Maxima-debat is eitje voor Kok
PZC
PZC
Koning komt tot onthutsende
conclusies in onderzoek ESF
Palestijns verzet legt
ongelijkheid bloot
in Israëlische leger
Nieuwe klikwet
lokt geweld uit
onder criminelen
Alleen GroenLinks en CDA kunnen nog voor verrassingen zorgen
4 april 1951
woensdag 4 april 2001
Het debat morgen over de verloving tussen Willem-Alexander
en Maxima Zorreguieta wordt voor premier Wim Kok een
klein feestje. Zonder uitzondering zullen alle fractievoorzit
ters de premier lof toezwaaien voor de tactvolle manier waar
op hij deze zaak heeft geregeld. Maar is de nationale eenheid
over liet koningshuis daarmee definitief hersteld?
door Laurie Copans
De jaarlijkse reserve-
dienst van Yaron Olami
kwam meestal neer op 24 da
gen triktrakken en rustige
wachtdiensten. Dit jaar kan
hij verwachten veertig dagen
tegenover met stenen en pis
tolen gewapende Palestijnen
komen te staan. Voor een stu
dent is dat niet te doen, vindt
hij.
Nu het oplopende Palestijns-
Israëlische conflict zijn ze
vende maand ingaat, doet Is
raël een steeds groter beroep
op zijn reserve. Maar de re
servisten zeggen dat een te
kleine groep opdraait voor
het werk.
Israëlische mannen moeten
vanaf hun achttiende drie
jaar in dienst en kunnen pas
daarna met hun studie of car
rière beginnen. Als zij klaar
zijn, worden ze ingedeeld bij
de reserve. Maar niet alle
mannen doen dienst in het
reguliere leger en nog minder
komen op voor hun reserve-
dienst. Degenen die dat wel
doen, moeten hun burgerle
ven elk jaar onderbreken om
weer een paar weken soldaat
te spelen. Hoeveel reservis-
ten er zijn wordt geheim ge
houden, maar het Jaffee Cen
trum voor Strategisch
Onderzoek van de universi
teit van Tel Aviv schat hun
aantal op 445.000, op een be
volking van zes miljoen.
Oproepleeftijd
De militaire stafchef, Shaul
Mofaz, heeft gezegd dat Isra
el zich moet opmaken voor
een langdurig conflict en dat
in verband daarmee alle re
servisten die tot gevechts
eenheden behoren dit jaar
dienst moeten doen op de
Westoever en in Gaza. Hij wil
de duur van de reservedienst
verlengen tot maximaal
veertig dagen per jaar en
reservisten tot 45 jaar oproe
pen. Nog maar een jaar
geleden, toen Israël druk ver
wikkeld was in vredesonder
handelingen met de Palestij
nen, bracht het parlement
het maximumaantal dagen 1
terug tot 26 en werd de op- I
roepleeftijd voor reservisten jj
verlaagd tot veertig.
Toen op 28 september de V£
nieuwe Palestijnse opstand
uitbrak, werd de droom van u
sommige Israëliërs - een le-
ven zonder reservedienst -
wreed verstoord. Iedereen w
moeten ineens strijd gaan le- Vv
veren met Palestijnen. Oude ie
klachten van veel reservis-
ten, dat een kleine groep op- nt
draait voor het werk en alle d(
risico's loopt, krijgen dezer gi
dagen een nieuwe betekenis. |st
Zondag werd reservist Yaak- te
ov Krenchill, een 23-jarige
student, doodgeschoten tij- ,'o
dens een wachtdienst bij een m
legerbasis in de buurt van 1 »r,
Nablus op de Westoever. w
De dagen dat de reserve-
dienst een soort vakantie was st
- een paar luie weekjes met ni
oude vrienden in uniform- fi
zijn voorbij. v<
Vorig jaar richtte een groep p<
reservisten de organisatie di
'Bewustwording' op om pro- H
test te laten horen tegen het et
feit dat 30.000 orthodox- g(
joodse studenten zijn vrijge- \v
steld van dienstplicht, en dus o]
ook van resevedienst. p
Minister van Kabinetszaken g;
Raanan Cohen zei maandag d
dat slechts 60 procent van de d<
voormalige dienstplichtigen D
opkomt voor reservedienst.
Een legerwoordvoerder wil-
de niet ingaan op vragen over 1
de kennel ij k ongeli j ke verde- J
ling, maar zei dat het aantal I-
reservedienstweigeraars niet
opvallend was toegenomen, y
De verbittering neemt toe", gi
zei Olami tijdens de demon- g
stratie. De voortdurende on- d
derbrekingen brengen zijn s<
studie in de war en zijn pro- p
fessoren kunnen er steeds n
minder begrip voor opbren- Sl
gen. En het gevoel dat de las- E
ten niet gelijk worden h
verdeeld, ondermijnt de mo- g,
tivatie om je land te dienen. E
,,In het begin ga je uit vader- b
landsliefde, voor het zionis- d
me", zei Olami. ,,Maar na af- h
loop vraag je je af:'Wat doe ik ti
hier?'.'AP v
pagina 5: Israël slaat terug ij
Ëg
door Paul Koopman
en Koos van Wees
Prins Willem-Alexander
stond staatsrechtelijk op
glad ijs toen hij 19januari Maxi
ma Zorreguieta, wankelend op
haar schaatsen, ten huwelijk
vroeg. Op dat moment kon hij
immers nog niet zeker zijn van
de instemming door de minis
terraad. Premier Kok maakte
vrijdag duidelijk, dat hij al eind
vorig jaar de mening was toege
daan dat de vader van Maxima
niet bij het huwelijk aanwezig
kon zijn. Maar Jorge Zorre
guieta zélf was daar in januari
nog helemaal niet van over
tuigd.
Er waren drie gesprekken met
rasdiplomaat Max van der Stoel
voor nodig om vader Zorre
guieta ervan te overtuigen, dat
hij in belang van zijn dochter én
de Nederlandse monarchie be
ter kon wegblijven bij de feeste
lijkheden. Zijn aanwezigheid
zou volgens Kok 'een negatieve
invloed hebben op het draag
vlak van de monarchie en tot
grote tegenstellingen in onze sa
menleving leiden'. Als de pre
mier daarvoor geen verant
woordelijkheid wilde dragen,
dan scheelde het maar weinig of
ons land was in een constitutio
nele crisis beland.
Het is een levensgrote 'als',
maar tóch. De ernst van deze si
tuatie verklaart de Kamerbrede
opluchting over de tactvolle
wijze waarop Kok de zaak ach
ter de schermen heeft geregeld.
Het Kamerdebat over de verlo
ving tussen Maxima en Willem-
Alexander, morgen, wordt een
klein feestje voor de premier.
Alle fractievoorzitters zullen
hem lof toezwaaien. De eenheid
in het land hersteld, de monar
chie versterkt, Maxima wordt al
op handen gedragen en heeft
zelfs publiek afstand genomen
van het belaste verleden van
haar vader. Wat wil een Eerste
Minister nog méér? Toch kruipt
er nu. al een schaduw over de
glanzende 'deal' van Kok. Ka
merleden van vooral WD en
CDA worden bestookt met e-
mails en brieven van Oranjege
zinde burgers die het schandalig
vinden dat de vader van Maxi
ma niet bij het huwelijk aanwe
zig mag zijn. „Tolerant Neder
land... In Amerika heeft zelfs
een ter dood veroordeelde het
recht bij het huwelijk van zijn
dochter aanwezig te zijn", aldus
een van die e-mails. Dit verzet
zal - zeker naarmate Maxima de
komende maanden meer harten
in Nederland verovert, beslist
aan kracht winnen. In dit koor
hebben zich inmiddels promi
nenten als historicus Von der
Dunk en oud-premier Van Agt
geschaard.
Ook parlementariërs hebben zo
him bedenkingen, al zullen de
fractieleiders dat morgen dis
creet achter de kiezen houden.
„Wij zijn heel tevreden over wat
Kok heeft gedaan", meldt CDA-
kamerlid Hillen. Maar hij er
kent ook: „Er speelt hier een
flinke dot hypocrisie. In het bui
tenland ziet men ons land echt
niet als moreel bijzonder hoog
staand. Eerder overheerst het
beeld van een land waar alles
mag en waar de portemonnee en
handel belangrijker worden ge
vonden dan de rest."
Kroning
De vraag mag gesteld worden
hoe lang de nationale eenheid
rond het huwelijk kan stand
houden. Want ook op een ander
front wordt de Oranje vrede ter
discussie gesteld.
GroenLinks-fractievoorzitter
Rosenmöller zal - onverlet zijn
lof - aandringen op verdergaan
de stappen. De vader van Maxi
ma mag bij geen enkele plech
tigheid aanwezig zijn waar de
ministeriële verantwoordelijk
heid geldt, eist hij morgen.
„Waarom niet bij het huwelijk
en wel bij een geboorte of kro
Minister van Landbouw Jorge Zorreguieta (rechts) in 1979 naast president Jorge Videla. archieffoto GPD
ning? Dat is inconsequent", zegt
hij.
Rosenmöller heeft een punt.
„Als je het nu niet in één keer
goed regelt, blijf je de oude Zor
reguieta steeds weer tegenko
men", waarschuwt hij. Premier
Kok heeft verklaard dat de va
der van Maxima geen persona
non grata is en alle familiale bij
eenkomsten wel gewoon mag
bijwonen. Maar de grens tussen
'familiaal' en 'publiek' of 'van
staatsbelang' is soms moeilijk te
trekken. Moet Van der Stoel
voorafgaand aan de geboorte
van een kleinkind opnieuw op
missie naar Argentinië? Het be
looft een steeds pijnlijker aan
gelegenheid te worden.
Maar er is ook hoop, zij het ge
drenkt in cynisme. D66-fractie-
leider De Graaf vermoedt dat
het probleem zich vanzelf wel
oplost. „Zorreguieta is nu ge
loof ik tweeënzeventig, over
twintig jaar is er waarschijnlijk
geen probleem meer", aldus De
Graaf. Tot die tijd zal Neder
land door de zure appel moeten
heen bijten. Of zoals CDA'er
Hans Hillen stelt: „Alsje accep
teert dat Maxima trouwt met de
kroonprins, moet je ook accep
teren dat haar vader soms door
het beeld loopt." GPD
door Ferdi Schrooten
Beloning van criminele kliks
panen in de vorm van een
derde en misschien wel de helft
minder celstraf lokt onnodigge-
weld en valse verklaringen uit.
Ook dreigt het gevaar van meer
intimidatie door de politie. Dat
zeggen diverse strafrechtex
perts over de nieuwe 'klikwet'.
Die moet justitie de munitie ge
ven om ernstige misdrijven die
anders onopgelost blijven, toch
rond te krijgen met belastende
verklaringen van criminele ge
tuigen.
Minister Korthals van Justitie
wil het Openbaar Ministerie de
mogelijkheid geven maximaal
eenderde af te halen van de eis
tegen een klikkende crimineel.
Van een eis van negen jaar on
voorwaardelijke gevangenis
straf blijft zo zes jaar over. Bij
goed gedrag vervalt daarvan
nog een keer eenderde en zit de
klikspaan uiteindelijk vier jaar
daadwerkelijk achter tralies.
PvdA en CDA willen de strafeis
zelfs halveren. Volgende week
blijkt of daarvoor in de Tweede
Kamer een meerderheid be
staat. Het laatste woord blijft
hoe dan ook aan de rechter. Ook
al heeft een officier van justitie
een klikspaan een (fors) lagere
eis beloofd, de rechter hoeft zich
daar niks van aan te trekken.
Reserves
H. Tulkers, voormalig hoofd ge
vangeniswezen bij het ministe
rie van Justitie, heeft niettemin
zijn reserves. „Als politie en jus
titie zich gaan beroepen op het
criminele milieu om de bewijs
voering tegen grote jongens
rond te kunnen krijgen, verer
gert dat de zaak alleen maar,"
aldus de hoogleraar.
Hij is tegenwoordig voorzitter
van de Vereniging voor Peniten
tiair recht en Penologie. „De
rechtspraak wordt er zeker niet
rechtvaardiger en betrouw
baarder op."
Tulkers krijgt steun van G.
Bruinsma, criminoloog en di
recteur van het Nederlandse
Studiecentrum Criminaliteit en
Rechtshandhaving. „Het crimi
nele wereldje wordt één grote
klikpartij." Bruinsma verwacht
de nodige onrust, zowel binnen
de gevangenismuren als in het
criminele milieu daarbuiten.
De Coomhert Liga, de vereni
ging voor strafrechthervor-
ming, sluit zich daar bij aan.
„Op ldikken staan in het mis
daadmilieu toch vaak represail
les", zegt voorzitter M. Wijn
gaarden. „Je lost met criminele
klikspanen dan misschien wel
meer zaken op, maar je loopt
ook het risico er meer nieuwe
zaken bij te krijgen."
Bovendien bestaat het gevaar
van valse aangiften. „Soms dui
ken er opeens verklaringen op
van medeverdachten, die de
verleiding niet kunnen weer
staan om voor eigen gewin een
vakbroeder weg te tippen", zegt
Wijngaarden.
De controle van de tips zal poli
tie en justitie voor een stevig
probleem plaatsen, meent straf -
kundige Tulkers. „Hoe trek je
het waarheidsgehalte na als het
gaat om een wereldje, waarin je
tot dan toe niet echt iets voor el
kaar hebt kunnen boksen?"
Tulkers vreest bovendien dat de
nieuwe klikwet leidt tot meer
intimidatie van figuren in en
rond het criminele milieu door
de politie. „Eerst dreigen met
zeer zware straffen en vervol
gens met een deal komen voor
strafverlichting. Net nu we in
landen als Nederland van dit
soort praktijken af zijn, zetten
we deur daarvoor opnieuw op
een kier."
Het ministerie van Justitie is er
niet bang voor, dat het kabi
netsvoorstel met wettelijke
richtlijnen voor deals over
strafvermindering leiden tot
een verharding van de crimina
liteit. Tulkers verwijst naar de
situatie in Amerika, waar hij
een verband bespeurt tussen
deals met criminele kroongetui
gen en afrekeningen 'die daar
aan de orde van de dag zijn'.
Uitzonderlijk geval
De klikwet is echter alleen be
doeld voor uitzonderlijke ge
vallen, bezweert een woord
voerder van het ministerie. Er
zal volgens hem hooguit een
paar keer per jaar gebruik van
worden gemaakt. Daarbij moet
het gaan om georganiseerde
misdaad en zaken van leven of
dood.
„Boeven met boeven vangen,
dat moet echt een laatste red
middel zijn", aldus de woord
voerder. Hij verwijst naar de
huidige richtlijnen van het
Openbaar Ministerie voor deals
met criminele getuigen. Daar is
sinds 1999 slechts drie keer ge
bruik van gemaakt. GPD
door Jeffrey Kutterink
VLISSINGEN - Het gebruik
van de woorden fraude en be
drog vindt oud-staatssecreta
ris van Financiën Koning niet
terecht. Wel is op een 'niet or
dentelijke wijze omgespron
gen met het aanvragen van
subsidies uit het Europees So
ciaal Fonds in de periode
1994-1999'. Het is slechts een
woordenspel, want het beeld
dat zijn commissie in een tus
senrapport schetst over de
onregelmatigheden met Euro
pese subsidies is ronduit ont
hutsend.
In heel Nederland is tussen
1994 en 1999 op grote schaal
onzorgvuldig met geld uit het
Europees Sociaal Fonds (ESF)
omgesprongen, zo blijkt uit
het 38 pagina's tellende tus
senrapport dat Koning naar
minister Vermeend heeft ge
stuurd. De oud-staatssecreta
ris leidt een commissie die in
opdracht van minister Ver
meend onderzoek doet naar
onregelmatigheden met ESF-
geld. Behalve de 'kwestie
Goes', komen geen specifiek
Zeeuwse zaken in het rapport
aan de orde.
Het ESF-geld was bedoeld
voor werkgelegenheidsproj ec-
ten voor jongeren en langdurig
werklozen, en om gelijke kan
sen te scheppen voor mannen
en vrouwen op de arbeids
markt. In totaal is er tussen
1994 en 1999 voor drie miljard
gulden aan subsidies verstrekt
uit het Europees Sociaal
Fonds. Hoeveel gulden on
rechtmatig aan Nederlandse
projecten is verstrekt, is nog
niet duidelijk. Koning schrijft
dat geïnterviewden bedragen
van boven de 250 miljoen gul
den hebben genoemd. Hij stelt
dat het geld, voor zover be
kend, wel is gebruikt om de
werkgelegenheid te bevorde
ren.
Het regeerakkoord 1994 had
als motto 'werk, werk en nog
eens werk', stelt Koning vast.
De onderzoeker schrijft dat er
in die tijd niet werd gesproken
over het aanwenden van Euro
pese subsidies, wel over een
bezuiniging op Arbeidsvoor
ziening van vierhonderd mil
joen gulden.
Volgens de onderzoekscom
missie was er op het ministerie
van SZW en bij de organisaties
van Arbeidsvoorziening wei
nig belangstelling voor de uit
voering van ESF. Problemen
werden opgelost door een klei
ne groep medewerkers van Ar
beidsvoorziening Nederland
en het ministerie van Sociale
Zaken en Werkgelegenheid.
Zowel het Centraal Bestuur
Arbeidsvoorziening als het
ministerie controleerden de
ESF-geldstromen. „Dit leidde
niet tot het maken van opmer
kingen", stelt Koning. „Die
kleine groep betrokkenen was
naast de centrale uitvoering
tevens belast met de opstelling
van jaardeclaraties, wijzi-
gingsaanvragen en effecten-
rapportages aan de Europese
Unie."
Beheer
Vanaf het begin schortte het
aan goed beheer van de ter be
schikking gestelde Europese
gelden, schrijft de commissie.
„Begrippen als ordelijk en
controleerbaar, twee criteria
waaraan een overheidsadmi
nistratie dient te voldoen, blij
ken - als het gaat om ESF -
nauwelijks van toepassing op
administraties van de organi
saties van Arbeidsvoorzie
ning. Regelgeving werd door
Arbeidsvoorziening op ver
schillende manieren uitge
legd. Over hoe te controleren
bleek niet goed te zijn nage
dacht. Externe accountants
moesten met gebrekkige con
troleprotocollen werken."
Door de manier van subsidie
verstrekking en de aantrek
kende economie (dus minder
werkzoekenden) lukte het Ar
beidsvoorziening niet om de
subsidies op te maken. Ko
ning: „Steeds grotere bedra
gen werden daardoor naar de
toekomst ter besteding door
geschoven. Hiermee wilde
men het verlies van aanspra
ken op subsidiegelden voorko
men. Om toch Europese subsi
die te kunnen krijgen werd
'soepel omgegaan' met crite
ria."
Er bestaat bij de onderzoeks
commissie twijfel of de van de
Europese Unie ontvangen gel
den ook daadwerkelijk aan
projecten zijn doorbetaald.
Voor zover dat nog niet is ge
beurd bestaat twijfel of het
resterende bedrag nog op de
bankrekening staat. „De twij
fels komen vooral voort uit het
gebruik van slechts één bank
rekening bij de organisaties
van Arbeidsvoorziening voor
alle binnenkomende gelden.
Uit onderzoek dat reeds vanaf
1998 loopt, concluderen wij
vooralsnog dat er geen sprake
is van geld dat zoek is."
Terug
Of het onrechtmatig verkre
gen geld ooit nog terugkomt, is
de vraag. Koning: „Voor her
stel van onregelmatigheden
zien wij slechts in beperkte
mate mogelijkheden. Veel be
vindingen hebben immers be
trekking op onomkeerbare si
tuaties."
En of verantwoordelijken en
op hun verantwoordelijkheid
kunnen worden aangesproken
is evenzeer de vraag. „Wij ver
wachten dat duidelijk zal wor
den dat een aantal actoren te
kort is geschoten. Er zal ech
ter, zo veronderstellen wij,
geen duidelijke hoofdverant
woordelijke zijn aan te wij
zen."
Oorlogstuig
In en om Middelburg wordt
nog steeds gevaarlijk oorlogs
tuig gevonden. De Hulpverle
ningsdienst van het ministerie
van Binnenlandse Zaken heeft
tijdens een opruimactie een
aantal granaten, mortieren,
geweerpatronen en lichtko-
gels onschadelijk gemaakt.
School
De nieuwe school in Water-
landkerkje wordt op 21 april
feestelijk geopend. Aanvanke
lijk zou de school op 31 maart
in gebruik worden genomen,
maar het meubilair was niet op
tijd klaar. De nieuwe school
staat op de plek van twee oude
schuurtjes en bestaat uit drie
ruime lokalen en een onder
wijzerskamer. De ong'eveei
zeshonderd inwoners van Wa- J
terlandkerkje hebben zelf tus- j
sen de drie- en vierduizend 1
gulden bijelkaar gebracht,
voor de inrichting en afwer-1
king van het schoolgebouw.
Gedenkplaat
De Commissaris van de Ko- F
ningin heeft in Vlissingen een' n
gedenkplaat onthuld voor
personeelsleden van de PSD,' t
die in de oorlog zijn omgeko-' e
men.Wij hebben diep respect1 r
voordebemanningvandepro-1 1
vinciale boten, die in de mei- I
dagen van 1940 zonder enige c
bescherming haar plicht deed r
voor het vaderland, en dag en z
nacht voer om de Franse troe- c
pen over te zetten," zei de com- i
missaris bij de plechtigheid. r
Uitgever:
J C. Boersema
Hoofdredactie:
A. L Oosthoek
D Bosscher (adjunct)
A L Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Oostsouburgseweg 10
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Redactiefax: (0118) 470102
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel (0118) 484000
Fax. (0118) 472404
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel. (0113) 273000
Fax, (0113)273010
Terneuzen: Axelsestraat 16
Postbus 51
4530 AB Terneuzen
Tel. (0115)686000
Fax. (0115)686009
Hulst: 's Gravenhofplein 4
4561 AJ Hulst
Tel. (0114) 373839
Fax (0114)373840
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111) 454647
Fax (0111)454659
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8,30-17.00 uur
Zaterdags in Vlissingen
van 8 00 tot 10.30 uur
Internet (http://www.pzc.nl):
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
redactie- redactie@pzc.nl
exploitatie internet@pzc.nl
abonnementen: abo@pzc nl
Bezorgklachten:
0800 - 0231231 of maandag
t/m vrijdag: op de kantoren
gedurende de openingstijden:
zaterdags tot 13 30 uur:
op de kantoren door de klacht in te
spreken op de band of de
verwijzing op te volgen.
Overlijdensadvertenties:
tijdens kantooruren en
uitsluitend maandag-
t/m vrijdagavond van 20.30
tot 22.00 uur en zondagavond
van 20.00 tot 22.00 uur
Tel. (0118)484000
Fax(0118)470100.
Abonnementsprijzen
bij automatische incasso:
(tussen haakjes prijs met acceptgiro)
per maand, 39,45 (n.v.t.)
perkwartaal- ƒ107,50 (ƒ109,15)
perjaar. 409,50 (ƒ411,15)
Voor toezending per post geldt
een toeslag.
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor
het einde van de betaalperiode.
Losse nummers:
maandag t/m vrijdag: 2,00 per stuk
zaterdag-3,00 per stuk
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties
ABN AMRO 47 70.65,597
Postbank 35.93 00
Advertenties
Alle advertentieopdrachten worden I
uitgevoerd onder toepassing van
de algemene voorwaarden van
Uitgeverij PZC BV alsmede de
regelen voor het advertentiewezen.
Tarieven kunnen tijdens kantooruren
worden opgevraagd
bij de advertentieorderafdeling,
Tel: 0118-484321
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener NV
