Tribunaal eist uitlevering
VS betuigen spijt over
vliegincident met China
Overleg Midden-Oosten temidden van geweld
Koersk had mogelijk kernwapens aan boord
Poetin onder vuur
na overname van
Russische tv-zender
België roept
ambassadeur
- op het matje
Joegoslavië verplicht om Milosevic naar Den Haag te sturen
Zonnevlam mist aarde
Chili schaft doodstraf af
Voronin president Moldavië
Cel voor aanslag op synagoge
Zimbabwe beperkt persvrijheid
Rwandezen naar Brussel
voor proces volkenmoord
Verstekelingen
dood in vliegtuig
Sojojdj
O?9
jlooulJ OO ööflt Slö
■ircon eJtn?
Europarlement tevreden
over kasbeheer Commissie
donderdag 5 april 2001
BRUSSEL - De Vlaamse minis
ter-president Dewael roept de
Nederlandse ambassadeur in
p Brussel op het matje. Dewael
pi vindt de kritische reactie van
f ambassadeur Van Dongen op
een brief van zijn hand over het
gebruik van het Nederlands on
aanvaardbaar.
De ambassadeur wordt na de
paasvakantie ontboden. De be
wuste brief is gestuurd aan alle
ambassades in België. Daarin
wijst Dewael erop dat het Ne
derlands de officiële taal is van
de meeste Belgen en van Vlaan
deren.
Maar vanuit het Vlaamse pu
bliek en het Vlaams parlement
3| wordt herhaaldelijk gesigna-
9 leerd dat vele ambassades op
I geen enkele wijze in het Neder-
jf lands kunnen communiceren
met de Vlaamse burgers, zo
'c' schrijft Dewael. Ambassades
v' zouden dan ook het Nederlands
!.c' actief in alle communicatie
moeten stimuleren.
Q Over de reactie van Van Dongen
is Dewael echter niet te spreken,
a: Van Dongen zou hebben gemeld
dat er geen problemen zijn in de
Nederlandstalige communica-
31 tie. Hij vraagt zich af of de brief
e: geen intern Belgisch of Vlaams
probleem is. ,,In uw land is taal
s bij uitstek een politiek vervoer
middel."
Van Dongen stelt dat het corps
diplomatique zich partij voelt
gemaakt in een tegenstelling
waarin ze geen partij wil of kan
I zijn. Volgens hem getuigt de
brief van een gebrek aan hoffe
lijkheid. Dewael schreef juist
dat 'een minimale hoffelijkheid
J tegenover het Nederlands be-
i staat uit een gepaste vermelding
in het telefoonboek en een dege
lijk onthaal in het Nederlands'.
ANP/Belga
(Advertentie)
van onze redactie buitenland
BELGRADO - Joegoslavië is
verplicht Slobodan Milosevic
onmiddellijk uit te leveren aan
het Joegoslavië-Tribunaal. Als
justitie in Belgrado haar onder
zoek naar corruptie en machts-
bruik wil voortzetten, kan
Milosevic daarover in de VN-
gevangenis in Seheveningen
verder worden ondervraagd.
Hierop hebben naaste mede
werkers van president Jorda en
hoofdaanklaagster Del Ponte
van het tribunaal gisteren ge
wezen. President en hoofdaan
klaagster hebben de chef van de
griffie van het tribunaal. Holt
huis. gemandateerd nog eens
aan de Joegoslavische en Servi
sche autoriteiten uiteen te zet
ten wat him wettelijke verplich
tingen zijn. Holthuis vertrok
gistermiddag naar Belgrado.
Bourgon, kabinetschef van Jor
da, herinnert aan het uitgangs
punt dat Joegoslavië net als elke
VN-lidstaat verdachten moet.
uitleveren die zijn aangeklaagd
door het tribunaal, dat door een
bindend besluit van de Veilig
heidsraad is opgericht. Daar
naast is er echter sprake van een
'bijzondere situatie'. Dat ligt
aan het feit dat Joegoslavië
Milosevic wenst te vervolgen
voor misdaden onder zijn natio
nale strafrecht.
Holthuis zal in Belgrado nog
eens een tenlastelegging en een
arrestatiebevel van het tribu
naal overhandigen. Bovendien
wint hij informatie in over de
Joegoslavische beschuldigin
gen aan het adres van Milosevic.
Volgens Joris, adviseur van
hoofdaanklaagster Del Ponte,
heeft deze geen bezwaar tegen
het Joegoslavische onderzoek.
Zij is ook bereidBelgrado te hel
pen bij het onderzoek naar
Milosevic' financiële malversa
ties met het bewij smateriaal dat
het tribunaal de afgelopen jaren
heeft vergaard. Maar over de
verplichting Milosevic naar
Den Haag te sturen 'valt niet te
onderhandelen'. Het tribunaal
wil in Belgrado dan aan ook
aandringen op een concrete da
tum voor de uitlevering.
De Joegoslavische minister van
Justitie Grubac maakte dinsdag
bekend dat een wetsontwerp
over samenwerking met het tri
bunaal intussen gereed is. De
wet zou na aanvaarding door
het federale kabinet en parle
ment, op zijn vroegst eind mei in
werking kunnen treden. De
wetstekst biedt ruimte voor de
uitlevering van Joegoslaven. De
minister tekende overigens aan
het 'goed zou zijn' als Milosevic
in eigen land voor oorlogsmis
daden wordt berecht. ANP/RTR
Een Israëlische bulldozer sloopt een Palestijns huis in Hebron.
foto Hossam Abu Alan/EPA
van onze redactie buitenland
JERUZALEM - De Israëlische minister van
Buitenlandse Zaken, Peres, en de Palestijn
se minister voor Internationale Samenwer
king, Shaath, hebben elkaar gisteren in
Athene gesproken. Sinds de onderhande
lingen in januari in de nadagen van het be
wind van premier Barak kwamen de partij
en niet op zo'n hoog niveau bijeen.
Het was het eerste openlijk gemelde overleg
sinds Sharon tot regeringsleider van Israël
werd gekozen op 6 februari. De nieuwe pre
mier wilde aanvankelijk beslist niet met de
Palestijnen praten als het geweld niet eerst
was gestopt. Hoewel de schermutselingen
geenszins afnemen, lijkt er volop beweging
aan het diplomatieke front.
De Verenigde Staten, die zich sinds het aan
treden van president Bush op de vlakte hiel
den, hebben aangekondigd mee te doen in
een nieuwe onderhandelingsronde.
Volgens de Palestijnse minister van Infor
matie, Rabbo, overwegen de Palestijnen om
'de komende dagen' een delegatie naar Was
hington te sturen om met de Amerikanen te
praten. Mogelijk volgt daar dan een bijeen
komst op waarbij ook Israëlische afgevaar
digden bij zijn, aldus Rabbo. Volgens Rabbo
heroverwegen de VS hun afwachtende hou
ding omdat 'de schade' mogelijk groter is als
ze aan de kant blijven staan.
Het geweld ging gisteren in alle hevigheid
door. In de nachtelijke uren bestookte Israël
de strook van Gaza met tientallen raketten.
Zeker dertig mensen zijn gewond geraakt.
Jeruzalem wilde hiermee een mortieraanval
op een kolonistendorp vergelden waarbij
een Israëlische baby gewond raakte.
Ook overdag kwam het tot schermutselin
gen. RTR/ANP/AFP
LONDEN - De grootste zonnevlam in jaren heeft de aarde
grotendeels gemist. Dat hebben astronomen gisteren gemeld.
De enorme energiegolf zorgde wel voor enkele storingen,
maar lang niet zoveel als de grote zonnevlam van 1989.
De zonnevlam van deze week was de grootste sinds de invoe
ring van moderne meetmethodes in 1979. Een stroom van
kleine elektrische deeltjes die tienduizend keer zo groot was
als normaal flitste langs de aarde.
Mogelijk heeft de vlam enige schade aangericht aan appara
tuur in satellieten. Een soortgelijke uitbarsting in 1989 stelde
een elektriciteitscentrale in Canada buiten werking, waar
door zes miljoen mensen urenlang zonder stroom zaten. ANP
SANTIAGO - Het Chileense Huis van Afgevaardigden heeft
dinsdag met 66 tegen 37 stemmen ingestemd met de afschaf
fing van de doodstraf. De Senaat had er al mee ingestemd. De
doodstraf werd zelden meer toegepast.
Minister Gomez van Justitie noemde de doodstraf 'inhu
maan'. ,,Dit is een historische dag, omdat we iets bereikt heb
ben, wat een paar jaar geleden nog ondenkbaar was", zei hij.
De laatste keer dat in Chili de doodstraf werd uitgevoerd was
in 1985, onder het militaire bewind van generaal Augusto Pi
nochet. De zwaarste straf zal nu levenslange gevangenisstraf
worden, met na vertig jaar de mogelijkheid om gratie te vra
gen. De president zal de nieuwe wet naar verwachting volgen
de week ondertekenen. AP
CHISINAU - Het parlement in de voormalige sovjetrepubliek
Moldavië heeft gisteren de communistische leider Vladimir
Voronin tot president gekozen.
Het gebeurde al vaker dat een communistische partij-topman
president werd in een voormalige sovjetrepubliek. Voronins
partij behaalde in februari een krappe absolute meerderheid
van 50,2 procent bij de parlementsverkiezingen.
Moldavië is een van de armste landen van Europa en is voor
bijvoorbeeld energievoorziening volledig afhankelijk van
Rusland. Met de terugkeer van de communisten zal de band
met Moskou waarschijnlijk nog sterker worden. DPA/ANP
DÜSSELDORF - Een rechtbank in Düsseldorf heeft gisteren
een Duitser veroordeeld tot 27 maanden gevangenisstraf we
gens een aanslag op een synagoge in de West-Duitse stad. Zijn
helper kwam er met een voorwaardelijke celstraf van af.
De twee probeerden in oktober vorig jaar de gebedsruimte in
brand te steken. De aanslag leidde tot grote ongerustheid on
der de Duitse bevolking. De beide daders zeiden dat zij met
hun daad hun woede over het optreden van Israël tegen de Pa
lestijnen wilden afreageren. DPA
HARARE - Het parlement van Zimbabwe heeft gisteren inge
stemd met een nieuwe perswet. De oppositie is fel tegen de
wet, omdat die de onafhankelijke zendgemachtigden sterk
aan banden legt. President Moegabe moet de wet nog onder
tekenen, maar dat is een formaliteit.
Volgens critici wil Moegabe met de wet voorkomen dat er in de
aanloop naar de presidentsverkiezingen van komend voor
jaar kritisch wordt bericht over de president en zijn Zanu-PF,
die een meerderheid heeft in het parlement. Krachtens de
n ieuwe wet moeten alle onaf hankeli j ke omroepen aan het mi
nisterie van Informatie een uitzendvergunning vragen. Die
vergunning kan op elk moment worden ingetrokken. AP
van onze redactie buitenland
BRUSSEL - Zo'n 170 getuigen
zullen half april in Brussel ver
schijnen op een proces tegen
vier Rwandezen die worden be
schuldigd van deelname aan de
volkenmoord in Rwanda in
1994. Tientallen onder hen zul
len speciaal voor het proces
overkomen uit Rwanda en in
mindere mate Burundi.
Het Belgische ministerie van
Justitie neemt de kosten van op
vang en transport voor haar re
kening. De buitenlandse getui
gen worden ondergebracht in de
Koninklijke Militaire School in
de Belgische hoofdstad.
De verdachten, de 'Vier van Bu-
tare', worden verdacht van
moord en doodslag. Het proces,
dat op 17 april begint, duurt vier
tot zes weken.
Een wet uit 1993 maakt Belgi
sche rechtbanken bevoegd voor
misdaden van internationaal
recht en schendingen van het
oorlogsrecht. Twee jaar geleden
werd de wet nog eens uitgebreid
tot misdaden tegen de mense
lijkheid en volkerenmoord. De
Vier van Butare worden niet
voor de laatste twee vervolgd
omdat het onderzoek tegen hen
voor de wetsaanpassing begon.
Onder de vier zijn twee normen
uit een klooster vlakbij de
plaats Butare. Zij weigerden
destijds talrijke mensen op te
vangen, die hun toevlucht zoch
ten in het klooster. De zusters le
verden hen op die manier over
aan de moordenaars. Ook in het
klooster werden honderden
mensen om het leven gebracht
door moordcommando's.
Het is de eerste keer dat mogelij -
ke betrokkenen bij de volkeren
moord in het Afrikaanse land
voor een juryrechtbank terecht
staan. ANP/Belga
BOGOTA - Twee verstekelin
gen, die zich in de neuswielkast
van een toestel met bestemming
Miami hadden verstopt, zijn
gisteren bij een voorzorgslan
ding in de Colombiaanse stad
Cali om het leven gekomen, zo
hebben de autoriteiten gemeld.
De piloten van de DC-8 van de
Amerikaanse vrachtmaat
schappij Arrow Air waren net in
Cali opgestegen toen zij ontdek
ten dat het neuswiel niet goed
was ingetrokken. Daarop beslo
ten zij voor de zekerheid terug te
gaan.
Het toestel kwam nogal hard
neer op de landingsbaan. Mis
schien heeft dat de dood van de
mannen veroorzaakt. Het niet
goed sluiten van de neuswiel
kast is mogelijk veroorzaakt
door de spullen die de mannen
daar voor de reis hadden opge
slagen: een zuurstoftank, kle
ding en voedsel. AP
(Advertentie)
Sicilia citroen- of
limoensap
Per stuk a 115 ml.
Met Klantenkaart
50% korting 1*79"
Per liter f7,74
van onze redactie buitenland
WASHINGTON - De Verenigde
Staten hebben gisteren een eer
ste voorzichtige stap gezet op
weg naar de oplossing van het
diplomatieke geschil met China
over het spionagetoestel. Zon
dag kwam het vliegtuig in
botsing met een Chinees ge
vechtsvliegtuig en maakte een
noodlanding op het Chinese ei
land Hainan.
Het Witte Huis betuigde giste
ren zijn 'spijt' over het incident
en over de vermissing van de pi
loot van het Chinese F-8 jager.
Tijdens de spijtbetuiging ver
klaarde de zegsman echter wel
dat de VS niet schuldig zijn en
dat het incident zich voordeed
in het internationale luchtruim.
Ook minister Powell van Bui
tenlandse Zaken noemde de
botsing spijtig. Hij drong aan op
een snelle afhandeling van het
geschil. „Het spijt ons dat het
Chinese vliegtuig niet veilig
wist te landen en het spijt ons
dat de Chinese piloot om het le
ven is gekomen maar we moeten
nu verder en dit oplossen", al
dus de bewindsman.
Eerder op de dag leek het diplo
matieke geschil nog in een volle
dige impasse te zitten. Zowel
Washington als Peking hielden
voet bij stuk.
Het Witte Huis volhardde in zijn
weigering excuses aan te bieden
voor de botsing tussen het Chi
nese gevechtsvliegtuig en de
Amerikaanse EP-3E Aries II.
,,De regering van de Verenigde
Staten ziet geen reden voor ex
cuses. Ons vliegtuig vloog in het
internationale luchtruim en de
bemanning heeft niets fout ge
daan."
De Chinese president Jiang her
haalde gisteren de eis dat Was-
-r
Een Chinees marineschip zoekt naar de vermiste gevechtspiloot.
hington zich verontschuldigt
voor de botsing ,,De Verenigde
Staten moet hun verontschuldi
gingen aanbieden voor dit
incident en alle verantwoorde
lijkheid dragen voor de conse
quenties", zo zei het staats
hoofd. Een dag eerder riep hij de
VS op alle spionagevluchten
langs de kust van China onmid
dellijk te staken. Peking ont
bood de Amerikaanse ambassa
deur gisteren om te klagen over
de Amerikaanse 'arrogantie'.
Minister Tang van Buitenlandse
Zaken verweet de VS kreupele
argumenten te gebruiken,
waarheid en onwaarheid door
elkaar te halen en ongefundeer
de beschuldigingen aan het
adres van China te uiten en eiste
eveneens excuses. Ambassa
deur Prueher weigerde dat ech
ter. Amerikaanse diplomaten
beklaagden zich over het feit
dat ze alleen maar te maken
krijgen met provinciale ambte
naren uit de lagere echelons die
niet de bevoegdheid hebben een
beslissing te nemen over het
vrijlaten van de Amerikaanse
bemanning. Dinsdagavond kre
gen ze voor het eerst toegang tot
de 21 mannen en drie vrouwen
die worden vastgehouden.
Ultra-geheim
De bemanning zou volgens het
Pentagon voor de noodlanding
op Hainan de ultra-geheime ap
paratuur aan boord van het toe
stel nog hebben weten te vernie-
foto Wang Jianmin/AP
tigen. De relatie tussen de VS en
China staat sinds het aantreden
van Bush onder zware druk. De
Republikeinen zijn veel minder
geneigd om Peking tegemoet te
komen.
Tijdens het hoogtepunt van de
diplomatieke crisis zou het Wit
te Huis overwogen hebben zelfs
sancties in te stellen tegen Chi
na.
Powell liet doorschemeren dat
de voorgenomen reis van Bush
naar de Volksrepubliek eind dit
jaar wel eens op de tocht zou
kunnen komen te staan. Ook
zouden de Verenigde Staten
dwars kunnen gaan liggen bij
een mogelijke toetreding van
China tot de wereldhandelsor
ganisatie WTO. ANP/RTR/AFP
KQUMar
van onze redactie buitenland
OSLO - De in augustus vorig jaar gezonken
Russische kernonderzeeër Koersk had
kernwapens aan boord. Dat meldt het
Noorse persbureau NTB op gezag van het
hoofd van een Russische commissie die de
ramp in de Barentszzee onderzoekt.
De expert, Grigori Tomtsjin, sprak op de
Noorse televisie over het ongeval waardoor
destijds alle 118 bemanningsleden om het
leven kwamen. Volgens een zegsman van
het Noorse ministerie van Buitenlandse Za
ken heeft Moskou steeds ontkend dat er
atoomwapens aan boord waren. Hij kon het
bericht van de Rus overigens bevestigen
noch ontkennen. Een officier van de Russi
sche vloot noemde de uitlatingen van Tom
tsjin gisteravond absurd. Een onderzeeboot
op oefening heeft nooit kernkoppen bij zich,
zei hij.
Een internationaal consortium waarvan de
Nederlandse bedrijven Smit Internationale
(voorheen Smit Tak) en Heerema deel uit
maken is aangezocht om de Koersk te ber
gen. Die klus zou volgens de jongste berich
ten in augustus moeten beginnen.
Smit Internationale weet nog niets van
kernwapens aan boord.Als het klopt, moe
ten we heel voorzichtig te werk gaan, maar
dat moesten we toch al omdat het een nucle
aire onderzeeër betreft", reageert een
woordvoerder.
Smit Internationale weet overigens nog
steeds niet of ze de Koersk gaat bergen.
„Daarover zijn we nog steeds in onderhan
deling met de Russen. Vooral het financiële
aspect is een struikelblok.AFP/DPA/ANP
van onze redactie buitenland
MOSKOU - In Rusland is boos
gereageerd op de overname van
de laatste onafhankelijke tele
visiezender NTV door het
staatsgasbedrijf Gazprom.
Daarmee heeft president Poetin
het laatste kritische geluid in de
ether onder zijn controle ge
bracht.
De journalisten van NTV pro
testeerden gisteren tegen de
overname. Velen van hen brach
ten de nacht van dinsdag op
woensdag door in televisietoren
Ostankino. Ook het parlement
was kritisch over het muilkor
ven van NTV. Poetin zegt niets
met de overname te maken te
hebben.
De voorzitter van de Europese
Unie, Zweden, reageerde even
eens bezorgd op de ontwikke
lingen. Stockholm noemt de
verandering van eigenaar niet
temin normaal binnen een
markteconomie.
Gazprom ontsloeg dinsdag het
oude bestuur en benoemde zes
van de negen leden van een
nieuw bestuur onder leiding
van de omstreden Amerikaanse
bankier Boris Jordan. Het per
soneel heeft aangekondigd niet
met het nieuwe bestuur te zullen
samenwerken. Gazprom heeft
sinds november 46 procent van
de aandelen van NTV in handen
Later kreeg het bedrijf in feite
de macht in handen, waardoor
Gazprom de posten in het be
stuur opnieuw kon verdelen.
Inmiddels onderhandelt de
vroegere eigenaar van NTV,
Vladimir Goesinski met Ted
Turner (de oprichter en voorma
lig eigenaar van CNN), over de
verkoop van zijn belangen in de
zender. Volgens waarnemers
gaat het om een derde van de
aandelen.
Afgevaardigden van Turner
hebben later deze week in Euro
pa een ontmoeting met verte
genwoordigers van Gazprom.
Naar verluidt zal Turner eisen
dat Jordan vertrekt. Turner zou
alleen maar bereid zijn een aan
deel te kopen en te investeren in
NTV als hij het recht krijgt het
bestuur en dagelijkse leiding
van de zender te benoemen.
Een woordvoerder van CNN zei
dat Turner privé in actie is geko
men. Goesinski is directeur en
eigenaar van het mediaconglo-
meraat Media-Most, waar NTV
onderdeel van was voor de koop
van aandelen door Gazprom(-
Media). Hij is voortvluchtig
voor de Russische justitie en in
middels in Spanje aangehou
den. DPA/AFP/RTR
van onze redactie economie
STRAATSBURG - Het Euro
pees Parlement (EP) vindt dat er
verbetering zit in het financieel
beheer van de Europese Com
missie. Het parlement heeft
daarom gisteren besloten goed
keuring te verlenen aan de ma
nier waarop de commissie de
begroting van 1999 heeft uitge
voerd. Het is voor het eerst sinds
jaren dat het EP deze zogeheten
kwijting meteen verleent.
In 1999 trad de huidige commis-
sie-Prodi aan, nadat haar voor
gangster onder leiding van San-
ter had moeten opstappen
wegens beschuldigingen van
gesjoemel en vriendjespolitiek.
Volgens het EP is sindsdien be
ter omgesprongen met de Euro
pese financiële middelen. Ook
de Europese Rekenkamer heeft
dat al vastgesteld.
PvdA-Europarlementariër Van
Huiten vindt zelfs dat de com-
missie-Prodi heeft gezorgd voor
een 'trendbreuk', ook in de ma
nier waarop zij omgaat met het
parlement. „Op onze vragen
over de begroting '99 hebben wij
zeer gedetailleerd antwoord ge
kregen. We kregen ook toegang
tot vertrouwelijke documenten.
Dat was onder de commissie-
Santer wel anders. Maar we
moeten afwachten of die trend
breuk ook zal leiden tot een per
manente ommezwaai."
Het parlement heeft op een aan
tal onderdelen nog wel kritiek.
Zo is het niet echt tevreden over
de manier waarop een oude
fraudezaak met botersubsidies
is afgehandeld. Maar ze vindt
het in elk geval positief dat de
commissie erkent dat deze af
faire, die nog dateert uit de pé-
riode-Santer, niet afdoende ori-
derzocht is. ANP
