Turken eisen vertrek Ecevit
PZC
Geweld Gazastrook escaleert
EU-landen eens over
toelatingstermij n
arbeiders Oostblok
Braziliaanse politie
foltert gedetineerden
Toerist op Mallorca
moet ecotax betalen
China laat
bemanning
1 Amerikaans
toestel vrij
Tweehonderd gewonden bij protesten tegen economisch beleid
Britten klonen biggetjes
Onderzoek naar dieselaccijns
Schat Maharadja gelokaliseerd
Nog veel vluchtelingen in Servië
Eerste toerist toch de ruimte in
Canadezen
halen Chinezen
uit containers
donderdag 12 april 2001
-:i PEKING - China Iaat de 24 be
manningsleden van het Ameri
kaanse spionagevliegtuig vrij
die al elf dagen worden vastge-
houden op het eiland Hainan.
Daarmee lijkt een voorlopig
einde te zijn gekomen aan het
conflict tussen Washington en
Peking.
Het besluit van China de Ameri
kanen te laten gaan is het gevolg
van een brief die het van Was
hington heeft ontvangen en
waarin excuses worden aange
boden, zei minister van Buiten-
§j Ilandse Zaken Tang Jiaxuan.
J De 21 mannen en drie vrouwen
■'mogen naar huis nadat 'de
Wij noodzakelijke formaliteiten'
zijn vervuld, zo verzekerde Tang
de Amerikaanse ambassadeur
Prueher gisteren. Een functio
naris van het Witte Huis zei dat
de groep in elk geval voor het
einde van de week China zal
verlaten.
m. Een Amerikaans passagiers-
3kt? vliegtuig is gisteravond vanaf
ig; het 3800 kilometer verderop ge-
i} legen eiland Guam opgestegen
om de Amerikaanse militairen
op te halen.
Brief
Prueher overhandigde Tang de
verlangde brief van Bush en mi-
nister Powell van Buitenlandse
Zaken. Daarin betuigen beiden
I hun diepe spijt over het binnen-
Jl dringen van het Amerikaanse
vliegtuig in Chinees luchtruim
en over de dood van de Chinese
j piloot, zo meldde het Chinese
j persbureau Xinhua.
Peking benadrukt overigens dat
de kwestie nog niet helemaal uit
de wereld is. „De Chinese rege
ring en volk eisen dat de Ameri
kanen afdoende uitleg ver-
schaffen over het voorval,
ophouden met het sturen van
vliegtuigen naar China en
maatregelen nemen om herha-
jling te voorkomen.
a|J Wat er gebeurt met het spiona-
gevliegtuig is nog onduidelijk.
Het moest op 1 april noodge
dwongen op Hainan landen na
een botsing met een Chinese ja
ag ger. De Amerikanen vrezen ove-
lf>rigens dat China uitgebreid
kennis heeft kunnen nemen van
I de gevanceerde apparatuur aan
boord. RTR/AFP/DPA/ANP
van onze redactie buitenland
ANKARA - Bij ernstige ongere
geldheden in Turkije zijn giste
ren meer dan tweehonderd
gewonden gevallen. Tweehon
derdduizend mensen betoogden
in verschillende steden tegen de
economische politiek van de re
gering en een aantal van hen
raakte slaags met de oproerpo
litie. Van de gewonden zijn er
drie ernstig aan toe.
Woedende demonstranten eis
ten onder meer in Ankara, Izmir
en Konya het aftreden van de re
gering van premier Bülent Ece
vit (76). Het waren voor cle Turk
se hoofdstad de gewelddadigste
dagen sinds de jaren zeventig.
Zeventigduizend mensen waren
er op de been om Ecevits aftre
den te eisen.
Gisteren heeft naast de schare
winkeliers en kleine handela
ren, ook de machtige onderne
mers- en zakenliedenbond
TOBB (1,3 miljoen leden) het af
treden van Ecevit geëist. De
vakbonden hebben voor zater
dag massale acties aangekon
digd. In Ankara is gisteravond
een demonsti-atieverbod van
een maand uitgevaardigd.
Premier Ecevit denkt er niet
over om op te stappen. Hij over
weegt wel wisselingen in zijn re
geringsploeg, iets dat waarne
mers eerder hadden verwacht.
Maar Ecevit leidt een coalitiere
gering van drie partijen. Dat
zijn zijn eigen Democratisch
Links (DSP), de radicaal-i'echt-
se Natonalistische Actie (MHP)
van Devlet Bahceli en de cen-
trum-i-echtse Moederlandpai-tij
van Mesut YilmazHet is voor de
premier moeilijk wroeten in dit
rijk geschakeerde politieke ge
heel.
Corruptie
WaaiTiemei'S meenden aanvan
kelijk dat er koppen zouden rol
len toen de economische crisis
losbarstte. In november waren
er al problemen maar een poli
tieke ruzie deed de bom barsten.
Ecevit had eind februari een
fikse woordenwisslingmet pre
sident Sezer over hoe de corrup
tie in het land moet worden aan
gepakt. De felle onenigheid
tussen de twee deed het vex-trou-
wen in de Turkse politiek en
Leden van de oproerpolitie zoeken dekking achter hun pantservoertuigen voor de stenen van betogers in Ankara.
daarmee in de economie plotse
ling wegvallen. De munteen
heid, de lira, stortte in en bui
tenlandse investeerders kozen
snel het hazenpad.
Ecevit en tal van Turkse promi
nenten meenden toen dat de we
reld het strategisch belangrijke
en economisch voorname Tur
kije spoorslags te hulp zouden
schieten met gulle kredieten,
maar dat gebeurde niet. Moge
lijke crediteurs vrozen dat Ece
vit en zijn nieuwe superminister
Kemal Deiwis wel de beste be
doelingen maar onvoldoende
politieke steun hebben.
De crisis woekert zo voort en de
lira heeft zo'n veertig procent
van zijn waarde verloren. De in
flatie wordt voor dit jaar ge
raamd op zeker vijftig procent,
de economische groei op een
negatieve twee procent. De
toestand is al zo erg dat de koop
lustige militairen hebben aan
gekondigd dit jaar voor 19,5
miljai'd dollar minder te gaan
winkelen dan ze van plan wa
ren.
Die som is toevallig bijna gelijk
aan de naar schatting twintig
miljard dollar aan schulden die
Turkse staatsbanken in de loop
der jax-en hebben opgebouwd
met dubieuze leningen, onder
meer aan corrupte politici.
Redding
Deze schuldenlast vormt een
eerste noodzaak om de econo
mie drastisch te hervormen. De
op 2 maail aangetreden super
minister Deiwis ontvouwt
waarschijnlijk vandaag of
morgen zijn reddingsplannen.
Mogelijk vindt hij vervolgens
geldschieters om zijn plannen te
verwezenlijken. Alleen al om
orde op zaken te stellen bij de
staatsbanken Emlak, Ziraat en
foto Burhan Ozbilici/AP
de Halkbank wil hij zo'n dertien
miljard dollar.
Maar dat gebeurt volgens de
achterdochtige buitenlandse
geldleners alleen als Dervis bre
de steun krijgt uit de politiek.
Die zou dan eerst zelf ook moe
ten hei-vormen. De te privatise
ren staatsbanken bijvoorbeeld
zijn lange tijd instellingen ge
weest die geld naar politici en
kiezers sluisden alsof het niet op
kon. Dervis heeft de weinig en
thousiaste politici al gewaar
schuwd dat het systeem van 'el
ke pai-tij een bank' voorbij moet
zijn. ANP/AFP
LONDEN - Het Schotse biotechnologiebedrijf PPL Thera
peutics, schepper van de schaap Dolly, heeft gisteren bekend
gemaakt vijf biggetjes te hebben gekloond.
De geboorte van de transgene biggetjes is volgens het bedrijf
een bewijs van de levensvatbaarheid van een technologie, die
het in de toekomst mogelijk maakt genetisch gemanipuleerde
organen te kweken ten behoeve van transplantaties bij men
sen. RTR/AFP
BRUSSEL - De Europese Commissie begint een onderzoek
naar de Nedei-landse regeling die gi-ote transportbedrijven
een lagei-e dieselaccijns gai-andeert. Nederland krijgt een
maand de tijd vragen over het mogelijk concurrentieverval
sende aspect van de regeling te beantwoorden.
De lidstaten van de EU stemden er vorige maand officieel mee
in dat Nederland, Frankrijk en Italië onder bepaalde omstan
digheden lagere dieselaccijnzen mogen bei-ekenen.
Desondanks wil de Europese Commissie nu toch onderzoeken
of de Nedeiiandse regeling niet tot discriminatie van bepaal
de ondernemers leidt. Tegelijkertijd komt er een onderzoek
naar de Franse en Italiaanse regelingen. ANP
LONDEN - Schotse onderzoekers hebben na een zoektocht
van twee jaar eindelijk het wrak van het Britse postschip
Brittannia gevonden. De boot, met aan boord een omvangrij
ke schat van een Indiase Maharadja, wei'd in 1916 door een
Duitse duikboot in de Middellandse Zee getorpedeerd.
Voorbereidingen voor de bei-ging van het schip dat ongeveer
duizend meter diep ligt, zijn in volle gang. De lading van de
Brittannia zou een waarde van meer dan vijftig miljoen pond
(175 miljoen gulden) hebben.
Het schip was op weg van Engeland naar India met aan boord
de Maharadja van Karpurthala in de Punjab. De vorst ging
van boord in het Egyptische Port Saïd en ontsprong daardoor
de dans. ANP
BELGRADO - In Servië leven nog steeds 420.000 vluchtelin
gen die tijdens de oorlogen van de jaren negentig uit Kroatië
en Bosnië zijn gevlucht. Dit heeft de Servische vluchtelingen
commissaris Sandra Raskovic-Ivic gisteren laten weten.
Het aantal Servische vluchtelingen in Servië is met 150.000
gedaald ten opzichte van 1995. Een deel van de Kroatische en
Bosnische Seiviërs is naar huis tex-uggekeerd. Andei'en zijn
geëmigx-eex-d of hebben de nationaliteit van de Fedex-atieve
Republiek Joegoslavië (FRJ) aangenomen.
Meer dan zeventig procent van de resterende vluchtelingen
wil in de FRJ blijven. Slechts zes px-ocent wil op tei-mijn naar
huis teirugkeren. De cijfers houden geen rekenxng met de Ser
viërs die sinds juni 1999 uit Kosovo zijn gevlucht. DPA
MOSKOU - Het Russische ruimtevaartbureau RKA heeft gis-
tex-en besloten de Amerikaanse multimiljonair Dennis Tito
(60) op 28 april toch naar het internationale ruimtestation
ISS te stux-en, ondanks bezwaren van de Amerikaanse en Eu
ropese tegenhangers, NASA en ESA.
Tito mag naar het ISS als alternatief voor zijn trip naar het in
tussen vernietigde station Mir waaxvoor hij aanvankelijk had
'geboekt', voor een bedrag van twintig miljoen dollar. NASA
en ESA, zien de Russische plannen niet zitten. Ze vinden dat
de ex-ingenieur van de NASA onvoldoende getraind is. NA
SA denkt dat de veiligheid in het gedrang komt. Belga/ANP
door Heieen Paalvast
en Henk van de Poll
BRUSSEL - Werknemers uit
toekomstige lidstaten van de
Europese Unie zullen mogelijk
pas zeven jaar na toetreding
overal in de Unie aan de slag
kunnen. Dit stelde de Europese
Commissie gisteren voor.
I Een week eerder dan voorzien
heeft de commissie een oplos-
I sing voor dit heikele probleem
j aangedragen. Het vrije verkeer
van werknemers, een van de
grondprincipes in de ELL heeft
al veel tongen losgemaakt. De
Duitse kanselier Schroder be
pleitte begin dit jaar een over
gangstermijn van zeven jaar
i voordat Polen, Tsjechen of Hon-
I garen in zijn land vrij kunnen
komen werken.
- Koppeloton
De angst voor een toevloed van
goedkope arbeidskrachten zit
I erbij de 'frontlijnstaten' Duits-
land en Oostenx-ijk diep in. De
Poolse regering voelt niets voor
zo'n overgangsperiode. Polen
I vormt met Hongarije, Tsjechië,
Slovenië, Cyprus en Estland het
'koppeloton' van EU-kandida-
12 ten.
j Volgens uitbi'eidingscommissa-
Ïris Vex-heugen, die het Brusselse
voorstel met collega Dia-
J mantopoulou (Sociale Zaken)
1 toelichtte, is met beide posities
I rekening gehouden. Er komt
f| een algemene ovex-gangsperiode
van vijf jaar. Nadien kunnen
lidstaten een vexienging van
maximaal twee jaar aanvi'agen,
als hun arbeidsmarkt nog steeds
is ontregeld. Lidstaten die dat
willen, kxxnnen hun arbeids-
markt overigens al eerder open
stellen.
De kandidaat-lidstaten kunnen
van hun kant erop rekenen, dat
twee jaar na hun toetx-eding de
situatie zal worden doox-gelicht.
De Europese Commissie stelt
daartoe rapporten op. Maar
over verkorting of zelfs afschaf
fing van de ovex-gangsperiode
kunnen de huidige vijftien lid
staten alleen bij eenstemmig
heid beslissen.
De Nederlandse staatssecreta
ris Benschop van Buitenlandse
Zaken is niet ontevx-eden met
het commissievoorstel. „Het
houdt rekening met de belangen
van alle lidstaten. Wat Neder
land betx-eft had de overgangs-
termxjn kox~ter gekund, maar we
moeten ook rekening houden
met de positie van Duitsland en
Oostenrijk."
Nedexiand en Duitsland ston
den bij het vraagstuk van vrij
personenvex-keer tegenover el
kaar. Duitsland zag het liefst
een regeling met een open einde,
Nederland vond een overgangs-
tex-mijn niet noodzakelijk. Het
voorstel van de commissie komt
alle partijen tegemoet. Als Ne
derland dat wil, dan kan het op
basis van nationale wetgeving
de arbeidsmarkt al direct open
stellen. ANP
van onze redactie buitenland
GENEVE - Braziliaanse gevan-
genen worden op grote schaal
jC' mishandeld en gefolterd door de
politie, zo blijkt uit een onder-
zoek van de speciale afgezant
van de Verenigde Naties, Nigel
c-: Rodley. Rodley, een Britse ju-
f- rist, heeft gisteren verslag uit
gebracht aan de Mensenrech-
tencommissie van de VN.
De onderzoeker concludeex-t dat
de slachtoffers van foltering
vooral kleine criminelen zijn,
die bijvoorbeeld diefstallen
hebben gepleegd of op kleine
schaal dx-ugs hebben verkocht.
Rodley zei dat er bij de interna
tionale strijd tegen folterprak
tijken vanouds vooral aan het
lot van politieke gevangenen
wordt gedacht, maar dat er ook
allengs meer besef ontstaat dat
in veel landen juist gewone ver
dachten en gevangenen worden
gemarteld.
Brazilië kent nieuwe wetten, die
zijn bedoeld om foltering door
de politie tegen te gaan. Deson
danks beginnen de folteringen
al bij de arrestatie, en houden ze
aan gedurende alle fases van de
detentie.
De martelpx-aktijken zijn niet
alleen bedoeld om de verdach
ten een bekentenis te ontlokken,
maar ook om gevangenen af te
persen. AP
Een Palestijxxse jongen zit op de restanten van zijn door het Israëlische leger vex-woeste huis in het vluchtelingenkamp Khan Yunis in
de Gazastrook. foto Ahmed Jadallah/RTR
van onze redactie buitenland
JERUZALEM - Palestijnse
functionarissen beschuldigen
de rechtse Israëlische premier
Sharon van een doelbewuste
escalatie van het geweld. Isra
ëlische eenheden vielen giste
ren een Palestijns vluchtelin
genkamp in de Gazastrook
Voor het eerst sinds de jongste
Palestijnse opstand een half
jaar geleden begon namen Is-
ï-aëlische militairen gisteroch
tend met zwaar geschut een
kamp onder vuur in autonoom
Palestijns gebied. Door de
aanval op Khan Yunis vielen
zeker twee Palestijnse doden.
Tientallen mensen raakten ge
wond.
Volgens de strijdkrachten was
de operatie noodzakelijk om
dat Palestijnse activisten van
uit het kamp regelmatig nabij
gelegen joodse nederzettingen
onder vuur zouden nemen. Is
raël zette bulldozers in om
huizen in het kamp met de
grond gelijk te maken. Kort na
de Israëlische actie beschoten
Palestijnen een joodse kolonie
met mortiergranaten.
De Israëlische minister van
Defensie Ben Eliezer toonde
zich tevreden over de 'succes
volle actie'Hij zei ook klaar te
zijn om de onderhandelingen
met de Palestijnen te herope
nen. „Het doel van deze opex-a-
ties is de Palestijnen duidelijk
te maken dat zij er alle belang
bij hebben om opnieuw de weg
van onderhandelingen in te
slaan", zei hij.
Nederzettingen
Sharon zelf zei in een inter
view met de krant Ha'aretz dat
er geen joodse nederzettingen
afgebroken zullen worden,
zelfs niet als er een vredesak
koord met de Palestijnen
komt. Hij zei geen enkele reden
te zien waarom kolonisten na
een vredesverdrag niet ge
woon in de nu bezette gebie
den kunnen blijven wonen.
In een gesprek met de Bxritse
BBC trok de Palestijnse onder
handelaar Erekat fel van leer
tegen Sharon. Hij betichtte de
eerste minister van etnische
zuiveiringen. Hij hex-haalde bo
vendien het Palestijnse stand
punt dat VN-militairen naai
de regio gestuurd moeten wox*-
den om de Palestijnen te be
schermen tegen het geweld
van de Israëli's.
Het aangevallen kamp Khan
Yunis is al enige tijd het toneel
van felle gevechten. Volgens de
BBC riepen luidsprekers in het
kamp de inwoners geregeld op
een wapen te dragen om zich te
verdedigen.
Het jongste geweld in het zui
den van de Gazastrook kwam
op de dag dat de mensenrech-
tengroepex-ing Human Rights
Watch (HWR) een kritisch rap
port uitbracht over de situatie
in de verdeelde stad Hebron op
de Westelijke Jordaanoever.
Het Israëlische leger, joodse
kolonisten en Palestijnen
schenden daar de x-echten van
burgers, aldus HWR.
Het Israëlische leger maakt
zich schuldig aan de meeste
schendingen. De militairen
gebruiken volgens HRW over
matig geweld tegen ongewa
pende demonstranten en laten
na Palestijnse burgers te be
schermen tegen aanvallen van
kolonisten.
Dichtbevolkt
Op hun beurt vallen Palestij
nen bux-gers in Hebron aan.
Ook leden van de Fatah-bewe
ging van de Palestijnse leider
Arafat zijn betx-okken bij der
gelijke aanvallen, meldt de
mensenrechtenoi-ganisatie.
Bovendien brengen Palestijn
se schutters hun eigen mensen
in gevaar, door vanuit dicht
bevolkte wijken op het Israëli
sche leger te schieten.
Ondex-zoekers van HRW ver
bleven twee maanden in He-
bron, in november 2000 en in
februari van dit jaar. De orga
nisatie x-oept de Isx-aël en de
Palestijnse Autoriteit op om
onmiddellijk maati-egelen te
nemen om een einde te maken
aan de mensenrechtenschen
dingen. Ook pleit ze voor de
komst van internationale
waarnemers op de Westelijke
Jordaanoever en in de Gaza
strook. ANP/RTR/DPA
door Henk van den Boom
BARCELONA - In navolging
van andere toeristenlanden zo
als Frankrijk en Griekenland
gaat de deel regering van de
Spaanse eilandengroep Balea
ren vanaf het najaar milieube
lasting heffen. De 'ecotax' kan
oplopen tot twee euro per per
soon per nacht. Hoe duurder het
hotel waar iemand logeert, des
te meer hij moet betalen.
De beslissing deze week door
het parlement van de eilanden
(Mallorca, Menorca, Ibiza, For-
mentera en Cabrex-a) heeft tot
felle px-otesten geleid bij de on-
dernemei-s in de toeristensector.
Zij hebben aangekondigd het
besluit tot in de hoogste instan
tie aan te vechten.
De ondex-nemei's zijn bang dat
de Balearen in een nadelige con
currentiepositie raken ten op
zichte van andei-e toeristenge
bieden in Spanje waar geen
ecotax wordt geheven. Maar
volgens Celesti Alomar, minis
ter van Toerisme van de deel
staat, is die angst ongegrond,
Hij beschouwt de geldelijke bij
drage aan het milieu als de
'ovex-winning van het algemeen
belang op het particuliere'.
VANCOUVER - De Canadese
douane heeft 36 Chinezen ont
dekt in twee kleine afgesloten
containers op een schip dat van
China op weg was naar Califor-
nië in de Verenigde Staten.
Het dagblad de Vancouver Sun
berichtte gisteren dat de illega
len, dertig mannen en zes vrou
wen, vijftien dagen lang op
stoimachtige zeeën in het stik
donker in de afgesloten contai
ners zaten. Hun toestand in de
ruimtes was 'gruwelijk', maar
met hun gezondheid is het rela
tief goed gesteld.
De Chinezen zijn dinsdag in de
haven van Vancouver in het ui
terste westen van Canada ont
dekt. Daarna werd een zoekac
tie in de andere driehonderd
containers gestart.
De autoriteiten werden getipt
door de onderneming Cosco, de
eigenaars van het onder Pana
mese vlag varende schip. De on-
dei-neming is aansprakelijk
voor de kosten van repatriëring
van de illegalen. ANP
Vooral op Mallorca woedt de
laatste jaren een felle discussie
over de overdadige exploitatie
van het eiland. Jaarlijks trekken
meer dan tien miljoen toeristen
naar de Balearen. Vooral bij
bierdrinkende Duitsers, Neder
landers en Engelsen zijn de bad
plaatsen ei-g geliefd. Niet alleen
de kust wordt druk bezocht, ook
het achterland bezwijkt bijna
onder de druk van de onroe-
rendgoedgiganten die in op
dracht van internationale
beroemdheden de heuvels vol
bouwen met kapitale villa's.
Minister Alomar heeft bei'ekend
dat de ecotax zo'n 130 miljoen
gulden per jaar oplevert. Hij be
schouwt de milieubelasting als
een teken van 'solidariteit van
de toerist met het eiland en zijn
bewoners' die de lasten van het
massatoerisme moeten onder
gaan. Alomar wil het geld beste
den aan maatx-egelen en ar
beidsplaatsen die het milieu op
de eilanden moeten beschei"-
men. „Daarmee is het toerisme
zelf uiteindelijk het meest ge
diend, aangezien de nieuwe
trend in deze bedrijfstak vraagt
om natuurgebieden en rust
plaatsen."
De economie op de Balearen is
voor 85 procent afhankelijk van
het toerisme. Vorig jaar brach
ten buitenlanders veexlien mil
jard gulden in het laatje. GPD
(Advertentie)
«Er*?
Attentie!
Gezocht voor onze
exclusieve kunstveilingen
schilderijen van de volgende kunstenaars:
R. Kimpe G. J Delfqaauw C Springer
D. J. Koets «Koekkoek «Spohler
J.Toorop «LApol H. Schouten
L Heijmans «HBieling W. de Zwart
•Göth «Israels W. Verschuur
A.Phiel «G.H.Breitner A v d. Venne
P Mondriaan C. Raaphorst A Coorle
Schütz «HM Horrix «Avd.Neer
O.Eenelman B. de Hoog «C.Dusart
F Amtzenius H. F C. ten Kate F Bol
•Artz «Klinkenberg «W.v.d. Velde
H. Houten «Ch.Leickeit A Storck
H.w. Mesdag Y. Wenning «J. l.v.Ruisdael
•APieck «J. Bosboom «GFIinck
F. v Kregten A. Schelfhout N Berghem
HRonner Knip B, Viegers A Ostade
W B. Tholen P G. Verlin L. Backhuysen
C, Willink H. Helmantel «J.J.v.Goyen
en alle ovenge namen zijn welkom.
Wij komen graag vrijblijvend bij u langs
om één en ander te taxeren!
Zeeuws Veilinghuis
Herengracht 74. Middelburg
Dhr. J. de Kuyper, tel. 0118-650680,
mob.: 0651151243
Internet: http://www.zeeuwsveilinghuis.nl
E-mailinfo zceu wsveil i nghuis.nl
