Veeboeren komen om in de mest We moeten af van weggooi-koeien PZC Grensafzettingen zijn een lachertje Schapen zijn toe aan een pedicurebeurt TMJI I lila in I6?ELN iJAR-M Veehouderij heeft mkz-epidemie over zichzelf afgeroepen Veel late boekingen voor de paasdagen 14 Verbod treft ook vervoerders Kaasboerderij stelt activiteit uit Aanpassing busdienst na sluiting grens zaterdag 7 april 2001 door Harmen van der Werf OOSTBURG - Zeeuwse en West-Brabantse mesttranspor- teurs zitten met de handen in het haar. Ze kunnen vanaf vandaag geen mest uit de varkensgebie- den in Oost-Brabant en Lim burg halen. Varkensboeren dreigen in de mest om te komen. Het probleem is ontstaan door de indeling van Nederland in zes afzonderlijke landbouwge bieden. Tussen die regio's is het vervoer van mest volledig ver boden. Mestafnemers in het ak kerbouwgebied Goeree- Overflakkee, Zeeland en West- Brabant zijn daardoor afgeslo ten van de mestproducenten el ders in het land. Directeur R. Kunst van Kunst Ecoservice in Oostburg, de grootste mesttransporteur van Zeeland, kan het billijken dat Nederland door het ministerie van Landbouw in regio's is ver deeld. Door de vervoersstromen te beperken, kan verspreiding van mond- en klauwzeer (mkz) worden tegengegaan. „Maar waarom is het zuiden dan in drie gebieden verdeeld?", vraagt Kunst zich af. „Dat er KOUDEKERKE - Kaasboerde rij Pitteperk aan de Breeweg in Koudekerke heeft het 'Kaas Wijn Spektakel' dat voor van daag gepland stond, tot nader orde uitgesteld. De familie Dreessen-Dekker die het evene ment samen met de Wijnmees- ters Johnson Wesseling orga niseerden, hebben de voorberei dingen door de mkz-crisis afge broken. geen mest naar het noorden mag, is logisch. Dan kom je langs de mkz-haard bij Olst. Maar dat speelt in het zuiden toch niet. Straks krijg je een le vensgroot probleem met mest- opslag in Oost-Brabant en Lim- burg." Voor akkerbouwers die op mest zitten te wachten, voorziet Kunst voorlopig geen px-oble- men. Zijn bedrijf heeft nog voor een maand genoeg mest in op slagplaatsen liggen. Kunst: „Om die mest uit te rijden, moet het wel goed weer zijn. Anders zetten wij onze wagens in, om mest uit de varkensgebieden te halen. Maar dat kan nu niet meer. Bij slecht weer ligt straks alles stil. Dat is dramatisch." C. Verkooyen van het gelijkna mige bedrijf in het West-Bra bantse Langeweg begrijpt niet waarom er een totaal vervoers- verbod tussen de landbouwge bieden geldt voor mest en niet voor bijvoorbeeld rauwe melk. „Terwijl die mest toch ook in ge sloten wagens wordt vervoerd. Het ontsmetten is geen pro bleem." Het ministerie van Landbouw laat weten dat voor mest een volledig transportverbod is af gekondigd tussen de regio's om het aantal vervoersstromen zo veel mogelijk te beperken. Voor rauwe melk is een uitzondering gemaakt, omdat in de regio Zee land, West-Brabant en Goeree- Overflakkee geen melkverwer- kende industrie meer is. Het zelfde geldt voor varkens die niet in de eigen regio kunnen worden geslacht. Belangenorganisatie Cumela, waarbij veel loonwerkbedrij- ven zijn aangesloten, wil vol gende week een gesprek met het ministerie. „Want", stelt H. Dij- kema, „zowel varkensboeren als mestdistributeurs kunnen dit geen maand volhouden." Ex-smokkelprins Roman Hemelsoet vindt Belgen amateuristisch door Wout Bareman PHILIPPINE - Op een hobbelige weg, net over een dijkje, schopt Roman Hemelsoet met een grijns tegen de wit-rode blokken, die de afzetting vormen. Het water in de blokken klotst. „Die hadden wij in '65-'66 met onze pantserauto's zo aan flarden ge reden. Dit is toch om te lachen. Zie die zandzakken. Dat is puur plaatzand. Wie z'n zandbak wil bijvullen, kan hier te recht." De ex-smokkelprins van Driekwart (tus sen Sluiskil en Sas van Gent) lacht om de grensaf zettingendie door de Vlaamse po litie bij alle kleinere grensovergangen zijn aangebracht. Maar hij is ook woedend op de Belgische minister van Landbouw Jack Gabriëls, die zich met vergrendeling van de grens met Zuid-Nederland, alleen maar zou willen profileren in het veront ruste Europa. „In de oorlog brachten de Duitsers ook versperringen aan. Maar ik weet nog dat ik als klein kind bij moeder achterop de fiets zo'n versperring pas seerde en dat ons niets in de weg werd ge legd. In die dagen nam je probleemloos koffie en suiker mee over de grens. Nu ha len ze zelfs de kaas en ham van tussen je boterhammen. Echt, die Duitsers hadden nog wat kunnen leren van de methoden van de manschappen van Gabriëls." Ook in de tijd van de botersmokkel, waarin oud-rodeorijder Roman Hemelsoet een belangrijke rol speelde, namen de grens controles door de douane nooit zulke gro teske vormen aan. „Ja, in de hoogtijdagen stonden er tientallen Nederlandse doua niers op wacht en honderden Belgische, maar desondanks kwam je er - omdat je nog in groepen werkte - toch door. Als je nü een partijtje koeien de grens over zou vallen smokkelen, zou dat - ondanks al die hindernissen - helemaal een fluitje van een cent zijn. Jongen toch, met al die GSM's, scanners en andere apparatuur." Dekstier Op samenzweerderige toon vertelt He melsoet (63) over het verzoek dat hij don derdag kreeg. „De Belgische dekstier Fre- derik was op het moment dat de grenzen werden geblokkeerd in verband met het mond- en klauwzeer in Nederland. De ei genaar wilde dat dier graag snel terug, want er was ook in Vlaanderen nog heel wat te dekken. Hij bood me duizend gul den, maar ik doe die dingen niet meer. Maar ik weet wel dat Frederik vandaag z'n eerste koeien in Vlaanderen alweer heeft gedekt. Ze zijn kennelijk de grens overgegaan ergens bij Waterlandkerkje." Hij neemt het onvoorwaardelijk op voor de boeren, die op een verschrikkelijke ma nier worden weggesaneerd. „Als er hon den en katten door een epidemie, waar voor een vaccin beschikbaar is, zouden worden getroffen en die malloten in Den Haag zouden beslissen dat het vaccin niet mocht worden gebruikt... Jongen, dan was het oorlog. Ik vind de boeren tot nu toe veel te braaf. Iedereen kruipt in z'n schulp." Wind Op de afgesloten, onbemande grensover gang ter hoogte van grenspaal 316, in de polder bezuiden Philippine, kijkt He melsoet meesmuilend naar de afzetting. „Zet aan de ene kant een veewagen met koeien en aan de andere kant ook. Je he velt ze zo over. In dit gebied kom je 's nachts echt niemand tegen." En in de auto terug naar Zandstraat, waar hij geiten houdt: „Het gevaar loert niet in dat grens- vervoer, de wind is de boosdoener. Vogels, ratten... allemaal overbrengers. En straks krijg je de vliegen en de muggen." Of hij z'n geiten laat vaccineren? „De die renartsen hebben het niet en het mag ook niet. Ach, het zal straks wel op de zwarte max-ktte koop zijn..." COR DE JONGE door Jacques Cats VLISSINGEN - „Berichten dat toeristen massaal wegblijven gelden zeker niet voor Zee land." Dat zegt directeur Ron de Reus van het Bureau voor Toe risme Zeeland (BTZ). Er zijn heel weinig annuleringen. De Reus meldt dat Zeeuwse boekingsburaus zelfs worden bestookt met last-minuteboe- kingen voor de paasdagen. De vraag strekt zich uit tot cam pings, hotels en bungalowpar ken. „Het weer trekt aan. Veel mensen willen naar de kust ko men." De Duitse markt laat zich op andere wijze horen. De toe ristische sector wordt 'vrij fre quent' gebeld over de stand van zaken rond het mond- en klauwzeer. Of Zeeland op slot zit en er sprake is van beperken de maatregelen. De Reus: „Dat is puur informatief- Het leidt niet tot veel annuleringen. Het is gewoon een stukje ongerust heid wat bij mensen leeft." Volgens directeur van het BTZ houdt in Duitsland het verhaal hardnekkig stand dat je met huisdieren wel het eigen land uit mag, maar dat de mee op vakan tie genomen hond of kat er bij terugkeer naar huis niet meer in mag. „Dat is een mythe die we er niet uit kunnen krijgen. Er wordt nog steeds een beeld ge schetst dat heel Nederland op slot zit. Nou, dat zitten we niet." De enige beperkende maatregel naast de mkz-maatregelen is dat het huisdier aangelijnd moet zijn in het buitengebied. Naast de Landelijke Fietsdag, die op 12 mei vanuit Goes zou (Advertentie) starten, is ook de Oosterschel- deloop 'Helden van de Ooster- schelde' uitgesteld. Sinds drie jaar is dat de openingsmanifes tatie van het evenement Zee land Natuurland. SCHOONMAAKBEDRIJF BLEIJENBERG B.V. AL MEER DAN 25 JAAR GLANSRIJK IN SCHOONMAAKWERK 0118 - 417 500 www.bleijenbergbv.nl info@bleijenbergbv.nl gecertificeerd volgens de NEN-IS09002 door Rinus Antonisse WOLPHAARTSDIJK - Boeren is agri-business geworden. Dat gaat ook aan de melkveehou ders niet ongemerkt voorbij. In hun streven de productielat al maar hoger te leggen, dreigt het welzijn van de koeien onderge sneeuwd te raken. Het dier wordt niet meer behandeld als levend erfgoed, maar als een melkfabriek. Stokt het fabrica geproces, dan moet de koe on verbiddelijk uit de stal verdwij nen. De economie gaat boven alles. Het opduiken van BSE en de epidemie van mond- en klauw zeer plaatst de wijze waarop in de veehouderij met dieren wordt omgegaan in de schijn werpers. Is het ethisch allemaal nog wel verantwoord zoals er met dieren wordt omgespron gen? In de melkveehouderij wordt daar al langer over nage dacht, weet Piet Hannewijk uit Wolphaartsdijk. Hij heeft net een loopbaan van veertig jaar bij de rundveeverbetering ach ter de rug en is al adviseur nog nauw betrokken bij de rundvee houderij. Imago „We hebben koeien gefokt die één belang hebben: zoveel mo gelijk melk geven. Er is een melkfabriek van gemaakt. Ook maatschappelijk gezien zitten we nu wel aan de top. De melk veehouderij is zich er steeds meer van bewust dat je met een dier niet alles kimt doen. We moeten af van de weggooi-koei en. Niet alleen kijken naar pro ductie, productie. Het dier moet zich ook goed in z'n vel kunnen voelen en niet na twee jaar al versleten zijn, Vandaar dat men zich meer richt op duurzaam heid. Dat is ook goed voor het imago", betoogt Hannewijk. Hij vindt dat elke veehouder er voor moet zorgen dat iedereen te allen tijde op het bedrijf moet kunnen kijken en weet: het beest heeft het goed gehad in zijn leven. „Misschien hebben we toch te weinig aandacht ge had voor de productie op zich en te weinig voor het dier. We moe ten niet naar koeien die vijftien duizend kilo melk per jaar ge ven. Dat kan misschien wel, maar het is niet goed voor het beest. Je krijgt meer kans op ziektes en verzwakking en een koe moet sneller worden ver vangen. Dat vex-oorzaakt ook al lemaal kosten." Hannewijk stelt dat de huidige melkkoeien, meestal van het ras Holstein-Friesian, zijn ontwik keld tot perfecte koeien. Een productie van ongeveer negen duizend kilo melk per jaar acht hij verantwoord. „Daai'bij kan een koe zich nog lekker voelen. Je moet niet met de zweep er over om ze melk te laten produ ceren. Ze moeten er plezier in hebben. Dat kun je zien op een bedrijf waar de dieren veel melk produceren en ook in goede con ditie zijn. We hanteren niet voor niets nu ook conditiescores." De rundveedeskundige wijst er wel op dat dé graadmeter de kost prijs per liter melk is. „Een boer kan niet melken zonder dat hij er iets mee opschiet. Als hij niks vex-dient, kan hij ook niet goed voor zijn dieren zorgen." Volgens Piet Hannewijk heeft een koe het in 2001 stukken be ter dan dertig jaar geleden. „Een schop en een klap waren gewoon. Er werden wel eens vreemde dingen gedaan. We let ten nu heel goed op in de fokke- rij of een koe handelbaar is. De aaibaarheid wordt gemeten; geen agressieve koeien. De con dities in de stal worden beter in de gaten gehouden dan in het huis. Ze hebben allemaal een plekje om te liggen en kunnen eten wanneer ze willen. Als ik in een stal kom, weet ik meteen hoe een boer zijn dieren behandelt. Je hebt er alijd mensen bij die van zichzelf wat anders zijn. De een zorgt ook beter voor zijn kinderen dan de ander." Liefde Het is heel simpel in de melkvee houderij, stelt Hannewijk. „Als je geen liefde voor je dieren hebt, dan kun je geen melkvee houder zijn. Dan doe je het niet goed, dan moet je er vroeg of laat mee stoppen, dan redt je het niet. Het is een gevoel. Je bent manager van je koeien. Je moet er steeds naar kijken, erop in spelen." Het is voor hem ook vanzelf sprekend dat de dieren de wei ingaan. „Ze altijd op stal hou den, slaat nergens op. Een koe moet buiten lopen, het hoort bij haar hele natuur. Wij doen toch door Rinus Antonisse WOLPHAARTSDIJK - Het uit breken van mond- en klauwzeer in Nederland komt voor Piet Hannewijk niet als een verras sing. Het was onvermijdelijk, zegt de Zeeuwse deskundige op het gebied van rundveeverbete ring. Hij heeft er herhaaldelijk voor gewaarschuwd, toen ruim tien jaar geleden het besluit viel om te stoppen met jaarlijkse vaccinaties. Tevergeefs en Han newijk voelde zich in zijn hemd gezet. „Het doet me ontzettend zeer dat het zover gekomen is. De sector heeft het jammer ge noeg wel aan zichzelf te wijten." De veehouderijsector stond des tijds achter het invoeren van een non-vaccinatiebeleid in de Eu ropese Unie, een besluit waar vooral Engeland op aandrong. „Dat was de grote rotzak", stelt Hannewijk onomwonden. „Het kwam de veehouders ook goed uit. Het kostte minder en men dacht dat het wel mee zou val len. Het gevaar is onderschat. Ik heb het altijd onverantwoord gevonden, maar Europa was heilig. Als er nog ergens op de wex-eld mond- en klauwzeer is, blijft er een potentieel gevaar, zeker met de toegenomen mobi liteit." Hij wijst erop dat de Ne derlandse rundveestapel zo'n 4,1 miljoen diex-en omvat en dat er in de sector jaarlijks 4,5 mil joen verplaatsingen zijn. „Je hebt ook nog eens te maken met import van 600.000 kalveren per jaar, uit meer dan twintig landen, voor de witvleesindu- strie. En het stikt in de wereld nog van de mkz. Dan kim je toch snappen dat het gevaarlijk is." Hannewijk geeft aan dat de Ne derlandse veestapel clean is op gefokt en daax-door ontzettend kwetsbaar is. „Onze veestapel heeft weinig weerstand, we zijn steeds bezig met het weren van ziektes; dat is niet altijd ver standig. Een klein beetje ziekte is nooit weg, het is net als met een verkoudheid." Dat het mkz-virus zich nu lijkt te concentreren op de Veluwe vei-wondert Hannewijk niet. Anders dan in Zeeland wordt daar huisje-deurtje vee gehou den. Hij meent dat ook de vee handel niet vrijuit gaat. „Tach- i tig pi-ocent van de handelaren doet niet precies hoe het hoort, Als er regels aankomen, probe- i*en ze nog vlug van alles te ver-1 sieren." Hannewijk beweext dat vijf procent van de Nederlandse i veehandel voor geen meter i deugt. „Dat zijn de gevaarlijke1 jongens binnen de veehouderij Die gaan over lijken als het gaat om een gulden. Elke keer waar dingen niet kloppen, is hetzelf- de groepje erbij betx-okken. Handel, ik heb er geen hoge pet van op. Ik heb teveel gezien." Piet Hannewijk vindt dat Ne derland weer moet gaan enten, maar dan wel in Europees ver band. „Wereldwijd is nog veel beter. Als je een virus hebt als1 mkz dat niet te stuiten is, dan zijn de gevolgen zo beest-on vriendelijk, dat je wel móet en ten." Hij staat achter de maatre- gelen die voor de Veluwe zijn afgekondigd, ook al betekent het dat gezonde diex-en dood ge maakt worden. „Om de rest van de veestapel te beschermen, moet je het wel doen." TERNEUZEN - Met onmiddel- lijke ingang is Connexxion ge noodzaakt haar dienstregeling van lijn 10 Goes-Wondelgem- /Zelzate te wijzigen. Dit is het gevolg van de beslis- sing van de Belgische regering om de grens bij Zelzate af te sluiten vanwege mkz. Lijn 10 rijdt tijdens deze afsluiting niet meer naar Wondelgem. Hoe lang dit zal dux-en, is niet be kend. Vanaf 9 april worden de ritten Sas van Gent-Wondel- gem/Zelzate als volgt gereden: Tot en met Sas van Gent halte Vierambachtstraat is de route ongewijzigd. Daarna rijdt de bus via de haltes Canadalaan, Bolwerk en Stationsstraat over de brug van Sas van Gent naar Zelzate busstation. Hier kun nen reizigers overstappen op lijn 55 van de Belgische De Lijn. De route van de 'niet-Wondel- gem'-ritten blijft ongewijzigd, i Volgens deskundige Piet Hannewijk is voor een melkkoe een productie van negenduizend kilo melk per jaar wel het maximum. „Het dier moet zich ook goed in z'n vel kunnen voelen en niet na twee jaar al ver sleten zijn." foto Ruben Oreel ook andere dingen in de zomer dan in de winter." Na de Tweede Wereldoorlog veranderde er lange tijd weinig in de melkveehouderij. De boe ren waren tevreden met het dubbele doel van hun koeien: melk en vlees. Een opbrengst van vijfduizend kilo melk per jaar was prima, zeker als een koe nadat die was afgemolken ook nog een redelijke prijs op bracht bij de slachter. Het was voornamelijk Fries-Hollands vee (zwartbont) en in mindere mate Maas-Rij n-IJssel vee (x-oodbont). In Amerika ontwik kelde zich uit Nederlandse na komelingen het Holstein- Friesian x-as, dat een veel hogere melkpi'oductie heeft (en minder aantrekkelijk is als vleesdier). In snel tempo bouwden de Ne- derlandse melkveehoudex'S hun veestapel om, zodat er nu bijna overal Holsteiners lopen (zo'n twee- tot driehonderd boex-en houden het nog op de oude x~as- sen). Een grotere koe, met min der spieren (vlees), beste uiers en benen en een gemiddelde melkopbrengst van negendui zend kilo per jaar. „Dat is voor mij op dit moment een mooie opbrengst, als je kijkt naar het lichaam van de koe en wat je er aan voer in moet stoppen", be toogt Hannewijk. „Aan het vex-- mogen van het dier om melk te leveren, zit wel een grens. Het dier mag zich niet zo mager pro- ducex-en dat het niet meer te doen is. Hij moet zich goed blij ven voelen, anders px-oduceert hij ook minder." Voor de vleesproductie ont stond de vleesveehouderij, met onder meer zoogkoeienhouders, stieren- en kalverenmesters. Vooral import. De Nederlandse koe heeft geen dubbel doel meer, Hannewijk beklemtoont dat anders dan bij de mesterij er in de melkveehouderij meer spra ke is van het mens-diervex-haal. „Het zijn gesloten bedrijven. Als het moet zullen ze niet aan kopen van buiten. Het zijn de veiligste bedrijven in Nedex-- land. Er gaat alleen maar wat weg, er komt nooit iets bij." Om te voorkomen dat het mond- en klauwzeer hij zijn dieren komt heeft schaapher der Stefan Poel (29) zich met zijn kudde van de buitenwe reld afgezonderd in de schaapskooi bij Nisse. Vanuit dat zelfverkozen isolement vertelt hij via een dagelijkse contact met de krant van zijn loederwaardigheden. door Jacques Cats Dat was even een domper. Na de opluchting over Sprang-Capelle zit Stefan Poel nu in de maag met de si tuatie in Elsdorp waar een licht verdacht kalf was ge vonden. „Daar had ik nog niks van gehoord. Heb ik ze ker gemist dat het in het nieuws was." Ook al dreigt er geen groot gevaar, toch is de schaapher der in Nisse nog wat voor zichtig om begin volgende week weer eens een stapje in de samenleving te zetten. „Het is mij nog iets te dicht- bij." Stefan heeft de landbouwor ganisatie ZLTO gepolst over zijn voornemen om dezer da gen zijn collega-schaapher der binnen te halen. Als het echt nodig is, kan dat, kreeg hij te horen. „Ik moest het voor mezelf maar een beetje bepalen." Poel kan onderhand wel wat hulp gebruiken. Pedicure bezigheden zaten er al aan te komen. Bij zo'n lang vex-blijf op stal willen de nagels van de schapen niet erg slijten. Tegen de tijd dat ze naar bui ten worden gebracht is het daarom nodig de hoeven te bekappen. „Dan is het wel handig om met een paar mensen te zijn. In je eentje doen gaat wel, maar dan heb je aan het eind van de dag geen rug meer over." Rumoerig De schaapherder beleefde een rumoerig nachtje. „Ik heb ongeveer geen oog dicht gedaan omdat er zoveel aan het blèren waren. Om vijf uur was ik nog steeds wakker. Dat komt van al dat spenen. Daarom heb ik maar geen grote dingen aangepakt." In het weekeinde woxxlt de voedselvoorraad aangevuld. De etenswai'en worden bij het hek afgezet. Stefan heeft geen speciale wensen ken baar gemaakt: „Ik wil liever ergens mee verrast worden." Nog meer knaagt de een zaamheid. Gelukkig gaat de telefoon vaak. Het tegen dinsdag gedachte uitstapje naar zijn huis in Oudelande is door de ondui delijkheden in Elsdorp op losse schroeven komen te staan. Poel had er al naar uit gekeken. Eindelijk weer eens m een echt bed. En uitge breid in bad. De weekendinvulling ziet ex- momenteel ook anders uit dan Stefan gewend is als hij vrij is. Dan reist hij graag af naar zijn vrienden in Noord- Holland waar hij vandaan komt. GEKOOID Nu wox-den het opnieuw da gen van afzondering. In nor male tijden heeft de schaap herder met zijn diex-en de x-uimte. De Zeeuwse Schaapskudde heeft in de Zak van Zuid-Beveland 35 kilometer aan dijk beschik baar Daarlaat Stefan andex-s dagelijks gedurende zes tot zeven uur zijn diex-en uit. De actieradius is nu zeer be perkt. Zwaaien Net als het zicht op de bui tenwereld. De schaapherder kan van op een afstand nog net de Nieuwkamerseweg zien bij Nisse. „Maar daar komt niet veel verkeer langs. Af en toe kan ik eens zwaai - H www.pzc.nl dossier mkz

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2001 | | pagina 72