NS-topman
gaat recht
op doel af
Sociaal ondernemen ontbeert prikkel
PZC
PZC
Onderzoek naar Hamas-film op school
Geschil Suriname en
Guyana houdt olie
onder de zeebodem
Harde Huisinga kan zacht zijn
29 maart 1951
donderdag 29 maart 2001
loor Jos Steehouder
Roeiers plegen recht op hun
doel af te gaan. Roeiboten
zijn ook ongeschikt om bochten
mee te maken. NS-topman
Hans Huisinga (50) was een
roeier op de Spelen van Miin-
chen en dat is hij nog altijd.
Met zijn Groningse Aegir-acht
werd Huisinga achtste op de
Spelen in München. Roeien is
nog altijd een van zijn passies.
Wie goed kijkt bij veteranen-
wedstrijden in het land, ziet
hem altij d wel ergens in een boot
zitten.
In Groningen studeerde Huisin
ga technische scheikunde. Hij
werkte daarna onder meer bij
Shell, Hoek Loos (producent
van gassen in flessen, waaron
der zuurstof) en als laatste voor
zijn komst naar NS bij Navobi
Ekro, in de kalfsvleesindustrie.
De verkoop van zijn aandelen in
dat bedrijf maakte hem financi
eel onafhankelijk. Hij kwam via
een headhunter bij de NS te
recht. Huisinga is geen afstam
meling van de 'familie Spoor'.
Huisinga communiceert niet,
hij is arrogant, zeggen zijn te
genstanders. Hij zou een koele
strateeg, een spijkerharde ma
nager zijn. Maar buiten het oog
van de camera's ging hij op 2 ja
nuari wel bij een van 'zijn' ma
chinisten thuis een hapje eten.
Het ging om de Utrechter John
Martens, een van de leiders van
het rebelse personeelscollectief
in Utrecht. Na het eten volgde
een bikkelhard debat in de
woonkamer. Vergeefs, zou Mar
tens zeggen. Welnee, vond
Huisinga zelf: de emotie in het
gesprek was goed.
In feite is zijn karakter een won
derbaarlijke mengeling van
harde en zachte eigenschappen,
zegt een NS-manager. Als het
management weer eens een
weekeinde naar een hutje 'op de
hei' gaat, staat Huisinga als
eerst op. Om half acht staat hij
eieren met spek te bakken, naar
ieders smaak.
Maar hij kan ook hard zijn in de
zin van: weten wat hij wil, en
recht op dat doel afgaan. Con
flicten zijn daarvan een logisch
uitvloeisel. Een NS-manager
die hem de afgelopen zes jaar
van dichtbij heeft meegemaakt
is het opgevallen dat Huisinga
altijd probeert te overtuigen
met argumenten. Een besluit er
snel doorheen jassen is er niet
bij. Een harde manager, zeker.
Maar als hij iemand zou moeten
ontslaan, kon ie er wel eens
wakker van liggen, zeggen ze bij
NS.
Interesse
Huisinga is anders dan Rob den
Besten, de vorige directeur.
„Den Besten hoorde je eigenlijk
alleen als je iets fout deed. Bij
Huisinga werkt dat anders. Hij
geeft meer blijk van inhoudelij
ke interesse in je werk. Als het
fout gaat krijg je het te horen,
maar als het goed gaat ook.
Daardoor is het werkklimaat
veel stimulerender geworden."
Tijdens de 'road shows', bijeen
komsten waarin de NS-top het
plan 'bestemmingklant' aan het
personeel presenteerde, stond
Huisinga bij de ingang alle dui
zenden personeelsleden van
hoog tot laag persoonlijk op te
wachten om hen welkom te he
ten en een hand te geven. Som
mige NS'ers wilden dat niet, zij
hadden een hekel aan hem, hoe
wel ze hem nooit eerder hadden
ontmoet. Maar Huisinga pikte
dat niet. Wie er door wilde glip
pen haalde hij terug.
Over de wijze waarop hij tegen
zijn werk aankijkt, zei hij zelf al
eens: „Ik heb de mentaliteit van
een topsporter. Ik verbind me
emotioneel aan een doel en dan
ga ik ervoor." Zijn opponenten
zijn gewaarschuwd. GPD
van onze redactie binnenland
De Utrechtse justitie stelt een onderzoek
in naar de vertoning van een tegen Isra
el gerichte film op de islamitische Bilal-
school in Amersfoort. In de film zou propa
ganda worden bedreven voor de Palestijnse
terreurbeweging Harnas.
De videofilm gaat over de Palestijnse intifa
da. Hij toont gruwelijkheden van Israëli
sche soldaten, beelden van verminkte
Palestijnse slachtoffers en van jonge Pales
tijnse gevangenen in een open riool. De leer
kracht Arabisch vertoonde de film in de
cember aan de groepen vijf tot en met acht
Geschokte collega's en da directie schakel
den de onderwijsinspectie in. De band is af
komstig van de stichting Al Aqsa, een chari
tatieve stichting die zich ten doel stelt
behoeftige Palestijnen in Europa te steunen
en hun beter onderwijs te bieden. In werke
lijkheid steunt de instelling volgens gege
vens van de Bundesverfassungsschutz, de
Duitse inlichtingendienst, Harnas. De
stichting werft fondsen voor de beweging.
De Amerikaanse Midden-Oostenexpert
Howard Mendelssohn noemt de stichting
een dekmantel van HarnasDe Binnenland
se Veiligheidsdienst kent de stichting en
zegt alert te zijn op geldstromen naar ge
welddadige Palestijnse organisaties. Ook
de multiculturele organisatie Forum en de
organisatie voor islamitisch basisonderwijs
reageren geschokt. De islamitische organi
saties laten weten van Al Aqsa verzoeken te
krijgen om informatie te verspreiden op
scholen ter ondersteuning van het onder
wij sAl Aqsa ontkent banden te hebben met
de Harnas beweging. Forum vindt dat het
ministerie van Onderwijs richtlijnen moet
uitvaai'digen voor de vertoning en versprei
ding van (film)materiaal op scholen. GPD
door lan James
De hoge olieprijzen stimule
ren de jacht op nieuwe olie
voorraden, maar een potentieel
rijk veld voor de moerassige
noordoostkust van Zuid-Ame-
rika blijft onaangesproken. Het
ligt onaangeroerd in een nie
mandsland tussen Guyana en
Suriname, omdat de twee lan
den het niet eens kunnen wor
den over hun maritieme grens.
In juni kwam het bijna tot een
oorlog, toen Suriname twee ka
nonneerboten een olieplatform
van een Canadese maatschappij
uit het omstreden gebied liet
verdrijven, voordat het kon
gaan boren met een door Guy
ana afgegeven vergunning.
Het geschil heeft Guyana en Su
riname ertoe aangezet hun klei
ne strijdmacht te versterken. En
hoewel het omstreden gebied
slechts een deel beslaat van de
vermoede olievoorraad, houdt
het iedere exploratie tegen voor
de kust van de twee landen, die
tot de armste van de wereld ho
ren. De Amerikaanse Geologi
cal Survey denkt dat er onder de
hele zeestrook voor de twee lan
den - het Guyana-Suriname
bekken - misschien wel vijftien
miljard vaten olie zitten, onge
veer één procent van het ge
schatte totaal in de wereld.
Guyana zegt gewoon de histori
sche gi'ens aan te houden. „Dat
is de scheidslijn die we van de
Britten hebben geërfd en die we
altijd hebben aangehouden",
zegt Dennison. Suxdname is
even vastberaden. „We zijn niet
van plan het op te geven", zegt
minister van Natuurlijke Rijk
dommen Franco Demon. „We
maken geen aanspraak op het
gebied. Het is gewoon van ons."
Beide partijen hebben zich
bereid verklaard de kwestie
vreedzaam op te lossen, maar
onderhandelingen zijn in juli
vastgelopen. De Guyaanse mi
nister van Buitenlandse Zaken,
Clement Rohee, heeft voxige
week echter gezegd dat de on
derhandelingen slechts waren
opgeschort voor de duur van de
verkiezingscampagne in Guy
ana. Zijn partij veroverde op 19
maax-t een meerderheid in het
parlement. Rohee zei de kwestie
in persoonlijke gesprekken met
zijn Surinaamse ambtgenoot te
hebben aangesneden. „We moe
ten ex-aan wex-ken."
Alleen Guyana heeft tot nu toe
boorvergunningen uitgegeven'
voor het omstreden gebied, een
driehoek met een oppervlakte
van 20.000 vierkante kilometer,
die zich uitstrekt van de mon
ding van de rivier de Corantijn
tot de rand van de territoriale
wateren.
Koploper onder de maatschap
pijen die het oog op het gebied
hebben laten vallen is het Cana
dese CGX Energy, dat een com
cessie heeft losgekregen voor
een gebied van ruim 15.000
viei'kante kilometer dat langs
de kust loopt en een deel van dé
omstreden driehoek beslaat.
Andei'e bedrijven die daar con
cessies hebben gekregen zijn
Exxon en een joint venture van
het Italiaanse ENI en het
Spaanse Repsol. CGX heeft de
afgelopen twee jaar meer dan
twaalf miljoen dollar geïnves
teerd in exploratie. Toen zijn
platform in j uni door de Surina-
mers werd weggejaagd heeft
CGX proefboringen veiTicht op
een andere plaats, buiten de zo
ne, maar daar werd geen olie ge
vonden. Sindsdien ligt het ex-
ploratiewerk min of meer stil.
Marine
De regering van Guyana heeft
intussen laten weten dat het een
marine gaat oprichten om zich
te weren tegen 'de Surinaamse
agressie'. Het land, dat zich tot
nu toe behielp met kleine boot
jes voor beperkte patrouille-
tochten, wil twee gebruikte mi
litaire schepen kopen van
Groot-Brittannië en vraagt van
de VS drie schepen in ruü voor
medewerking aan patrouilles
ter bestrijding van de drugs
handel. Militaire leiders in
Suriname zeggen dat zij het me
rendeel van de vierhonderd re
kruten die dit jaar worden ver
wacht zal onderbi-engen bij de
marine. „We hebben gehoord
dat Guyana een zeemacht pro
beert op te zetten", zei minister
van Defensie Ronald Assen eer
der dit jaar. „Ik denk niet dat zij
Suriname willen aanvallen,
maar we houden hen scherp in
de gaten." AP
Wat moeten Nederlandse bedrijven doen of juist nalaten om
maatschappelijk verantwoord te ondernemenEn wat is de
rol van de overheid daarbij? Morgen wordt daarover een
standpunt van de regering verwacht. Gezien de uitlatingen
van staatssecretaris Ybema tot nu toezoude overheid zich wel
eens te veel kunnen wegcijferen
door Gerard Ponk
Staatssecretaris Ybema van
Economische Zaken wordt
de laatste tijd niet moe te be
klemtonen dat een groot deel
van het bedrijfsleven zich be
zighoudt met maatschappelijk
verantwoord ondernemen.
Meer dan vijftig procent zou al
meer doen dan wettelijk ver
plicht is, bijvoorbeeld voor het
milieu of door het steunen van
goede doelen.
De conclusie van Ybema is dan
ook: stimuleren is genoeg, wet
telijke maatregelen zijn niet no
dig want het bedrijfsleven is al
op de goede weg. De Sociaal
Economische Raad (SER)
steunt Ybema in die opvatting.
Volgens SER voox'zitter Wijffels
zorgt het 'reputatie-mechanis
me' ervoor dat bedrijven zich
niet misdragen. Een goede repu
tatie bij klanten, werknemers
en geldschieters heeft tegen
woordig marktwaarde, en een
bedrijf wil deze niet verspelen.
Bedrijven die in het buitenland
toch kinderen uitbuiten en hon
gerlonen betalen, worden - zo
meent de SER - vi'oeg of laat wel
door consumenten en maat
schappelijke organisaties tot de
orde geroepen.
Is het voldoende om verant
woord ondernemen aan bedrij
ven en kritische organisaties en
consumenten over te laten? Het
blijkt van niet.
Kleren
Een voorbeeld. De Schone Kle
ren Campagne is al tien jaar be
zig om de vaak beroei'de ar
beidsomstandigheden in de
internationale kledingindustrie
aan de orde te stellen.Inmiddels
ligt er een kaïrevracht aan on
derzoeken waaruit blijkt dat
onze kleding vaak in opdracht
van grote westerse bedrijven
wordt gemaakt, tegen extreem
lage lonen en onder ongezonde
ax'beidsomstandigheden.
Toch heeft de kledingcampagne
enige successen geboekt. De
meeste gi'ote Nederlandse kle
dingbedrijven hebben inmid
dels al wel een gedragscode. En
sinds kort gaat een stichting
zorgen voor een keurmerk voor
'eerlijke kleding'. Daaraan doet
ook de brancheorganisatie van
het midden- en kleinbedrijf
mee. Maar in de praktijk stellen
die gedragscodes weinig voor.
Ze zouden een afspiegeling
moeten zijn van internationaal
aanvaarde arbeidsnormen, die
ook Nederland heeft onderte
kend, maar zijn dat allex-minst.
Bestrijding van kinderarbeid
staat wel steeds in de code want
die ligt extreem gevoelig bij de
meeste consumenten.
Maar in de meeste gedragsco
des, bijvoox-beeld die van
Vendex/KBB ontbreken bepa
lingen over de uitbetaling van
het lokale minimumloon, vak
bondsvrijheid, gelijke beloning
voor gelijk werk en het recht op
een ai'beidscontract. Ook zeg
gen de meeste gedragscodes
niets over 'uitbesteding' van
werk aan kleine naaiateliers en
thuiswerksters, terwijl juist
daar de arbeidsx-echten het
meest worden geschonden.
Uitvoering
Uit een i-ecent onderzoek in In
dia bleek dat het met de uitvoe-
xdng van de gedx-agscodes even
droevig is gesteld. De codes heb
ben ook nog maar weinig bijge
dragen aan betere arbeidsom
standigheden en een loon dat
voldoende is om in het levenson
derhoud te voorzien.
Vorig jaar is bijvoorbeeld tussen
vakbonden en werkgevers in
Zuid India afgesproken dat een
arbeid(st)er minimaal 5,50 per
dag zou moeten verdienen. Eén
van de leveranciers van V&D in
India betaalt de meeste werkne
mers echter een kwaid tot meer
dan de helft minder, en is daar
bij geen uitzondering. Onge
twijfeld speelt mee dat de mees
te werknemers geen lid van een
vakbond duiven te worden.
Het is duidelijk dat het reputa
tie-mechanisme waar de SER
op vertrouwt, toch veel minder
werkt dan verwacht. Het is
daarbij van belang een duide
lijk verschil te maken tussen
maatschappelijk verantwoord
ondernemen in Nederland en in
het buitenland. In Nederland
zijn de vele arbeidsrechten wet
telijk geregeld, en moeten
bedi'ijven zich aan allerlei mi
lieuregels houden.In ontwikke
lingslanden ligt dat heel anders.
Zelfs internationaal erkende
basisrechten zijn soms niet wet
telijk geregeld of worden niet
nageleefd. Om er voor te zorgen
Kinderarbeid in de Indiase stad Bhiwandi.
dat Nederlandse bedrijven zich
juist in het buitenland fatsoen
lij k gedragen, is de regering ver
plicht een actieve rol te spelen
bij verantwoord ondernemen.
Die verplichting vloeit voort uit
de internationale arbeids-,
mensenrechten- en milieuver
dragen die Nederland heeft ge
tekend. De beste oplossing zou
zijn via Vex-enigde Naties bin
dende regels voor het sociale en
milieugedx-ag van bedrijven op
te stellen. Tot nu toe zijn er ech
ter alleen vrijwillige i'ichtlijnen
voor multinationale bedrijven.
Vijftig Nederlandse organisa
ties, waaronder Amnesty, de
foto Sebastian d'Souza/EPA
Consumentenbond, de Lande
lijke India Werkgroep, Novib en
Milieudefensie, pleiten er daar
om in het manifest 'Profijt van
principes' voor, dat de Neder
landse overheid een gedragsco
de voor bedrijven opstelt. Deze
moet gebaseerd zijn op interna-
tionale vei'dragen.
De overheid zou er volgens dit
manifest op vex'schillende ma
nieren voor kunnen zorgen dat
zo'n code door bedrijven wordt
nageleefd.
Ook is het logisch om bedrijven
die zich niet aan de gedragscode
houden, uit te sluiten van ex
portkredieten en overheidssub
sidies. En heel belangrijk: de
overheid zou bedrijven moeten
verplichten tot een jaaxiijkse,
openbare sociale- en milieurap
portage over activiteiten in het
buitenland.
Onafhankelijk
Een actief onafhankelijk ken
nis- en promotiecentrum kan
bedrijven bijvoorbeeld helpen
een goed controlesysteem op te
zetten. Het is vanwege intexma-
tionale afspraken niet mogelijk
om Nederlandse bedrijven wet
telijk te verplichten om een goe
de gedragscode uit te voei-en.
Maar een actief beleid van Ne
derland kan wel een wereld van
verschil maken voor een vorm
van ondernemen waar mensen
in ontwikkelingslanden echt
wat aan hebben. Kledingbedrij
ven, bijvoorbeeld, kunnen dan
niet meer wegkomen met een
'PR-gedragscode' en zullen dus
betere lonen moeten betalen.
Dat hoeft de inkopende bedrij
ven niet de kop te kosten, want
de loonkosten bedragen maar
een paar procent van de winkel
prijs. Ook andere bedrijven die
werk maken van verantwoord
ondernemen krijgen een betere
mai'ktpositie en blijven x*echt
houden op subsidies, verzeke
ringen en kredieten voor het on-
dex-nemen op de buitenlandse
markt. De net opgexdchte stich
ting voor eerlijke kleding ('fair
wear') krijgt door dergelijke
maatregelen een enorme steun
in de rug. De fair weax-gedrags-
code dx-aait om zeven interna
tionale fundamentele arbeids
normen en onafhankelijke
contx-ole. Branche-organisaties
en bedrijven die nu hun nek uit
steken om op basis van die code
eerlijker en wat duurder in te
kopen, lopen dan niet meer het
risico de clupe te worden van be
drijven met een goede PR maar
een asociaal inkoopbeleid waar
het om arbeid en milieu gaat. De
keus voor de regering is duide
lijk: maatschappelijk verant
woord ondernemen als vrijblij
vende keuze aan bedrijven
overlaten of verantwoord on
dernemen actief bevoi-deren als
noodzakelijke bijdrage aan de
bevoi'dering van de x-echten van
mens en milieu. GPD
Gerard Oonk is coördinator van
de Landelijke India Werkgroep.
Ongeval
Bij Gouda is een met kippen en
eiei'en geladen vrachtwagen
gegrepen door een sneltrein.
Drie inzittenden, twee vol
wassenen en een kind waren
op slag dood. Een tweede kind
is met zware verwondingen
opgenomen in het ziekenhuis.
Duitsers
Het West-Duitse kantoor voor
de statistiek heeft berekend
dat in de Tweede Wereldoorlog
ruim drie miljoen Duitsers op
het slagveld of bij bombarde
menten van de steden zijn ge
sneuveld.
Het aantal doden zal nog stij
gen als duidelijk wordt wat er
met de vele vermisten is ge
beurd.
Boederij in de as
In Lamswaarde is een boerde
rij door brand verloren ge
gaan. De brandweer van
Lamswaarde was weliswaar
snel ter plaatse, maar de spuit
bleek defect. Dankzij de hulp
van de korpsen uit Hulst en
Hontenisse kon de naast de
boerderij gelegen schuur be
houden blijven.
Looneis
Vakbonden in de bouw hebben
een onmiddellijke loonsverho
ging met vijf procent geëist.
Onlangs werden de lonen al
met eenzelfde percentage ver
hoogd. Omdat de prijzen ech
ter drie keer zo hard stijgen is
de koopkracht van de bouw
vakkers achteruit gegaan.
Uitgever:
J. C Boersema
Hoofdredactie:
A, L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L. Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Oostsouburgseweg 10
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Redactiefax: (0118) 470102
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118)484000
Fax. (0118)472404
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel (0113)273000
Fax. (0113)273010
Terneuzen: Axelsestraat 16
Postbus 51
4530 AB Terneuzen
Tel. (0115) 686000
Fax. (0115)686009
Hulst: 's Gravenhofplein 4
4561 AJ Hulst
Tel. (0114) 373839
Fax, (0114) 373840
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111)454647
Fax. (0111)454659
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8.00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30-17 00 uur
Zaterdags in Vlissingen
van 8.00 tot 10.30 uur
Internet (http://www.pzc.nl):
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
redactie: redactie@pzc.nl
exploitatie; internet@pzc.nl
abonnementen: abo@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800 - 0231231 of maandag
t/m vrijdag: op de kantoren
gedurende de openingstijden,
zaterdags tot 13.30 uur-
op de kantoren door de klacht in te
spreken op de band of de
verwijzing op te volgen
Overlijdensadvertenties:
tijdens kantooruren en
uitsluitend maandag-
t/m vrijdagavond van 20.30
tot 22.00 uur en zondagavond
van 20.00 tot 22.00 uur:
Tel. (0118) 484000.
Fax(0118)470100.
Abonnementsprijzen
bij automatische incasso:
(tussen haakjes prijs met acceptgiro)
per maand: 39,45 (nvt)
perkwartaal 107,50 109,15)
per jaar: ƒ409,50 (ƒ411,15)
Voor toezending per post geldt
een toeslag.
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk. 1 maand voor
het einde van de betaalperiode
Losse nummers
maandag t/m vrijdag: 2,00 per stuk
zaterdag, 3,00 per stuk
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties
ABN AMR0 47 70 65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties
Alle advertentieopdrachten worden
uitgevoerd onder toepassing van
de algemene voorwaarden van
Uitgeverij PZC BV alsmede de
regelen voor het advertentiewezen
Tarieven kunnen tijdens kantooruren
worden opgevraagd
bij de advertentieorderafdeling.
Tel 0118-484321
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener NV