke partij DHKP-C, die in Turkije is verboden. Verscheidene
mensen werden met de dood bedreigd en mishandeld. Volgens
het vonnis was er sprake van een criminele organisatie.
De marxistische DHKP-C, die zegt op te komen voor de men
senrechten in Turkije, zamelt in Nederland op verschillende
plaatsen geld in. ANP
DRIEBERGEN - De houders van cle gekraakte kluisjes bij de
ING-bank in Driebergen kunnen de gestolen inhoud tot
50.000 gulden vergoed krijgen van de bank. Zijn de houders
voor meer dan een halve ton gedupeerd, dan zijn ze aangewe
zen op een eigen kostbaarheidsverzekering.
Dat zegt woordvoerder Snijders van ING. Kluishouders moe
ten wel eerst aantonen dat ze schade hebben geleden. Dat kan
als ze de kluisinhoud en de eventuele waarde, net als bij een
verzekering, hebben laten vastleggen, aldus Snijders.
Over de hoogte van de buit en de toedracht van de diefstal kan
de ING niets meedelen. GPD
EINDHOVEN - De politie in Eindhoven heeft een dertigjari
ge inwoner van die plaats aangehouden op verdenking e-
mails met naaktfoto's van zijn ex-vriendin naar de Techni
sche Universiteit Eindhoven (TUE) te hebben gestuurd. De
22-jarige vrouw studeert daar.
Volgens de politie, die dit gisteren bekendmaakte, is het ver
breken van de relatie hoogstwaarschijnlijk de aanleiding
voor de elektronische laster. Naar schatting enkele duizenden
mensen op de universiteit kregen de foto's onder ogen.
De Eindhovenaar wordt stalking ten laste gelegd en daar
staat maximaal drie jaar gevangenisstraf op. ANP
LEIDEN - Het monument voor Oud-Indiëgangers in Leiden
was gisteren opnieuw het doelwit van een actiegroep. Het
beeld werd gedeeltelijk overgoten met rode verf.
Het is de vierde keer dat het beeld wordt besmeurd. Ditmaal
eiste de actiegroep 'Hulde Aan Weigeraars' de actie op. Deze
groep is onbekend bij de politie en gemeente Leiden. Op de
sokkel, waar de tekst 'Een afscheid zonder thuiskomst' staat,
werd de leus 'Velen gingen niet' gespoten.
Het beeld, bestaande uit drie figuren, staat sinds 1999 in het
centrum van Leiden, ter nagedachtenis aan 26 Leidse militai
ren die tijdens de politionele acties in Indië het leven lieten.
ANP
WAGENINGEN - Middelbare scholieren die voor hun eind
examen vwo zitten kunnen van de Wageningen Universiteit
een pakketje krijgen met relaxthee en concentratiepillen.
Ook levert de hogeschool een cd met peptalk en zaadjes van
een klavertjevier voor een portie geluk.
Het 'overlevingspakket voor eindexamenstress' maakt deel
uit van de campagne om nieuwe eerstejaars te lokken. Scho
lieren die informatie in Wageningen hebben aangevraagd,
krijgen het als grap bedoelde pakket thuisgestuurd. Anderen
kunnen het aanvragen via de 'weksite' op internet. ANP
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - Zorgen dat de in
komensverschillen niet groter
worden, de hoogte van de WAO-
uitkering handhaven op het
huidige niveau, voortzetten van
het onderwijsachterstandenbe
leid en mensen uit lagere soci
aal-economische groepen sti
muleren gezonder te leven
bijvoorbeeld door de accijns op
tabak te verhogen.
Dit is een greep uit de aanbeve
lingen van de commissie-Albe-
da om de gezondheidsverschil-
len tussen arm en rijk in
Nederland te verkleinen.
Mensen uit een hoge sociaal-
economische klasse leven ge
middeld drieënhalf jaar langer
dan mensen uit lage sociaal-
economische milieus.
Opdracht
Minister Borst van Volksge
zondheid gaf in 1995 de com-
missie-Albeda opdracht te kij
ken wat hieraan te doen valt. De
commissie presenteerde haar
onderzoek gisteren in Den
Haag.
De commissie stelt vast dat de
kortere levensverwachting van
sociaal zwakkeren deels veroor
zaakt wordt door hun gedrag.
Ze roken meer, gebruiken meer
alcohol, eten ongezond en doen
weinig aan lichaamsbeweging.
Ook kampen ze met een laag in
komen, ongunstige werkom
standigheden en vaak belab
berde woonruimte.
De gezondheidsverschillen zijn
de afgelopen jaren toegenomen,
aldus de commissie. Zij vindt
het een taak van de overheid iets
te doen aan de onrechtvaardige
verschillen, die niet zijn toe te
schrijven aan individuele keu-
Zes.
Bijna ieder ministerie kan
maatregelen nemen om de kloof
te verkleinen.
Een opmerkelijke aanbeveling
in het licht van de huidige WAO-
discussie is het handhaven van
de uitkering bij arbeidsonge
schiktheid op het niveau van af
gelopen jaar. ,,De commissie
signaleert dat WAO in haar hui
dige vorm een functie heeft die
het inkomen van mensen met
een chronische aandoening
waarborgt", aldus prof.dr. J.
Mackenbach van de commissie.
„Valt dat weg, dan dreigen de
gezondheidsverschillen toe te
nemen."
Bij een herziening van de WAO,
moet ook op die aspecten wor
den gelet, vindt hij
Minister Borst noemt de grote
verschillen in levensverwach
ting tussen sociale klassen 'on
verteerbaar'. Om die terug te
brengen ('we kunnen ze niet he
lemaal laten verdwijnen, maar
de overheid moet wel haar ver
antwoordelijkheid nemen') wil
ze vooral het aantal gezond
heidscentra in achterstandswij
ken vergroten.
Zelf verantwoordelijk
Minister Van Boxtel (Grote Ste
den en Integratiebeleid), die het
rapport-Albeda samen met
Borst in ontvangst nam, vindt
dat mensen in de eerste plaats
zelf verantwoordelijk zijn voor
htm gezondheid.
Tegelijkertijd maant hij stads
besturen om haast te maken met
het opknappen van oude wij
ken. Volgens Van Boxtel is be
wezen dat een verbetering van
het woonklimaat tot een betere
gezondheid van de inwoners
leidt.
Het kabinet bepaalt in septem
ber zijn standpunt over de aan
bevelingen. ANP/GPD
van onze redactie binnenland
UTRECHT - Een groeiend aan
tal vrijwillige hulpverleners
kan de zorg voor ouderen niet
aan en gebruikt uit onmacht en
frustratie geweld. Deze mishan
deling blijft vaak voortduren
omdat de bewuste hulpverle
ners, de 'mantelzorgers', geen
professionele hulp zoeken.
Dat blijkt uit een verkennend
onderzoek van het Nederlands
Instituut voor Zorg en Welzijn
(NIZW).
Nederland telt zo'n drie miljoen
'mantelzorgers'; familieleden,
vrienden en buren die vrijwillig
voor anderen zorgen. De meeste
mantelzorgers (44 procent) zijn
dochters en schoondochters die
voor hun ouders of schoonou
ders zorgen. Uit onderzoek van
de Raad voor Maatschappelijke
Ontwikkeling en de Raad voor
AMSTERDAM - Advocaat
G. Spong dient een straf
klacht in tegen de deken van
de Orde van Advocaten, M.
Guensberg. Volgens Spong
heeft de deken zich 'beledi
gend en smadend' over hem
uitgelaten in een vraagge
sprek dat het dagblad Trouw
op 14 april publiceerde.
Spong stapt tevens naar de
Raad van Discipline om zich
te beklagen over het publieke
optreden van de deken. De
raadsman wordt in zijn
klachten gesteund door A.
Moszkowicz en diens vader
M. Moszkowicz sr., beiden
vakgenoten van Spong.
Guensberg spreekt in be
doeld artikel zijn zorg en af
keer uit over het optreden
van sommige zogeheten top
advocaten. Volgens hem zor
gen zijonder meer door
veelvuldige optredens in de
media, voor een scheef beeld
van de advocatuur.,,Een ad
vocaat dient wijs en be
trouwbaar te zijn, rust uit te
stralen", aldus Guensberg in
het interview. De deken
noemt Spong als enige voor
beeld van een 'topadvocaat'
die zichzelf voortdurend in
de schijnwerper plaatst.
Spong, die al enige jaren ach
tereen door vakbroeders is
gekozen als de beste in zijn
vak, hekelt het feit dat de de
ken hem gebrek aan 'wijs
heid en betrouwbaarheid'
toedicht.
„Maar eigenlijk is het nog
veel erger dat er in het artikel
een relatie wordt gelegd tus
sen ons optreden en het wit
wassen van gelden", aldus
Spong. Daarmee doelt hij op
passages in het artikel waar
in Guensberg het probleem
aanroert van advocaten die
zich met crimineel geld laten
betalen. ANP
Volksgezondheid en Zorg blijkt
dat mantelzorgers in totaal on
geveer vijf keer zo veel zorg le
veren als de professionele thuis
zorg.
Het NIZW ondervroeg 68 pro
fessionele hulpverleners die
contacten hebben met mantel
zorgers. Vrijwel allemaal ken
nen zij voorbeelden van zorg
aan ouderen die uit de hand
loopt, vooral omdat hun verzor
gers overbelast en gefrustreerd
zijn. De ondervraagde beroeps
zeggen ook dat hun voorbeelden
het 'topje van de ijsberg' zijn,
omdat veel mantelzorgers niet
naar buiten komen met hun pro
blemen.
De lange wachtlijsten in de
thuiszorg en verpleeghuizen
zijn voor de vrijwillige verzor
gers een reden om niet bij de be
roepshulp aan te kloppen. Maar
veel mensen die hun naasten
verzorgen, blijken niet eens te
weten dat ze hulp kunnen krij
gen.
Ook rust er een taboe op het vra
gen van hulp, constateert het
NIZW in het rapport 'Ontspoor
de zorg'. „Mantelzorgers vinden
dat ze het zelf moeten kunnen.
Als dat niet goed lukt of als de
zorg echt ontspoort, houden ge
voelens van tekortschieten,
schaamte en schuld het tegen
om hulp te zoeken."
Het instituut pleit daarom voor
een publiekscampagne om
mantelzorgers ervan te overtui
gen dat het goed is hun zorgen te
delen met professionals. Het in
stituut kreeg gisteren tweehon-
derduizend gulden van het Na
tionaal Fonds Ouderenhulp en
de Stichting Sluyterman voor
een project om mishandeling
van ouderen in de mantelzorg
bespreekbaar te maken. ANP
De A2 bij Breukelen werd gistermiddag door de politie afgezet tijdens de arrestaties bij een Shellsta-
tion. foto Robin Utrecht/GPD
mensen gegijzeld hadden en omsingelde het pand.
Om twee uur slaagde een arrestatieteam erin hen
aan te houden. Volgens een politiewoordvoerder
zijn hierbij geen wapens aangetroffen. De ver
dachten hebben niemand bedreigd en verzetten
zich niet tegen hun arrestatie.
De drie mannen van respectievelijk 32, 28 en 24
jaar en de vrouw van negentien komen allen uit
Rotterdam en onder hen zijn bekenden van de po
litie, aldus de woordvoerster. Ook de vijfde arres
tant is een Rotterdammer.
van onze redactie binnenland
BREUKELEN - Drie mannen en een vrouw zijn
gistermiddag tijdens een grootscheepse politieac
tie gearresteerd bij een tankstation langs de A2 bij
Breukelen. De politie zette onder meer twee heli
kopters in. De vier worden ervan verdacht eerder
op de dag bij een schietpartij in Rotterdam be
trokken te zijn geweest. Bij een metrostation daar
in de buurt is een vierde man aangehouden.
De schietpailij in Rotterdam vond even na half
een plaats. Inzittenden van twee auto's beschoten
elkaar. Hoewel er volgens de politiewoordvoer
ster flink werd geschoten, raakte niemand ge
wond. Een van de auto's ging er vandoor in de
richting van Utrecht, achtervolgd door de Rotter
damse politie. Bij Breukelen vluchtten de vier in
zittenden het tankstation Ruwiel bij Breukelen
in. Daar waren toen een vijftiental klanten en
twee personeelsleden aanwezig.
Aanvankelijk dacht de politie dat de verdachten,
die als vuurwapengevaarlijk werden beschouwd,
door Hans Leber
AMSTERDAM - Het Amster
damse Gerechtshof zat in de
zaak-Mink K. klem tussen twee
rechtsregels. De wettelijk ver
eiste volledige openbaarmaking
van het arrest, waartoe ook de
informatie over de informan
tenrol van Mink K. behoort, had
diens leven in gevaar kunnen
brengen. Daarom schrapte het
Hof delen uit het arrest voor de
pers, terwijl de verdachte (die
terecht stond wegens groot
schalig wapenbezit) en diens
advocaten deze informatie wel
kregen.
Volgens sommige juristen heeft
het Hof daarmee in strijd met de
wet gehandeld. Ook een pers
raadsheer van het Hof zegt dat
daarmee mogelijk een grond
wettelijke plicht is overtreden.
Het Hof verklaarde vorige week
het Openbaar Ministerie niet
ontvankelijk in de zaak tegen K.
Dit gebeurde omdat het OM in
gesprekken met de Binnenland
se Veiligheidsdienst (BVD)
sprak over de uiterst geheime
afspraak met K. over diens rol
als informant. In het contract
met K. werd gesteld dat het OM
niet 'met derden' over de zaak
zou spreken, een afspraak die
volgens het Hof door het OM is
geschonden. Dé BVD gaf de in
formatie door aan Tweede-Ka
merleden, die de zaak'op straat'
gooiden.
Het OM heeft al een cassatiever
zoek bij de Hoge Raad inge
diend, maar beraadt zich vol
gens een woordvoerder nog op
de exacte gronden waarop dit
gebeurt. Ondertussen buigen
juristen zich over de vraag of
zo'n verzoek kans maakt. Mocht
de Hoge Raad overgaan tot ver
nietiging van het arrest, dan zal
de zaak tegen Mink K. opnieuw
bij een Gerechtshof worden be
handeld.
Volgens de Groningse hoogle
raar straf- en strafprocesrecht
Knigge is het nog de vraag wat
het cassatieverzoek zal opleve
ren. „Belangrijk is in hoeverre
Mink K. een eerlijk proces heeft
gehad. Persoonlijk denk ik dat
de Hoge Raad zich zal richten op
de waag wat allerlei randzaken,
zoals die overeenkomst, te ma
ken hebben met het eigenlijke
vergrijp waarvan K. wordt ver
dacht het bezit van die wa
pens."
Dat het Hof delen van het arrest,
waarin de informantenrol van
K. wordt besproken, onleesbaar
zwart maakte, hoeft volgens
Knigge geen probleem op te le
veren. „De verdachte en diens
raadslieden kregen die infor
matie wel, alleen de pers niet."
Veiligheid
Er bestaan volgens Knigge geen
duidelijke wetsregels over de
openbaarheid voor de pers. „Je
zou je kunnen afvragen of er
geen uitzondering gemaakt
moet worden in het geval de pri-
Direct na de arrestaties in het tankstation begon
de politie een uitgebreid sporenonderzoek in de
berm langs de A2 bij knooppunt Oudenrijn, Agen
ten hadden tijdens de achtervolging gezien dat
verdachten vooi-werpen uit hun auto gooiden,
vermoedelijk handschoenen en een of meerdere
vuurwapens. De politie zegt nog geen idee te heb
ben van de achtergrond van de schietpartij.
Als gevolg van de actie ontstond op de A2 tussen
Utrecht en Amsterdam in beide richtingen tien ki
lometer file. GPD/ANP
vacy of de veiligheid van de ver
dachte in het geding is. Bij
scheidingszaken van bekende
Nederlanders worden de beslis
singen ook niet altijd openbaar
gemaakt. Daar kunnen redenen
voor zijn."
Een persraadsheer van het Am
sterdamse Hof zei gisteren dat
'een conflict van rechtsregels'
de reden was waarom het volle
dige arrest niet openbaar is ge
maakt. Volgens persraadsheer
G. van Asperen stond het hof
voor de keuze uiterst geheime
zaken 'op straat te leggen' of,
door passages van het arrest
niet openbaar te maken, 'moge
lijk een grondwettelijke plicht
te overtreden'. K. zit nog vast
voor andere vergrijpen. GPD
van onze redactie binnenland
AMSTERDAM - R. Groenink,
voorzitter van de raad van be
stuur van ABN Amro, hoeft niet
opnieuw te getuigen in de straf
zaak tegen vier voormalig
bankmedewerkers. Ook J. en G.
Kalff, oud-bestuursvoorzitter
en voormalig directeur-gene
raal van de bank, hoeven geen
verklaring af te leggen. Dit heeft
de rechtbank in Amsterdam gis
teren bepaald.
Justitie verdenkt de vier voor
malige bankmedewerkers van
het verduisteren van bijna 180
miljoen gulden bij de afdeling
Diamant Niet Ingezetenen (DNI
van de ABN Amrobank aan de
Sarphatistraat in Amsterdam.
Hun advocaten hadden maan
dag een verzoek ingediend om
een reeks getuigen te horen.
De rechtbank beval gisteren dat
twee gedupeerde klanten van de
bank en een medewerker van
Concern Veiligheidszaken van
ABN Amro worden opgeroepen
als getuige. De rechtbank wees
de overige verzoeken af. De
zaak is in afwachting van de ge
tuigenverhoren aangehouden.
Toezegging
De rechtbank wil weten of Con
cern Veiligheidszaken, die een
intern onderzoek deed naar de
fraude, aan de verdachten heeft
toegezegd dat de bank geen
aangifte zou doen.De hoofdver
dachte verklaarde tegenover
ASSEN - Honderden Armeniërs
uit Nederland, België en Duits
land hebben gisteren de onthul
ling van het omstreden Armeen
se monument op begraafplaats
De Boskamp in Assen bijge
woond.
Het monument herinnert de
honderdduizenden Armeniërs
die tussen 1910en 1920zijn om
gekomen tijdens de Turkse
overheersing.
Aan het plaatsen van het monu
ment is een lange juridische
strijd voorafgegaan. De Turks-
Islamitische Culturele Vereni
ging in Assen stapte tevergeefs
naar de rechter. De Turken ont
kennen dat er sprake is geweest
van een volkerenmoord. ANP
Veiligheidszaken dat er 180 mil
joen gulden verdwenen was.
Hierbij is hem niet verteld dat
hij niet verplicht is om te ant
woorden. De officier van justitie
heeft al aangegeven dat om die
reden het interne onderzoek
'nauwelijks bruikbaar' is als be
wijs. De rechtbank wil ook we
ten of er bij het opheffen van de
afdeling DNI en het verbouwen
van het kantoor ontlastend be
wijsmateriaal voor de verdach
ten is verdwenen
De rechtbank gelooft dat Groe
nink tijdens het acht uur duren
de verhoor vorige week donder
dag niet heeft gelogen. De
advocaten plaatsten vraagte
kens bij zijn verhoor over het
doen van aangifte. Groenink zei
dat voor hem vanaf het begin
vaststond dat aangifte gedaan
zou worden. In verklaringen
aan de media gaf hij in 1997 aan
dit nog in beraad te hebben. De
rechtbank gaat er van uit dat hij
hiermee het standpunt van de
raad van bestuur verwoordde en
niet zijn eigen mening weergaf.
ANP
DE RONDE VENEN - Burge
meester D. Boogaard van de ge
meente De Ronde Venen is de af
gelopen weken een aantal keren
met de dood bedreigd in racis
tisch getinte brieven. Dat heeft
de burgemeester gisteren beves
tigd.
Het gemeentebestuur van De
Ronde Venen ontving de afgelo
pen weken tientallen racistisch
getinte brieven. Die werden be
zorgd bij zowel de gemeente als
op het privé-adres van de burge
meester en de collegeleden. De
anonieme epistels richten zich
tegen het toewijzen van wonin
gen aan asielzoekers en andere
buitenlanders in de gemeente
ten zuiden van Amsterdam.
„De brieven hebben een chante
rend en dreigend karakter. Ik
zou mijn leven niet langer zeker
zijn. Maar blaffende honden
bijten gelukkig niet. Al wordt je
wel bang van de gebeurtenissen
in Stede Broec", verwijst Boog
aard naar de schietpartij op de
burgemeester in die gemeente.
De gemeente heeft bij de politie
aangifte van bedreiging ge
daan. ANP
