Emigratie
optie voor
veel boeren
Ver weg van de regelneven
PZC
Fruittelers op
zoek naar weg
uit crisissfeer
Aardappeltelers
bundelen krachten
tegen lage prijzen
Roep om maatregelen na klimongeluk
Agrariërs zoeken ruimte
19
Agromarkt op
Groen College
Gemeentesecretaris
Sinke van Sas van Gent
naar Noord-Beveland
Van Gelder weg
bij het Kadaster
donderdag 1 februari 2001
door Rinus Antonisse
GOES - Een groeiend aantal
Zeeuwse boeren overweegt te
emigreren. De Zuidelijke Land
en Tuinbouw- Organisatie
(ZLTO) beschikt niet over con
crete cijfers, maar volgens se
cretaris B. Feijtel leeft het emi
greren 'absoluut veel meer' dan
enkele jaren geleden. Gebrek
aan ontwikkelingsmogelijkhe
den in Zeeland is de voornaam
ste reden voor het vertrek.
Er is nauwelijks ruimte voor
uitbreiding van een bedrijf en
als er grond op de markt komt,
liggen de prijzen daarvan ruim
boven de 80.000 gulden per hec
tare. Ook willen veel boeren met
emigratieplannen de als ver
stikkend ervaren regelgeving in
Nederland ontvluchten. Lan
den als Canada en Australië zijn
in trek, maar ook Oost-Europa
lokt.
„We krijgen regelmatig vragen
over emigreren", vertelt Feijtel.
„Ook heel praktisch gerichte,
van mensen die een soort ge
tuigschrift willen. In tien jaar is
emigratie van 'stand still' tot
een zeer actueel onderwerp ge
worden." De ZLTO-secretaris
wijst erop dat het aantal boeren
dat daadwerkelijk verkast het
topje van een ijsberg is. „De
meesten zijn er een aantal jaren
stilletjes mee bezig."
Beperkt
Volgens Feijtel zijn voor de pure
landbouw in Zeeland de moge
lijkheden zeer beperkt. Schaal
vergroting is met de huidige
druk op de ruimte en de hoge
grondprijzen bijzonder moei
lijk. Daarbij komen ook nog
eens de naar verhouding dure
arbeid en de hoge milieu-eisen.
„Boeren die willen emigreren
zijn mensen die willen groeien,
die verder willen ontwikkelen.
In het buitenland is er veel meer
ruimte, dat is het belangrijkste
punt", aldus de ZLTO-secreta
ris.
„En de grondprijzen zijn bedui
dend lager. Je kunt in bijvoor
beeld Canada of Oost-Europa
nog genoeg grond kopen voor
5.000 gulden per hectare."
Het zijn niet de kleinste bedrij
ven die de emigrerende boeren
achterlaten, weet Feijtel. Vaak
gaat het om ondernemingen van
60 hectare of meer. „Het zijn ook
goede boeren die heel erg met
hun vak bezig zijn. Die zeggen:
ik ben akkerbouwer en geen
campinghouder.
Om aan de toegenomen behoef
te aan informatie over agrarisch
emigreren tegemoet te komen,
heeft de Land- en Tuinbouwor
ganisatie (LTO) Nederland in
middels een speciale emigratie-
dienst opgezet.
Beurs
En in Zwolle ging woensdag
voor het eerst een tweedaagse
beurs voor boeren met emigra
tieplannen van start, Emigra-
ria. Daar wordt informatie ver
strekt over alle onderdelen van
emigratie. Organisator F. van
der Horst geeft aan dat zo'n
vijfduizend boeren een toe
komst buiten de landsgrenzen
overwegen. Aanvankelijk voor
al melkveehouders, maar tegen
woordig ook varkensboeren en
akkerbouwers. Ook bemidde
lingsbureaus signaleren een
groeiende belangstelling onder
boeren voor emigratie.
Volgens het Centraal Bureau
voor de Statistiek is momenteel
sprake van een 'kleine migratie-
golf' onder de agrariërs. Vooral
landen waar tegen lagere kosten
kan worden geproduceerd en de
normen minder aangescherpt
zijn, staan in de belangstelling.
Landen binnen de Europese
Unie zijn wat minder in trek,
omdat daar in beginsel dezelfde
regels gelden als in Nederland.
De familie Wolfert uit Ossenisse hoopt op Tasmanië weer te kunnen doen wat ze het liefste doet: boer zijn.
foto Charles Strijd
Familie Wolfert-Aan de Wiel vertrekt naar Tasmanië
door René Hoonhorst
OSSENISSE - De Nederland
se en Europese regelgevers
hebben het voor elkaar. De fa
milie Wolfert-Aan de Wiel uit
Ossenisse emigreert naar het
andere eind van de wereld,
om op het Australische eiland
Tasmanië een nieuw boeren
bedrijf te beginnen.
Johan (43) en Nathalie (31)
Wolfert draaien er niet om
heen. Ze kijken al jaren uit
naar een mooi bedrijf in een
weids land, een land waar de
regering niet steeds maatrege
len verzint om agrariërs op
kosten te jagen. Een land dat
boeren als nuttige voedselpro
ducenten beschouwt en niet
als criminelen behandelt.
Een speurtocht door Australië
bracht de Wolferts uiteindelij k
naar een 95 hectare groot boe
renbedrijf op het eiland Tas
manië. Tegenvallers zullen ze
ook daar wel eens hebben.
Maar de kans op mooie oog
sten uien, aardappelen,
bloemkolen, spruiten, witlof
en broccoli is een stuk groter
door het milde klimaat. Ook
zullen ze pyrethrum telen, een
plant die gebruikt wordt om
bestrijdingsmiddelen van te
maken. „Natuurlijker kan het
niet, maar hier wordt dat soort
middelen verboden." De afzet
van de gekweekte producten is
daarnaast geregeld via langja
rige contracten met fabrieken
en goede mogelijkheden op de
Aziatische markt.
Voor ondernemei-srisico zijn
de Wolferts niet bang. Naast
verschillende akkerbouwge
wassen had de familie in Osse
nisse ook een aantal hectares
fruitbomen. Maar aan appels
en peren is de laatste jaren
geen droog brood te verdienen,
terwijl de milieumaatregelen
de pan uitrijzen. „Natuurlijk
zijn wij niet tegen regels en
voorschriften, maar in Neder
land en de rest van Europa is
het totaal uit de hand gelopen.
Er wordt een scala van milieu-
eisen gesteld waaraan niet is te
voldoen. De maatregelen zijn
uitgevaardigd door theoretici
die geen enkele band met de
praktijk hebben", fulmineert
Johan.
Hij wijst vervolgens op de
slechte controle door het vrije
handelsverkeer binnen de EG.
„Een ziekte als BSE komt uit
Engeland. Door de export van
Engelse runderen door heel
Europa kampt een hele sector
met die ziekte. Neem anders de
aardappelziekte phytophtra.
We werden opeens geconfron
teerd met een onbekende, hef
tige en moeilijk te bestrijden
variant. Daar werden de Ne
derlandse akkerbouwers op
aangekeken, terwijl na lang
durig onderzoek blijkt dat de
ziekte uit Zuid-Amerika is ge
ïmporteerd."
Zijn vrouw voegt eraan toe dat
de overheid vervolgens ge
woon overgaat tot de orde van
de dag. „Een keertje 'sorry'
zeggen is er niet bij. Ze komen
net nadat je een aantal grote
investeringen hebt gedaan
rustig met nieuwe eisen waar
je op stel en sprong aan moet
voldoen."
Gehuchtje
Vanaf zaterdag kunnen de
Wolferts gewoon weer doen
waar ze goed in zijn: boeren.
Ze vertrekken overmorgen
naar Kindredeen gehucht j e in
de buurt van Ulverstone in het
noorden van Tasmanië.
Op een mooi, vruchtbaar stuk
land van 95 hectare - waarvan
85 hectare geschikt is voor ak
kerbouw, de overige tien hec
tare zijn waterpartijen - be
ginnen ze samen met de kinde
ren Youri (10) en Naomi (8) een
nieuw leven.
door Rinus Antonisse
HEERLE - De vereniging van
aardappeltelers in zuidwest-
Nederland is een feit. Tijdens
een bijeenkomst in het Brabant
se Heerle is de BAMM officieel
opgericht. De afkorting staat
voor Bundeling Aardappelen
Maakt Macht. Daarmee geven
de ruim honderd akkerbouwers
die zich aanmeldden meteen
aan wat hun doel is: door sa
menwerking betere prijzen bij
de handel bedingen voor hun
aardappelen.
Er is een bestuur gekozen, dat de
functies nog onderling moet
verdelen. Woordvoerder M. de
Jager toont zich ingenomen met
het grote aantal boeren dat zich
heeft aangesloten bij de BAMM.
,Het valt ons zeker niet tegen en
het heeft helemaal niet zoveel
overtuigingskracht gekost om
duidelijk te maken dat aanslui
ting zinvol is." Hij verwacht dat
het aantal leden de komende
tijd flink zal toenemen. Ook
boeren van buiten het zuidwes
telijk kleigebied zijn welkom.
Een lid sluit zich voor tenminste
drie jaar aan.
De nieuwe vereniging wil het
aanbod van de individuele boe-
ren gebundeld aanbieden aan
de markt. Dat gebeurt in samen
werking met een onderhande
laar. De Jager onderstreept dat
elk lid zelf blijft beslissen over
de verkoop van zijn eigen aard
appelen. „Het individuele bes
lismoment van de teler laten we
overeind staanVoor de nieuwe
oogst seizoen 2001 zijn enkele
uitgangspunten vastgesteld. De
prijs voor een kilo bintjes (leve
ring 1 april 2002) moet in elk ge
val kostpri jsdekkend zijn, ofwel
ongeveer 20 cent per kilo ople
veren (10.000 gulden per hecta
re).
Net als de Producenten Organi
satie Aardappelen (POA) en de
Land- en Tuinbouworganisatie
Nederland (LTO) eerder deden,
adviseert ook de BAMM aan de
leden om op voorhand géén con
tracten onder kostprijsniveau te
tekenen. Als de afnemers te wei
nig bieden, zal de nieuwe telers
organisatie niet op pad gaan.
„We gaan naar de afnemers toe
met onze eigen leveringsvoor
waarden", zegt De Jager. Hij er
kent overigens dat de prijzen die
de BAMM weet te bedingen in
eerste aanleg niet fors hoger
zullen uitvallen, mede omdat de
vereniging een 'heel stuk tegen
werking' te verwachten heeft.
Woordvoerder De Jager geeft
aan dat de BAMM niet van plan
is om in de voetsporen te treden
van de aardappelcoöperatie Ne-
dato. „Het is helaas zo dat Ne-
dato niet aan onze verwachting
en doelstelling kan voldoen. Te
lers die bij ons lid geworden
zijn, zullen zich niet snel aan
sluiten bij Nedato en omge-
keerd. Bij ons staan kostprijs
dekking en het individuele
beslismoment centraal. Nedato
brengt de telers aan de rand van
de afgrond. Onze leden zien wel
de kracht van het collectief,
maar willen niet him portemon
nee meegeven."
De oprichting van de telersver
eniging is een initiatief van de
POA. de Zuidelijke Land- en
Tuinbouw Organisatie (ZLTO)
en het Zeeuws Agrarisch Jonge
ren Kontakt (ZAJK). Het is de
bedoeling geen dure organisatie
op te tuigen. „We gaan niet in
vesteren in gebouwen en machi
nes. Het wordt een platte orga
nisatie", aldus De Jager. Hij
heeft de indruk dat met de
komst van de BAMM wel een
steen in de vijver is gegooid. „We
merken wel dat de hele keten tot
nadenken komt door onze acti
viteiten. Men neemt ons seri
eus."
GOES - Het Groen College in
Goes houdt zaterdag 10 februa
ri een agro-activiteitenmarkt.
Diverse bedrijven die binding
hebben met het agrarisch of het
groen onderwijs, presenteren
daar hun (streek)producten. De
markt duurt van 10.00 tot 15.00
uur en wordt gelijktijdig met de
open dag van het Groen College
gehouden. De school heeft ook
open dag op woensdag 7 februa
ri, van 14.00 tot 17.00 en van
19.00 tot 21.00 uur.
Branchevereniging VeBon pleit voor wettelijke veiligheidseisen voor klimwanden. Nu wordt de veiligheid helemaal aan de onderne
mer overgelaten, zoals hier bij de Klimpijler bij Waterland Neeltje Jans. foto Marijke Folkertsma
door Margreet van den Broek
OUDDORP - De Keuringsdienst van Wa
ren doet de komende weken nader onder
zoek naar het ongeval bij de klimwand in
Port Zélande. Woensdag zijn de materia
len die het slachtoffer in gebruik had,
meegenomen voor uitgebreide testen.
De roep om veiligheidseisen binnen de
'avontuurlijke recreatie' wordt ondertus
sen steeds luider. Branche-organisatie
VeBon begint dit jaar als eerste met de cer
tificering van buitensportondernemin
gen.
Een 23-jarige man uit Waalre raakte za
terdag ernstig gewond, toen hij een val
van zo'n vier meter maakte van een klim-
muur bij Port Zélande. Hij liep daarbij
een schedelbasisfractuur en ernstig rug
letsel op. De man maakte deel uit van een
groep jongeren, die in het park een klim-
cursus van anderhalf uur volgde. De man
raakte de grond, omdat er iets misging bij
het zogeheten 'zekeren'. Nader onderzoek
moet uitwijzen of de val is veroorzaakt
door een fout in het materiaal of door een
menselijke fout.
Manager M. Schroevers gaat er nog steeds
vanuit dat de persoon op de grond, die het
slachtoffer had moeten zekeren, in paniek
verkeerd heeft gehandeld. Deze persoon
maakte ook deel uit van groep, die na een
half uur instructie zelfstandig de wand op
ging.
Inmiddels heeft de Keuringsdienst van
Waren het klimmateriaal meegenomen
voor laboratoriumonderzoek en testen.
De spullen werden kort voor de kerstva
kantie nog vervangen. Port Zélande
houdt de klimmuren gesloten tot de uit
slag van het onderzoek bekend is. Volgens
Schroevers is het nog niet zeker dat ze
daarna weer opengaan, „We beraden ons
intern nog op eventuele maatregelen."
Richtlijnen
Er bestaan geen landelijke richtlijnen
voor veilige exploitatie van klimcentra.
De VeBon, onderdeel van de Recron en be
langenorganisatie voor buitensport-on
dernemers, maakt zich momenteel hard
voor regulering. „We werken samen met
het ministerie van Volksgezondheid, Wel
zijn en Sport en de Keuringsdienst van
Waren aan een aantal actiepunten, die tot
meer duidelijkheid binnen de branche
moeten leiden", aldus H. Lanters, verte
genwoordiger van de klimcentra binnen
de VeBon.
Een van die actiepunten is de introductie
van een certificering van buitensport-on
dernemingen. Vanaf april kunnen zij in
aanmerking komen voor een speciaal
keurmerk, mits zij zich aan bepaalde
kwaliteits- en veiligheidsvoorschriften
houden. Ook bij de Nederlandse Bond
voor Klim -en Bergsport wordt gewerkt
aan een keurmerk.
Er gaan inmiddels ook geluiden op om de
sterk groeiende markt van 'avontuurlijke
recreatie' onder te brengen in het wettelij
ke kader van het speeltoestellen- en at-
tractiebesluit.
„Op die manier creëer je een landelijke,
integrale richtlijn waar alle partijen zich
aan moeten houdenDan kun j e eisen stel
len aan de leveranciers van de materialen,
de opleiding van de instructeurs en de
procedures die moeten worden gevolgd",
aldus Lanters.
Port Zélande juicht de roep om regulering
toe. „Er is nu geen enkele regelgeving
waar wij ons aan vast kunnen houden. Bij
ieder initiatief op dit gebied zullen we zo
snel mogelijk aanhaken", aldus Schroe
vers.
van onze verslaggevers
WISSENKERKE - De gemeente
Noord-Beveland krijgt een
nieuwe gemeentesecretaris.
D. Sinke (43), nu nog werkzaam
als gemeentesecretaris in de ge
meente Sas van Gent, gaat per 1
april aan de slag. Sasse ambte
naren en politici hebben woens
dag geschokt en teleurgesteld
gereageerd op het plotselinge
vertrek van de gemeentesecre
taris.
Het was juist Sinke die als
voorzitter van de ambtelijk pro
jectgroep een prominente rol
toebedeeld had gekregen in het
herindelingsproces van de Ka
naalzone. De grote vraag in Sas
is, wie de kar daarvoor nu gaat
trekken.
Net als voormalig burgemeester
J. Lonink, die Sas kort geleden
verruilde voor Rijssen, kiest ook
Sinke voor de zekerheid van een
gemeente waar het spook van de
herindeling niet (meer) rond
waart.
Bij de gemeente Noord-Beve
land kwamen 32 reacties binnen
op de vacature. De keus viel op
Sinke. Hij moet, in navolging
van F. G. A. G Weijmans, een
scharnierfunctie vervullen tus
sen het bestuurlijk en het amb
telijk apparaat. Sinke wordt de
voorzitter van een nog aan te
stellen managementteam, dat
de in gang gezette gemeentelij
ke reorganisatie moet verweze-
lijken.
Bij de Sasse ambtenaren kwam
het nieuws woensdag hard
aan.CDA-fractievoorzitter R.
Bruggeman: „We zitten in een
moeilijk proces, waar we zelf
voor hebben gekozen. Juist nu
hebben we onze mensen hard
nodig." Voor F. van Hulle, voor
man van Gemeentebelangen
Groot Sas (GGS) komt het ver
trek van de gemeentesecretaris
niet onverwacht. „We hebben
altijd al geroepen dat de goede
krachten geen zin hebben om
een fusie af te wachten en ver
trekken."
Keuze
Net zoals Van Hulle noemt
PvdA-fractieleider R. de Meyer
de keuze van Sinke evenals
VVD-fractievoorzitterM. Spar-
reboom-Dupain spijtig maar
'begrijpelijk'.
De Meyer: „Laten we hopen dat
niet teveel sleutelfunctionaris
sen zullen volgen. Voor het inge
zette traject van samenwerking
naar een Kanaalzone-gemeente
is dit wel weer een vertragende
factor." D66-fractieleider M
Weemaes noemt het 'jammer',
maar heeft hem direct gefelici
teerd. „Hij zit hier toch op een
schopstoel", aldus de D66-er.
Sinke begon zijn ambtelijke
loopbaan bij het ministerie van
Sociale Zaken en Werkgelegen
heid, bij de dienst arbeidsvoor
ziening.
Tien jaar geleden zette hij de
stap naar de gemeentelijke
overheid en begon in het ge
meentehuis van Wouw.
Tot twee jaar geleden werkte hij
in Roosendaal, van waaruit hij
solliciteerde naar zijn droom
baan. „Gemeentesecretaris van
een kleine gemeente in Zeeland.
De baan in Sas van Gent beant
woordde daar helemaal aan. De
opdracht ook. De gemeentelijke
herindeling lag toen nog verder
in het verschiet en de weg naar
die reorganisatie was voor mij
de uitdaging. Toen na een jaar
de herindeling, veel eerder dan
verwacht, op ons dak kwam,
was dat een streep door een he
leboel mooie plannen."
Peelander
Sinke woont in Kruiningen,
waar hij geboren en getogen is,
maar zit te popelen om 'peelan
der' te worden. „Noord-Beve
land trekt me omdat het een
zelfde soort gemeenschap,
eenzelfde type landschap is als
waar ik vandaan kom. Boven
dien staat er in Noord-Beveland
ook een reorganisatie op stapel,
evenzeer ingrijpend maar zon
der de dreiging van een herinde-
ling."
Dat er problemen zijn geweest
in de organisatie waarvan Sinke
graag het hoofd wil worden,
schrikt hem niet af. „Ik heb in
middels met ambtenaren en be
stuurders gesproken en de in
druk die ik krijg is er één van de
schouders eronder. De sfeer
komt op mij bijzonder positief
over.
Iedereen kijkt naar de toe
komst, ik ook." H. Krom, voor
lichter van de gemeente Noord-
Beveland: „Zo'n positieve in
stelling hebben we nodig. Sinke
wordt straks verantwoordelijk
voor het reilen en zeilen binnen
de gemeentelijke organisatie.
Hij moet de reorganisatie bin
nen twee jaar afronden."
De Noord-Bevelandse gemeen
teraad zal maandag 5 februari,
tijdens een extra raadsvergade
ring, zijn benoeming officieel
bekrachtigen. De vergadering
begint om 19.30 uur. Daarna is
er om 20.00 uur gelegenheid om
met Sinke kennis te maken.
door Rinus Antonisse
GOES - „Ze willen er tegenaan.
Ondanks de prijsmisère van de
laatste jaren is er een groot elan
in de Zeeuwse fruittelerswe
reld. Men zoekt volop naar we
gen om uit de crisissfeer te ko
men."
Zo reageert voorzitter Sam
Oudkerk van Delta Fruit (waar
in de Zeeuwse telers van veiling
The Greenery zijn verenigd) op
het Plan van Aanpak, dat de Ne
derlandse Fruittelers Organisa
tie (NFO) samen met afzet- en
handelsorganisaties woensdag
presenteerde. Door het leveren
van appels en peren van een on
berispelijke kwaliteit en duur
zame teelt, wil de bedrijfstak de
concurrentiepositie verbeteren.
Volgens Oudkerk staan de
Zeeuwse fruittelers in de start
blokken om met het Plan van
Aanpak aan de slag te gaan.
„Wanneer we ons met onze pro
ducten kunnen onderscheiden
dan zullen de telers daar altijd
op in willen spelen."
Hij herinnert eraan dat zo'n 25
jaar geleden, toen de fruitteelt
ook in een crisis verkeerde, ook
een dergelijk plan ter verster
king van de marktpositie is ge
presenteerd. „Dat was een suc
ces en betekende onder meer de
entree van appelrassen als El-
star en Jonagold." Oudkerk
hoopt dat het nieuwe Plan van
Aanpak net als het vorige
vruchten zal afwerpen.
Bedoeling is dat de Nederlandse
fruittelers zich vooral gaan
richten op kwaliteit en duur
zaamheid. Op die manier moe
ten de top van de markt en de
meer exclusieve delen ervan be
reikt kunnen worden. Daar
hoort andermaal bij de intro
ductie van nieuwe rassen, waar-
MIDDELBURG - Commissaris
van de koningin W. van Gelder
legt per 1 mei het voorzitter
schap van de raad van toezicht
van het Kadaster neer. Hij heeft
deze functie acht jaar vervuld
en daarmee de maximale zit
tingstermijn bereikt. Van Gel
der wordt opgevolgd door E.
Nijpels, commissaris van de ko
ningin in Friesland en oud-mi
nister van VROM.
voor een aparte besloten
vennootschap (Inova Fruit) is
opgericht, die het recht op de
teelt van rassen vastlegt. Eén
zo'n nieuw ras, de appel Tenta-
tion, lijkt het al goed te doen. De
afzet ervan is via een bepaalde
keten verzekerd en uit het afval
wordt tentation-schnaps ge
brouwen.
In Zeeland is er zo'n 40 hectare
van aangeplant.
De NFO en de afzet- en handels
organisaties achten het berei
ken van een duurzame gewas
bescherming van groot belang.
Selectief gebruik van middelen
is niet alleen goed voor het mi
lieu, maar ook voor de veilig
heid van de producten. Voorzit
ter Oudkerk van Delta Fruit is
het daar van harte mee eens.
„Productveiligheid moet hoog
genoteerd staan. Dat is in de
praktijk ook het geval."
Uniform
Hij wijst op de enorme belang
stelling van telers voor een in
formatiebijeenkomst, onlangs
in Kapelle, over duurzame ge
wasbescherming. Het is volgens
hem wel nodig dat de uitgangs
punten voor milieuvriendelijke
teelt meer op één lijn gebracht
worden; nu is van uniformering
nog onvoldoende sprake.
In dit kader past het streven
naar milieucertificering op de
individuele bedrijven. Telers
leggen daarbij precies vast wel
ke middelen ze moeten toepas
sen, voordat hun producten ge
oogst kunnen worden. Controle
van de keten, van boom tot bord,
hoort eveneens hoog in het
vaandel te staan, vindt Oud
kerk. „Wanneer er iets mis gaat
in de keten van producent tot
consument, moet altijd te trace
ren zijn wat er met het product is
gebeurd."
Onderdelen van het Plan van
Aanpak zijn ook meer samen
werking op het terrein van pro
motie, het bevorderen van
vernieuwingen via kennisover
dracht en een marktgerichte be
drijfsvoering. In het plan is heel
gericht gekozen voor een keten
aanpak, stelt NFO-voorzitter
J. van Harlem. „Alleen met slui
tende kwaliteitsconcepten kun
nen we het straks op de markt
redden. De consument kan in
toenemende mate kiezen voor
een kwaliteit waarin ook het as
pect milieu wordt meegenomen.
Op die markt zullen we onze
plaats moeten veroveren."
