Rijk kijkt in spaarpot gemeenten PZC Zeeland mist heldere koers voor toerisme Vrijwilligerswerk moet verjongen Hoofdthema's in het Zeelanddebat verdelen bevolking 19 Kritische blik op hogere lokale lasten en groeiende reserves zaait onrust Zeeuws theater in Kapelle Rangeerterrein in Roosendaal obstakel Zeeuws goederenvervoer Dealer moet winst afstaan Internationaal Jaar donderdag 25 januari 2001 door Claudia Sondervan MIDDELBURG - Hoe dik zijn de gemeentelijke spaarpotten? Behoorlijk mollig, vermoedt het Rijk. De Tweede Kamer wil we ten hoe de groeiende reserves van gemeenten zich laten rij men met hogere lokale lasten. Het Centrum voor Onderzoek van de Economie van de Lagere Overheden (COELO) zoekt in opdracht van het Rijk uit hoe groot de vermogens van provin cies en gemeenten zijn. De ge meenten vrezen dat er meer ach ter zit. De oude discussie over de kop peling van het Gemeentefonds lien de rijksuitgaven laait hier mee weer op: provincies en ge meenten krijgen immers twintig cent voor elke gulden die het Rijk uitgeeft. En het Rijk geeft Middelburg 62.438f Tholen 1J5131 Kapelle 14.6961 Veere 3.8751 Terneuzen 32.4791 Vlissingen 41.0451 Reimerswaal 14.695 KÜ1 Sas van Gent 5,162 EES 8 8 o SS Goes I 1 22-323 EEEH "lil O i I I II I II t PZC, BRON. Kongoiallenbogrolingon 2001 vd Zoouwso gom^oonlcn. de laatste tijd nogal wat uit. ,,Het is te kort door de bocht als het Rijk uit de stand van de re serves gaat afleiden of gemeen ten meer of minder geld uit het gemeentefonds moeten krij gen", vindt L. Wille, wethouder financiën van de gemeente Oostburg. Wille is bestuurder fi- nanciën van de vereniging van Zeeuwse Gemeenten en lid van de financiële commissie van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. Het COELO-on- derzoek heeft enkel waarde als ook gekeken wordt naar de be leidsplannen, vindt Wille. ,,Zo niet, dan wordt de veronderstel ling bevestigd: gemeenten heb ben grote reserves. Als een ge meente over een paar jaar een project van honderd miljoen gulden wil uitvoeren, is het niet gek dat de reserve nu op 25 mil joen gulden getild wordt." De Haagse opgestoken vinger naar de stijgende lokale belas tingen vindt Wille onterecht. „Die zijn nodig voor alle extra taken die het Rijk de afgelopen j aren naar de gemeente heeft ge schoven zonder passende bud getten. Sterker nog, in negen van de tien gevallen voert het Rijk een efficiëncykorting door, onder het motto: jullie kunnen het vast beter en goedkoper." Korting Gedeputeerde T. Poppelaars, belast met het toezicht op de Zeeuwse gemeenten, vindt niet dat het Rijk aanleiding heeft om gemeenten te korten op grond van de gemeentelijke reserves. „De groei is licht, vijf procent, maar niet exorbitant. Het ver schil met gemeenten elders is dat daar nuts- en energiebedrij ven verkocht zijn waarbij grote sommen geld naar de gemeen ten vloeiden. Dat is in Zeeland niet het geval." Ook in de voor genomen stijging van gemeen telijke heffingen ziet hij geen aanleiding om met gemeentebe sturen te gaan praten. Enigzins opmerkelijk noemt hij de verbe terde reservepositie van Tholen, hoewel hij daar geen oorzaak voor kent. „Wellicht is het enkel boekhoudkundig, hebben ze re serves vrijgemaakt." Ook over een reservetotaal als de ruim 46 miljoen van Borsele hoeft vol gens Poppelaars het Rijk de Gemeenten sparen voor dure projecten als de aanleg van een nieuwe riolering, zoals hier in de Oude Kaai in Graauw. foto Charles Strijd wenkbrauwen niet te fronsen. „Dat kan boekhoudkundig ont staan zijn. En misschien sparen ze voor een sporthal." Gemeenten en provincies kre gen in 2000 3,5 miljard gulden (vijf procent) meer binnen dan in 1999. Daarvan kwam 2,7 mil jard uit het Rijksfonds voorpro- vincies en gemeenten. Ook de specifieke uitkeringen stegen, geld dat het Rijk met een vast bestedingsdoel aan provincies en gemeenten uitkeert. Van de burgers inden de gemeenten 7,4 procent meer aan lokale belas tingen. Die stijging was in 1999 6,9 procent. In de twee jaar daarvoor incasseerden de Zeeuwse gemeenten elf procent meer opbrengsten uit lokale heffingen. Verder verdienen gemeenten hoge bedragen door de verkoop van deelnemingen. De verkoop van het Bouwfonds Nederland se Gemeenten, waar alle ge meenten aandelen in hebben, zorgde in 2000 voor forse kapi- taalgroei op de gemeentereke ningen toen de eerste helft van de aandelen ad 600 gulden werd uitbetaald. De Zeeuwse ge meenten vangen in totaal 87,3 miljoen gulden uit de aandelen- verkoop, in drie porties ver deeld tot 2003. Vlissingen, dat al vijftien miljoen van haar deel uit de verkoop van NV Haven van Vlissingen kreeg, ontvangt zo 10,8 miljoen, Goes 11,1 mil joen en Middelburg ruim 12 mil joen gulden. Sas van Gent ziet als kleinste Zeeuwse aandeel houder in het BNG 'slechts' 420.000 gulden terug van haar deelneming. De zeventien Zeeuwse gemeenten, voor ruim 46 procent aandeelhouder in Delta Nutsbedrijven, delen eveneens in de hoge winst van die onderneming. Rijkdom De Zeeuwse gemeenten gaat het voor de wind, al zijn er grote verschillen in rijkdom. Ook zijn er grote verschillen in de manier waarop gemeenten hun geld apart zetten voor specifieke doelen, vrij besteedbaar houden of voor renteopbrengst beleg gen. Daarbij heeft een dunbe volkte gemeente met een groot grondgebied andere ïnveste- ringseisen dan een stad. Sas van Gent werd in 2000 de duurste woongemeente van Zeeland en volgde daarmee Goes op. Ter- neuzen staat tweede, op de voet gevolgd door Goes. Oostburg vergt het minst van haar inwo ners. Hoeveel de Zeeuwse belastin gen stijgen wordt na februari duidelijk, als de taxaties voor de Onroerend Zaak Belasting klaar zijn. De Zeeuwse gemeen ten lijken niet aan te stui'en op kapitaalgroei uit die richting. „Bij een hogere waarden en la gere tarieven hou je toch dezelf de inkomsten. Verlaag je niet, dan staat er op de jaarrrekening twee, drie miljoen extra. Dan sta je voor schut voor de bur ger", zegt hoofd financiën R. P. M. van Acker van de ge meente Axel. Hij is tamelijk te vreden over de ontwikkeling in de uitkering uit het Gemeente fonds en verwacht dat de pro vincie Zeeland de begroting van Axel met een totaal van 18,7 miljoen aan reserves, het predi kaat 'goed' zal verlenen. Aande len Bouwfonds die voor 11.000 gulden in de boekhouding ston den bleken vorig jaar 2,8 mil joen waard. De eerste 1,4 miljoen van de aandelentransactie is door Axel gereserveerd voor nieuw stads vernieuwingsbeleid. „Andere gemeenten hebben het geld weer belegd om de dividendin komsten gaande te houden. Dat was voor Axel op termijn niet aantrekkelijk." Gemeenten zijn autonoom in het bepalen van hun begroting. De provincie ziet erop toe dat er geen financiële wantoestanden ontstaan. Wel moet in een risi coparagraaf bepaald zijn hoe hoe hoog de reserves kunnen zijn. „Een gemeente is als een bedrijf: wil je investeren, dan moet je solvabel zijn. Als je ta rieven laat stijgen, moetje men sen heel goed uitleggen wat je ermee wil en ook laten zien wat je ermee gedaan hebt. Mensen snappen dat", stelt Wille. door Jacques Cats MIDDELBURG - Er bestaat in Zeeland onduidelijkheid welke kant het op moet met de toeristi sche ontwikkelingen. Voorzitter K. Scherphuis van Nijverheid en Handel maakte daar woens dag op de lunchbijeenkomst van het departement Zeeland gewag van. En de als inleider uitgeno digde directeur J. R. de Reus van het Bureau voor Toerisme Zee land (BTZ) onderstreepte dat nog eens. De onduidelijkheid wordt, zo bleek uit enkele voorbeelden, met name veroorzaakt door de opstelling van gedeputeerde J. G. van Zwieten. Die liet zich volgens Scherphuis onlangs laatdunkend uit over het idee om ergens tussen Domburg en Oostkapelle in het buitengebied verdekt opgestelde verblijfsac- commodatie te scheppen in terpachtige constructies. 'Wat is daar nou voor nieuws en kwali- teitsverhogends aan?', zou de reactie van Van Zwieten zijn ge weest. Dezelfde gedeputeerde toonde zich, zo signaleerde BTZ-directeur De Reus, weer wel aangesproken door ideeën voor een resort-achtige bebou wing op Neeltje Jans De voorzitter van Nijverheid en Handel vond dat de overheid duidelijk de contouren dient aan te geven van wat als kwali- teitverhogend moet worden aangemerkt Dat was naar de mond van de Zeeuwse toeristi sche voorman gesproken. De Reus heeft het zich wel vaker af gevraagd: wat willen we nou ei genlijk met z'n allen? „Ik mis de kaders ook wel eens. Zeker poli tiek." De Reus noemde de toenemende concurrentie van meerzonzeke- re gebieden als een van de be langrijkste bedreigingen voor het toerisme in Zeeland. „In be paalde perioden is een weekje Tenerife goedkoper dan een week verblijf in Zeeland." De BTZ -directeur zei zeer nieuws gierig te zijn naar de totaalcij fers van het toerisisch bezoek dan de provincie in het vorig jaar. De al wel bekende cijfers van het binnenlands bezoek zijn verre van bemoedigend. „Als dat over de hele linie zo is dan gaat het niet goed met onze sec tor." De Zeeuwse toeristische orga nisatie is naarstig op zoek naar nieuwe doelgroepen. Zo is het de bedoeling de Franse markt te gaan bewerken. Het is echter de vraag of het bedrijfsleven de Fransen wel wil ontvangen. De taal blijkt een probleem te vor men. De Reus zegt moeilijk partners te kunnen vinden voor een proefproject. Anticiperen Volgens de BTZ-directeur dient de organisatie op te passen voorbij te worden gelopen door de ICT-ontwikkelingen. „We moeten ervoor zorgen dat we goed te zoeken en te bereiken zijn. Als we op die ontwikkelin gen niet goed anticiperen, zijn we begonnen aan de afbraak van onze eigen organisatie." De Reus toonde zich andermaal een pleitbezorger om met één pro duct Zeeland naar buiten te tre den. Het eilandelijke denken dient te worden afgezworen: „We moeten elkaar niet de tent uitvechten." De voorzitter van Nijverheid en Handel toonde zich verheugd over de komst naar deze provin cie van industriële bedrijvig heid die met het labelen, code ren en herverpakken van producten voor een toegevoeg de waarde zorgt. „Dat willen we, direct aanpalend aan Zeeuwse havens, veel meer heb ben." KAPELLE - Theater Chantant treedt zaterdag 3 februari op in De Vroone in Kapelle. Theater Chantant is een combinatie van muziek anekdotes en sketches van Engel Reinhoudt en Am- bras. De avond begint om 20.00 uur. ROOSENDAAL - Het rangeer terrein bij het NS-station Roo sendaal dreigt het obstakel te worden voor uitbreiding van het goederenvervoer per trein van uit de haven van Vlissingen. De provincie Noord-Brabant vindt de huidige situatie in Roosen daal al onacceptabel. Zij eist maatregelen van de NS. De provincie Noord-Brabant gedoogt momenteel de rangeer activiteiten van NS Cargo in Roosendaal. Gedeputeerde L. Verheijen wil aan die situatie snel een einde maken. De risi co's in Roosendaal zijn, zegt Verheijen, niet met die in En schede vergelijkbaar, maar 'de toestand is wel onaanvaard baar'. „Wij praten al een paar jaar met de NS over dit rangeer terrein. Er vindt op binnenkort weer een gesprek plaats. Dan moet er duidelijkheid komen." Zolang de NS geen afdoende maatregelen neemt, mag, aldus Verheijen, het goederenverkeer in elk geval niet toenemen. De gedeputeerde kan niet inschat ten hoe lang dat zal duren, maar een doelmatige oplossing voor het rangeerterrein in Roosen daal lijkt nog ver weg. Momenteel moeten alle goede rentreinen van en voor Zeeland in Roosendaal worden geran geerd, omdat de goederenlijn naar Vlissingen-Oost niet is geëlektrificeerd. Dat gaat wel gebeuren, waarschijnlijk tussen 2002 en 2005, maar zolang blijft het noodzakelijk in Roosendaal diesel- en elektrische locomo tieven te verwisselen. Een andere oplossing voor een deel van het goederenverkeer uit Vlissingen is de aanleg van de goederenlijn 11, van de Zeeuwse spoorlijn naar het Antwerps havengebied. Het vervoer richting België kan dan afbuigen zonder Roosendaal tot last te zijn. De provincie Zee land pleit voor aanleg, met het oog op aanleg van een contai- nertermmal in Vlissingen-Oost. Of goederenlijn 11 er komt, is echter onzeker. België heeft er tot 2010 geen geld voor over en het budget voor het Nederland se deel is veel te klein. Al die problemen zijn deze week door minister T. Netelenbos van Verkeer en Waterstaat erkend. Zij heeft daarom met de provin cie Noord-Brabant en gemeente Roosendaal afgesproken een studie te laten verrichten naar een oplossing van knelpunten in West-Brabant, waaronder Roo sendaal. Dat onderzoek moet in september klaar zijn. door Maurits Sep MIDDELBURG - Waar mogen woningen worden gebouwd? En waar mogen nieuwe bedrijven zich vestigen? Twee belangrijke vragen in het Zeelanddebat, maar de bevolking komt er niet uit. Het provinciebestuur zal zelf de knoop moeten doorhak ken. Dat blijkt uit de notitie Stad en Platteland, waarin de tot nu toe binnengekomen inspraakreac ties op dit thema zijn samenge vat. De notitie wordt vrijdag besproken in de provinciale commissie die zich met de stra tegische visie bezighoudt. De Zeeuwse bevolking is zeer ver deeld over woningbouw. Con centreren rond steden, vindt 35 procent. Nee, eerlijk verdelen over stad en platteland, stelt 46 procent. De overige 17 procent wil dat niet vooraf vastleggen, maar pleit voor een vrije keuze Dezelfde onenigheid geldt voor bedrijventerreinen, al kiest de meerderheid (43 procent) nu wel voor concentratie rond steden. Een evenwichtige verdeling over stad en platteland heeft de voorkeur van 38 procent van de Zeeuwen. Een kleine groep (17 procent) wil alle nieuwe bedrij vigheid samenballen in het Sloegebied en de Kanaalzone. Het Zeelanddebat levert voor deze vraagstukken dus geen antwoord op, maar laat het di lemma bestaan. Versterking van de steden kan op net zo veel steun rekenen als het behoud van de bestaande omvang, func tie en leefbaarheid van de dor pen. Beide strategieën hebben dan ook elk een belangrijk voor deel. Landschap Concentratie van wonen en werken in de steden sluit aan bij de wens om het karakter van het landelijk gebied zo goed moge lijk te bewaren. Uit de notitie Milieu en Economie blijkt bijvoorbeeld dat de landschap pelijke kwaliteiten goed ge waardeerd worden en dat dus voorzichtig met het platteland moet worden omgesprongen. Dat kan zonder dat de land bouw daaronder lijdt, is de me ning. De ruimte voor meerdere doelen gebruiken (landbouw én natuur, landbouw én toerisme) en biologische landbouw bieden alternatieven voor klassieke landbouw. Anderzijds sluit een eerlijke verdeling van wonen en werken over stad en dorp goed aan op de wens van een vitaal platteland. Ook de dorpen die nen te beschikken over goed en betaalbaar openbaar vervoer, medische voorzieningen en winkels Die voorzieningen kunnen echter alleen in stand worden gehouden als er mensen zijn die ze nodig hebben en ge bruiken. Zeeuws-Vlaanderen laat volgens de notitie Stad en Plat teland zien hoe een goed voor zieningenniveau in stand gehouden kan worden. Daar is gekozen voor een 'horizontale integratie'. Op kleine schaal zijn netwerken van samenwer kende voorzieningen gevormd, die goede afspraken hebben ge maakt met topvoorzieningen el ders. Diensten en voorzieningen zijn daardoor niet alleen aan wezig, maar ook bereikbaar, herkenbaar en kwalitatief goed. Het Zeelanddebat gaat over vier thema's. Naast Milieu en Econo mie, en Stad en Platteland, zijn dat Zoet en Zout Water, en Be stuur en Organisatie, Over de laatste twee thema's moeten nog samenvattende notities worden gemaakt. Uiteindelijk worden de belangrijkste conclusies ge combineerd in een Hoofdlijnen notitie. Nadat ook die door Pro vinciale Staten is besproken, wordt de Strategische visie Zee land 2030 geschreven. MIDDELBURG - De rechtbank in Middelburg heeft donderdag een 38-jarige Vlissinger veroor deeld tot achttien maanden ge vangenisstraf, waarvan vier maanden voorwaardelijk. De man heeft driekwart van het vorig jaar gedeald in heroïne en cocaïne Daarmee zou hij ruim 33.000 gulden hebben verdiend. De rechtbank vorderde gisteren dat dit bedrag terugbetaald wordt aan de Staat. De Vlissin ger, die zelf met een ernstige drugsverslaving kampt, heeft het dealen ontkend. Getuigen uit de Vlissingse drugsscene be weerden het tegendeel. Officier van justitie Rip eiste twee we ken geleden anderhalf jaar ge vangenisstraf. Ook de vordering had hij op een hoger bedrag (60.000 gulden) vastgesteld. door Roelf Reinders De vrijwilliger in de zorg en het wel zijnswerk? Dat is bijna altijd een vrouw van boven de vijftig. En in de sport is het bijna per definitie een man die zeker net zo oud is. Het vrijwilli gerswerk is vergrijsd, stellen Anneke Polderman van het zorg- en welzijnsin- stituut Scoop en Patrick Vader van de Zeeuwse Sportraad. „Het vrijwilligers werk in Zeeland moet nodig worden verjongd." Maar dan moet het vrij willigerswerk er wel wat aantrekkelijker op worden ge maakt, voegt Polderman er aan toe. Daar is het Internationaal Jaar van Vrijwilligers voor. Onder andere, want behalve duidelijk maken dat vrijwilli gerswerk erg leuk kan zijn, willen Scoop en de Zeeuwse Sportraad de Zeeuwse vrijwilligers in het zonnetje zetten. De twee samenwerkende instellingen geven de Zeeuwse verenigingen en in stanties die met vrijwilligers werken de gelegenheid om zelf met ideeën voor een activiteit in het kader van het Inter nationaal Jaar te komen. Van al die ideeën maken Polderman en Vader één voorstel dat naar de provincie gaat. Voor het beleidskader sociale zorg heeft de provincie miljoenen guldens uitge trokken; stimulering van het vrijwilli gerswerk hoort daar ook bij. Het is nu aan de verenigingen, zeggen Scoop en de Sportraad. Polderman: „Het succes van het Inter nationaal Jaar van Vrijwilligers valt of staat met de inbreng van dé organisa ties." Vader: „De ideeën moeten wel binnen het redelijke vallen en een Zeeuwse link hebben. Queen uitnodi gen..., nou ja, dat kan al niet meer. Blof zou kunnen, als ze dan maar ergens in Zeeland spelen. Het is nu nog koffiedik kijken hoeveel ideeën er komen en hoe veel geld daarmee gemoeid is. Wat we dus niet doen, is elke vereniging dui zend gulden geven." Polderman: „Ver enigingen zeggen wel: het liefst willen we een oplossing voor het vrijwilliger- stekort. Maar we kunnen geen blik vrij willigers opentrekken. We kunnen wél aan promotie doen." Suffig Het tekort aan vrijwilligers is een pro bleem waar veel verenigingen mee kampen. Polderman: „Vrijwilligers werk heeft nog steeds een suffig imago. Wij willen dat imago een positieve im puls geven. Dat vrijwilligerswerk nog steeds leuk is." Vader: „Het vrijwilli gerswerk is veranderd. Het is niet meer zo dat iemand zich aan een club bindt totdat de haren grijs zijn. Mensen zet ten zich nu meer op projectbasis in voor één, twee jaar." Polderman: „Eén keer per jaar die rommelmarkt voor het goe de doel organiseren, dat lukt nog wel." Vader zegt dat veel verenigingen nog te traditioneel zijn georganiseerd en niet inspelen op maatschappelijke ontwik- Anneke Polderman (Scoop) en Patrick Vader (Zeeuwse Sportraad): „We willen met het Jaar van Vrijwilligers het imago van vrijwilligerswerk een positieve impuls geven." foto Ruben Oreel kelingen „Er wordt te weinig uitge gaan van de kosten die een vereniging maakt. Iedereen betaalt zonder morren tien gulden per uur voor tae-bo in een sportschool, maar de contributie van een vereniging mag niet hoger dan een paar gulden per maand zijn." Hij zegt dat dat niet meer kan. „Veel organisa ties bieden hun vrijwilligers wel de mo gelijkheid tot het volgen van een cur sus. Maar ja, dan is de kas leeg en dan moeten ze die zestig gulden zelf maar betalen. Daarmee wordt het er allemaal niet aantrekkelijker op." Het moet dus een stuk professioneler. „De wetgever eist ook meer kwaliteit. Een frietpan is niet meer genoeg om pa tat te bakken." Verenigingen zouden een heus personeelsbeleid moeten ont wikkelen, aan loopbaanplanning bin nen de club moeten doen. „Voortgangs gesprekken, 'Vind je het nog wel leuk hier?', dat zou goed zijn", zegt Polder man. Vader: „Je moet van tevoren ook gewoon afspraken maken over tijdsin vestering. Dat je niet denkt dat het voor één avond in de week is, terwijl dat op drie of vier avonden uitdraait." De twee stellen dat clubs meer rekening moeten houden met interesses van mensen. „Je kimt van een accountant wel een penningmeester maken" ,zegt Vader.,Maar dat werk doet hij al de he le week. Misschien wil hij wel gewoon met die jonge gasten op het veld staan. Clubs moeten niet meer werven op ba sis van noodzaak." Alles moet professioneler, maar gaat dat niet ten koste van het knusse, het leuke van een vereniging? „Juist niet", zegt Vader. „Als je alles goed regelt, ga je terug naar de basis. Dan doe je alleen wat je leuk vindt. Alleen maar collecte ren dus, of trainen zonder verdere rompslomp Het is niet alleen maar kommer en kwel met het vrijwilligerswerk in Zeeland, zeggen zij. „Gemeenten worden actief met vrijwilligerscentrales" zegt Vader. „En er komen vrijwilligershuizen waai de clubkrant kan worden gedrukt en waar computers met Internet staan. Verder begint Scoop binnenkort met een servicebureau dat verenigingen gaat ondersteunen. Vader: „Vrijwilli gers ervaren het werk echt nog wel als leuk. Maar doe je nu niks, dan geven ze er de brui aan. Met het Jaar van Vrijwil ligers willen we laten zien wat er nou zo leuk aan is." Polderman- „Als ik kijk naar de trainers die mijn zoontje bij C3 van Middelburg trainen. Ze verliezen alles, maar de inzet van die trainers... petje af hoor."

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2001 | | pagina 19