In Noorwegen
gaan skiën en
sauna samen
Vliegen blijft veiligste vorm van vervoer
41
Spanje
Fietsen
Monument
Londen
Serfaus
rvi;
Jamaica
Legoland
Ruim 250 fietsarrangemen-
ten naar 35 landen staan in
de onlangs verschenen gids van
Cycletours. De fietsvakantie
specialist heeft tien nieuwe rei
zen. Tot de nieuwe fietsreizen
behoren Oost-Vlaanderen en
Dordogne (fietsen met
kinderen), de Provence (Actieve
50-ers), Zuid-China en Turkije
(ver en exotisch). In het kader
van het 20-jarige bestaan van
Cycletours wil de reisorganisa
tor enkele speciale reizen orga
niseren. Het gaat onder meer om
een f ietsmarathonreis naar New
York.
Meer informatie: 020-5218400
en internet www.cycletours.nl
Het Deense Kronborg Slot in
Helsingor is onlangs door
de VN-organisatie uitgeroepen
tot wereldmonument.
De UNESCO beschouwt het
kasteel als een 'uniek voorbeeld
van een renaissanceslot' en be
nadrukt de markante rol in de
geschiedenis van Noord-Euro
pa. Bij het slot zou zich Shake
speare's 'Hamlet' hebben afge
speeld.
City Flyer Express (dochter
van British Airways) ver
zorgt vanaf februari voortaan
op elke werkdag 7 vluchten tus
sen Schiphol en Londen Gat-
wick.
Dit is één vlucht meer dan ge
woonlijk. CityFlyer voert de
vluchten uit met een jet van het
type Avro RJ100 die ruimte
biedt aan 104 passagiers.
Door een uitbreiding van de jet-
vloot worden de zogenaamde
turboprops op de routes vanuit
Gat wiek vervangen.
Serfaus heeft er een bijzonde
re nieuwigheid bij. Het gaat
om een 'check-in'-centrum in
deze Oostenrijkse plaats. Het is
een 1000 vierkante meter groot
servicegebied voor skiërs en
snowboarders.
In het depot kunnen ook
's nachts de ski's worden opge
slagen.
Het centrum is gevestigd bij het
dalstation van de Zubringer-
Bahnen.
zaterdag 27 januari 2001
Bij veel Nederlanders
'doet' Noorwegen het als
zomers vakantieland beter
dan in de winter. Maar er zijn
's winters veel mogelijkhe
den. Het wintersportseizoen
duurt ongekend lang.
In Europa van november tot
mei wintersporten? De popu
laire Alpenlanden schieten wat
dat betreft te kort. Maar in
Noorwegen zijn er nog veel mo
gelijkheden. December en fe
bruari kunnen erg koud en don
ker zijn. Maart en april zijn de
beste maanden. Er ligt gegaran
deerd veel sneeuw. Het is lang
licht en niet zo koud", zegt
Frank Bartelds, woordvoerder
van het in Amsterdam gevestig
de Noors Verkeersbureau Bene
lux.
Volgens hem is de 'skicultuur' in
Noorwegen nog 'puur' en beleef
je daar een 'ander soort winter
sport' dan in de Alpen. „Je gaat
vooral om te skiën. Een winter
sportvakantie in Noorwegen is
skiën, een sauna nemen en je
ontspannen in een comfortabel
en ruim vakantiehuisje. Er zijn
over het algemeen ook meer off-
pistemogelijkheden dan in de
Alpen omdat er geen lawinege
vaar is", aldus Bartelds.
Je zou haast denken dat Noor
wegen een ideaal wintersport-
land is. Maar Bartelds geeft toe
dat er ook nadelen zijn. „Met
uitzondering van de plaats
Hemsedal is er in Noorwegen
minder vertier dan in de Alpen.
Skihuur en skipassen zijn rela
tief goedkoop, maar het prijsni
veau van het leven ligt wat ho
ger. Verder is een gebied als
Trysil voor Alpen-begrippen
een bescheiden middenmoter",
aldus Bartelds.
IJsvissen
Zo'n 1,2 miljoen Nederlanders
zijn vorig jaar op wintersport
gegaan. Het merendeel zocht de
sneeuw in de Alpenlanden. Vol
gens Bartelds hebben ongeveer
10.000 Nederlanders Noorwe
gen verkozen voor de sneeuw
pret.
Zomers 'doet' Noorwegen het
heel wat beter bij een aantal Ne
derlanders. Afgelopen zomer
bijvoorbeeld gingen er zo'n
120.000 landgenoten heen.
In Noorwegen zijn enkele be
langrijke wintersportbestem
mingen die op maximaal 250 ki
lometer afstand van Oslo liggen:
Hemsedal, Trysil, Geilo, Lille-
hamer Ski Resorts en de Peer
Gynt skiregio.
FINLAND
NOORWEGEN
■Oslo
Oad Reizen verzorgt tot 1 april met de Deense luchtvaartmaat
schappij Cimber Air vliegreizen vanuit Nederland naar de Noorse
plaats Fagernes. Vanaf het vliegveld zijn er bustransfers naar onder
meer Geilo, Al en Hemsedal. Er zijn ook arrangementen via de
luchthaven Oslo Gardermoen naar accommodatie in onder meer
Trysil en Lillehammer. Een 8-daagse vliegreis met huur van bunga
low is er vanaf 619 gulden per persoon.
De Jong Intra Vakanties heeft een 6-daagse reis met de eigen auto
naar Lillehammer met hotelverblijf vanaf 683 gulden per persoon
(op basis van een 2-persoonskamer). Color Line verzorgt dagelijks
een afvaart vanuit Kiel naar Oslo en terug.
Meer informatie: Noors Verkeersbureau Benelux: 0900-899.1170
(fax: 020-67 98 886) en internet www.visitnorway.com
Norsk Skieventyr N 3834 Morgedal. Geopend: in het winterseizoen
dagelijks van 10.00 tot 16.00 uur. In andere seizoenen andere tijden.
Meer informatie: +47 35054250 en internet
norsk.skieventyr@kviteseid.online.no
Hemsedal - 'De Scandinavische veel mogelijkheden voor off-
Alpen' - ligt zo'n 220 kilometer piste, snowboard (vooral dank-
bij Oslo vandaan. Het wordt ge- zij een 600 meter groot snow-
zien als de 'hipste' wintersport- boardpark met halfpipes) ijs-
lokatie van N oorwegenE r z i j n vissenij sklimmen en
sneeuwscootersafari. In Hem
sedal zijn 17 skiliften (vijf stoel-
tjesliften). Van de 32 pisten
behoren er 7 tot de zwaarste ca
tegorie. De langste skiafdaling
is 4 kilometer.
Trysil is het grootste aaneenge
sloten skigebied van Scandina
vië. De gemeente Trysil neemt
bijna 3000 vierkante kilometer
in beslag maar telt slechts 7500
inwoners. De meeste vakantie
huisjes en appartementen (5500
toeristenbedden) liggen direct
aan de piste. In het gebied zijn
25 liften (vijf stoeltjesliften)
waar de 63 skipistes een totale
lengte hebben van 73 kilometer
(18 kilometer 'zwart'). Er zijn
twee snowboardparken met een
halfpipe. Opvallend is dat de lif
ten op woensdag en zaterdag al
vanaf 's ochtends 7.00 uur 'wer
ken'. Geilo ligt 240 kilometer
van Oslo en is een familiebe
stemming. Het is gemakkelijk
bereikaar want het ligt aan de
spoorlijn Oslo-Bergen. Er is een
verlichte curling- en schaats
baan. De 35 skipistes zijn samen
28 kilometer lang (zes zwarte
pistes) en er zijn 18 liften (vier
stoeltjeslifen). De langste afda
ling is slechts twee kilometer
lang. De skigebieden Hafjell,
Kvitfjel, Skei en Gala Lilleham
mer vormen Lillehammer Ski
Resorts. Olympische ski-afda
lingen zijn mogelijk in Hafjell
en Kvitfjell (in Lillehammer
waren in 1994 de Olympische
Winterspelen). Het gebied is
vooral geschikt voor degenen
die de wintersport willen com
bineren met culturele uitstap
jes.
Langlaufers kunnen op een
kwartier reizen van Lilleham
mer vooral goed terecht in Sjus-
joen/Nordseter. Daar hebben de
loipes een totale lengte van 350
kilometer.
De plaatsen Espedalen, Fefor en
GSlci behoren tot de Peer Gynt
Skiregio. Er zijn tien liften (een
stoeltjeslift). Van de 20 kilome
terlange skipistes is 1 kilometer
zwart. In dit gebied ligt het
grootste aaneengesloten lang-
laufgebied van Noorwegen. Het
is 630 kilometer lang.
Mare Brink
Uitzicht in de Peer Gynt Skiregio.
In de film Rainman weigert
Dustin Hoffman in een vlieg
tuig te stappenAlleen met Qan-
tas durft hij het aan, omdat die
maatschappij nog nooit ge
crasht is. Hoe (on)veilig is vlie
gen nu eigenlijk?
De berichten over de risico's van
vliegen spraken elkaar deze
maand flink tegen. Werd eerst
gemeld dat vooral de drukte in
het luchtruim en op luchtha
vens de veiligheid in het geding
brengt, een dag later kwam het
nieuws dat vliegen juist steeds
veiliger wordt. Wat moet je daar
als reiziger nu mee?
Nagenoeg elke respectabele
luchtvaartmaatschappij heeft
tenminste een grote vliegramp
in de annalen staan. Toch is vlie
gen nog steeds de veiligste ma
nier van vervoer. De kans om bij
een vliegramp om het leven te
komen is kleiner dan als voet
ganger doodgereden te worden
op straat. Desondanks hebben
heel wat meer mensen vrees om
in een toestel te stappen dan een
zebrapad over te steken. De re
den is vrij simpel: gebeurt er
eens een vliegtuigongeluk, dan
zijn daar doorgaans veel doden
bij te betreuren en wordt de
ramp breed uitgemeten in de
media.
Statistieken laten echter nog al
tijd zien dat het aantal omgeko
men luchtreizigers verreweg het
laagst is vergeleken met bij
voorbeeld wegvervoer, waarin
jaarlijks circa een miljoen do
den zijn te betreuren. Van de
veertien miljoen keren dat
vliegtuigen jaarlijks het lucht
ruim kiezen, is er in 'slechts'
tientallen gevallen sprake van
een ongeval, met in totaal ruim
duizend doden
Een aantal luchtvaartmaat
schappijen, vooral van Afri
kaanse landen, heeft een vrij
slechte naam. Datzelfde geldt
voor sommige goedkope char
termaatschappijen. Zij staan
erom bekend voor zo weinig mo
gelijk geld zo veel mogelijk te
willen vliegen. Deze situatie is
vergelijkbaar met die van de
goedkope pendelbussen, waar
over de afgelopen zomer veel is
gediscussieerd nadat enkele
touringcars onbedoeld in de
vangrail terechtkwamen.
Goede naam
Wie overzichten van vliegram
pen nakijkt, kan alleen maar
concluderen dat ook maat
schappijen met een goede naam
rijk vertegenwoordigd zijn.
Daarentegen zijn er geen airli
nes die er negatief uitspringen,
net zo min als er bepaalde typen
toestellen zijn die vaker veron
gelukken.
Ongeveer elk type, tot de Con
corde toe, crasht wel eens een
keer. Net als bij bussen blijkt het
bij vliegtuigongelukken vaak
niet aan de technische staat van
het vervoermiddel te liggen,
maar aan menselijk falen. Zo is
de ergste vliegramp in de ge
schiedenis, de botsing tussen de
toestellen van KLM en PanAm
in 1977 op Tenerife (583 doden)
te wijten aan een fout van de
KLM-piloot. Eveneens gingen
piloten in de fout bij de vrij
unieke botsing in de lucht tus
sen toestellen van Saudi en Air
Kazakhstan in 1996 boven New
Delhi (351 doden). Nog in okto
ber vorig jaar koos de piloot van
een Boeing 747 van Singapore
Airlines in Taipei de verkeerde
startbaan (ruim tachtig doden).
Op een vliegtuig kan ook een
aanslag worden gepleegd, zoals
in 1988 op het PanAm-toestel
dat neerstortte bij Lockerbie
(270 doden). Extreem slechte
weersomstandigheden kunnen
een rol spelen (Korean Air in
1997 tegen een berg, 226 doden).
Of het kan gaan om een ogen
schijnlijk simpel mankement,
zoals de klapband van de Con
Parkeerplaats Schiphol.
corde (juli 2000,113 doden).
Wat wel vaststaat, is dat een
vliegtuig de meeste kans op een
ongeluk heeft bij het stijgen en
vooral het landen. En dan kan
het op een sterk veroudere
luchthaven vaker misgaan dan
op een hypermodem vliegveld.
De meeste ongelukken op lucht
havens hebben dan ook plaats in
Latijns-Amerika, de minste in
Noord-Amerïka. Slechte
apparatuur - ontbreken van
grondradar en goede runway-
verlichting - en slecht opgeleid
personeel spelen daarbij vaak
een rol. Zo verongelukte in de
cember 1995 een toestel van
American Airlines op de lucht
haven van Cali in Colombia,
omdat er geen grondradar aan
wezig was en de communicatie
tussen de Amerikaanse piloten
en Spaanssprekende luchtver
keersleiders op de grond moei
zaam verliep.
Op goed geoutilleerde luchtha
vens is het weer de intensiteit
van het vliegverkeer die de kans
op incidenten vergroot, zeker
als er van minuut tot minuut een
toestel landt. Wat dat betreft
zijn en blijven de luchthavens
een heikel punt. Te veel verkeer,
te weinig personeel en verou
derde communicatiemiddelen
kunnen allemaal bijdragen tot
een ramp. Enkele grote Europe
se luchthavens hebben al laten
weten dat bij verder toenemend
vliegverkeer de veiligheid in het
geding komt. Er zijn vooral te
weinig luchtverkeersleiders. In
Nederland valt dat nog mee,
foto Hans van Weel/GPD
tweehonderd luchtverkeerslei
ders betekent een tekort van
tien procent, geen aantal dat tot
desastreuze gevolgen leidt.
Als het vliegverkeer toeneemt,
stijgt uiteraard ook de kans op
ongelukken. En wie meer vliegt,
heeft weer meer kans bij zo'n
ongeluk betrokken te raken.
Simpele, maar reële constate
ringen. Zo kwamen in 1986 bij
dertig ongelukken 600 mensen
om het leven, tien jaar later wa
ren dat 1200 mensen bij zestig
ongelukken. Het afgelopen jaar
was een relatief 'goed' jaar met
61 crashes en 1014 dodelijke
vliegtuigslachtoffers. 1999 is
met 518 vliegtuigdoden zelfs het
veiligste jaar om te vliegen sinds
de Tweede Wereldoorlog.
In de jaren tachtig verdubbelde
het luchtverkeer, in het decen
nium daarna groeide het nog
eens met ruim vijf procent. Over
vijf jaar zijn er jaarlijks ruim
achttien miljoen vluchten, over
tien jaar zelfs 22 miljoen, en het
aantal ongelukken en doden
stijgt navenant.
Hoewel vliegtuigrampen dus
verschillende oorzaken kennen,
kunnen airlines natuurlijk wel
preventieve maatregelen ne
men. Nieuw gebouwde toestel
len beschikken over de meest
geavanceerde apparatuur en
zijn in de loop der jaren steeds
veiliger geworden Sinds het be
gin van de jaren zeventig zijn
toestellen uitgerust met radar
die waarschuwt als er iets in de
lucht nadert, zodat de piloot tij
dig extra hoogte kan winnen.
Nieuwe technologie maak het
ook mogelijk weersvoorspellin
gen zo accuraat en snel mogelijk
door te geven. Hoe beter de
maatschappij, hoe jonger de
vloot, is de vuistregel. Een toe
stel gaat 25 tot 30 jaar mee,
maar een gewetensvolle lucht
vaartmaatschappij heeft de
vloot dan allang verjongd.
Richtlijnen
Eigenlijk zijn er geen richtlijnen
te geven voor de veiligste ma
nier van vliegen wat betreft de
maatschappij of het type vlieg
tuig. Een nieuw toestel kan net
zo goed crashen als een oude
rammelende kist. De bewering
dat je het veiligst achterin het
toestel zit, aan het middenpad,
gaat ook lang niet altijd op. Dat
je bij een vleugel slecht zou zit
ten omdat zich daaronder
brandstoftanks bevinden en je
dus de meeste kans op brand
wonden hebt, is evenmin waar.
Luchtpassagiers moeten zich
maar troosten met de weten
schap dat vliegen nog altijd de
meest veilige vorm van reizen is.
Alice Plekkenpol
Zo'n 300 vakantiehuizen, ap
partementen en hotels staan
beschreven in de onlangs ver
schenen reisgids 'Het Andere
Spanje'
De woningen en hotels liggen
onder meer in Andalusië, het
noorden van Spanje en op de
Canarische eilanden. Nieuw is
een 14-daagse cursus Spaans en
Spaanse cultuur die wordt ge
geven in Alpujarras (Granada).
Meer informatie: 0182-580250;
www.het-andere-spanje.nl
Een overnachting voor 51
gulden in een eenvoudige
kamer en een overnachting van
ruim 600 gulden in het voorma
lige huis van wijlen Ian Fleming
(auteur van de James Bond-
reeks). Deze uitersten staan in
de brochure 'Insiders Jamaica'
die onlangs is samengesteld
door reisorganisatie Special
Traffic. Special Traffic selec
teerde ruim dertig hotels ver
spreid over het eiland Jamaica.
Een 'insider'-gast krijgt korting
op allerlei excursies, attracties
en restaurants. Het programma
is gebaseerd op vluchten van Air
Jamaica naar Montego Bay en
Kingston. Air Jamaica vliegt
vijf keer per week vanaf Am
sterdam via Londen naar deze
steden.
Meer informatie: 0348-430829.
Het attractiepark Legoland
in Billund (Jutland) heeft
een record geboekt. Afgelopen
seizoen kwamen er 1.550.000
bezoekers. Dat is 9 procent meer
dan vorig seizoen.
Volgens een medewerkster van
het Deens Verkeersbureau is dat
vooral te danken aan toegeno
men belangstelling uit Dene
marken, Noorwegen en Zwe
den. Het aantal Nederlandse
bezoekers steeg naar ruim
40.000 bezoekers.
