Een gekroonde fiets vo Koneginnedag
Broekie in de
Kraaijertpolder
Lewedorp
Agenda
ONDERWEG
woensdag 25 april 2001
luchtfoto Aero Lin Photo
Naam: Lewedorp
Ligging: langs de spoorlijn en de A58 in de Borselse West-Kraaijertpolder
Ontstaan: in de 20e eeuw
Inwonertal: 1728
Monumenten: de korenmolen 'Oranjemolen' gebouwd in 1877
Bijzonderheden: een relatief jong dorp dat pas in de jaren twintig van de vorige eeuw ontstond
Lewedorp is echt oen broekie
tussen de veelal eeuwenou
de Borselse dorpjes. Pas in deja
ren twintig van de vorige eeuw
ontstond er een gehuchtje van
enige betekenis in de West-
Kraaijertpolder, waarvan de
bedijking al in 1642 werd geslo
ten. Hoewel geografisch niet
juist kreeg de nederzetting de
naam Noord-Kraaijert, naar
het inmiddels opgeheven spoor
wegstation. Het aantal inwo
ners van het gehuchtje groeide
de eerste jaren zo snel dat al in
1924 een rooms-katholieke la
gere school kon worden ge
opend.
Een paar jaar later, in het voor
jaar van 1927, legde pastoor J.
M. C. Nuyen uit 's-Heerenhoek
de eerste steen van de rooms-
katholieke kerk, die aan de Hei
lige Eligius werd gewijd.
Uit onvrede met de naam
Noord-Kraaijert dienden 25
dorpelingen in de zomer van
1929 bij de gemeenteraad van
's-Heer Arendskerke, waartoe
het dorp toentertijd nog be
hoorde, het verzoek in om het
dorp te hernoemen naar de
toenmalige burgemeester van
de gemeente: jonkheer Unico
Evert Lewe van Neyenstein.
Daarop besloot de raad op 13
augustus 1929 Noord-Kraaijert
tot Lewedorp om te dopen.
Het dorp werd in 1930 verrijkt
met een christelijke lagere
school.
Jaren later, in 1952 werd begon
nen met de bouw van de gerefor
meerde kerk. Op 1 januari 1970
werd Lewedorp samen met
veertien andere dorpen samen
gevoegd tot de huidige gemeen
te Borsele.
Lewedorp is van oorsprong een
overwegend agrarische ge
meente waar de bieten- en aard
appelteelt domineerde. Tegen
woordig werkt een flink aantal
Lewedorpers in het Sloegebied,
in het nabijgelegen Middelburg
of in de frietfabriek van
McCain, die even ten noorden
van het dorp tussen de spoorlijn
en de A58 ligt.
De evenementenkalender van
Lewedorp kent elk jaar een aan
tal vaste programma-onderde
len, zoals het carnaval dat onder
leiding van carnavalsvereni
ging De Koenkelpot wordt ge
vierd. Ook organiseert het dorp
al ruim twintig jaar een profes
sionele wielerronde. Verder is de
jaarmarkt, die de afgelopen zes
jaar werd georganiseerd, hard
op weg een traditie te worden.
Vanaf 1999 werd de jaarmarkt
opgeluisterd met een groot
scheeps benefietconcert voor de
stichting Doe een wens. De
stichting, die jaarlijks een aan
tal hartenwensen van ernstig
zieke kinderen vervult, kon
dankzij de goedgeefse Lewe
dorpers al enkele tientallen dui
zenden guldens op haar bankre
kening bijschrijven.
Behalve een badminton-, bil
jart-, gymnastiek-, tennis-,
voetbal- en wielervereniging
voor sportieve Lewedorpers,
komen ook de meer cultureel in
gestelde zielen aan hun trekken
met een toneel-, marjorette- en
twee zangverenigingen.
Afgelopen augustus was in Le
wedorp de Brede School een
feit. Een primeur voor de ge
meente Borsele. De al in 199 7 tot
interconfessionele basisschool
gefuseerde protestants-christe-
lij ke basisschool De Kleine Piet
en de rooms-katholieke school
De Drempel werden aan het be
gin van dit schooljaar uitge
breid met peuterspeelzaal De
Leeuwtjes en Stichting Kinder
opvang de Bevelanden. Zo is er
tegenwoordig één centrale plek
voor alle Lewedorpse kinderen.
Ze kunnen er van nul tot twaalf
jaar terecht.
Ingrid Huibers
keldeel, waar de oranje feestar
tikelen keurig netjes liggen
uitgestald: mutsen, toeters,
sjerpen, maar ook jassen, das
sen, petten, tassen, sokken, t-
shirts, truien, wandelstokken
en paraplu's.
„Ei, noe rap een keuze maok'n",
denkt onze Bram, „wanstrekjes
is 't wee van: 'Mao vintje, wa
moeje hie dao noe mee doen? Da
's ommerst glad nie goed voo
joe'." Als een wesp in de snoep
winkel, vliegen z'n ogen over de
spulletjes, die allemaal wel te
gen 'm schijnen te roepen 'Pak
me dan Bram, dao zaje gêên
spiit van kriigen vintje. A je
mün pakt, dan zunn'n me d'r 's
een schööne Koneginnedag van
maok'n'.
En zoals dat dan meestal gaat,
terwijl hij nog staat te kijken en
geen besluit heeft genomen,
zegt moeder, terwijl ze een t- i
shirt uit het vak haalt, „Da's 'n
Schöön'n ee Bram?" Die zegt
niks, hij hooi-t niets en ziet niets
anders dan een oranje pet met
een grote klep. Zo één als Sjordy
uit groep 6 ook heeft. „Zöön'n
pette, mama, die 'ei Sjordy ook,
die moen 'k ook 'en. Mee zöö'h
kleppe die je rechte kan zett'n."
En in gedachten ziet hij Sjordy
al op zijn crossfiets rondjes rond
de school en over het parkeer
terrein rijden. Sjordy, die een
groep boven 'n zit. Op z'n cross-
fiets. Mee z'n kleppe recht'e nao
hoven. En die zonder 'ann'n tus
sen de geparkeerde auto's hie de
Raobobank kan riej'n. En die 'n
kêê in de fietstassen van de post
bode 'ao geplast. Da durve hie
nóóit nii Sjordy, 'aon de gróóte
joengers uut de bovenste groe
pen geroop'n, da durve hie glad
nii. Mao die 'aod 't gedaon.t
Was we nii veele gewist, mao 't
was gelukt. En die postbode 'ao
niks gemork'n, mao een ouio
wuufje die alles gezien 'aowas
nao schooltiid nao de juffrouw
gestekkerd en zóó was 't toch
uutgekomm'n.
Moeder neemt de muts met
rood-wit-blauwe pompoen uit
het vak en bekijkt die. „Die pet-
te moeder", zegt Bram nog eens.
„Die pette wille kik 'èn." Als
moeders iets nemen, dan pak
ken ze toch altijd het verkeerde,
denkt het ventje. Wat weten
moeders nu van kinderen?
Stomme mutse
Zóö'n stomme mutse, die moen
7c nii 'èn wöör, die zette kik nii
op m'n kop. Ineens vliegen die
woorden door de winkel. Hij
had ze niet eens willen zeggen.
Hij had het alleen maar gedacht.
Moeder legt de muts terug. Als
Bram iets niet leuk vindt, dan
draagt hij het niet.
Ze herinnert zich nog heel goed
de groene broek met schuine rit-
Me gaon wudder vandao-
ge 's kiek 'n oft 'r nog wa
crêpepapier te krieg'n is,
wanmaondag 'ouw'nme Ko
neginnedag. A je hie dan mee
wil doen mee d'n optocht,
dan.za je fiets toch we ge
kroond moet'n ziin ee?", zegt
moeder tegen Bram, die vo
rig jaar nou niet zo'n al te
mooie Koninginnedag had.
Heel de klas had de fiets ver
sierd en reed mee in de op
tocht en onze Bram, die
stond een beetje beteuterd
aan de kant van de weg te
kijken toen de stoet door de
wijk trok. En van dullig'eid
was hij vlug de hal ingelopen
terwijl hij de deur achter
zich dichtsloeg, waardoor de
woningbouw gebeld moest
worden om een nieuw glas te
steken.
In de winkel lopen al heel wat
mensen. ,,'Iere moet'n me nii
ziin", zegt moeder, terwijl ze
zoonlief bij zijn hand neemt en
naar een ander deel probeert te
loodsen. „Da's allemao speel
goed, da's voor Sinterklaois of a
je verjaort, mao da's noe nii 't ge
val. Bram doet net of hij het
niet hoort, 't zou trouwens ook
best zo kunnen zijn, en hij blijft
bij de lego en de k'nex staan kij
ken. Die moen 'k 'èn", roepthij,
terwijl moeder hem wegtrekt.
„Mao hie verjaor nog glad nii
vintje", zegt moeder en samen
stappen ze naar een ander win-
Uw toneelvereniging doet iets in
het Zeeuws, er treedt een
Zeeuwse zanger of verteller op
in uw dorpshuis, kortom: u heeft
iets te melden voor onze agen
da? Schrijf, mail of fax het naar
onze medewerker Marco Even
huis, Ritthemsestraat 14, 4388
JR Oost-Soubug, fax (020) 87 37
100, e-mail info@evenhuiscom-
municatie.nl.
weet'n, dat Sjordy noe a mee een
oranje pette op zou löóp'n, dan
zou ze meschiens we zegg'n:
Sjordy, hie bin 'n niedeuger, hie
mag bie mii nii op 'tfêêste kom-
m'n."
Hij zegt niets. 'Ei voelt we an z'n
waoter da moeder nii zóó Sjor-
dy-achtig is. Vandoage ma nii
mêêr over Jorid praot'n, denkt
hij en hij kijkt naar de tas die
moeder draagt. De rollen crêpe
papier steken d'r een eindje uit.
Vier kleuren denkt hij, daar zal
ik eens mooi m'n fiets mee ver
sieren.
Pass'n
Ze leggen de spullen op de ach
terbank, die warm is van de zon
nestralen. „Zan 'k die pette nog
's pass'n moeder?", zegt Bram,
„meschiens is te a gekromp'n en
fotoPieterHonhoff
dan past ie nii? Dan moet'n me
nog 's terug ee?" Ze knikt en
glimlacht, terwijl ze even flit
send denkt aan de ritssluitin
genbroek. Dao most ze terug
mee naor Amsterdam. Ook nii
an den achterdeure had oma ge-
zegd.
Ze rijden naar huis. „Das's 'n
Duitser", zegt Bram, „uut Ao-
ken, da ziej'an 't nummerbord.
Zeker op verkansie 'iere.Moe
der knikt. Het weerbericht be
looft mooi weer. Of 't bezoek aan
Drente nu wel of niet doorgaat,
kan ze niet horen: een motor
passeert. Die 'ei z'n schuuve
ook goed openstaon", mompelt
Bram. Sjordy's vaoder zeeker.
Uit de auto-radio klinkt 'Watje'
van de groep Doe Maar.
Rinus Willemsen
Optocht met versierde fietsen tijdens Koninginnedag in Zierikzee.
Het IVN Walcheren houdt za
terdag 28 april weer een bo-
menexcursie in Middelburg.
Een natuurgids leidt belang
stellenden langs monumentale
bomen in de binnenstad. Ver
trek om elf uur 's ochtends bij de
Drukkerij in Middelburg.
Het Zeeuws Biologisch Museum
houdt zaterdag 28 april in sa
menwerking met Staatsbosbe
heer de rondleiding 'Reeën en
andere zoogdieren' in het na
tuurgebied de Manteling bij
Oostkapelle. De rondleiding be
gint om zes uur 's ochtends en
duurt ongeveer een uur. Start
punt is het museum. Aan de
hand van sporen en uitwerpse
len die gevonden worden kan
bepaald worden welke zoogdie
ren leven in het gebied. Op het
vroege tijdstip is het zei fs moge
lijk een ree of een damhert te
zien. Belangstellenden moeten
zich vooraf telefonisch aanmel
den bij het museum. De tocht
staat onder leiding van een bos
wachter.
Ook zondagochtend is er een
vroege wandeling door de Man
teling. Deze begint om zeven
uur. De boswachter van Staats
bosbeheer vertelt over de dieren
en planten in het gebied. Aan
sluitend kan er ontbeten wor
den met de boswachter in het
museumlunchcafé De Orange-
rie. Het ontbijt is om kwart voor
tien afgelopen. Vertrek bij het
Zeeuws Biologisch Museum in
Oostkapelle. De wandeling
duurt anderhalf uur. Kosten, in
clusief ontbijt, 20,-. Aanmel
den bij het museum.
sen boven zijn knieën. Heel on
wennig had hij hem gepast. Ze
had 'm meegenomen van een
dagje uit naar Amsterdam. Eén
keer was hij ermee naar school
geweest.
En wie er het eerst iets van ge
zegd heeft weet ze niet, maar
's middags was Bram boenkend
binnengekomen en hij had
scheldend zijn broek uitgetrok
ken en een andere aangeschóo-
ten. Nee, daar had ze wel van
geleerd: Bram was niet het jon
getje dat je met alles en nog wat
de straat op kon sturen. Toen hij
jarig was, had hij een drumstel
gevraagd. Een drumstel? En de
buren?,,A we, die meug'n mee-
sluuster'n. 'k Maok'n toch allêê-
ne mao schööne meziek?" had
hij geroepen. En 't moet gezegd
worden, Bram is niet alleen
kieskeurig op zijn kleding, maar
hij heeft ook een goed gevoel
voor muziek.
Niedeuger
Met een glunderend gezicht
stappen moeder en zoon de win
kel uit. In de tas een oranje t-
shirt, oranje sokken en tot
Brams grote vreugde, de oranje
pet met de brede klep. „Magge
kikke die noe a opzett'n moe
der?" had hij gevraagd, toen al
les betaald was. „Nêê, strekjes
maor 's in de kaomer, 't is om
merst nog gêên Koneginnedag",
had ze gezegd. „En Sjordy dan",
was Bram begonnen, maar dat
had ze kort en bondig gepa
reerd: „DieJoride, die doet alle
mao dieng'n die wudder glad nii
goed vinn'n Bram. Da weete hie
ook we. A de Koneginne zou
Stichting Het Zeeuwse Land
schap verzorgt dinsdag 1 mei
een excursie op Neeltje Jans. De
excursie heeft het thema 'vo
gels'. Aanvang: 19.00 uur.