Maxima overdondert Nederland
Liefde is onzin
voor vorsten
Baud: ondenkbaar
dat Zorreguieta niets
wist van repressie
illilllllli
Opgeheven vinger mag weg
Maxima moet maar
een voorbeeld
nemen aan Claus
Neem nu een proefabonnement
Zes weken voor 27,50
Argentijnse presenteert zich met ontwapenende charme
Meerderheid
bevolking blij
Van der Stoel
heeft succes
met delicate
gesprekken
van onze redactie binnenland
DEN HAAG - Het is 'ondenk
baar' dat Jorge Zorreguieta
niets van de praktijk van de on
derdrukking en de mensenrech
tensituatie in Argentinië ten tij
de van de militaire dictatuur
(1976-1983) heeft geweten. Dat
is één van de conclusies van La
tijns Amerika-kenner professor
M. Baud in zijn onderzoek naar
de rol van de vader van Maxima
in het regime van generaal Vide-
Baud schrijft verder dat het
'praktisch uit te sluiten is' dat
Zorreguieta in de periode van
zijn regeringsdeelname 'per
soonlijk betrokken is geweest
bij de repressie of schending van
de mensenrechten'. Baud deed
het onderzoek op verzoek van
premier Kok.
Verklaring
De conclusies van Baud staan
lijnrecht tegenover de kijk van
Jorge Zorreguieta zelf op die pe
riode. De vader van Maxima
laat in een verklaring, bijge
voegd bij het onderzoek, weten
dat men binnen zijn landbouw-
departement niet op de hoogte
was van de aard van de onder
drukking. Volgens Zorreguieta
raakten de excessen pas vanaf
1984 bij hem bekend.
Baud heeft zijn onderzoek in
krap vier maanden moeten uit
voeren onder de grootste ge
heimhouding. In een toelichting
zegt de hoogleraar moeite te
hebben gehad officiële informa
tie over Zorreguieta boven wa
ter te krijgen. „Hij was voor Ar
gentijnse begrippen een kleine
vis." De ministeriële archieven
waren moeilijk toegankelijk en
veel informatie is door het mili
taire regime vernietigd.
Leidende functie
Zorreguieta was tussen 1976 en
1983 achtereenvolgens als on
der-staatssecretaris en als
staatssecretaris van Landbouw
actief in het regiem. Volgens
Baud bekleedde hij een leidende
functie in de belangrijkste sec
tor van het land, maar had hij
geen politieke ambities. Zijn
beleid was dat van een techno
craat, waarover de hoogleraar
geen oordeel kan vellen in ter
men van goed of fout.
Baud sprak eenmaal met Zorre
guieta over de resultaten van
zijn onderzoek tijdens een bij
eenkomst in New York. Hij hield
toen vol tijdens zijn ambtster
mijn niet op de hoogte te zijn ge
weest van de excessen. „Wel
licht heeft hij bewust de ogen
gesloten. Herinnering is soms
een moeilijk iets. Ik denk dat het
zijn perceptie is van dit mo
ment," aldus Baud, die aangaf
geen 'historische scherprechter'
te hebben willen spelen.
Kenner
Prof. dr. Michiel Baud (1952) is
sinds 1 april 2000 directeur van
het Interuniversitair Centrum
voor Studie en Documentatie
van Latijns-Amerika (CEDLA).
Iiij studeerde geschiedenis in
Groningen. Daarna werkte hij
op het Opleidingsinstituut van
het Koninklijk Insituut van de
Tropen te Amsterdam. Vervol
gens trad Baud in dienst van de
Vrije Universteit Amsterdam en
de Erasmus Universiteit Rotter
dam.
In 1991 promoveerde Baud cum
laude aan de Universiteit
Utrecht op het proefschrift
'Peasant society under siege'.
Daarmee vestigde hij zijn repu
tatie als kenner van boerenge
meenschappen in Latijns-Ame
rika. Zijn onderzoek richt zich
met name op de analyse van so
ciale veranderingsprocessen.
Het jaar daarop volgde zijn aan
stelling als universitair hoofd
docent maatschappijgeschiede
nis in Rotterdam. In 1996 werd
hij benoemd tot hoogleraar ge
schiedenis van Latijns-Ameri
ka aan de Universiteit Leiden.
Bij het CEDLA, dat in 1964
werd opgericht door de Univer
siteit van Amsterdam, zijn acht
Nederlandse universiteiten en
het Institute of Social Studies in
Den Haag verbonden.
Baud combineert de baan als di
recteur van CEDLA met de
functie van deeltijdhoogleraar
in de studie van Latijns-Ameri
ka aan de Universiteit van Am
sterdam. ANP
door Edith Ramakers
MIDDELBURG - Middelburger
René Cleverens vindt het jam
mer dat prins Willem-Alexan-
der beneden zijn stand zal
trouwen. Daarmee heeft de
oranjekenner en geïnteresseer
de in de hoge adel meer moeite
dan met het gegeven dat Maxi
ma's vader onder dictator Vide-
la medeverantwoordelijkheid
heeft gedragen voor gruwelda
den.
„Veel liever had ik een eben-
bürtig huwelijk gezien. Een
mooi huwelijk met een prinses,
de Zweedse bijvoorbeeld." Cle
verens heeft enkele jaren gele
den een lijvig boek geschreven
over de erfopvolging van de
Oranjes rond de eeuwwisseling.
Maxima heeft als voordeel dat
zij geen Nederlandse is. „Want
als de prins met een Nederland
se zou trouwen, zou dat zoveel
jaloezie in die kringen geven.
Dit is goed. Bovendien heeft
Maxima een goede opleiding ge
had. Haar vader was staatsman
en zij is internationaal ge
schoold. Zij is wel een persoon
van gewicht."
„Maar helaas niet van stand. Ik
ben me ervan bewust dat dat ou
derwets klinkt, maar liefde is
onzin voor vorsten. Liefde is
echt een burgerlijke gedachte."
Vorsten zijn geen gewone men
sen en daarom kunnen vorsten
beter binnen eigen kring trou
wen. „Die begrijpen ten minste
eikaars gekte. Het gaat om heel
andere zaken in die wereld.
Maxima moet haar vorst straks
goed kunnen begeleiden in zijn
werk, Zij moet de vrouw naast
of achter de vorst zijn."
Cleverens signaleert dat de twee
haast hebben. „Er zit toch dege
lijk een factor haast in. Ik denk
dat prins Claus ernstiger ziek is
dan veel mensen ons willen doen
geloven en daarom is haast ge
boden. Dat gebeurt nu bij prins
Willem-Alexander, maar ook al
bij prins Constantijn en Lau-
rentien Brinkhorst die in mei
gaan trouwen."
(Advertentie)
naam:noteert u mij voor een
proefabonnement van
voorletters:m/v 6 weken voor 27,50.
Ik geef daarbij éénmalig
straat:nr.toestemming voor auto
matische incasso van
postcode:onderstaand rekening
nummer (proef geldt
plaats:eenmalig binnen zes
maanden)
telefoon:I
noteert u mij voor een
abonnement. De eerste
e-mail:
twee weken ontvang ik
de krant gratis. Daarna
voor automatische incasso stem ik toe in
wil ik betalen:
afschrijving van mijn (post)bankrekeninq-
3 per maand met
nummer. automatische incasso
handtekening: 39<45)
per kwartaal met
automatische incasso
107,50)
8 71 321 4 000019 Antwoordnummer 123
4380 VB Vlissingen
ma di wo do vr u (postzegel niet nodig)
door Conny van Gremberghe
AXEL - Met een goed gevoel
ging Adri van Ilarn (66) uit
Axel gisteren voor de televisie
zitten om te horen en te zien
wat koningin Beatrix en pre
mier Kok te melden hadden.
Ja, de verloving, het in aan
tocht zijnde huwelijk van de
kroonprins. Van Van Harn
mag het allemaal snel gebeu
ren. „De lente komt er aan,
dus het is tijd voor nieuwe
dingen, voor prachtige fees
ten", zegt hij enthousiast.
De Axelse oud-leraar is al
ruim veertig jaar de stuwende
kracht achter de plaatselijke
Oranjevereniging. Het pro
gramma voor komende Ko
ninginnedag heeft hij samen
met andere vrijwilligers in
middels al rond en als er dit
jaar nog een feest mocht
plaatsvinden rond leden van
het koningshuis, zal Van Harn
zich blijgemoed opnieuw be
lasten met de organisatie.
Ondanks zijn jarenlange be
trokkenheid bij de Oranjever
eniging omschrijft Van Harn
zichzelf niet als een echte
oranjeklant, Mara dat neemt
niet weg dat hij blij is met de
Oranjes en de rol die ze in dit
kleine landje vervullen.
„Mocht Nederland ooit een
i'epubliek worden, dan zal er
denk ik weinig veranderen,
maar een noodzaak tot veran
dering van ons bestel zie ik
niet. Nee, laat ons maar ver
dergaan met ons koningshuis,
daar is niks mis mee. En ja, dat
nu wellicht de basis gelegd
wordt voor het behoud van de
dynastie, dat is gewoon mooi.
Ik wens die twee jonge mensen
dan ook alle geluk toe."
Van Harn heeft er ook geen
moeite mee dat vader Jorge
Zorreguieta zijn opwachting
maakt op het huwelijk van
zijn dochter. „Kijk, dat die
man fout is geweest, een ver
keerde zaak heeft gediend in
een land dat destijds ondemo
cratisch werd bestuurd, dat
staat vast. Ik vind echter niet,
zoals GroenLinks, dat de man
kost wat kost geweerd moet
worden. Maxima lijkt mij een
pientere meid. Die weet echt
wel waar ze aan begint. Ze zal
met vaderlief ook wel gespro
ken hebben over de gevoelig
heden die in Nederland spe
len. We moeten rond deze
kwestie ook niet voortdurend
met dat opgeheven vingertje
zwaaien. Ik weet het, dat
hoort bij Nederland met zijn
dominees en onderwijzers,
maar als oud-onderwijzer
mag ik zeggen dat het in dit
geval niet hoeft voort te du-
ï'en."
Dat Maxima en Willem-
Alexander verschillende
godsdiensten belijden vindt
Van Harn geen probleem. „Ik
hoop wel dat ze goede actieve
christenen zijn en blijven, de
achtergrond van waaruit ze
dat belijden vind ik irrele
vant. Discussies over het al
dan niet kunnen van gemeng
de huwelijk zijn gedateerd,
iets van de vorige eeuw. Mij
maakt het ook niets uit of de
plechtigheid plaatsvindt in
een katholieke of protestantse
kex-k. Nee, als het feest dat
volgt maar leuk is, want zoals
ik al eerder zei; ik houd van
feesten."
van onze redactie binnenland
i DEN HAAG - Dat premier Kok
juist Max van der Stoel naar
New York en Sao Paulo stuurde
om met Jorge Zorreguieta te
I spreken over diens rol tijdens de
I militaire dictatuur in Argenti-
1 nië, mag geen verrassing zijn.
De behoedzame wijze waarop
de oud-minister en voorvechter
van de mensenrechten delicate
kwesties pleegt te bespreken,
maakte hem uitermate geschikt
voor deze missie.
j Van der Stoel (76) werd op 12 ja-
j nuari, een week voor het huwe
lijksaanzoek van Willem-
I Alexander aan Maxima, door
Kok op pad gestuurd. Onder
I zijn arm had hij het lijvige rap-
port waax-inprof. M. Baud harde
conclusies had getrokken over
de betrokkenheid van Zorre
guieta bij het Videla-regime.
I Het was ondenkbaar dat de
I oud-staatssecretaris niets heeft
I geweten van de onderdrukking
en de schending van de mensen
rechten in Argentinië in de pe-
I riode 1976-1983, zo concludeer
de Baud.
Voor Kok stond toen al als een
paal boven water dat Maxima's
I vader niet welkom was bij een
I eventueel huwelijk van diens
dochter met de kroonprins.
Gevoelig
I Op 15 en 16 februari, en nog-
maals op 10 maart, had Van der
I Stoel in de Verenigde Staten en
Brazilië uitgebloeide gesprekken
I met Jorge Zorreguieta om hem
1 te overtuigen van de gevoelig-
I heden die in Nederland leefden.
I Ook ditmaal bleek zijn bemid-
1 deling succesvol: Zorreguieta's
beslissing er zelf voor te kiezen
niet aanwezig te zijn bij het hu
welijk van zijn dochter Maxi
ma, was voor premier Kok de
best mogelijke oplossing van
een uiterst heikel politiek pro-
bleem.
Wapen
Van der Stoel heeft tijdens een
I lange carrière in de politiek en
I diplomatie altijd behoedzaam
en voorzichtig geopex-eerd. Stil
le diplomatie was het voor
naamste wapen dat de oud-mi-
I nister van Buitenlandse Zaken,
vertegenwoordiger van de Ver
enigde Naties en lid van de Or-
I ganisatie voor Veiligheid en Sa-
menwerking in Europa (OVSE)
tot zij n beschikking had
Het kabinet stelde hem in 1999
I kandidaat voor de Nobelprijs
I voor de Vrede. ANP
door Jeanne de Nijs
THOLEN - Maxima Zorre
guieta kan als toekomstige
bruid van prins Willem-
Alexander heel veel leren van
haar aanstaande schoonvader,
prins Claus. Dat is de mening
van Oranje-specialiste A. Box
hoorn uit Tholen. Claus is niet
met open armen in Nederland
ontvangen, maar kan inmiddels
rekenen op de sympathie van
bijna iedereen. Dat komt, meent
Boxhoorn, omdat hij zich altijd
uiterst discreet heeft opgesteld.
„Claus is buitengewoon integer
en intelligent. Het zou wijs van
Maxima zijn wanneer ze bij
haar schoonvader te rade zou
gaan. Het zal best klikken tus
sen die twee."
Boxhoorn leest en verzamelt al
jax-en alles wat met de Oranjes te
maken heeft. Een boeiende fa
milie, vindt ze. En ze merkte
mettertijd dat ook anderen
nieuwsgierig zijn naar het wel
en wee van het koningshuis in de
loop der eeuwen: Boxhoorn
wordt regelmatig gevraagd een
lezing te houden over het onder-
werp.
„Het is niet de eerste verloving
die stof doet opwaaien. Dat ge-
beurde bij Claus, bij Irene. En
ook al toen Koning Willem III op
61-jai*ige leeftijd met de twin
tigjarige Emma trouwde." Ze
citeext daarbij wat dichter Pot
gieter destijds van het laatstge
noemde huwelijk zei: „Wat
moeten we met zo'n Keulse Pot-
ten-meid op de troon?"
Ze weet ook te vertellen dat de
zoon van Willem HI, die was
voorbestemd om koning Willem
IV te worden, uit nijd voorgoed
naar Parijs vertrok omdat hij
niet met zijn geliefde Mathilde
van Limburg Stierum mocht
ti'ouwen. Een huwelijk met het
Haagse gravinnetje werd bene
den zijn stand geacht.
Onrechtvaardig
De behandeling van Claus in
zijn beginperiode in Nederland
vindt Boxhoorn zeer onrecht
vaardig. „Hij werd afgerekend
op zijn verleden, omdat hij lid
was van de Hitleijugend. Maar
je kon op geen enkele school te-
recht wanneer je daar niet bij
zat. Hij ging ook bij de Duitse
krijgsmacht. Maar wanneer je
dat niet deed kon je de kogel
ki'ijgen. Claus was zeker geen
nazi. Hij had op de school de bij
naam Der Englander, destijds
in Duitsland echt geen compli
ment."
Boxhoorn acht het wel verstan
dig dat vader Jox-ge Zorreguita
niet bij het huwelijk van Wil
lem-Alexander en Maxima aan
wezig is. „Dat voorkomt een
hoop trammelant. Onder het ge
weld van de dictatuur in Argen
tinië zijn heel veel slachtoffers
gevallen. Er kleeft bloed aan die
handen, dat valt niet goed te
praten."
De Thoolse heeft geen idee hoe
Maxima zich als koningin van
Nederland zal ontpoppen.
,D aarvoor weten we nog te wei
nig van haai-. Het hangt er hele
maal van af hoe ze zich opstelt.
Ze spreekt in elk geval al heel
aardig Nederlands, dat vind ik
positief."
HILVERSUM - De meeste Ne
derlanders zijn blij over de ver
loving van kroonprins Willem-
Alexander met Maxima Zorre
guieta. Dat blijkt uit een enquê
te die het NIPO hield in op
dracht van actualiteitenrubriek
Netwerk.
Van de ondervraagden geeft 83
procent aan heel of tamelijk po
sitief te zijn over de verloving,
vijf procent is tamelijk negatief
en vier procent heel negatief.
Dat Maxima koningin van Ne-
derland wordt, vindt dertig pro
cent prettig. Ruim 45 pi-ocent
denkt tamelijk positief over
Maxima als koningin, terwijl
zes procent het als heel negatief
beschouwt.
Het moment van de bekendma
king noemt één op de vier men
sen slecht, vooral gezien de
mkz-uitbi-aakANP
Adri van Harn, al veertig jaar de stuwende kracht achter de Oranjevereniging in Axel, verheugt
zich nu al op het naderende huwelijksfeest. foto Charles Strijd
door Berrit de Lange en
Bernice Breure
DEN HAAG - „Je bent een beet
je dom geweest," zegt Mdxima
niet een schalkse blik op haar
aanstaande echtgenoot als de
enorme blunder ter sprake komt
die hij in New York beging. Een
I zoveelste staaltje van de ontwa
penende charme die de Argen-
j lijnse etaleert bij haar eerste
ontmoeting met de verzamelde
media. Met overdonderend re
sultaat: iedereen valt voor
Méxima.
Mooier had haar presentatie
aan het Nederlandse volk niet
kunnen verlopen. Maxima
straalt, struikelt af en toe over
haar Nederlandse woorden,
antwoordt openhax-tig op per
soonlijke vragen en weet precies
de goede toon te raken in de ge
voelige kwestie rond het verle
den van haar vader. „Dit is heel
moeilijk voor mij, maar ik zal
heel open en eerlijk zijn."
In de tekst die Maxima gedeci
deerd voorleest, neemt zij zoals
het een toekomstig koningin be
taamt afstand van het verleden
I van haar vader. „Als Argentijn
se heb ik daar veel spijt van." Ze
is echter niet bereid haar vader
I af te vallen: „Ik ben geboren in
een hechte familie en mijn vader
I isen zal altijd blijven, de intege-
I reen toegewijde vader die hij al-
I tijd voor mij was. Ook nu is hij
bij me, dat voel ik. Ik hou veel
van hem."
I Na het verplichte nummer mo
gen de vragen - worden afge-
I vuurd. Wanneer Alexander het
aanzoek heeft gedaan, bijvoor
beeld. „Dat was op 19 januax-i,
een bijzondere dag want er lag
I natuux-ijs", vertelt Alexander-.
1 Hij had zijn vriendin naar bui
ten gelokt in een puur Hollands
decor, voor een rondje schaat
sen op de vijver bij Huis ten
Bosch. Maxima had het heel
1 koud en zat te wachten op een
I kopje warme chocolademelk. In
plaats daarvan kwam het aan-
1 zoek. „Ik zei volmondig ja", al
dus Maxima, terwijl zij voor de
zoveelste keer haar schouder te-
gen'de gelukkigste man van Ne-
i derland'vlijt.
De Argentijnse toont zich de
zelfstandige vrouw, om welke
eigenschap Willem-Alexander
haar zo prijst. Zij laat zich aller
minst door de in de schijnwer
pers opgegroeide prins over
vleugelen. Zoals blijkt, als
wordt gevraagd of ze vaart zet
ten achter gezinsuitbx-eiding.
Terwijl Willem-Alexander nog
zoekt naar de juiste formulering
om het onderwerp af te kappen,
i'oept Maxima onomwonden:
„Ik hoop het wel."
Ook is ze gedecideerd als 'gezien
haar afkomst' haar begrip van
democratie voor de zoveelste
keer aan de orde komt. „Vanaf
mijn elfde is er democx-atie in
Argentinië. Dat zijn mijn echte
herinneringen."
De vraag of ze veel heeft gehad
aan prins Claus, die in een ver-
gelijkbare situatie heeft ver-
keex-d, beantwoox'dt Maxima
bevestigend. „Allex-eex-st heeft
hij mij de raad gegeven zo snel
mogelijk Nederlands te leren.
Hij is heel goed voor mij ge
weest." Opmerkelijk was dat de
in een slechte gezondheid ver
kerende Claus haar een flinke
steun in de mg wist te geven.
Door zich nadi'ukkelijk als 'pa
ter familias' te presenteren,
sloeg hij alvast een brug tussen
Maxima en de Nederlandse be
volking. Wie andex-s dan hij kan
zich beter inleven in de gevoe
lens van een nieuwkomer, die
het ook nog op zo'n belangrijke
dag zonder haar naaste familie
moet stellen. Hij prees haar Hol
landse tongval. „Dat heeft ze op
een manier gedaan die niet te
vergelijken is met het gestum
per dat ik toen heb gepresteerd.
Triomftocht
Anderhalf uur later plukt het
paar al direct de vruchten van
het chax-me-offensief. De vijftig
meter tussen het paleis en de
woning van Willem-Alexander
resulteert in een ware triomf
tocht.
Het wachten in de kille avond
wordt voor de honderden toege
stroomde Oranjefans om pre
cies acht uur beloond. De hek
ken buigen naar voren onder de
enthousiaste druk. Zeker tien
minuten loopt Het Paar over het
Noordeinde, vanaf het paleis
naar hun huis ernaast op nr. 66.
Ze zien er gelukkig en opgelucht
uit, blij kennis te maken met
'ons'. „Fantastisch Maxima!
Goed gedaan!" roept een dexti-
ger. „Heeft ze het niet koud, zo
in haar korte mouwtjes?" is de
grote vraag van onder de hon
derden dikke jassen achter de
hekken. Eerder, tijdens het
wachten, had een Max-okkaans
meisje haar zusje nog geplaagd
met de opmerking dat ze Goede
Tijden zou missen. Dit zijn toch
goede tijden? Ze lacht: „Ja, voor
hén."
Onder het publiek zijn opval
lend veel jonge mensen, veel
meer dan ouderen. Het zijn leef
tijdgenoten van de vex-loofden.
Afgezien van een vi-ouw die eer
der op de avond een spandoek
droeg (korte tijd later in beslag
genomen) waarop stond dat het
onrechtvaardig is dat Maxima
als buitenlandse vrouw geen
px-ocedure hoeft te volgen voor
dat ze met een Nederlander mag
trouwen, is iedereen positief.
„En nu niet meer zeiken over die
vader", zegt een jongen in het
algemeen en tegen zijn vrienden
in het bijzonder.
Een gi'oepje Westlandse tiener
meisjes is opgetogen. Ze waren
naar Madurodam geweest en
kwamen op het gejuich af. Ze
hebben ook 'zoenen, zoenen' ge
roepen toen Willem-Alexander
en Maxima op het punt stonden
hun huis in te gaan. „Maar ze
deden het niet".
Neexdands bekendste Oranje
fan, de Eindhovenaar Johan
Vlemmix, staat voox^aan achter
de hekken. Met een hele bus met
medesupporters was hij razend
snel naar de residentie getogen.
En ja hoor, voor het oog van Ne
derland kan hij zijn cd-single
Maxima aan de verbouwereerde
Argentijnse aanbieden.
Twee moeders, een zoon en twee
dochters gaan na afloop warm
worden bij een kopje koffie in de
bekende Haagse ijs- en koffie-
salon Florencia. „Ben je bij het
prinsje geweest?", vraagt de me
vrouw van Florencia aan een
van de meisjes. Het meisje kijkt
verbaasd. „Ik heb je net op de te
levisie gezien", legt de mevrouw
achter de toonbank uit. Het
meisje zucht verrukt. „Nu is het
helemaal een goeie dag. Want nu
word ik ook herkend". GPD
Het kroonprinselijk paar geflankeerd door koningin Beatrix en prins Claus na de officiële toespraken in het paleis. foto Frank van Beek/WFA