Neckermann heeft moeite met groei
PZC
Kunstenaar j'aagt op vierde basiskleur
Konmar in Goes de beste van Nederland
Steeds meer animo
voor bedrijfsfitness
Schrijver Boon was liever
observator dan idealist
18
Omzet postorderbedrijf stijgtmaar winst blijft achter
ondernemend
zeeland
in detail
kunst cultuur
Onderzoek naar cultuurdeelname van Zeeuwen
woensdag 7 februari 2001
door Conny van Gremberqhe
SINT-JANSTEEN - Postorder
bedrijf Neckermann BV in
Sint-Jansteen lieeft een prima
jaar achter de rug, maar kampt
met groeistuipen. De omzet in
Nederland steeg met 20 pro
cent en in België met 18 pro
cent, maar de winstcijfers ble
ven achter bij die percentages.
De bedrijfsresultaten werden
negatief beïnvloed door een
tekort aan medewerkers, ma
gazijnruimte en transportca
paciteit. Op het vlak van
werkgelegenheid scoorde Nec
kermann het voorbije jaar ook
goed. Het aantal medewerkers
steeg met 84 tot 997. Voor dit
jaar wordt een nog verdere stij
ging verwacht met enkele tien
tallen arbeidsplaatsen, on
danks het feit dat het bedrijf
steeds moeilijker aan mensen
kan komen.
Een eigen internet-site en doel
gerichte acties hebben Necker
mann in 2000 beduidend meer
klandizie opgeleverd. Het aan
tal bestellingen nam toe van
10.000 naar 50.000 per dag. Dit
gegeven stelde het bedrijf voor
een behoorlijk probleem. De
opslagcapaciteit bleek name
lijk te klein.
Loodsen
De huur van twee loodsen in het
Belgische Meer, met een opper
vlak van 20.000 vierkante me
ter voor de opslag van wit-en
bruingoed en meubelen bracht
wat uitkomst, maar niet vol
doende om een constante 24-
uurslevering aan klanten te
kunnen garanderen.
Om die reden is Neckermann
van plan om dit jaar de opslag-
De rubriek Onderne
mend Zeeland staat on
der redactie van Jeffrey
Kutterink. Vragen, tips
en mededelingen kunnen
schriftelijk worden aan
geboden aan de redactie
van de PZC, postbus 18,
4380 AA Vlissingen, of
via fax 0118-470102.
mogelijkheden in Meer met nog
eens met 7000 vierkante meter
te verruimen. Een tweede plan
is om de opslagloodsen in Sint-
Jansteen te vergroten met een
aanbouw van 8000 vierkante
meter in twee bouwlagen. Met
dit plan is een investering ge
moeid van zo'n 15 miljoen gul
den. Meer opslag betekent ook
meer werkgelegenheid. De
Neckermann-directie zag vo
rig jaar kans 62 nieuwe fulltime
banen te scheppen. Voor dit
jaar wordt eenzelfde aantal
verwacht. Het gaat hierbij om
werk voor mensen met LBO,
maar ook met universitaire op
leidingen.
Uitbreiding
Het postorderbedrijf, onder
deel van de Duitse Karstadt
Quelle Groep die vorig jaar
goed was voor een jaaromzet
van ruim 15 miljard D-mark,
wil in 2001 haar diensten en
services verder uitbreiden. De
vorig jaar ingestelde internet
verkoop begint goed te lopen,
maar Neckermann wil de klan
ten voor de online-verkoop be
ter gaan begeleiden. Ook komt
er begin dit jaar een Necker
mann Advies Centrum.
■■Hl
Een jury van deskundigen en klanten verkiest de nieuwe winkel in Goes boven de andere Koninar- vestigingen.
door Desirée Schouten
GOES - De Konmar-supermarkt aan de
Marconistraat in Goes is door een jury
van deskundigen en klanten gezamen
lijk uitgeroepen tot de beste Konmar
van het land. Voor bedrijfsleider en per
soneel van de winkel reden om dit van
daag, woensdag, samen met de klanten
te vieren.
Jaarlijks wordt onder de Konmar-su-
permarkten een winkelwedstrijd ge
houden. Niet alleen vakjuryleden en
fabrikanten geven hun mening, ook
klanten beoordelen de winkels. Uitein
delijk hebben dit jaar meer dan 1800
klanten en 500 juryleden hun mening
gegeven. Daarbij werden aspecten als
klantvriendelijkheid, hygiëne en assor
timent beoordeeld.
De Konmar in Goes is een van de jongste
winkels van deze formule en is er deson
danks in geslaagd als beste uit de wed
strijd te komen. Bedrijfsleider Pieter
Huissen is vereerd met de uitslag: „Kon
mar Goes heeft natuurlijk veel pluspun
ten. Het is een mooie nieuwe winkel, met
veel ruimte en voldoende parkeergele
genheid. Toch is het een hele verrassing
dat wij gewonnen hebben, iets waar we
ontzettend trots op zijn."
De winkelformule is onderdeel van het
Laurus-concern en biedt een uitgebreid
assortiment bekende en internationale
artikelen.
Bekend zijn de Konmar-winkels om de
afdelingen met verse voedingswaren,
waaronder brood uit eigen bakkerijge
vogelte, vis en kaas.
De zaak in Goes scoorde vooral goed op
de kwaliteit hiervan. „Wat winkelen bij
ons voor de klanten ook .aantrekkelijk
maakt, is dat ze op verschillende punten
in de winkel terecht kunnen voor een
warme snack zoals een broodje kroket
of een schaaltje kibbeling."
Klanten van Konmar Goes worden van
daag feestelijk onthaald met bonbons,
voor de eerste 250 klanten zelfs een hele
doos. Een spandoek op de gevel zal voor
iedereen duidelijk maken, dat hier een
winnaar is gevestigd. Huissen: „Weheb-
ben er keihard voor gewerkt en dat is
niet voor niets geweest. Onze klanten
hebben onze winkel een heel goede be
oordeling gegeven. Daarom willen we
samen met onze klanten vieren dat onze
winkel de beste Konmar van Nederland
doorEllen De Vriend
VLISSINGEN - Bedrijfsfitness
is een uit Amerika overgewaai
de trend, die in Nederland
steeds meer voet aan de grond
weet te krijgen. In navolging
van Thermphos International
BV in Vlissingen-Oost en de
Regiopolitie Zeeland, bieden
Zeeuwse bedrijven bewegings
programma's aan voor het
personeel. Bij Ten Tije Fitness
centrum in Vlissingen komen
werknemers van twintig be
drijven wekelijks een paar uur
sporten.
Bedrijfsfitness is in opkomst,
weet Cocky Huiszoon van Ten
Tije. „Ieder bedrijf heefteen ei
gen formule variërend van in
dividueel deelnemen aan een
bewegingsprogramma tot
sporten in groepsverband. De
werkgevers regelen met de
sportschool een gereduceerd
lesgeld en houden maandelijks
een bedrag in op het salaris van
de deelnemende werknemer.
Dat werkt prima voor alle par
tijen." Bij Ten Tije nemen onge
veer twintig grote en kleine
Walcherse bedrijven deel aan
bewegingsprogramma 's
Thermphos is één van die be
drijven. Vijf jaar geleden leg
den zij de eerste contacten met
een sportschool in Goes en Vlis
singen. „Vanuit de media
kwam steeds meer naar voren
dat bewegen erg belangrijk is.
Onze werknemers kunnen op
vrijwillige basis en tegen een
aantrekkelijk tarief aan de di
verse sportmogelijkheden
deelnemen. Maar de bedrijfs
arts verwijst mensen ook wel
eens door", vertelt Laura van
Gelder van personeelszaken.
Een relatie tussen deelname
aan bedrijfsfitness en een ver
minderd ziekteverzuim is vol
gens Van Gelder niet aan te to
nen, omdat de meeste werkne
mers maar één keer per week
sporten. De ABN-AMRO bank
in Vlissingen doet sinds sep
tember 1998 aan bedrijfsfit
ness. Office manager F.
Huntink noemt twee voordelen
voor het bedrijf. „Allereerst
versterkt het gezamenlijk spor
ten de teambuilding en tenslot
te dringt het ook nog het ziekte
verzuim terug. Overal om je
heen zie je de stress toenemen,
wij vinden het belangrijk bij te
dragen aan het welzijn van ons
personeel. Van de werknemers
van de Vlissingse vestiging
doet 5 2 procent mee aan het be
drijfsfitnessprogramma. De I
eerste twee jaar bestond dit uit
een half uur wanning-up en
daarna een individueel pro
gramma. Sinds kort doen wij
aan Totaal Fitness, een condi
tietraining in circuitvorm."
Omdat de werknemers de be
langrijkste componenten in een
bedrijf zijn, doen stichtingen
zoals het Jacob Roggeveen mee
aan een speciaal programma
waarin onder meer tiltechnie-
ken aan bod komen.
Werkgeversorganisatie VNO
NCW heeft de brochure 'Ren
derend gezondheidsbeleid' uit
gebracht. Het boekje gaat over
de opzet en uitvoering van ef
fectief gezondheidsbeleid. De
brochure is te verkrijgen bij
VNO NCW in Den Haag.
Het Baronie College in Breda
houdt woensdagavond 14 fe
bruari van 19.00 tot 21.30 uur
een infoirnatieavond over de
opleiding Mode Commercie.
Deze opleiding is gericht op een
baan in de modedetailhandel.
Breda is in Zuid-Nederland de
enige plaats waar deze oplei- I
ding wordt gegeven.
De Kamer van Koophandel j
Zeeland houdt op donderdag J
22 februari een workshop over I
de nieuwe iso 9000-2000 norm
in Hotel Ameville in Middel
burg. Olaf Berg van Q-consult
zal de belangen van de nieuwe
norm verduidelijken. De work
shop is voor ondernemers in het
midden- en kleinbedrijf en
duurt van 9.30 tot 17.00 uur.
Geïnteresseerden kunnen zich
via wxvw.zeeland.kvk.nl aan
melden.
Mathisse Arendsen wil met schilderijen iets losmaken bij kijker
door Rinus Antonisse
GOES - Na het bekijken van
schilderijen van Mathisse Ar
endsen zijn het vooral kleuren
die op het netvlies blijven han
gen. Grote heldere vlakken,
krachtig neergezet op het doek.
Afgewisseld met vlakken vol
puntjes, die een eigen leven lij
ken te leiden. Alsof ze subtiel
bewegen. De menselijke figuren
die uit de veelheid aan kleuren
opdoemen, zijn teruggebracht
tot minimale contouren, met
heel indringende ogen, die de
toeschouwer overal volgen. De
kleuren doen iets met elkaar; ze
vreten elkaar soms op.
De Goese kunstenaar Mathisse
Arendsen (1948, Arnhem) heeft
iets met kleuren. Zoals veel
kunstenaars wil hij het ongrijp
bare grijpen.
,Ik jaag de vierde basiskleur na,
wetend dat je die niet in materie
kunt vangen. Het kan wel in
suggestieve vorm, dat werkt. Ik
hoop een kleur te creeëren die
nieuw is. Ik heb een absoluut
oog voor kleur, ik ben zo zelfin
genomen dat te zeggen. Het is
vergelijkbaar met het absolute
oor van de componist. Kleuren
leveren een spanningsveld op.
Er zijn eindeloze mogelijkhe
den. Het stopt nooit."
Arendsen, die in Arnhem de
kunstacademie volgde en sinds
1970 in Goes woont en werkt,
maakte de afgelopen jaren ver
schillende series schilderijen.
Elke serie had tot doel een be
paalde techniek onder de knie te
krijgen. Gaandeweg heeft hij
zich al die technieken eigen ge
maakt. De series hebben wer
ken opgeleverd die onderling in
stijl en techniek verschillen,
maar elkaar op logische wijze
opvolgen. „De laatste serie is
een synthese van al mijn sterk
ste kanten tot een unieke stijl.
Die is niet onder te brengen in
een vakje. Ik ben nu bezig die
stijl te perfectioneren." En daar
speelt de jacht op de vierde ba
siskleur - naast geel, blauw en
rood - een belangrijke rol.
Gekunsteld
Mathisse Arendsen hoopt met
zijn forse doeken iets te kunnen
vertellen waaraan de kijker iets
heeft. „Ik probeer beweging los
te maken bij de kijker. Daarbij
doe ik geen concessies. Dat deed
ik vroeger wel. Als ik een op
dracht voor een portret kreeg,
werd dat zo natuurgetrouw mo
gelijk gemaakt, zelfs nog mooi
er. Dat doe ik niet meer, want
dan verkoop je je ziel. Dan
wordt kunst gekunsteldheid en
staat je ontwikkeling stil. Abso-
luties als haat en liefde kun je
niet natuurgetrouw weex'geven,
hooguit in symboliek. Er moet
iets gebeuren bij het bekijken
van mijn werk. Het pakt je in de
kraag, het schreeuwt."
Alleen ogen schildert Arendsen
nog natuurgetrouw in zijn figu
ren. „Die nemen de kijker op, ze
houden die in bedwang. Ze zeg
gen: je ontkomt niet aan me.
Mensen zijn er vaak bang voor -
je komt jezelf tegen. Ze horen in
mijn werk. Ik schilder ze het
laatst, dat is het beste. Ook de
gemoedstoestand is dan beter te
bepalen, kleur, glans, helder
heid. Zo kijk ik ook in eerste in
stantie naar mensen. Naar hxin
ogen. Die zeggen zoveel en ze
kunnen ook niet zoveel verber
gen." De kunstenaar lijdt aan
DIS, ofwel een meervoudige
persoorxlijkheidsstoonxis. „Je
moet er mee leren leven. Mijn
werk is ook therapeutisch." Dat
blijkt ook uit zijn schilderijen,
waaruit zowel in techniek als in
thema's een zeker dualisme
spreekt. Zelf zegt hij daarover:
„Het geheel is niet de optelsom
der delen, maar het tegenover
elkaar zetten van uitersten in
vorm en kleurgebruik, hetgeen
een spanningsveld oplevert, wat
bij de kijker zeker emoties zal
oproepen." Het gaat om uiter
sten als grof-zacht, groot-klein,
beweging-stilstand, man
vrouw. „De meeste van mijn fi
guren zijn ook hermafrodiet. Ik
wil het vrouwelijke en manne
lijke in de mens in balans bren
gen."
Mathisse Arendsen noemt zich
een gelovig mens. „Niet kerke
lijk. De kerk als instituut, daar
heb ik een hekel aan." Zijn werk
beweegt zich steeds meer in een
religieuze richting, 'De Barm
hartige Samaxitaan', 'Maria
met Mnd'.
Hoofdrol
„Ik ben nu bezig met 'Het Laat
ste Avondmaal'. Dat werk moet
een hoofdrol krijgen in een ex
positie die ik ga höuden in het
Museum voor Zuid- en Nooi'd-
Beveland."
Het onderwerp voor het ver-volg
op 'Het Laatste Avondmaal'
heeft hij al in zijn hoofd zitten:
'De Kruisiging', Het liefst zou
Arendsen dat tafereel in zijn
stijl op een lange-wand in een
kerk schilderen. „Dat zou ik
gratis doen."
De Goese kunstenaar heeft er
tot nu toe zo'n vijftig exposities
opzitten. Momenteel hangt
werk van hem in de Alkmaarse
galerie Belle Epoque. Hij is een
offensief begonnen onder gale
riehouders in binnen- en bui
tenland om aandacht voor zijn
schilderijen te vragen. In zijn
dijkwoning aan de M. Smalle-
gangsbuurt heeft hij zijn huis
galerie Art-M ingericht. Daar
spetteren de ldeuren van de
wand af.
Werk van Mathisse Arendsen is te
bezichtigen in galerie-atelier Art-M
in Goes (op afspraak).
Arendsen in zijn atelier in Goes.
foto Dirk-Jan Gjeltema
MIDDELBURG - Het dagelijks provincie
bestuur heeft Scoop gevraagd een vervolg
onderzoek te doen naar de deelname van
Zeeuwen aan cultuur.
In 1998 kreeg Scoop ook al een opdracht
voor een onderzoek naar cultuurparticipa
tie. Toen ging het om het culturele aanbod in
Zeeland, ditmaal staat het cultureel gedrag
van de Zeeuwse bevolking centraal.
Het provinciebestuur wil antwoord op drie
vragen. Hoe ziet de cultuur-deelname van de
Zeeuwse bevolking eruit? Wat zijn de be
hoeften van de Zeeuwse bevolking op het
gebied van cultuur? En: sluit het culturele
aanbod aan bij de vraag van de Zeeuwse be
volking? Het onderzoek wordt uitgevoei'd
op basis van een steekproef. Gedacht wordt
aan vijftienhonderd Zeeuwen die samen een
representatief beeld geven naar spreiding
van leeftijd en woonplaats.
Wat het onderzoek gaat kosten, is nog on
duidelijk. Scoop is gevraagd een offex-te uit
te brengen.
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - Schop de
mensen tot zij een geweten
krijgen. Het is waarschijnlijk
de bekendste zin van de Belgi
sche schrijver Louis Paul
Boon, genoteerd aan het slot
van Mijn kleine oorlog, zijn
registratie van het leven in
zijn geboorteplaats Aalst tij
dens de Tweede Wereldoorlog.
De vaak uit zijn verband ge
rukte zin heeft Boon het ima
go van een idealist bezorgd, de
tedere anarchist die zich ver
heven voelde boven het krioe
lende kwaad. Tijdens een
lezing in de Zeeuwse Biblio
theek in Middelburg stelde
Boons biograaf Kris Hum-
beeck dit beeld dinsdag bij.
Humbeeck is directeur van
het Louis Paul Boon-docu
mentatiecentrum in Antwer
pen. Hij werkt aan het boek
Gelijk de vis zwemt moet ik
schrijven, de biografie van
Boon die al enkele j aren wordt
aangekondigd als binnenkort
te verschijnen. Het is ook niet
zomaar een Mus, onder meer
vanwege Boons maniakale
schrijf drift. „Want schrijven
zult ge tot uw laatste adem
tocht" formuleerde de in 1912
geboren auteur in Zomer te
Ter-Muren en dat is precies
wat hij deed. Toen hij in 1979
overleed was zijn gepubli
ceerde oeuvre uitgegroeid tot
meer dan dertigduizend pagi
na's. „Hoe in godsnaam dit le
zen?", vroeg Humbeeck zich
af. In plaats van één schrijver
leek Boon wel een schrijvers
collectief, een tekstfabriekje.
„De NV Louis Paul Boon. Wij
doen in beschreven papier."
Uit Humbeecks lezing viel op
te maken dat als hij zich een
maal door het complete oeu
vre zal hebben geworsteld het
resultaat ongetwijfeld een in
teressante biografie is. Met
recht kon van een literaire
lezing worden gesproken, om
dat Humbeecks stijl verha
lend was, zowel in de formule
ringen als in de opbouw van
zijn betoog. Juist zo leverde
hij een verhelderend inzicht in
het leven van de Belgische
veelschrijver.
Echo
Humbeeck omschreef het be
lang van de Eilandstraat in
Chipka, de fabrieksbuurt van
Aalst, waar Boon claimde te
Louis Paul Boon
zijn geboren. Zij eerste herin
nering was dat hij daar als
jongetje op het troittoir lag en
'boe' riep in een regenpijp. Hij
schrok van de echo, die uit een
andere, onbekende wereld
leek te komen.
Humbeeck wees erop' dat
Boon in zijn oeuvre steeds te
rugkwam op de Eilandstraat.
Dat wijst op het belang dat hij
blijkbaar hechtte aan zijn ge
claimde afkomst, maar de scè
ne heeft daardoor ook een
allegorische betekenis gekre
gen. Het schx-ijven van Boon,
aldus Humbeeck, is schreeu
wen in een regenpijp in Chip-
ka om spoken uit een andere,
onbekende wereld op te roe
pen.
Vanuit deze jeugdscène weef
de Humbeeck een mooi en
overtuigend verhaal. Hij wees
op de parallel tussen Boon en
diens wèl uit de Eilandstraat
afkomstige grootvader van
moederskant Louis Verbestel,
vertegenwoordiger in de
gemeenteraad van het werk
volk, die zei bij de onverschil
lige katholieke afgevaardig
den te blijven 'kloppen,
Moppen en kloppen totdat de
nagel erin is.'
Dat doet stex-k denken aan het
schoppen van een/geweten.
Kennelijk was het de grootva
der die Booxx de zin influister
de die in hoofdletters het slot
vormt van de eerste druk van
Mijn kleine oorlog. Boon
schreef de woorden uit woede
over de onverschilligheid van
de mensen die niet zagen wat
hij met dat boek wilde bewe
ren: dat de wereld van na de
oorlog niet minder gek en ab-
sux'd was dan die tijdens de
oorlog. Mede door een ron
kend voorwoord van Willem
Elsschot, die Boon een idealist
noemde 'hoe eigenaax-dig en
onbegrijpelijk zijn uitdruk-
Mng van idealisme ook is',
ontstond zo een verkeerd
beeld van de schrijver. Hum
beeck: „Pech voor Elsschot,"
Boon beschouwde zichzelf
namelijk niet als idealist, hij
wilde een obsexwator zijn 'die
dingen waarneemt zoals ze
zijn, een seismograaf die de
meest verborgen trillingen
waarneemt'. In 1960 wijzigde
Boon daarom Mijn kleine oor
log op betekenende wijze.
Cynische wereld
Zijn gevleugelde uitspraak
staat niet langer in hoofdlet-
ters en wordt gedeeltelijk ont
kracht door twee hoofdstuk
jes die eraan zijn toegevoegd.
In het één schrijft Boon dat
idealisme geen pas heeft in de
cynische wereld van vandaag,
in het tweede laat hij plotse
ling Ondineke opduiken,
hoofdpex-soon uit zijn mees
terwerk De kapellekensbaan,
die vraagt: 'Wat heeft het alles
voor zin?' Zij komt van de
Dendermondsesteenweg in
Aalst, de ware geboorteplek
van Boon. Zodoende was de
ingreep in Mijn kleine oorlog
ook een biogi'afische rechtzet
ting, aldus Humbeeck. Niet
langer wilde Boon zich ver
eenzelvigen met de wereld
verbeteraar Verbestel.
