Crisis had D66-idealen verwoest PZC Loonstrook roept vragen op Afval Show Arme weduwen PvdA eist stop op gebruik uranium in munitie Partij mag blij zijn dat geen bloed is gevloeid in referendumruzie Orlando Letelier was meer dan vijand van Chili's leider Pinochet 26 januari 1951 door Margit Kranenburg Zolang er geen zekerheid is over de effecten, moet de NAVO geen munitie gebruiken met verarmd uranium. De PvdA wil staatssecretaris Van Hoof (Defensie) dwingen de bondgenoten te vragen om voorlopig niet met de gewraak te munitie te schieten. Dit bleek gisteren tijdens over leg over het mogelijke verband tussen blootstelling aan ver armd uranium en leukemie on der militairen die uitgezonden zijn geweest naar Bosnië en Kosovo. Daarover is de afgelo pen maand in heel Europa on rust ontstaan. Totdat de onderste steen boven is, wil de PvdA geen kogel of bom met verarmd uranium in de buurt van Nederlandse mili tairen zien. „Het mag niet zo zijn dat onze bondgenoten met deze rotzooi schieten en onze jongens en meisjes daar rond lopen," aldus PvdA-Kamerlid Albayrak. Dankzij steun van D66, Groen- Links en SP is precies de helft van de Tweede Kamer het met de sociaaldemocraten eens. De staatssecretaris vindt de wens van de Kamer niet aan de orde. ,,We praten pas bij nieuwe vre desmissies over het gebruik van dit soort munitie," rea geerde hij. Hij wees er op dat Nederland zelf geen gebruik maakt van wapens met ver armd uranium. Volgens hem zijn er op dit moment geen NAVO-missies waar bondge noten met dit soort munitie schieten. Ook benadrukte hij dat de NAVO een voorlopige stop niet ziet zitten. In de wens van een krappe Ka mermeerderheid om het epide miologische onderzoek onder militairen en ex-militairen breder op te zetten, ziet Van Hoof niets. Het is de bedoeling dat het voorkomen van leuke mie en andere vormen van kan ker onder militairen wordt be keken. Van Hoof wil daarbij geen an dere klachten betrekken. „Wij hebben op dit moment geen klachten. Sterker nog, er is geen Balkansyndroom", zei hij stellig. „We moeten ons geen probleem aanpraten dat met bestaat." GPD De slag om de kemafvaltransporten begint te ver velen. Greenpeace blijft inventief, de politie werd gisteren opnieuw gefopt. Na het doorbre ken van de beveiliging van de kerncentrale nam de mi lieubeweging gisteren de ME bij de neus met een nep- busje en blauwe pakken. De overheid blijft zoeken naar middelen om het de actievoerders lastig te maken. In Borsele werd zelfs een noodverordening ingesteld. De standpunten zijn bekend, de argumenten uitgewisseld. Maar de show gaat door. Dat Greenpeace in deze strijd voor een uitstraling kiest die qua hardnekkigheid doet denken aan die van kern afval, mag geen verbazing wekken. En het is te begrij pen dat de Zeeuwse overheid het zat wordt om politie mensen kwijt te zijn aan de acties. Nu de eerste twee van een lange reeks kemafvaltransporten veel aandacht hebben gekregen, zouden beide partijen zich moeten bezinnen. Greenpeace kan aan geloofwaardigheid winnen met ludieke acties waarbij geen of weinig poli tie nodig is. De overheid zou tot de conclusie moetenko- men dat een noodverordening niet het geëigende mid del is om een horzel van zich af te houden. De Centrale Raad voor Beroep in uitkerings kwesties toont weinig inzicht in de positie van veel weduwen. Volgens de raad is twee jaarlang genoeg om te wennen aan drastisch lagere financiële vooruitzichten. Met dit standpunt worden weduwen de deur gewezen, die moeite hebben met de gevolgen van de overgang van de AWW naar de ANW. De raad oor deelt iets te simpel dat de wetswijziging niet in strijd is met de internationale regels en dat de stevig verlaagde staatspensioenen niet hersteld hoeven te worden. Aan het gegeven dat veel vrouwen erop rekenden tot hun 65ste een vast pensioen te ontvangen, terwijl velen nu meer dan duizend gulden per maand minder krijgen, gaat de raad veel te gemakkelijk voorbij. Dat weduwen met een uitkering onder het motto 'arbeidsprikkel' zwaarder worden gekort dan weduwen met een inko men uit werk, is onverteerbaar. De Raad stelt koeltjes dat de destijds geringe arbeids participatie van gehuwde vrouwen niet meer van deze tijd is. Juist dit nog maar enkele decennia geleden nor male beeld, van de vrouw die vertrouwde op de financi ële toekomst die 'haar kostwinner' samen met de staat opbouwde, zou voor de raad - of toch minstens de over heid als geheel - een reden moeten zijn om clementie te tonen. Want het gaat hierbij niet alleen om de vraag of de overheid regels goed toepast. Het gaat erom of we als gemeenschap de zekerheid die vrouwen is voorgescho teld ook onder wijzigende sociale omstandigheden vol doende hard maken. Dat daarvoor nu mogelijk een in- terventie van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens nodig is, siert deze samenleving niet. vrijdag 26 januari 2001 door Ap van den Berg D66-leider Thom de Graaf begroette woensdag laat zonder borstklopperij het com promis dat de regeringspartijen onder een gezellig etentje had den weten te sluiten over nieu we, landelijke regels voor raad gevende (adviserende) referen da. Afgewogen, maar met blijd schap sprak hij over de door braak, die kort tevoren toch nog vrij onverwacht wereldkundig was gemaakt. Achter gesloten deuren waren dagenlang loodzware gesprek ken gevoerd tussen de fractie specialisten van de drie rege ringspartijen. Uit niets bleek dat ze er snel uit zouden komen. PvdA en D66 schermden met een voorstel, waarin hele soepe le regels voor gemeenten en pro vincies waren opgenomen. De WD is fervent tegenstander van referenda en wilde om die reden vasthouden aan de toren hoge drempels. PvdA-minister Klaas de Vries van Binnenlandse Zaken moest er enkele keren aan te pas ko men om de onderhandelingen vlot te trekken. Maar uiteinde lijk konden de coalitiepartners zich vinden in het voorstel om de zestig gemeenten die al eigen, soepele regels voor referenda hebben, voorlopig hun gang te laten gaan. Totdat over enkele jaren het bindend, correctief re ferendum wordt ingevoerd. Al met al blij ft de vraag gerecht vaardigd of D66 het tweede ka binet-Kok voor een tweede keer had laten struikelen, als er geen compromis over het raadgevend referendum mogelijk was ge- Van links naar rechts: Scheltema van D66, Te Veldhuis van de VVD en Rehwinkel van de PVDA tijdens het referendum-debat dinsdag in de Tweede Kamer toen er nog een crisissfeer hing. foto Robert Vos/ANP weest. De Graaf draaide er om heen. „Regels invoeren die de vrijheid beknotten van gemeen ten die al referenda hielden, was wel heel erg moeilijk uit te leg gen geweest," antwoordde De Graaf. WD-onderhandelaar Jan te Veldhuis vertelde aan iedereen die het horen wilde: „Als PvdA en D66 hadden vastgehouden aan hun amendement, dan had de WD tegen de Referendum- wet gestemd.En was er dus wel degelijk iets van een dreiging van een kabinetscrisis. Maar de vraag is of D66 daar garen bij had gesponnen. Want in de pei lingen staat de partij er aller minst florissant voor. Een stuk slechter nog dan toen D 6 6na de Nacht van Wiegel waarin de Re- ferendumwet in de Eerste Ka mer sneuvelde, hoog spel speel de. Bovendien: wie laat een financi- eel-economisch zeer succesvol kabinet struikelen vanwege een paar schier onbeduidende re geltjes voor vrijblijvende raad gevende (adviserende) referen da? Met het risico dat PvdA en WD samen het kabinet voort zetten en er helemaal niets meer van het bindend (correctief) re ferendum terecht komt. En daar was het D66, dol op bestuurlijke vernieuwing, uiteindelijk toch allemaal om begonnen? Hoewel, wie de grondwetsher ziening goed leest begrijpt waarom zelfs de meest rabiate tegenstander van referenda er mee kan leven. Er zijn uiteinde lijk 600.000 stemmen nodig om een landelijk referendum te houden. Dat is nog te overzien. Maar om een voorstel alsnog weg te stemmen is een meerder heid nodig van dertig procent van het totaal aantal kiesge rechtigden. Bij ruim tien mil joen kiesgerechtigden moeten dus minimaal drie miljoen men sen tegen zijn. Voor gemeenten gelden straks dezelfde eisen, ui teraard naar gelang het aantal kiesgerechtigden. Zulke toren hoge drempels zijn slechts bij hoge uitzondering te nemen. De grondwetsherziening sluit onder meer belastingvoorstel len, internationale verdragen en grote projecten uit van referen da. Bovendien kan een minister vooraf beslissen dat een voor stel niet aan een referendum mag worden onderworpen. Kortom, geen rechtgeaarde D66'er die hiervan opgewonden raakt. Een grondwetsherziening moet in twee ronden langs Tweede en Eerste Kamer. Tussen die twee ronden moeten verkiezin gen plaatsvinden. Verkiezingen die er niet alleen voor zorgen dat de samenstelling van de beide Kamers kan veranderen, maar tevens waarschijnlijk de poli tieke invloed van D66 zullen de cimeren. Danken Dat alles plaatst het referen dumdebat en de ruzie over de re gels voor een adviserend refe rendum in een bijzonder per spectief. Thom de Graaf mag God op z'n blote knieën danken dat de crisisdreiging is wegge nomen. Of beter: de vermeende crisisdreiging Want alles wijst erop dat PvdA, WD en D66 er eer in leggen om Paars II onge schonden naar de eindstreep te voeren. Dit kabinet zit de rit tot 2002 gewoon uit. De toekomst van D66 en het bindend referendum is een stuk onzekerder. GPD De chef van de Chileense inlichtingendienst onder Pinochet, Contreras, heeft geboet voor de moord op Pinochets bekend ste tegenstander, oud-minister Letelier. Na een veroordeling tot zeven jaar is hij na vijfjaar en drie maanden uit de gevan genis ontslagen. Hij heeft nu huisarrest omdat hij ervan wordt verdacht dat hij in de jaren zeventig nog meer mensen heeft la ten verdwijnen. Pinochet had in 1976 genoeg redenen om zich van Letelier te ontdoen. doorHuub van As Bent u de vrouw van Orlando Letelier?, vroeg de anonie me beller. „Ja", antwoordde ze. „Nee, u bent zijn weduwe", rea geerde de anonymus. Een week later, op 21 september 1976, werd een van de meest promi nente tegenstanders van de toenmalige Chileense dictator Augusto Pinochet bij een auto bomaanslag in Washington ver moord. De destijds geruchtmakende af- faire-Letelier maakte duidelijk dat de tentakels van Pinochets regime tot ver in het buitenland reikten. De aanslag, uitgere kend in de hoofdstad van het land dat Pinochet in het zadel hielp, zorgde ook voor een blij vende beschadiging van de ban den tussen de Verenigde Staten en Chili. Het later veroordeelde en nu uit de gevangenis ontslagen brein achter de aanslag, Manuel Con treras (het toenmalige hoofd van de Chileense inlichtingen dienst DINA), verklaarde dat hij gehandeld had volgens de or ders van Pinochet. FBI-agenten zeiden tegenover de Chileense rechter dat hel 'onvoorstelbaar was dat Pinochet niet de op dracht voor de aanslag had ge geven'. En de uiteindelijke moordenaar, de in Chili woon achtige Amerikaan Michael Townley, zei dat hij opdracht had 'vijandelijke doelen' in het buitenland te vermoorden. Lange tijd heette het dat Con treras achter de aanslag zat. Vo rig jaar werd echter bekend dat het Amerikaanse ministerie van Justitie over gegevens beschikt die erop duiden dat Pinochet zelf direct betrokken was bij het plan voor de aanslag. Uit docu menten zou blijken dat Pino chet werd geobsedeerd door Le telier, die een politieke verwant was van de voormalige socialis tische president Salvador Al- lende. Die obsessie laat zich ver klaren. Orlando Letelier del Solar was niet zomaar een vijand van de generaal, die op 11 september 1973 met een gewelddadige staatsgreep de regering-Allen- de ten val bracht. Voordat Al- lende in 1970 aan de macht kwam, was Letelier een alom gerespecteerd economist in de staf van de Inter-Amerikaanse Ontwikkelings Bank in Was hington. Onder Allende was hij ambas sadeur in de Verenigde Staten en bekleedde hij het minister schap van Binnenlandse Zaken, Buitenlandse Zaken en Defen sie. Na de val van Allende werd Letelier in 1975 hoogleraar In ternationale Relaties aan de Amerikaanse Universiteit in Washington en een jaar later di recteur van het Transnationaal Instituut. Wat Orlando Letelier in Washington echter vooral deed, was het organiseren van het internationale politieke ver zet tegen Pinochets schrikbe wind in zijn geboorteland. Letelier had met zijn staat van dienst toegang tot belangrijke regeringscentra, het hart van Pinochets beschermheren. Zo kon hij de invloedrijkste vijand van de dictator worden. Hij maakte de Amerikanen duide lijk dat Pinochets routine van moord en marteling onderdeel vormde van een bredere doctri ne: de reorganisatie van de Chi leense economie volgens het model van de Amerikaanse eco nomist Milton Friedman, de va der van het kapitalisme zonder menselijk gezicht. Mensenrechten Letelier wist ook de mensen rechten te betrekken bij hulp programma's voor Chili. Zo overreedde hij in 1976 de Ne derlandse regering een miljoe nenlening aan de Chileense jun- ta terug te draaien Op 9 september van dat jaar werd Letelier het Chileense staatsburgerschap ontnomen. Een week later kreeg mevrouw Letelier het verontrustende te lefoontje En weer een week la ter werd een bom onder Lete- liers auto geplaatst. GPD door Sylvia Marmelstein Werknemers snappen niet veel van hun nieuwe loonstrook. „Het regent hier vragen", zegt Y. Knaap, coör dinator van de belastingservi ce van de FNV. Vooral mensen die een lager nettosalaris on deraan hun strook aantreffen, snappen er niets van. Ze dach ten dat iedereen erop vooruit moest gaan. De FNV komt veel onvoorziene problemen tegen. Een schrijnend probleem duikt bijvoorbeeld op als een man van 65 jaar of ouder met een klein pensioentje ge trouwd is met een vrouw die jonger is dan 65 jaar. In het ou de belastingstelsel viel de man in tariefgroep 3. Nu de tarief groepen zijn geschrapt krijgt de vrouw een zogenoemde hef fingskorting uitbetaald. Per jaar gaat het stel er dan in to taal zo'n 2000 gulden op voor uit. Er zit echter een addertje on der het gras. Als de man niet genoeg belasting betaalt (en dat is al snel het geval bij ie mand met een klein pensioen), moet hij aan het einde van het jaar een groot deel van de hef fingskorting terugbetalen. „Dus houdt het stel weinig of niks van het voordeel over en kunnen ze er zelfs op achteruit gaan." Wat de FNV vooral steekt is dat een oud-bankdirecteur met een vet pensioen de hef fingskorting wel mag houden en een 'arme sloeber' met. Knaap: „Het ministerie van Financiën is op de hoogte van dit probleem, maar de ambte naren weten niet of ze het op tijd kunnen oplossen. Kostwinners Veel kostwinners treffen on deraan hun loonstrook een la ger bedrag aan dan ze gewend zijn. Dat gaat vooral om stel len die getrouwd zijn en waar van de vrouw weinig of geen inkomen heeft. In het vorige belastingsysteem vielen de mannen in een gunstige tarief groep. Daardoor hielden ze netto meer salaris over. Nu zien ze dat loon met 150 tot 200 gulden dalen. Dat komt doordat de tarief groepen zijn geschrapt. In plaats daarvan heeft de vrouw met geen of een kleine baan voortaan recht op een hef fingskorting. Dat bedrag wordt op haar eigen bankreke ning gestort en dus met meer verrekend met het salaris van haar man. Wie wil weten of het gezinsinkomen is gestegen, moet dat bedrag dus optellen bij het salaris van de man. „En dan is het inkomen wel toege nomen. Veel mensen vergeten dat", zegt Knaap. Ook bellen er mannelijke kost winners op die het maar niks vinden dat een deel van het in komen voortaan rechtstreeks op naam van de vrouw wordt gestort. Ze vragen of dat niet anders geregeld kan worden. „Nee dus." Alimentatie Veel telefoontjes die Knaap binnenkrijgt zijn van mensen die alimentatie ontvangen van hun ex-partner Velen denken dat ze er fors op achteruitgaan in het nieuwe systeem „Som migen zien op hun loonstrook inderdaad een lager netto loon." Toch gaan ze er in totaal nooit op achteruit. Vorig jaar moes ten ze namelijk over de ali mentatie nog belasting beta len. Dat hoeven ze nu niet meer. „Stel dat ze normaal een aanslag kregen van 300 gul den. Dan kunnen ze dus nu 300 gulden in eigen zak steken .Als ze dat bedrag optellen bij hun lagere netto salaris blijkt het totale inkomen toch nog hoger te zijn dan vorig jaar. Veel mensen die vervroegd zijn gestopt met werken, worden geconfronteerd met een pijn lijke fout. Knaap: „Sommige VTJT-fondsen storten een veel te lage uitkering. VUT'ers krijgen een heffingskorting uitbetaald van 1,9 procent, terwijl die 5,6 procent hoort te zijn. „Dat kan een behoorlijk bedrag schelen." Het gaat hierbij om mensen die al met de VUT zijn gegaan voor 1 januari 1999 Knaap denkt dat de VUT-fondsen een foutje hebben gemaakt. Mensen die na 1 januari 1999 zijn gestopt met werken krijgen namelijk wel slechts 1,9 procent. „Waarschijnlijk hebben ze dat getal per ongeluk voor alle VUT'ers genomen. Knaap heeft een tip voor ie dereen die zijn salarisover zicht al heeft. „Kijk alles eens goed na, want voor je het weet schiet je er bij in." GPD Rusthuis Middelburg krijgt er een rust huis bij. In het centrum van de stad worden een tehuis en twee blokken met bejaardenwonin gen gebouwd. Het nieuwe rusthuis is van rooms-katho- lieke signatuur. De bejaarden zullen niet, zoals gebruikelijk, op grote zalen gehuisvest wor den maar krijgen per gezin een eigen woon- en slaapkamer. Oesters De Vebo in Yerseke heeft be sloten dat er geen Franse zaai- oesters meer geïmpoteerd worden. Er is inmiddels vol doende Zeeuws oesterbroed. Bovendien liet de kwaliteit van de Franse zaaioesters te wensen over. Brand Bij een brand in Sloten zijn", vier kinderen uit een gezin om het leven gekomen. De kinde ren lagen te slapen toen de brank uitbrak. Pogingen van de vader om de kinderen te redden, mislukten omdat het vuur razendsnel om zich heen greep. Speelhal De Haagse politie heeft een in val gedaan in een café waar ge gokt werd. In het café werd het hazardspel gespeeld. De poli tie kwam de speelhal op het spoor omdat ze veel brieven ontving van huisvrouwen. Zij klaagden dat hun mannen het huishoudgeld vergokten. Uitgever: J. C Boersema Hoofdredactie: A. L. Oosthoek D Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Oostsouburgseweg 10 Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel (0118)484000 Redactiefax. (0118) 470102 Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel (0118)484000 Fax. (0118)472404 Goes: Voorstad 22 Postbus 31 4460 AA Goes Tel (0113)273000 Fax (0113)273010 Terneuzen: Axelsestraat 16 Postbus 51 4530 AB Terneuzen Tel. (0115) 686000 Fax. (0115) 686009 Hulst: 's Gravenhofplein 4 4561 AJ Hulst Tel. (0114) 373839 Fax. (0114) 373840 Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel (0111)454647 Fax. (0111)454659 Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17 00 uur Zierikzee en Hulst 8.30-17 00 uur Zaterdags in Vlissingen van 8 00 tot 10.30 uur Internet (http://www.pzc.nl): Postbus 18 4380 AA Vlissingen redactie. redactie@pzc nl exploitatie: internet@pzc.nl abonnementen' abo@pzc.nl Bezorgklachten: 0800 - 0231231 of maandag t/m vrijdag op de kantoren gedurende de openingstijden; zaterdags tot 13.30 uur op de kantoren door de klacht m te spreken op de band of de verwijzing op te volgen. Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maandag- t/m vrijdagavond van 20.30 tot 22 00 uur en zondagavond van 20.00 tot 22.00 uur: Tel (0118)484000 Fax(0118)470100. Abonnementsprijzen bij automatische incasso: (tussen haakjes prijs met acceptgiro) per maand 39,45 (n v t.) per kwartaal 107,50 109,15) per jaar ƒ409,50 (ƒ411,15) Voor toezending per post geldt een toeslag. Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het einde van de betaalperiode. Losse nummers. maandag t/m vrijdag: 2,00 per stuk zaterdag 3,00 per stuk Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties ABN AMRO 47 70.65.597 Postbank 35 93.00 Advertenties Alle advertentieopdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de algemene voorwaarden van Uitgeverij PZC BV alsmede de regelen voor het advertentiewezen Tarieven kunnen tijdens kantooruren worden opgevraagd bij de advertentieorderafdeling. Tel 0118-484321 Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener NV

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2001 | | pagina 2