Weinig
toeristen
haken af
Koe is meer dan een melkfabriek
PZC
ZLTO fel tegen
verplaatsen van
bufferzone mkz
i "r -K'°r
Visverbod zeedijk deels opgeheven
Het wordt voor de
dieren tijd om de
benen te strekken
18
Meeste minicampings dicht
Landelijke
Fietsdag
afgelast door
mkz-crisis
Versoepeling
mkz-verboden
in de maak
woensdag 4 april 2001
Zeevissers zijn weer welkom op bepaalde dijkvakken langs de Westerschelde. foto Charles Strijd
door Jacques Cats
MIDDELBURG-Hoewel in an
dere delen van het land het
mond- en klauwzeer ook on
gunstige effecten voor het toe
risme begint te vertonen is de
situatie in Zeeland volgens ge
deputeerde J.G. van Zwieten
niet zorgelijk. „Het aantal an
nuleringen valt heel erg mee".
Weliswaar is driekwart van de
minicampings in de provincie
dicht. Dat aantal is zo hoog om
dat er vooral nogal wat mini
campings bij akkerbouwbedrij
ven zitten waar ook een paar
hobby dieren worden gehouden.
Met name die laatste categorie
van kampeerboeren hoopt erop
dat er op korte termijn enige
versoepeling komt omdat het er
op lijkt dat de ernstige toestand
zich op de Veluwe concentreert.
Het loopt overigens met Pasen
nooit direct storm richting boe-
rencampings.
Gedeputeerde Van Zwieten doet
zijn uitspraken als voorzitter
van de consultatiegroep toeris
me Zeeland, een adviesorgaan
van gedeputeerde staten, waar
in alle toeristische organisaties
zijn vertegenwoordigd. Het bij
een roepen van het gezelschap
was gisteravond bedoeld om in
formatie te verstrekken en za
ken te kunnen coördineren voor
het geval ook deze regio in de
greep van de veeziekte komt.
Duitse gasten
De annuleringen zijn met name
afkomstig van Duitse gasten. In
de deelstaten waar toeristisch
Zeeland het van moet hebben is
de paasvakantie al begonnen.
Er zijn mensen bij die echt niet
durven komen. In die gevallen
hebben VW's en verhuurders
maatregelen getroffen om ze
over te boeken naar een latere
periode. Maar in een aantal ge
vallen weten informatrices Oos
terburen die verontrust bellen
zozeer gerust te stellen dat ze
alsnog naar de kust komen.
Er moeten wel veel vragen be
antwoord worden, zo heeft van
Zwieten uit het consultatie-
groepoverleg afgeleid. „De
Duitse pers heeft nog al wat ge
ruchten en misinformatie ver
spreid. Maar dat kan over het
algemeen goed ontzenuwd wor
den. Zeker omdat we kunnen la
ten weten dat er in onze provin
cie geen mkz heerst en dat de
meeste gebieden waar gefietst
en gewandeld kan worden ge
woon open zijn".
Vroege vogels
Dat blijkt vooral een hele ge
ruststelling voor de vroege vo
gels onder de vakantiegangers.
Die komen met name naar Zee
land voor de natuurbeleving.
Alleen die gebieden waar gra
zers lopen - en dat zijn er maar
heel weinig in Zeeland - zijn ge
sloten.
In de consultatiegroep is afge
sproken dat de informatie over
de mkz-ontwikkelingen voort
durend geactualiseerd wordt.
De landelijke toeristische orga
nisatie heeft gisteren de Duitse
pers van de meest recente situa
tie op de hoogte gebracht. De re
gionale organisatie is er thans
op ingericht dat de toeristische
sector bij het ontstaan van een
crisissituatie in Zeeland meteen
maatregelen kan nemen.
Het Bureau voor Toerisme Zee
land neemt in de coördinatie het
voortouw. Bedrijven en bran
ches kunnen voor de laatste in
formatie daar terecht. Van
Zwieten: „Er mag absoluut geen
miscommunicatie zijn. Iedereen
kan via het BTZ op hetzelfde
moment over dezelfde informa
tie beschikken".
doorConny van Gremberghe
TERNEUZEN - Het water
schap Zeeuws-Vlaanderen
heeft het verbod op viswedstrij
den op de zeeweringen gedeel
telijk ingetrokken. Tien dagen
geleden volgde het schap het ad
vies van de Unie van water
schappen om in verband met de
mond- en klauwzeerepidemie
voorlopig vissers van de zeedij
ken te weren. Het schap ziet, op
verzoek van verschillende ver
enigingen, daar nu vanaf.
Het schap zal voor georgani
seerde wedstrijden toestem
ming verlenen ais ze op bepaal
de dijkvakken plaatsvinden.
Het gaat dan om delen van de
zeewering waar normaal ge
sproken geen schapen grazen of
die niet grenzen aan natuurge
bieden waarin vee placht te ver
toeven.
De hengelsportvereniging
Sport en Genoegen uit Hoek
raakte vorige week door het ver
bod in de problemen. De club
had op 24 maart een wedstrijd
gepland die door het vei-bod van
het schap niet door kon gaan.
Ook de grote internationale zee-
hengel wedstrijd op zaterdag 7
april dreigde afgelast te moeten
worden.
Tot verbazing van de bestuurs
leden van de Hoekse vereniging
werd er het voorbije weekeinde
in Terneuzen wel degelijk een
viswedstrijd gehouden. Op het
dijkvak van Rijkswaterstaat,
tussen Steenen Beer en de bocht
van het oude zwembad gooiden
leden van de henegelvereniging
Cerestar uit Sas van Gent rustig
een lijntje uit. Deze wedstrijd
was voor de Hoekse vereniging
aanleiding om nogmaals bij het
waterschap aan te kloppen. Het
schap werd verzocht om het vis
verbod voor het dijkvak vanaf
het gemaal Othene tot aan de
bocht aan de lange dam richting
De Griete op te heffen. Volgens
de vereniging bestaat er op dat
dijkvak hoegenaamd geen
gevaar voor mkz-besmetting,
omdat er geen beweiding met
schapen plaatsvindt en de
dichtsbijgelegen veehouderijen
kilometers landinwaarts liggen.
Kalender
Het schap heeft daarop nog eens
goed gekeken naar de verschil
lende dijkvakken in Zeeuws-
Vlaanderen. „We hebben ver
volgens de kalender van de vis
wedstrijden erbij gepakt en ge
keken welke wedstrijden er
gehouden worden op dijkvak
ken waar geen schapen grazen
of waar het risico van een moge
lijke besmetting met mkz mini
maal is. Die plekken hebben we
dan ook vrijgegeven voor wed
strijden. Dit betekent wel dat
een aantal verenigingen niet
vissen kan op de plekken waar
ze eerst hun wedstrijden wilden
houden. De Clingse hengelaars
bijvoorbeeld moeten hun wed
strijd van komend weekeind
verplaatsen van Baalhoek naar
de Griete. De Hoekse vereniging
kan op de dijk bij Terneuzen te
recht", zei voorlichter M. van de
Pas van het schap.
Bij de gedeeltelijke opheffing
van het verbod is door het wa
terschap één kanttekening ge
plaatst; mocht de mkz-crisis
verder oprukken richting Zee
land, dan zal de opheffing her
overwogen worden.
Besluit
De Hoekse hengelvereniging
heeft daarmee geen moeite. De
voorbije week nam het bestuur
vanwege de mkz-crisis al het
besluit om de leden te weren van
boerenerven in de nabijheid van
de Eerste en Tweede Kreek bij
Hoek.
Ook werden er door de club
waarschuwingsbordjes ge
plaatst. De vereniging is wel blij
dat de grote zeehengelwedstrijd
gewoon kan doorgaan zaterdag
7 april om 13.30 uur.
Een afgelasting zou de club ern
stig in de problemen hebben ge
bracht, zowel financieel als im
materieel.
Om te voorkomen dat het
mond- en klauwzeer bij zijn
dieren komt heeft schaapher
der Stefan Poel (29) zich met
zijn kudde van de buitenwe
reld afgezonderd in de
schaapskooi bij Nisse. Vanuit
dat zelfverkozen isolement
vertelt hij via een dagelijkse
contact met de krant van zijn
wederwaardigheden.
GEKOOID
door Jacques Cats
Dat de lente er onver
wacht nog een dagje bij-
pakte is niet in dank afgeno
men door de Zeeuwse
schaapskudde. Het is flink
warm in de kooi en dieren zit
ten nog met him volle bepak
king. Normaal hebben de
schapen de ruimte in het om
liggende gebied maar herder
Stefan Poel heeft ze nu liever
binnen. Als hij alle 310 scha
pen even zou uitlaten lopen
ze alleen maar te stressen op
het beschikbare weitje. En
dat is weer niet bevorderlijk
voor de lammetjes die er tus
sen lopen.
Bovendien is Stefan al bezig
geweest om gespeende scha
pen in afdelingen onder te
brengen. Die zouden dan
maar weer door elkaar heen
gaan lopen. Om te voorko
men dat het een puinhoop
wordt mogen per dag een
stuk of twintig exemplaren
even buiten ronddartelen.
„Dan heb ik in de stal weer
even iets meer ruimte. En de
volgende keer komt er weer
een ander clubje aan de
beurt".
Het begint anders knap tijd
worden dat de dieren de be
nen kunnen strekken De
schapen staan nu al sinds de
cember op stal. „Ze hebben
wel beweging maar ze wor
den zo wel wat stram. Het
liefst liet ik ze naar buiten.".
Stefan heeft aan vrienden,
familie en bekenden een aar
dige fanclub. Gisteren was
hij blij dat hij even de kooi uit
kon omdat zijn oren bijna
gingen tuiten van de tele
foongesprekken. Bovendien
mocht het voeren er niet on
der lij den.
Ook Poel's moeder was aan
de telefoon. Die wilde na
tuurlijk weten of Stefan toch
wel goed at. Van het zelf be
reiden van de warme maal
tijd komt niet veel. Toch is de
kooi daar wel op ingericht
voor als de tijden van
lammeren aanbreken en er
langdurig bij de schapen
wordt gebivakkeerd. Er staat
bij het hek naar de buitenwe
reld telkens wel weer iets
smakelijks. Gisteren waren
het pannekoeken met stroop.
Stefan:„Ik weet bij God niet
van wie. Maar het smaakte
prima".
Intussen blijft Stefan wel de
ontwikkelingen aan het
mond- en klau wzeerfront via
de radio volgen. Zo is hij
nieuwsgierig of er misschien
toch wordt geënt in dieren
tuinen. „Maar het meest zit
ik toch nog te wachten wat de
uitslag is van het onderzoek
in Sprang-Capelle. Het
schijnt dat er van daaruit,
vóór de uitbraak, toch trans
porten zijn geweest richting
Zeeland. Het is voor mij best
spannend wat daar uit komt'.
0 www.pzc.nl
dossier mkz
Schaapsherder Poel
Boer Jo Kodde voorspelt door mkz-crisis meer aandacht voor welzijn dieren
door Rolf Bosboom
GOES - De Landelijke Fietsdag
op zaterdag 12 mei, waarbij
Goes een hoofdrol zou spelen,
gaat niet door. De land- en tuin
bouworganisatie LTO Neder
land heeft zich teruggetrokken
uit de organisatie in verband
met de uitbraak van mond- en
klauwzeer.
Uit solidariteit met de boeren
hebben de overige betrokkenen
besloten het evenement voorlo
pig, waarschijnlijk tot septem
ber, op te schorten.
Goes was uitgekozen om als lan
delijk startpunt voor de fietsdag
te fungeren, met de aanwezig
heid van diverse prominenten
en vele activiteiten op de Grote
Markt. „Alles was klaar. Het
was een echt een mega-evene-
ment in Goes geworden. Dan is
het jammer dat het niet door
kan gaan", zegt directeur R. de
Reus van het Bureau voor Toe
risme Zeeland.
Niettemin staat hij volledig
achter het besluit om de Lande
lijke Fietsdag voorlopig af te
blazen.
„We vinden dat we ook een
maatschappelijk-sociale ver
antwoordelijkheid hebben en
daarom zijn we solidair met
LTO Nederland. We conforme
ren ons dus aan de landelijke
slissing. Je kunt geen festivitei
ten organiseren terwijl je part
ners in de problemen zitten."
Een wezenlijk onderdeel van
het evenement was het bezoek
aan boerenbedrijven.
September
Het streven is de Landelijke
Fietsdag later, als de mkz-pro-
blemen mogelijk achter de rug
zijn, alsnog te houden. Voorlo
pig wordt gedacht aan een za
terdag in september. Een precie
ze datum daarvoor is nog niet
bepaald.
Wethouder Linssen, die het
fietsevenement steeds heeft be
schouwd als een belangrijke
landelijke promotie voor Goes,
heeft alle begrip voor de beslis
sing. „Gezien de omstandighe
den heb ik daar zeker vrede mee.
Als je het relateert aan de pro
blemen in het land, is het voor
ons maar een klein probleem.
En de marktkooplieden zullen
er zeker blij mee zijn."
Die hadden er grote moeite mee
dat vanwege de Landelijke
Fietsdag de zaterdagmarkt niet
op de Grote Markt kon worden
gehouden.
door Sheila van Doorsselaer
HULST - Landbouworganisa
tie ZLTO is tegen het opschui
ven van de bufferzone, in ver
band met mond- en klauwzeer,
naar de Westerschelde.
De gouverneurs van Oost- en
West-Vlaanderen hebben de
verantwoordelijke Belgische
ministers onlangs schriftelijk
gevraagd om de bufferzone, die
nu tot de grens loopt, te ver
schuiven. J. Meijer, provinciaal
voorzitter van de ZLTO, vindt
dat België eigen verantwoorde
lijkheid moet nemen en vreest
voor de gevolgen die een derge
lijke beslissing met zich mee
brengt.
Het opschuiven van de zone zou
betekenen dat de Belgische
Rijkswacht niet meer aan elke
grensovergang moet staan pos
ten of alle sluipweggetjes moet
blokkeren met containers. En
kel de veerpleinen bij Perkpol-
der en Breskens zouden dan be
waakt moeten worden, en dat
scheelt volgens de gouverneurs
H. Balthazar en R Breyne aan
zienlijk in mankracht en kosten.
Bovendien, zo vinden zijkan op
zo'n manier veel beter worden
gecontroleerd. Het voorstel
kwam afgelopen vrijdag in Zei-
zate ter tafel tijdens een work
shop van burgemeesters uit de
grensgemeenten. Volgens R. de
Meyer, van het kabinet van
commissaris van de koningin
Van Gelder, is over het voorstel
ook al contact geweest met het
Nationaal Coördinatie Cen
trum in Den Haag. De Meyer:
„Ik kan me voorstellen dat als
een dergelijk verzoek ons minis
terie van Landbouw bereikt, er
zeer serieus over gepraat zal
worden. Wel ben ik me ervan be
wust dat er aan een dergelijk
voorstel nogal wat haken en
ogen zitten die ik niet goed kan
overzien."
ZLTO-voorzitter Meijer is ech
ter mordicus tegen. „Dit is ty
pisch een voorbeeld van ambte
lijk gemak. Laat België de eigen
grens maar blijven bewaken.
Als de bufferzone wordt ver
legd, wat dan? Moeten onze su
permarkten dan bevoorraad
worden door Belgische leveran
ciers? Wat als er in België mkz
uitbreekt? Welke regels zullen ex-
gelden? Komt het virus in
Zeeuws-Vlaanderen, hoe zit het
dan met schadevei'goedingen?
Kortom, het contx-oleren van de
veren is te kort door de bocht
Het kost misschien wat meer
tijd en moeite, maar het contx-o
leren aan de grens is toch hei
beste. Er moet gewoon zo min
mogelijk met risicomateriaal'
wox-den gesleept."
De Oostbux-gse bui'gemeester
Noordewier kan echter een der-
gelijk voox-stel van de gouver
neurs wel begi'ijpen. Wel wil hij
dat er uitvoerig over de conse
quenties wox-dt gesproken. „Ie
dereen is natuuxiijk als de dood'
en het is logisch dat we het on-
dei'ste uit de kan halen om een
besmetting te voox-komen. Toch
moet er een oplossing voor veel
zaken worden gezocht. Ik weet
dat er hier veel agrariërs zijn die
hun diex-voeder uit België be-
tx-ekken. Hoe moet dat clan?"
Zijn Hontenisser collega Voge-;
laar wil absoluut geen uitspra
ken doen.
Minister Brinkhorst van Land
bouw overweegt voor een deel
van Nederland de maatregelen
in verband met mkz te versoepe
len. Het gaat om gebieden waar
tot nu toe geen nxkz is vastge
steld.
De veehouderijbedrijven zitten
nu nog op slot maar daar komt
misschien vex-andex*ing in. De
minister deelt daaxwoor Neder
land in acht compartimenten in
Zeeland vormt samen met West-
Brabant en de Zuid-Hollandse
eilanden één van de comparti
menten. Het zou vooreen gebied
als Zeeland, dat tot nu toe mis
aan zich voorbij ziet gaan, een
lichter regime betekenen. Hoe
dat er precies uit gaat zien is me
de afhankelijk van de resultaten
van het onderzoek naar moge
lijke besmettingen op drie Bra
bantse locaties, waai-onder
Sprang-Capelle. Die resultaten
worden vx-ijdag verwacht.
De versoepeling zou onder meer
betrekking hebben op het ver
voer van dieren naar slachterij
en en het tx-anspox-t van biggen
Ook kan mest mogelijk vrij ver
voerd worden. Vooral voor de
vax-kens- en kippenhouders zon
de aanpassing van de regels een
opluchting zijn. Ovei-volle stal
len kunnen ontlast wox-den.
door Rinus Antonisse
ARNEMUIDEN - Het uitbre
ken van mond- en klauwzeer
zorgt ervoor dat de aandacht
voor d ierwelzijn in een
stroomversnelling raakt. Er
worden meer vraagtekens ge
zet bij het behandelen van de
dieren als een industrieel pro
duct dat aan de lopende band
kan worden gebruikt voor het
aanmaken van melk, eieren,
vlees en aanverwante artike
len. De consument wordt door
beelden van ruimingen en
brandstapels meer dan ooit be
paald bij het fabx-ieksachtige
karakter van de agrarische
sector.
Jo Koddeveehouder en akker
bouwer in de Oranjepolder aan
de rand van het Veerse Meer,
verwacht dat de mkz-epidemie
voor het dierwelzijn niet zon
der gevolgen zal blijven. Dat
moet ook, vindt hij. Er zal paal
en pex-k gesteld moeten worden
aan het gesleep met levend vee.
Met name de kal versector is
aan afslanking toe. Transpor
teurs en veehouders dienen
meer te doen aan hygiënische
maatx-egelen. En het enten te
gen mond- en klauwzeer zal
binnen de Eux-opése Unie weer
moeten worden ingevoerd.
Het zijn maatx-egelen waar
Kodde, voorzitter vakgroep
veehouderij ZLTO-Zeeland en
vice-vooi'zitter rundveehou
derij LTO-Nederland, mee kan
instemmen. De veehoudextj
helemaal omvormen tot een
biologische sector ziet hij al
leen al om px'aktische redenen
niet ziften, maar dat er aan
passingen nodig zijn, staat
voor hem buiten kijf. Veehou
der in hart en niex-en als hij is
(een gemengd bedrijf met ak
kerbouw, zestig melkkoeien en
vijftig stuks jongvee), beseft
Kodde dat de boei-en de roep
om een koerswijziging niet
kunnen negeren.
Boeren vol emotie over
liet ruimen van hun be
drijf, is dat ivel echt?
Kodde: „Een boer heeft welde
gelijk een emotionele band met
zijn dieren. Ik heb zelf iets met
koeien. Ik weet niet wat het is,
maar ik vind een koe px-achtig.
Onze zoon heeft het ook, die
kent ze van naam en toenaam
en weet de familiegeschiede
nis. Er zijn twee koeien bij van
elf jaar en we hebben vier koei
neemt niet elk jaar toe. Sinds
1984 is het aantal koeien met
dertig procent verminderd en
het aantal varkens met tien
px-ocent. In Zeéland valt het ze
ker mee, de provincie is dunbe
volkt wat de veehouderij be
treft. De boerderijen met vee
staan niet naast elkaar-. Dat is
nu voor de mkz-verspreiding
heel gunstig. Het moet in Ne
derland wel andex-s. Minder
enoiTne concentraties. Het
economische plaatje blijft wel
belangrijk. Je kunt nooit naar
allemaal biologische bediij-
ven, daar hangt ook een prijs
kaartje aan. Het gaat nu
eenmaal deels via de porte
monnee. Bijna elke boer geniet
van zijn werk. Het is een vorm
van leven, maar ook een econo
misch gebeuren. Zorgen voor
brood op de plank hoort tot de
verantwoordelijkheid van de
boer."
De mond- en klauwzeer-
problemen vloeien voort
uit de puur economische
benadering.
Kodde: „Bij het invoex-en van
het non-vaccinatiebeleid
ki'eeg de economie voorrang.
Men heeft niet kunnen voor
zien dat het dex-gelijke ethische
gevolgen zou hebben, andei's
was men blijven vaccineren.
De gedachte was toen: we zijn
vrij van mkz en kunnen het be-
heex-sen. Dat blijkt dus hart
stikke tegen te vallen. Het kost
nu veel mensen- en dierenleed.
De economische gevolgen zijn
ook groot, naar allerlei secto
ren. Daarom moeten we af van
het non-vaccinatiebeleid. De
epidemie is maatschappelijk
onvex-antwoord
Wordt de koe minder
melkfabriek en de vee
houderij minder handel?
Kodde: „Dat koeien wox-den
opgepept, is deels waar. Door
de goede verzorging geven ze
ook veel melk en de genetische
aanleg wordt steeds beter We
moeten serieus bezien of het
niet doorslaat. Ik heb de in
druk dat er wel eens te veel is
gefokt op productie en minder
op weei-stand. Men raakt ex-
van ovex-tuigd dat er meer moet
worden gelet op duurzaam
heid. Nederland is van natux-e
handels- en distributieland.
Dat zit in de genen. Er zal best
wat verandex-en, maar lang
niet alles."
Veehouder en akkerbouwer Jo Kodde over mkz: De epidemie is maatschappelijk onvex-antwoord.
Daarom moeten we af van het non-vaccinatiebeleid." foto Dirk-Jan Gjeltema
en gehad die 100.000 kilo melk
produceerden. In 1962 kochten
we in Opperdoes negen koeien.
Daar is onze hele kudde uit op
gebouwd. We begonnen met
Aagje 14 en zitten nu op Aagje
263. Een koe heeft een eigen
waarde en een px-oductiewaai-
de. Dat is best een spannings
veld. Je moet niet alles
overhevelen naar de pi'oduc-
tiewaarde. Ik moet er niet aan
denken dat we getroffen wor
den door mkz en moeten rui
men."
De zorg geldt toch in de
eerste plaats de porte
monnee en dan pas het
welzijn van de dieren?
Kodde: De diex-en zijn een
productiemiddel, in die zin dat
je er ook een band mee kunt
hebben. Je kimt ze niet behan
delen als rotte tomaten. Het
welzijn van de dieren moet tot
uiting komen in goede vex-zor-
ging en huisvesting. Als een
koe ziek is, probeer je van alles
om haar beter te maken. Alleen
als een koe vei'sleten is of on
vruchtbaar, dan moet die weg.
Daar zijn we nuchter in, het
hoort erbij. We houden er geen
weitje op na voor bejaarde
koeien. Maar er zijn wel dieren
waar ik niet graag afstand van
doe. Onze ligboxenstal is zo
welzijnsvriendelijk mogelijk.
Het vee loopt los en kan gaan
en staan waar het wil. Er kan
nog wel wat verbetex-en. En na
tuurlijk zien wij ook uit naar
het moment waarop de koeien
weer de wei in kunnen."
Steeds meer boeren hou
den hun koeien zoveel
mogelijk in de stal. Is dat
diervriendelijk?
Kodde: „Hoewel er milieu- en
voedertechnische overwegin
gen zijn, ben ik er geen voox--
stander van de koeien op stal te
houden. Ze zijn planteneter en
moeten in de zomer de wei in.
Weidegang is uit welzijnsover-
wegingen ideaal. Ook uit oog
punt van gezondheid moeten
de dieren naar buiten. Het
hooit ook bij het imago en het
landschap van Nederland.
Koeien hox-en erbij."
Heeft Nederland nog wel
genoeg ruimte voor de
dieren? Kan de bio-indu-
strie doorgaan?
Kodde: „Het aantal dieren
