Je kan maar beter normaal doen
m
Hulp voor ouders van lastige puber
Burgemeester Mandos
van Borsele ziet heil in
bouw nieuwe dorpen
Provincie stelt intern
onderzoek in naar
het Zeeuws Museum
Noordewier vreest
voor teloorgang van
de agrarische sector
Zangdienst
[GELICHT
Cito-toets
Bureau werkt
aan plannen
voor museum
Voorlichting
samenwerking
tussen boeren
Uitvoering OKK
Schoondijke
door Henk Postma
Ouders kunnen zich er bijzonder
druk om maken. Maar de kinde
ren zelf? „Niets bijzonders", zegt Yuri
Houtgraaf leerling uit de hoogste
klas van basisschool De Kirreweie in
Burgh-Haamstede, „Ik doe gewoon
m'n best. En of ik het haal...? M'n zus
bracht er weinig van terecht. En toch
zit ze nu al bijna op de universiteit."
De Cito-toets, zeg maar hel eindexa
men in het basisonderwijs, is in volle
gang. Op vrijwel alle Zeeuwse basis
scholen begonnen leerlingen van
groep acht dinsdag aan de 'eerste
toetsdag'. De hele ochtend zwoegen
op meerkeuzevragen die aan het licht
moeten brengen wat ze op school heb
ben geleerd, of liever: hoe het met hun
intelligentie is gesteld.
Twee keer twintig vragen die duide
lijk moeten maken hoe goed of slecht
je bent in het verwerken van informa
tie. Nog eens twintig opgaven over
taal. En tenslotte twintig wiskunde-
vraagstukjes. Wordt vandaag en mor
gen vervolgd. Er zijn,ouders die hun
kinderen er wat vroeger dan normaal
voor naar bed sturen. Maar of dat
helpt? Yuri Houtgraaf waagt het te be
twijfelen. „Een goede vriend van me
moest van z'n moeder eerder naar
bed", lacht hij, „Nou, en toen kon hij
de slaap niet vatten. Die heeft dus niet
veel nachtrust gehad."
Nee, je kan maar beter normaal doen,
vallen vier van z'n klasgenoten hem
bij. Want als je zenuwachtig gaat
doen. Ja, dan is het resultaat meestal
minder. Of dat wat uitmaakt? De sco
res spelen een rol bij de beslissing
welk type voortgezet onderwijs een
leerling straks mag gaan volgen.
Wordt het vmbo, havo, vwo, of een
combinatieklas, zodat de keuze nog
wat kan worden uitgesteld? Vaak we
ten leerkrachten, ouders en kinderen
dat zelf al wel. De eindtoets basison
derwijs, zoals het 'examen' officieel
heet, is slechts een onderdeel van de
procedure die tot een keuze leidt, be
nadrukt onderwijzeres Janneke Min
naar van De Kirreweie.
Dat het Cito-'examen' lang niet al
leenzaligmakend is, weten haar leer
lingen natuurlijk ook al wel, maar dat
wil niet zeggen dat ze er met de pet
naar gooien. Zelfs Yuri, wiens zus be
wees dat je ook met een lage score nog
de universiteit kan halen, is benieuwd
of hij 'slaagt' voor het stempel: 'ge
schikt voor de havo'. Want hij wil we
tenschapper worden, scheikundige of
zoiets. Althans, zo kijkt hij er nu te
genaan. ,,Ik wil nog wel eens verande-
woensdag 7 februari 2001
door Rinus Antonisse
GOES - Zeeland moet nieuwe
dorpen bouwen. Geen uitbrei
ding van de steden met dorps-
achtige wijken meer. Geen puis
ten meer plakken aan bestaande
dorpen. De provincie heeft vol
doende ruimte om op verant
woorde wijze nieuwe dorpen te
bouwen. De toekomst van het
wonen ligt niet zozeer in de ste
den, maar vooral in de dorpen.
De Borselse burgemeester
J. L. M. Mandos presenteerde
dinsdag in Goes tij dens een Zee-
land-debat over de ruimte een
baanbrekende visie op het wo
nen. „Zeeland is een land van
dorpen en niet van steden zoals
we die de laatste jaren gebouwd
hebben. De stedelijke woon
functie die in de vier grote ste
den afgelopen jaren gegroeid is,
daar ben ik niet kapot van. Het
overgrote deel ademt de sfeer
uit van dorpen."
Mandos vroeg zich af waarom
een wijk als het Goese Meer zo
dicht tegen de stad aangeplakt
is. „Beter was er verder vandaan
te bouwen. Dan had je een echt
dorp gekregen. Zo kunnen we in
plaats van puisten beter nieuwe
dorpen bouwen. In een gemeen
te als Borsele zijn er zeker vijf
tot tien nieuwe dorpen moge
lijk." Hi] hekelde de plannen
van 'vinexiste' Riek Bakker
voor Middelburg. „Die maakt
het heel bont en dat noemen ze
nog een kwaliteitsatlas ook. Om
op een kunstmatige manier het
Veerse Meer naar Middelburg te
halen. Kom nou. Het is veel be
ter om gewoon aan het Veerse
Meer zelf te bouwen."
De plattelandsgemeenten wor
den teveel afgescheept met een
handvol nieuwe woningen, die
ze dan nog moeten zien te verde
len over veel kernen ook. Man
dos: „Waarom krijgen een ar
chitect als Zeelenberg en een
projectontwikkelaar als Van
Koeveringe het wel voor elkaar
om hele dorpen te bouwen in
Zeeland en de gemeenten niet?"
De Borselse burgemeester zei de
bestaande tegenstelling tussen
stad en dorp juist goed te vin
den. Die mag zelfs versterkt
worden. Hij pleitte voor een
duidelijk onderscheid tussen
dorp en stad, met in de dorpen
voldoende keuzemogelijkheden
om te kunnen wonen.
De kwaliteit van het platteland
kan alleen verhoogd worden
door nieuwe economische im
pulsen, betoogde Mandos. Gelet
op de crisis in de landbouw, en
dan met name de akkerbouw,
zag hij die niet uit de agrarische
sector komen. „De enige functie
die deze impuls inhoud kan ge
ven is het wonen." Hij uitte kri
tiek op het Haagse beleid, zoals
ook neergelegd in de nieuwe
Vijfde Nota Ruimtelijke Orde
ning, waarin de dorpeling veel
te weinig aandacht krijgt en de
stedeling veel te veel. Hij wees
erop dat dorpen op het gebied
van onder meer verenigingsle
ven, nabuurschap en veiligheid
ten opzichte van de steden heel
levensvatbaar zijn. Dat geldt
volgens hem ook voor de wat
kleinere kernen.
Geen gek idee
Mandos vond dat zijn pleidooi
voor bouw van nieuwe dorpen
niet als 'gek idee' kan worden
afgedaan. „Lewedorp is pas
zo'n zeventig jaar oud. Dat is in
maatschappelijk en sociaal op
zicht een geslaagd dorp." Hij
kondigde aan zijn ideeën bin
nenkort nader te zullen uiteen
zetten in een toekomstschets:
Hoe God weer terugkeert in
Baarland.
De burgemeester toonde zich
voorstander van een verdubbe
ling van het inwonertal van
Zeeland. Dat is mogelijk zonder
de groene ruimte op te offeren
Mandos noemde als mogelijk
heden permanent woningen in
de 16.000 recreatiewoningen,
compacter bouwen in de steden
en een hogere bezettingsgraad
van de huizen. Hij gaf als voor
beeld dat alleen al het voor glas
tuinbouw bestemde gebied bij
Nieuwdorp van 750 hectare
plaats biedt aan drie steden
voor 150.000 inwoners.
VLISSINGEN - In kerkgebouw
De Schaapskooi in Vlissingen
wordt zondag 18 februari een
zangdienst gehouden. Thema
van de dienst is 'Zingen vanuit
je hart'. De dienst begint om
16.00 uur.
ren. Ik wilde ook al eens politieagent
worden, en timmerman." In ieder ge
val zint hij er op zo snel mogelijk uit
Burgh-Haamstede weg te geraken.
Want die plek is hem nu al veel te
klein. Acht jaar geleden woonde hij
nog in Rotterdam. En wat hem betreft,
vertrekt hij zo gauw mogelijk terug
naar de een of andere stad. Z'n wereld
wordt in ieder geval al wat groter.
Want de dichtstbijzijnde scholen voor
vervolgonderwijs staan in Zierikzee,
Goes of Middelburg.
Mocht Yuri's basisschool, al dan niet
leunend op de uitkomst van z'n Cito-
toets, tot de conclusie komen dat hij
inderdaad op de havo thuis hoort, dan
is lang niet uitgesloten dat hij die niet
afmaakt, en alsnog de koers verlegd
naar een vwo- of vmbo-diploma.
Want Groningse onderzoekers rap
porteerden onlangs dat 42 procent
van de havo-adviezen de plank mis
slaat. De vwo-adviezen zijn aanzien
lijk correcter. Die blijken, achteraf
bezien, negen van de tien keer correct.
Als het op de basisschool goed of
slecht gaat, wil dat dus niet altijd be
palend zijn voor de toekomst. Wils
kracht, omgevingsfactoren en creati
viteit spelen ook een rol. De Cito-toets
gaat daar volkomen aan voorbij. So
ciale en emotionele aspecten worden
evenmin gemeten. De Zeeuwse onder
wijsbegeleidingsdienst RPCZ noemt
emotionele intelligentie minstens zo
belangrijk als maatstaf voor verstan
delijke vermogens dan IQ-meting via
de Cito-toets.
Niet wakker
De leerlingen van De Kirreweie liggen
van dat alles niet wakker. Joyce Blom
wordt gewoon bloemiste. Daar twij
felt ze niet aan. Jan-Willem van Dam
me vindt boer het leukste beroep,
maar heeft zich laten vertellen dat dit
tegenwoordig niet veel brood op de
plank brengt. Dus verlekkert zich nu
al bij de gedachte dat hij straks bak
ker wordt. Mariska Verstraeten gaat
hoe dan ook de verzorging in. Roy van
Veelen weet het nog niet zo precies,
maar het wordt in ieder geval iets in de
techniek.
Wat de Cito-toets betreft, zijn ze una
niem. Die was, in ieder geval gisteren,
niet echt een hersenbreker. Behalve
dan het eerste deel: die veertig opga
ven over stukjes tekst. Daar zaten best
wat moeilijke vragen tussen. En om
nou te zeggen dat die teksten allemaal
zo leuk waren. Nee, dan vonden ze de
wiskunde-opgaven nog het leukst en
gemakkelijkst. Logisch, zegt juf
Minnaar, „Dat komt door de reken
methode die we op school gebruiken:
ieder kind kan op een eigen manier tot
goede oplossingen komen." Stak het
hele onderwijs maar zo in elkaar. Zou
er nooit meer wat mis gaan.
Groep acht van De Kirreweie in Burgh-Haamstede laat zich niet kisten door de Cito-toets. Vooraan (vlnr): Jan-Willem van Damme, Roy van Veelen, Joyce Blom,
Mariska Verstraeten en Yuri Houtgraaf. foto Dirk-Jan Gjeltema
door Maurits Sep
MIDDELBURG - Gedeputeer
de Staten laten een intern on
derzoek uitvoeren naar de gang
van zaken rond het Zeeuws Mu
seum. Dit feitenrelaas zal half
februari klaar zijn. Het moet
antwoord geven op de vele vra
gen die Provinciale Staten heb
ben over de sluiting van het mu
seum, het ontslag van directeur
I. Spaander en het lekken van
informatie naar de pers uit een
vertrouwelijke vergadering.
De Statencommissies welzijn en
algemeen bestuur maakten
twee weken geleden duidelijk
dat de besluitvorming over het
museum hen allerminst bevalt.
CDA, WD en GroenLinks
kondigden aan dat zij de com
missie van onderzoek, die ko
mende vrijdag wordt ingesteld,
zullen vragen de kwestie uit te
pluizen.
De gedeputeerden G. de Kok
(cultuur) en D. Bruinooge (per
soneel en financiën), beide van
de PvdA, schrokken van dat
voornemen. Een commissie van
onderzoek noemden zij een veel
te zwaar middel. Bovendien
kaatsten zij de bal terug naar de
Staten, door erop te wijzen dat
MIDDELBURG - Het advies
bureau Twijstra en Gudde is
druk bezig met het opstellen van
een beleidsplan, een bedrijfs
plan en een verbouwingsplan
voor het Zeeuws Museum. Dat
gebeurt onder supervisie van
een stuurgroep, waarin provin
cie, gemeente en bestuur van het
museum zitting hebben.
Deze week interviewt het ad
viesbureau tien betrokkenen
over de huidige toestand van het
Zeeuws Museum. Half februari
volgt een workshop voor de me
dewerkers. Op 19 februari pra
ten medewerkers van Twijnstra
en Gudde met de Statencom
missie welzijn. De bedoeling is
in het bedrijfsplan het profiel en
de plaats van het Zeeuws Muse
um te definiëren.
Begin april moeten de plannen
klaar zijn. De stuurgroep en het
adviesbureau moeten het colle
ge van Gedeputeerde Staten en
Provinciale Staten tussentijds
op de hoogte houden.
die zich plotseling distantieer
den van besluiten die zij eerder
zelf hadden genomen.
Desondanks zien Gedeputeerde
Staten (GS) alsnog aanleiding
een eigen intern onderzoek te
gelasten. „De overduidelijke
conclusie was dat er nog veel
vragen waren. Welnu, het is de
plicht van ons college om die zo
veel mogelijk te beantwoor
den", verklaart De Kok. „Daar
om laten we de gebeurtenissen
van het afgelopen jaar nog eens
chronologisch op een rij zetten."
CDA. WD en GroenLinks zien
er geen handige politieke ma
noeuvre in om een onderzoek te
voorkomen. F. van Kollem van
GroenLinks geeft wel toe dat hij
aanvankelijk de wenkbrauwen
moest fronsen, maar beschouwt
het toch vooral als 'een steuntje
in de rug'. „Als de commissie
aan de gang gaat, liggen er al
vast gegevens klaar."
L. Nederhoed-Zijlstra (CDA) is
ook allerminst van plan af te
zien van een onderzoeksop
dracht. „Die is niet in de la ver
dwenen. Het is voor ons te be
langrijk om te kijken hoe we in
de toekomst met deze organisa
ties en verantwoordelijkheden
moeten omgaan. GS zijn blijk
baar zelf ook tot dat inzicht ge
komen. Het feitenrelaas alleen
is echter niet voldoende. Het
kan de commissie van onder
zoek wel helpen."
GroenLinks deelt die opvatting.
Van Kollem: „Heel voorkomend
van GS om een feitenrelaas te
maken, maar wij zullen er nog
eens lichtjes overheen gaan."
Hij handhaaft dan ook zijn
steun aan een onderzoekscom
missie over het Zeeuws Muse
um. „Het is duidelijk dat een
aantal partijen een enorme
hang heeft naar zo'n onderzoek.
Wij laten ons door een feitenre
laas niet in de luren leggen.
Voor de WD daarentegen is de
noodzaak ervan wel wat minder
geworden. De liberalen trekken
hun steun nog niet helemaal in,
maar willen wel afwachten wat
het feitenrelaas van GS ople
vert. „Daarna zien we wel ver
der", verklaart fractievoorzit
ter J. Suurmond. Hij wijst er
opnieuw op dat de 'schrikkerige
reactie' van De Kok en Bruinoo
ge over een commissie van on
derzoek nergens voor nodig
was. „Ze dachten: de kop van De
Kok moet rollenMaar dat is ab
soluut niet waar wij op uit zijn.
Er zijn wat dingen misgegaan en
we willen dat dat in de toekomst
niet nog eens gebeurt."
door Rinus Antonisse
GOES - Met een groot gedeelte
van de landbouw in Zeeland is
het binnenkort afgelopen. Dat
is een gevolg van de liberalise
ring van de markt en alle ruim
teclaims op de grond. Burge
meester G. H. W. Noordewier
van Oostburg zei dat dinsdag
tijdens een debat over de ruimte
in Zeeland. Hij bracht zijn stel
ling met 'enige schroom' maar
wel met veel overtuiging. „De
landbouw gaat gewoon ver
dwijnen, al zullen enkele indivi
duele boeren nog wel blijven."
Hij voorspelde dat met name in
een brede kuststrook voor de
landbouw nauwelijks plaats
meer is. „De landbouw zal daar
nog maar sporadisch voorko
men. Boerderijen kunnen land
huizen worden." Noordewier
gaf aan dat de landbouwgron
den door de Staat opgekocht
moeten worden via een speciale
grondbank. De overheid moet
aangeven waar levensvatbare
landbouwbedrijven geconcen
treerd kunnen worden. Daar
moeten optimale ontwikke
lingskansen geschapen worden.
De teloorgang van de agrarische
sector betekent volgens de bur
gemeester ook dat het karakte
ristieke landschap in Zeeland
ingrijpend zal veranderen. Daar
was hij niet zo beducht voor. Hij
wees erop dat vooral door de re
creatie de afgelopen vijftig jaar
het Zeeuwse landschap ook al
erg veranderd is. „Er staan ons
opnieuw veranderingen te
wachten als de landbouw ver
dwijnt. Op een aantal plekken
krijg je een ander landschap."
Het mag niet betekenen dat er
dan nog meer recreratieparken
met monocultuur voor in de
plaats komen, aldus Noorde
wier. In dit verband vroeg hij
zich af of het de recreatiesector
wel zo voor de wind gaat dat er
volop nieuwe plannen uitge
voerd kunnen worden. „Gaat
het wel zo goed? Ik twijfel eraan.
De eisen worden steeds hoger,
het aanbod van andere markten
steeds groter."
Sanering
Hij verwachtte dat de recreatie
ve sector komende jaren een ri-
goreuze sanering te wachten
staat, mede door schaalvergro
ting in de vorm van samenwer
king of samengaan van bedrij
ven.
De Oostburgse burgemeester
gaf aan de vrijkomende land
bouwgronden voor een deel een
natuurfunctie zullen krijgen.
„De natuur lijkt bijna onaan
tastbaar, net als de landbouw op
het hoogtepunt. Natuurpolders
zullen de toekomst zijn." Noor
dewier achtte het van belang
duidelijk aan te geven in welke
natuurgebieden recreatief me
degebruik mogelijk is (hij pleit
te voor tweederde van de opper
vlakte) en in welke niet. Ook
riep hij op kampeerterreinen
beter op te nemen in het land
schap en het verschil tussen per
manent en recreatief wonen op
te heffen.
GOES - Het Zeeuws Agrarisch
Jongeren Kontakt (ZAJK) orga
niseert enkele voorlichtingsbij
eenkomsten over het project
Kiezen voor Toekomst.
Dit project is gericht op het be
vorderen van de samenwerking
tussen agrarische ondernemers.
Het ZAJK werkt hierin samen
met Accon Accountants en de
Dienst Landbouwvoorlichting.
De provincie verleent financiële
steun.
Tijdens de twee informatiebij
eenkomsten worden de onder
nemers op de hoogte gesteld van
de mogelijkheden en voordelen
van samenwerking en de onder
steuning die ze daarbij kunnen
krijgen. De doelstelling van
Kiezen voor Toekomst is dat de
landbouw een economische
hoofdactiviteit moet blijven. De
bijeenkomsten vinden plaats op
14 februari in De Halle te Axel
en om 21 februari in Motel Goes
te Goes. Aanvang 20.00 uur
SCHOONDIJKE - Muziekver
eniging OKK Schoondijke
houdt zaterdag 17 februari haar
jaarlijkse winterconcert in zaal
Wijffels in Schoondijke. Voor de
pauze treden de harmonie en de
drumband op. Daarna volgt een
gastoptreden van zustervereni
ging Apolle Sluis/De Zeegalm
Knokke. Het repertoire van bei
de verenigingen bestaat vooral
uit moderne stukken.
door Inge Heuff
ZIERIKZEE - Het opvoeden
van kinderen is een serieuze
zaak die lang niet iedereen
makkelijk afgaat. Daarom
kunnen ouders al vanaf de ge
boorte van het kind een beroep
doen op professionele bijstand
zoals consultatiebureaus, re
gionale pedagogische centra
en de jeugdzorg. De zwaarste
jaren voor ouder en kind lijken
vooral in de puberteit te val
len. Ouders die niet meer we
ten wat ze met hun puber aan
moeten, kunnen nu terecht bij
het provinciale project 'Een
puber in huis'.
Pubers komen vooral op nega
tieve wijze in het nieuws. Ze
willen niks, behalve een hang
plek die de buurt niet wil, ze
gedragen zich onaangepast, ze
luisteren niet, ze voeren niks
uit behalve dat wat niet mag.
Maar pubers kunnen ook heel
verfrissend zijn. Ze hebben
originele ideeën en ze dagen
uit tot nadenken over je eigen
levenswijze en opvattingen als
opvoeder.
Dat tenminste, is een van de
uitgangspunten van het pro
vinciale project 'Een puber in
huis' dat dit schooljaar loopt.
Het project biedt ouderraden
van middelbare scholen de
mogelijkheid om een mede
werker van het Regionaal Pe
dagogisch Centrum Zeeland
(RPCZ) een thema-avond te
laten houden over het puberen
van jongeren. Daar blijken ou
ders grote behoefte aan te heb
ben. Tot nog toe werden alle
bijeenkomsten goed tot zeer
goed bezocht. Ook de belang
stelling voor de cursus van vijf
bijeenkomsten over de ont
wikkeling van en het omgaan
met een puber die het RPCZ
door heel Zeeland houdt, is
groot.
Losmaken
Ouders houden van hun kin
deren en willen het beste voor
hen en willen ook nog graag
dat hun kind het goed doet op
school. Dat stelt Bob Latuheru
van het RPCZ op de goedbe
zochte thema-avond 'Een pu
ber in huis' die de ouderraad
van de Pontes scholengroep
locatie Pieter Zeeman deze
week organiseerde. „Jongeren
houden ook van hun ouders
maar zij hebben het vooral
druk met zich los te maken van
het gezin en hun psycho-sek-
suele ontwikkeling. Zij willen
experimenteren met alle keu
zes die voor hen liggen, of het
nu om genotmiddelen gaat of
om vrije tijd, en ze worden kri
tisch ten aanzien van hun ou
ders."
Latuheru pleit ervoor dat ou
ders tijdens deze turbulente
periode toch een goede relatie
in stand houden. „Dat is geen
sinecure", ex-kent hij, „want
een puber kan behoorlijk hu
meurig zijn, ongenuanceerd,
dwars en onredelijk." Conflic
ten liggen continu op de loer en
de acceptatie van het puberale
gedrag fluctueert met het in
casseringsvermogen van de
ouder op dat moment.
Toch zijn het vooral de ouders
die een probleem hebben,
meent Latuhei'u. „Een puber
vindt het helemaal niet verve-
lend om een hele middag op de
bank te hangen voor de tv. Het
zijn de ouders die zich daaraan
ergeren, zij gaan het conflict
aan."
Openstaan
De ouder die het beste voor
heeft met zijn puber, doet er
goed aan open te staan voor
zijn kind. Latuheru: „Het is
heel makkelijk om, als het ge
drag niet meer acceptabel is,
met sancties te komen of boos
te worden. Maar daarmee is
het gesprek wel dood. Het gaat
erom een luisterend oor te bie
den en opi-echt en serieus aan
dacht te hebben voor de opvat
tingen van de puber. Dan valt
er ook te praten over hoe laat
hij thuis moet komen en waar
om hij niet naar een bepaald
feestje zou mogen."
Vaak zijn het de ouders die ergens een probleem van maken. Pubers vinden het helemaal niet vervelend om een hele middag op de
bank te hangen voor de tv. Het zijn de ouders die zich daaraan ergeren. foto Dirk-Jan Gjeltema
