Liefdesdrug XTC tempert passie
Onbekend griepvirus kan
vele miljoenen levens eisen
Gewicht brengt pols in het nauw
Sterftecijfer baby's
verschilt per land
Diagnosticeren moet
geen mode worden
Visolie is goed voor kinderogen
Koortslipvirus doodt kankercellen
Taboe rond de dood neemt af
Steeds meer hetero's met HIV
Onderzoek plotselinge doofheid
spreekuur
Regelmatig gebruik zou zenuwcellen die serotonine maken kunnen beschadigen
opvoeding
LONDEN - Aanstaande moeders die ingeblikte vis in oli
eten, krijgen kinderen met betere ogen. Dit blijkt uit eengrol
Britse studie waarbij 14.000 kinderen jarenlang wordengt
volgd, vanaf de conceptie.
,Het is de eerste keer dat er een direct verband is aangetoon
tussen het dieet tijdens de zwangerschap en het visueel ver
mogen van het kind", zegt projectleider Cathy Williams.
De resultaten tonen dat kinderen van moeders die vis eten a
vroegere leeftijd diepte ex-varen. Olierijke vis is een bron va
DHA, een onverzadigd vetzuur dat een belangrijke bouwsto
is van membx-anen rondom zenuwcellen in de hersenen. Gfi
LONDEN - Het virus dat de oorzaak is van de koortslip,ha
pes simplex, kan de cellen van een dodelijke voi-m van huid
kanker doden. Dit hebben ondei-zoekers van de universite
van Glasgow bevestigd na een experiment.
Vijf patiënten met melanoom - een vorm van kanker die ka
ontstaan in bepaalde moedervlekken - in een vergevorden
stadium, werden behandeld met een genetisch verzwak
voim van het virus. De vloeistof werd ï'echtsti'eeks in de ge
zwellen gespoten. Bij de patiënten die twee of meer injectie
kregen, bleek dat hei; virus kankercellen had gedood zonde
dat het omi'ingende weefsel was aangetast. ANP
TILBURG - De angst om over dood en rouw te praten, is bi
een aantal mensen iets afgenomen. Dat stelt het Instituut voa
sociaal-wetenschappelijk onderzoek en advies in Tilburg.
Als voorbeeld citeert onderzoeker P. van den Akker een twee
voudige weduwe. Toen haar eerste man in het midden vandi
jaren zestig stierf, werd hij doodgezwegen en kreeg zij het ad
vies 'maar snel aan het werk te gaan'Bijna 25 jaar later, bi]df
dood van haar tweede man, werd er wél naar hem en naar haai
gevoelens gevraagd. GPD
AMSTERDAM - Steeds meer heteroseksuele mannen meteen
HIV-besmetting melden zich bij ziekenhuizen. Heteroseksue
le mannen met HIV, het virus dat aids kan veroorzaken, zijn
nu in de meerderheid, blijkt uit studies van het Academisch
Medisch Centrum in Amsterdam en het Rotterdamse Dijk-
zigt.
In 1995 meldden 58 mannen met HIV zich bij de Amsterdamse
polikliniek. Van hen was 86 procent homo en 14 procenthete
ro. In 2000 kwamen eveneens 58 HIV-besmette mannen naar
het AMC. De verhouding was toen 48 procent homo, 52 pro
cent hetero. De cijfers van het Dijkzigt zijn vei-gelijkbaar
Deskundigen schrijven de cijfers toe aan de grotere instroom
van mensen uit gebieden waar HIV veel voorkomt. ANP
GRONINGEN - Het Academisch Ziekenhuis Groningen
(AZG) begint een ondei-zoek naar de behandeling van plotse
linge doofheid. In Nederland worden jaarlijks 1500 mensen
van het ene op het andere moment ernstig slechthorend.
De oorzaak van plotselinge doofheid is onbekend en genezing
is niet of nauwelijks mogelijk. Groningen gaat met de andere
academische centra samenwerken om honderd patiënten bij
elkaar te krijgen. Ook tachtig algemene ziekenhuizen en drie
Belgische klinieken zijn betrokken bij het onderzoek.
Volgens het AZG speelt een virus uit de herpesfamilie moge
lijk een rol bij het ontstaan van plotselinge doofheid. Na een
infectie vestigt dat virus zich in een zenuwknoop in onder
meer het binnenoor, waar het zintuigcellen aantast. ANP
dinsdag 20 februari 2001
door Marieke van Schie
Mevrouw De Jong wil even met mij
praten. „Sinds een aantal maan
den heb ik last van tintelende handen,
vooral in bed. Dan prikken ze en krijg
ik een dood gevoel. Ik lig er wakker
van." Een helder verhaal. Ze heeft zich
goed voorbereid.
Mevrouw De Jong heeft er al zes jaar
last van. „Sinds ik in de overgang ben.
Eerst een klein beetje, maar de laatste
tijd is het zo lastig, dat ik er slecht van
slaap, en mijn man wakker houd. Als ik
namelijk met mijn hand boven mijn
hoofd beweeg, en mijn arm een poosje
gestrekt houd, vei-minderen de tinte
lingen. 'Lig toch niet 's nachts te gym-
nastieken', zegt Karei dan. Maar ik kan
het haast niet volhouden om stil te lig
gen. De slapeloosheid is kennelijk het
grootste pi-obleem, ik hoor het telkens
terug. Ik bekijk haar handen en onder-
ai-men. Bij mevrouw De Jong is sprake
van een te nauwe doorgang van de ze
nuwen en bloedvaten in de pols.
Bij ieder mens zit er een stevig bandje
onder de huid dat de pols beschermt.
Dit bandje kan bij toename van het li
chaamsgewicht te smal worden voor de
omvang van de structuren die er door
heen gaan.
Vrouwen
Dat zijn de pezen van de kleine spieren
in de hand, die aanhechten aan de elle
boog, de zenuwen en de bloedvaten. Bij
vernauwing spreken we van het car-
paal tunnel syndroom. Het zijn meestal
vrouwen die er last van krijgen. Na de
bevalling, in de overgang, en bij het
langzamer werken van de schildklier
In al die gevallen zien we het lichaams
gewicht stijgen, en de pols x-elatief te
smal worden voor de onderai-men.
„En nu, dokter?" Moet ik afvallen?"
Dat zou mooi zijn, maar mevrouw De
Jong is bijna zestig jaar, en dan is het
niet zo gemakkelijk om af te vallen.
Maar meer bewegen, en wat minder
eten zou wel een idee zijn. Ze wil het
graag proberen.
Na twee maanden zie ik haar terug. „Ik
houd het niet vol, is er nog een andere
oplossing?", vraagt ze. Ik leg haar de
mogelijkheden voor. Een neurologisch
onderzoek is de eerste stap. De neui-o-
loog ondei-zoekt de functie van de
handspieltjes. Als hij achteruitgang
constateert is dat een sterke aanwij
zing dat een operatie uitkomst zou
kunnen bieden.
Poliklinisch
Dat kan onder lokale verdoving, poli
klinisch. De neurochirurg klieft dan
het bandje dat onderhuids ligt, en
hecht het daarna overlangs weer aan
elkaar. Ze wil er thuis even over praten,
ze ziet er nog wat tegen op. „Ik ben nog
nooit geopereerd", zegt ze. „Is er nog
een andere oplossing?"
Inderdaad lukt het soms ook om zonder
operatie de klachten te verhelpen. Een
injectie met een ontstekingsremmende
stof wordt ingespoten onder het onder
huidse polsbandje. Die injectie ver
mindert de zwelling, waardoor er meer
ruimte ontstaat. Soms kan dat in plaats
van de operatie, soms ook in aanslui
ting op de ingreep. Aanvullende fysio
therapie kan ook nog oplossing bieden.
De injectietherapie wordt gegeven
door huisartsen of specialisten.
Opgelucht gaat ze naar huis. Ze zal zich
samen met haar man beraden, en dan
de oplossing kiezen, die het beste bij
haar past. Goede voorlichting kost wat
tijd, maar het maakt de kans op succes
na de ingreep groter. Het is de investe
ring waard. GPD
Marieke van Schie is huisarts
door Pieter Lomans
Ecstasy, beter bekend als
XTC, staat bekend als een
liefdesdrug. Het pilletje geeft je
een warm, euforisch gevoel en
het verhoogt het plezier in seks,
wil het verhaal. Het onder
zoeksteam van Andy Parrott
van de 'University of East Lon
don' komt tot andere conclusies.
Een van de meest opmerkelijke
bevindingen van het team van
Parrot was dat bij stevige ecs-
tasygebruikers bijna drie keer
vaker een vermindering van de
lust en vermindering van het li
bido voorkomt dan normaal,
„Dat is tamelijk ironisch", zegt
PaiTott, „ecstasy heeft nou juist
de reputatie dat het stimulerend
werkt op de seksualiteit."
Het urenlange euforische gevoel
dat de XTC-pil veroorzaakt, is
toe te schrijven aan de invloed
die de pil uitoefent op de stof se
rotonine.
Serotonine is een boodschap-
perstof (neurotransmitter) in de
hersenen, die een grote rol speelt
bij de totstandkoming van ons
humeur.
Een E-pil doet twee dingen in de
hersenen. Aan de ene kant jaagt
ze de aanmaak van serotonine
flink op. Aan de andere kant
remt ze tegelijkertijd de af
braak. Het gevolg is een tijdelij
ke overdaad aan serotonine in
de hersenen en een prettig, eufo
risch gevoel. Dat gevoel houdt
enkele uren aan.
Het brein begint daarna te wer
ken aan een verlaging van het
serotonineniveau en schiet daar
een beetje in door. Zaterdag
avondgebruikers van de E-pil
spreken niet voor niets over de
'Depressieve Dinsdag' of 'Suici
de Tuesday'. Niet zelden bereikt
het depressieve gevoel op die
dag zijn meest intense, donker
ste punt.
Dit zijn de korte termijneffec
ten, stelt Parrott, maar er zijn
aanwijzingen dat XTC ook op
de langere termijn zijn invloed
doet gelden.
Beschadiging
Parrott is bang, dat een regel
matig gebruik van XTC de ze
nuwcellen beschadigt, die sero
tonine maken. In experimenten
met ratten is die schade inder
daad al aangetoond, maar gege
vens over de mens ontbreken
nog. De kans dat dergelijke
schade ook bij de mens kan op
treden vraagt om waakzaam
heid, meent Parrott.
In de afgelopen jaren is een
chronisch verlaagd niveau van
serotonine al in verband ge
bracht met een verhoogde kans
op angststoornissen en klini
sche depressies. GPD
XTC-gebruik wordt vaak in verband gebracht met houseparty's. De 'love-drug' blijkt in tegenstelling tot deze bijnaam het libido aan te
tasten. foto Raymond Rutting/ANP
van onze redactie
gezondheid
GRONINGEN - Dat in Ne
derland iets meer baby's rond
de geboorte overlijden dan in
Scandinavische landen is een
gevolg van het systeem waar
voor we hebben gekozen. In
Zweden, waar de minste ba
by's rond de geboorte overlij
den, wordt niet thuis of in
kleine ziekenhuizen bevals-
len.
Dit zegt de Groninger hoog
leraar kindergeneeskunde P.
Sauer in reactie op het
nieuws dat ons land in de
middenmoot van Europese
landen is terechtgekomen,
waar het gaat om perinatale
sterfte. Over de hardste con
clusie die de Rotterdamse
epidemioloog J. Mackenbach
trekt, dat een kwart van de
sterfgevallen bij pasgebore-
nen'mogelijk of waarschijn
lijk' had kunnen worden
voorkomen, maakt Sauer
zich een boos.
Onderzoek
„Als je iets zegt over een on
derwerp dat zo gevoelig ligt,
dan moet je eerst de resulta
ten van het onderzoek zien.
En die resultaten zijn nog
niet gepubliceerd. Boven
dien betekent het niet dat
wanneer iets had kunnen
worden voorkomen, dat zo
iets dan ook betekent dat een
arts verwij tbaar heeft gehan
deld. De medicus kan toch
naar eer en geweten hebben
gehandeld."
Sauer weet dat er fouten
worden gemaakt'. „Maar je
moet niet overdrijven. Het
verschil tussen ons land en
Zweden is dat bij ons de peri
natale sterfte 1 promille ho
ger is." Ons land zou hetzelf
de niveau kunnen bereiken
als we ook voor het Zweedse
model kiezen.
In dat land zijn de risico's te
ruggebracht omdat vrouwen
daar alleen kunnen bevallen
in ziekenhuizen waar min
stens 1000 bevallingen per
jaar worden gedaan. Is er
sprake van mogelijke com
plicaties, dan bevallen vrou
wen in een ziekenhuis waar
minstens 3000 bevallingen
worden gedaan.
„Door de grote ervaringen
die Zweedse ziekenhuizen
hebben, plus het feit dat er 24
uur per dag, zeven dagen per
week kinderartsen aanwezig
zijn en mensen die een baby
kunnen reanimeren, sterven
daar minder baby's."
Een gevolg is wel dat in een
land als Zweden vrouwen
soms wel duizend kilometer
moeten reizen om te beval
len. Zij staan daar niet bij
stil, omdat thuis bevallen
voor Scandinavische vrou
wen absoluut geen optie is.
Sauer zou het liefst voor het
Zweedse model kiezen. „Als
kinderarts wil ik de bevalling
optimaal laten verlopen, met
zo weinig mogelijk risico's.
Dus in grote gespecialiseerde
ziekenhuizen."
Afstanden
Het voordeel van Nederland
is dat de afstanden hier klei
ner zijn, zodat je niet zo ver
hoeft te reizen. Sauer ziet in
voering van het Zweedse mo
del evenwel niet snel gebeu
ren, omdat veel mensen het
huidige systeem van thuis-en
poliklinische bevallingen
niet kwijt willen. „Ook in on
ze beroepsgroep heb je men
sen die het bevallen zien als
een natuurlijk fysiologisch
gebeuren, dat je gewoon ge
zellig thuis kunt doen."
Of een vrouw in ons land
thuis bevalt of poliklinisch in
een klein ziekenhuis, maakt
wat sterfterisico volgens
Sauer geen verschil. „Die ri
sico's schat ik even hoog in."
Hij wijst in dit verband op de
uitkomsten van een onder
zoek in de Verenigde Staten,
waarin de babysterfte in
kleine, middelgrote en grote
gespecialiseerde centra werd
vergeleken. In de middelgro
te ziekenhuizen was de sterf
te het grootst. „Kleine zie
kenhuizen sturen moeders
meteen door, terwijl middel
grote ziekenhuizen denken
dat ze het wel kunnen, maar
in feite toch te weinig erva
ring of gespecialiseerd perso
neel hebben om bij complica
ties alles goed te doen."
Sauer noemt nog een tweede
oorzaak voor dé iets hogere
sterftecijfers in ons land. Ne
derlandse ouders en artsen
kiezen er in soms bewust voor
om baby's te laten sterven.
„Van baby's die bij de ge
boorte zes maanden oud zijn
vinden wij dat die te jong en
te onrijp zijn om ze in leven te
houden. Dat geldt soms ook
voor baby's met zeer ernstig
aangeboren afwijkingen."
„Misschien willen we in Ne
derland wel dat de sterfte een
beetje hoger is." GPD
Een paar keer per eeuw slaat een
volledig nieuw en daardoor ef
fectief griepvirus wereldwijd
toe. Afhankelijk van de besmet
telijkheid kan die griep een
kwart tot de helft van de wereld
bevolking vellen. In dat geval is
sprake van een grieppandemie,
een wereldwijde epidemie.
vari onze redactie gezondheid
ROTTERDAM - De dood van
een driejarig jongetje in Hong
kong was in mei 1997 geen we
reldnieuws. Ten onrechte. Een
paar maanden later hielden
virologen de adem in toen dui
delijk werd dat het jochie was
bezweken aan de variant in
fluenza A (H5N1). Een volledig
nieuw virus in een oud griepjas-
je. Het nachtmerriescenario van
een wereldwijde griepepidemie
werd uit de kast getrokken.
NadeHongkong-griepuit 1968,
de Aziatische griep uit 1957 en
de moeder van alle pandemieën;
de Spaanse griep uit 1918, leek
de vierde grieppandemie van
deze eeuw op uitbreken te staan
Maar door een speling van de
natuur bleef de mensheid een
ramp bespaard. Het virus, af
komstig van kippen, bleek bijna
niet van mens tot mens over
draagbaar te zijn. Toen de We
reldgezondheidsorganisatie
(WHO) de autoriteiten in Hong
kong met succes wist te bewe
gen 1,4 miljoen kippen en ander
gevogelte te slachten, kon ver
spreiding van het virus worden
gestopt.
„We zijn waarschijnlijk door
het oog van de naald gekropen.
De Rotterdamse viroloog Ab
Osterhaus maakt niet de indruk
een grapje te maken. Weinig
aandoeningen worden zo on
derschat als de griep. Tijdens
een normaal griepseizoen kost
het virus alleen in Nederland
jaarlijks al duizenden mensen
het leven. En dan gaat het nog
maar om een gewoon virus waar
de bevolking nog deels immuun
voor is.
Dat heeft alles te maken met de
gewoonte van griepvirussen ie
der jaar een klein beetje te ver
anderen. Deze 'genetische drift'
heeft grote voordelen. Omdat
het virus lijkt op zijn voorgan
gers hebben veel mensen nog
voldoende afweervermogen
overgehouden uit eerdere jaren.
Ook is het mogelijk op voorhand
een vaccin te ontwikkelen.
Maar eens in de zoveel tijd ge
draagt het virus zich anders.
Dan ontstaat in één klap een
volledig nieuw virus - 'geneti
sche shift' - dat door het lichaam
niet herkend wordt. Naar ver
wachting een kwart tot de helft
van de bevolking kan dan ziek
worden. Osterhaus: „Zo'n één a
twee procent van de patiënten
zou komen te overlijden. In Ne
derland heb je het dan al gauw
over minimaal vijftigduizend
doden."
Zoals bij de Hongkong-griep is
gebleken, kunnen virussen door
dieren worden overgedragen.
Osterhaus: „Wij onderhouden
daarom een netwerk van vogel
kenners, die ons poep leveren
om in de gaten te houden welke
influenza-virussen er rondgaan
en of er nieuwe zijn. Maar ook
andere dieren kunnen drager
zijn. Zo hebben we laatst een
hier onbekend influenza-virus
in dode zeehonden aangetrof
fen."
Rampenplan
De benauwde ontsnapping aan
het Hongkong-virus was voor
de WHO aanleiding de eventua
liteit van een grieppandemie
nog eens goed tegen het licht te
houden. In het voorjaar van
1999 leidde dat tot een soort
rampenplan.
Laboratoria over de hele wereld
De Rotterdamse viroloog Osterhaus onderzoekt een dode zeehond
op virussen. foto Lieven Willemse/GPD
hebben opdracht de ontdekking
van een nieuw virus te melden
bij de WHO. Als blijkt dat het
gaat om een nieuw virus dat van
mens tot mens kan worden over
gedragen, dan wordt pandemie-
alarm geslagen.
Terwijl de klok tikt, zullen we
tenschappers over de hele
wereld op zoek gaan naar een
vaccin om het virus te stuiten.
Snelheid is daarbij geboden,
omdat de verspreiding van het
virus door de enorme toename
van wereldwijde contacten tus
sen mensen waarschijnlijk zeer
snel zal verlopen.
De Gezondheidsraad gaat er
vanuit dat er rekening moet.
worden gehouden met schaarste
van vaccin. 'Omdat het ontwik
kelen van het vaccin tijd vraagt,
zal dus zeker in het begin van
een pandemie een groot tekort
heersen. Het stellen van priori
teiten voor de vaccinatie is dan
onontkoombaar.
„De hamvraag is wie dan wel en
wie niet gevaccineerd wordt",
legt Jim van Steenbergen van de
Landelijke Coördinatiestruc
tuur Infectieziekten (LCI) als
dilemma op tafel. „Wil je de ver
spreiding remmen, dan zou je
vooral kinderen moeten vacci
neren, want het is bekend dat
juist zij zorgen voor een snelle
besmetting van veel mensen.
Daarnaast kun je kiezen voor
een groep mensen die op vitale
functies werken, zoals dokters,
verpleegkundigen en doodgra
vers. Daarom wordt op het
ogenblik geschreven aan een
draaiboek waar ook Binnen
landse Zaken bij betrokken is."
Onrust
De betrokken ambtenaar mag
over de inhoud van het draai
boek geen enkele mededeling
doen. Maar een aantal instruc
ties ligt voorde hand. Zeker om
dat de aanbevelingen van de
WHO ten grondslag liggen aan
het draaiboek. Het is aanneme
lijk dat in geval van een pande
mie het beschikbare vaccin
eerst gaat naar mensen die een
vitale functie vervullen bij de
opvang van slachtoffers Pas
daarna zijn mensen met een ver
hoogd risico aan de beurt. Vac
cinatie van de hele bevolking is
op korte termijn vrijwel zeker
niet mogelijk De WHO waar
schuwt daarom dat de vaccin-
schaarste waarschijnlijk tot
politieke onrust zal leiden.
Daarbij wordt rekening gehou
den met paniek en rellen. GPD
door Annie de Vreugd
De term dyslexie is zo
langzamerhand alge
meen bekend. Maar wat is nu
dyscalculie? Het gaat om
problemen met rekenen, een
evenknie dus van dyslexie,
dat staat voor problemen met
lezen.
Tot voor kort ging alle aan
dacht naar dyslexie, van re
kenproblemen vernamen we
niets. Toch komt dyscalculie
ongeveer net zo vaak voor als
dyslexie, namelijk bij onge
veer twee procent van de be
volking. Ongeveer tachtig
procent van de kinderen met
dyslexie heeft ook dyscalcu
lie.
Opeens verschijnen er
onderzoeksresultaten over
rekenproblemen, worden er
lezingen over gehouden en
artikelen over geschreven en
wordt de stoornis uitgelegd
in brochures. Juf en meester
op school bekijken de koters
om hen heen met een nieuwe
blik. Eindelijk is duidelijk
waarom Pietje maar nooit
leerde dat één plus twee drie
is.
Een waarschuwing vooraf:
niet elk rekenprobleem valt
onder de noemer dyscalculie.
Het gaat niet op om over dys
calculie te spreken, wanneer
een kind ten opzichte van an
dere vakken alleen met reke
nen slecht scoort. Het speci
fieke van dyscalculie is dat
een kind moeite heeft met au
tomatisering. Dat wil zeggen
dat een kind eerst moet leren
dat bijvoorbeeld vijf plus vijf
tien is. In het begin worden
de vingers erbij gehaald of
een kralenrekje. Op een ge
geven moment zullen de
meeste kinderen er niet meer
bij hoeven na te denken dat
het antwoord tien is. Ze we
ten dit automatisch, ze heb
ben de optelsom geautomati
seerd. Dan is de tijd rijp om
door te gaan met moeilijkere
sommen.
Precies dit automatisme ont
breekt bij kinderen met dys
calculie. Ze blijven maar
hangen bij de tafels, die wil
len erbij hen maarniet in. En
ook het plus- of min-teken
blijft voor hen zonder bete
kenis. Er gaat geen lamp
branden dat ze bij altijd
moeten optellen. Het getal
328 zegt hun niet meer dan
een losse 3 en een 28. En dan
zeggen we ook nog 300-8-en-
20 in plaats van het logische
re 300-20-8. Het laat zich ra
den dat deze kinderen bij
moeilijkere rekenopgaven
helemaal vastlopen.
Bovendien is de manier van
uitrekenen ook aan verande
ring onderhevig, de staartde
ling bijvoorbeeld is aan het
verdwijnen. Alle kinderen in
de Idas komen weer op een
andere manier aan het ant
woord van een som, het
maakt het er voor een kind
met rekenproblemen niet
makkelijker op. De onvol
doenden voor rekenen stape
len zich op, al doende krijgt
het een verhekel aan dat ge
reken.
Herhalen
Toch is de enige manier om
deze kinderen rekenen te le
ren simpelweg stampen, ex
tra oefeningen en eindeloos
geduldig herhalen van steeds
dezelfde uitleg. De proble
men openbaren zich meestal
voor het eerst in groep drie
als het kind echte sommen
gaat makenHet is niet zo dat
kinderen met dyscalculie dus
wel niet intelligent zullen
zijn. Op zich snappen ze best
wat ze moeten uitrekenen,
alleen het pad waarlangs
kunnen ze niet vinden. De
omgeving merkt dat bijles
sen geen echt resultaat ople
veren en de problemen hard
nekkig blijven bestaan.
Deze kinderen moeten niet
blijven tobben, ze moeten
een hulpmiddel aangereikt
krijgen. Als een kind niet
goed kan horen, dan geef je
het een gehoorapparaat.
Kinderen met dyscalculie
zijn geholpen met een reken
machine.
Enerzijds is het een goede
zaak dat dyscalculie meer in
de schijnwerpers komt te
staan. Kinderen die het treft,
hebben baat bij een snelle
diagnose. Anderzijds schuilt
een groot gevaar in veelvul
dige publicaties. Het verle
den heeft geleerd dat bij gro
tere aandacht voor autisme,
dyslexie of hoogbegaafdheid
er opeens veel meer kinderen
met deze diagnose gaan
rondlopen dan volgens de
statistieken verwacht zou
mogen worden. Ouders en
leerkrachten hebben de
neiging op eigen kracht te
diagnosticeren, met in het
verleden het gevolg dat er
vergaarbakken ontstaan vol
afwijkingen die op een ande
re manier verklaard zouden
moeten worden. GPD
