Lidi Knol zingt vanuit haar hart
Reisopera brengt
LOrfeo in reprise
PZC
Theater
Muziek
'The 3 Puppeteersis een
doordenker voor kinderen
10
woensdag 3 januari 2001
zie informatie elders op deze pagina
3 tlm 9 januari
WOENSDAG
Sim Bolus
Het Goese poppentheater Sim Bolus speelt Feestboom!
Berend Boomwacht probeert een feestende eekhoorn uit zijn
boom te krijgen. De voorstelling is geschikt voor volwassenen
en kinderen vanaf 5 jaar.
Poppentheater Ambachtscentrum, Goes, 15.00 uur
DONDERDAG
Bolder Riante
Het cabaretduo Bolder en Plante brengt het programma Wan
nabe.
In deze voorstelling over liefde en grof geweld maken Audry Bol
der en Victorine Plante heel fysiek en visueel theater.
Stadsschouwburg, Middelburg, 20.00 uur
Ada Biesheuvel
De schrijfster Ada Biesheuvel leest in de Brasserie voor uit eigen
werk.
Ter gelegenheid van de opening van de expositie van schilderij
en van haarman Karei Loman leest Ada, zuster van de schrijver
J. M. A. Biesheuvel, drie verhalen voor: Een zicht op de wereld,
De schilder en zijn model en De overkanters, waarbij zij vanuit
Zeeuws-Vlaanderen naar Walcheren blikt.
De Drvkkery, Middelburg, 19.30 uur
VRIJDAG
The 3 Puppeteers
The 3 Puppeteers is een voorstelling voor iedereen van
af 8 jaar.
Het verhaal, geschreven door Karen van Holst Pellekaan, is ge
baseerd op De drie Musketiers. De bespeler van de pop D'Artag-
nan is op geheimzinnige wijze verdwenen. De spelers zijn Simon
van Leeuwen, HansThissen en Servaes Nelissen.
Stadsschouwburg, Middelburg, 15.00 uur
Patrick Stoof
Cabaretier Patrick Stoof brengt zijn programma Sparen.
Stoof boksttegen de lucht en tegen de dingen in zijn hoofd. Het is
een programma over lastige keuzen, met een combinatie van li
teraire verwijzingen en fysieke elementen.
Zuidlandtheater, terneuzen, 20.00 uur
ZATERDAG
Bassie en Adrïaan
Bassie en Adriaan brengen voor de kinderen hun nieuwe Lach-
spektakelshow.
Dat betekent een middag vol sketches, liedjes, goochelen en
grappen en grollen, waarbij Bassie pogingen onderneemt om
Adriaan op ludieke wijze te foppen.
Sporthal, Souburg, 14.00 uur
ODI
Toneelvereniging ODI uit Vogelwaarde speelt het blijspel Onze
Pa heeft een lief.
Dit toneelstuk van de Belgische auteur Ruud de Ridder werd ge
regisseerd door Pol Claessens.
Zuidlandtheater, Terneuzen, 20.00 uur
Petra von Kant
Toneelvereniging Heer Hendrik geeft een extra voorstelling van
De bittere tranen van Petra von Kant.
Dittoneelstuk van Reiner Werner Fassbinder gaat over mensen
en hun drang naar liefde en geliefd worden. Wim Krüll, die hier
mee zijn regie-opleiding met succes afrondde, regisseerde Ada
de Feiter, Riet van de Weijden, Marian de Schipper, Addie van de
Walle, Rieke Goedegebuur en Odette Sorber.
Heer Hendrikhuis, 's-Heer Hendrikskinderen, 20.30 uur
ZONDAG
Dalmatïërs
De Stichting Jeugd Musical Amsterdam voert tweemaal de
voorstelling Honderd-en-één Dalamtiërs uit.
Spanning en humor gaan hand in hand in deze musical vol aan
stekelijke liedjes, dans en kleurrijke kostuums.
Zie ook de voorpagina van dit katern.
Schouwburg De Maagd, Bergen op Zoom, 14.30 en 19.00 uur
De Zot
De Zot speelt Nieuwe Kleren van de Keizer in Lokaal 14.
Deze solovoorstelling van Reint Laan is geschikt voor jong en
oud. Het optreden vindt plaats in het kader van de serie Midwin
ter Matinees.
MFC, Zierikzee, 15.00 uur
MAANDAG
Bernhard
Actrice Sigrid Koetse neemt afscheid met de voorstelling Bern
hard.
Scheidend artistiek leider Gerardjan Rijnders van Toneelgroep
Amsterdam schreef het toneelstuk speciaal voor haar. Het gaat
dan ook over een beroemde actrice, gevierd om haar hoeden en
haar koninginnen-rollen, die afscheid neemt van hettoneel.
Naast Koetse spelen Sjoera Retèl en Paul Rigter.
Zie ook de voopagina van dit katern.
Stadsschouwburg, Middelburg, 20.00 uur
DINSDAG
Vincent Bïjlo
Vincent Bijlo komt met zijn nieuwe programma Vincent Bijlo,
2100.
Bijlo staat aan de vooravond van een verhuizing. Morgen zal hij
het oude huis en de twintigste eeuw definitief verlaten. Hij ver
langt naar rust.
Stadsschouwburg, Middelburg, 20.00 uur
3 tlm 9 januari
ZATERDAG
HTrïo Lïdï Knol
Het jazztrio Lidi Knol treedt op in de Brasserie.
Zangeres Lidi Knol wordt begeleid door Frans Lemaire
aan de piano en Eric Heynsdijk op contrabas.
De Drvkkery, Middelburg, 14.30 uur
Hundred Gypsy Violins
Hundred Gypsy Violins geeft een concert.
De voorstelling van dit gezelschap, dat het grootste zigeunero-
kest ter wereld wordt genoemd, is uitverkocht.
Zie ook de voorpagina van dit katern.
Stadsschouwburg, Middelburg, 20.00 uur
Den Avond
De theatershow Den Avond is een product van streekartiesten.
De groep Vanalles uit Sluis zingt covers en eigen werk, Rini Kour
os uit Oostburg brengt liedjes in het Nederlands en het Grieks en
Jacco Ricardo uit Oostburg is zowel in het Nederlandse als het
Engels te beluisteren.
Ledeltheater, Oostburg, 20.00 uur
Opera Gala
De Roemeense Staatsopera Cluj-Napoca verzorgt een Nieuw
jaars Opera Gala.
Vooraanstaande vocalisten brengen de mooiste aria's en duet
ten uit bekende opera's. In de foyers is er een naprogramma met
balkanorkest Pirvu.
Schouwburg De Maagd, Bergen op Zoom, 20.15 uur
ZONDAG
Koffieconcert
Pianist Rnus Groot en zijn dochter Suzanne Groot op viool ver
zorgen een koffieconcert.
Op het programma staan werken van Mozart, Liszt, Tsjaikovsky,
Ton de Leeuw, Debussy en Ravel.
Cinecity, Vlissingen, 11.30 uur
Show of Hands
Het duo Show of Hands geeft een concert.
Steve Knightley en Phil Beer brengen traditionele Engelse en
Keltische muziek.
Arsenaaltheater, Vlissingen, 15,00 uur
Orgelconcert
De winterserie orgelconcerten-op-zondagmiddag wordt voort
gezet door Martyn Smits.
Aan het programma van de Roosendaalse organist wordt mede
werking verleend door de mezzo-sopraan Francien Meuwissen
en de luitist Hank Heijink.
Gertrudiskerk, Bergen op Zoom, 16,00 uur
Zoals veel jonge meisjes heeft ook Lidi Knol een periode ge
kend dat ze een beroemd zangeres of danseres wilde worden.
Maar ze ging op 17-jarige leeftijd de verpleging in en geeft
inmiddels op het ROC les aan leerling-verpleegkundigen.
Daarnaast heeft zij zich de laatste zeven jaar echter ook ont
wikkeld tot een jazz-zangeres die menige gevoelige snaar
raakt, zij het in bescheiden kring: „Ik timmer gewoon niet
aan de weg, dat wordt mij wel eens verweten."
wijden in de geheimen van de
jazz en leiding te geven aan een
close-harmony-groepje van ne
gen dames, The Lakers Sisters,
waartoe Lidi het initiatief had
genomen en dat tijdens de
Zeeuwse Jazzdag in februari
voor het eerst zal optreden.
Luistermuziek
Uit de Sessieband kwam ruim
twee jaar geleden het Trio Lidi
Knol voort, met pianist Frans
Lemaire en op contrabas de uit
Baarland afkomstige Eric
Heynsdijk, die aan het conser
vatorium in Den Haag trombo
ne studeert, met contrabas als
tweede instrument. „Daarin
komt iedereen het beste uit de
verf, dat vind ik het mooiste. We
treden niet vaak op in verband
met de studie van Eric. Ons re
pertoire bestaat uit standards,
een beetje klassieke jazz. Ik
houd erg van ballads, maar doe
ook graag latin en er zitten
swingnummers tussen. Ik noem
het zelf luistermuziek en zing
graag gevoelige nummers, want
ik ben een heel gevoelig mens."
„Ik val het eerst voor een melo
die en dan komt de tekst, maar
ik vind het wel belangrijk dat de
mensen die verstaan. Ik zou wel
door Frans Doeleman
„Zingen is iets heel emotioneels
voor mij", bekent Lidi Knol-
Nass, die in 1954 in Papen-
drecht werd geboren en zichzelf
een laatbloeier noemt. „Dit is
mijn stem en je zingt vaak over
liefde, verdriet, het leven, zoals
in Throw it away. Sommige din
gen raken mij heel erg. Ik heb
zelfs een periode niet kunnen
zingen, want als ik begon, ging
ik huilen.Tel daarbij op dat ik
het doodeng vind om op te tre
den. Maar dat hoor ik van meer
mensen, dus dan denk ik, geluk
kig, dat hoort erbij. Het wordt
overigens wel minder."
Als kind zong Lidi in de kerk,
ook solo, maar ze was niet fana
tiek genoeg om op die weg door
te gaan. Tijdens haar opleiding
tot verpleegster in Rotterdam
nam ze wel pianolessen, maar
ook dat was van tijdelijke aard.
En zoals dat gaat, er kwam een
man, gevolgd door kinderen en
Lidi bleef werken, dus veel
ruimte voor andere activiteiten
was er niet. ,,Ik ben toch in de
eerste plaats moeder." Ze woont
sinds 1977 in Middelburg en
daar kwam haar zangtalent na
verloop van tijd weer tot bloei.
„Ik liep altijd te zingen en men
sen zeiden: waarom doe je daar
niks mee. Ik was inmiddels 38 en
dacht, als ik het nu niet dpe,
komt het er nooit meer van. Ik
ben les gaan nemen bij de Mid
delburgse zangpeadagoge me
vrouw Heijmans. Dat ging
steeds meer de klassieke kant op
en dat wilde ik eigenlijk niet.
Toen kwam ik op het idee om
jazz te gaan zingen, want ik rea
liseerde mij dat Rita Reys mij
vroeger meer aansprak dan
popgroepen. Met een vriend van
mijn man die een beetje gitaar
speelde, ben ik begonnen."
Een cruciaal moment was de
opening van jazzcafé Desafina-
do in Middelburg, waar jamses
sies werden gehouden. „Dat
wilde ik gewoon meemaken en
ik heb daar een liedje gezongen,
Summertime.'' Het gevolg was
dat zij werd gevraagd voor de
Desafinado Sessieband, die in
de daarop volgende zomer
maanden bijna wekelijks op
trad. „Ik kreeg er een kick van
en ook leuke reactiesIk vind het
een verrijking van mijn per
soonlijke ontwikkeling." De
pianist Frans Lemaire, al vele
jaren een begrip in de Zeeuwse
jazzwereld, nam haar onder zijn
hoede.
Lidi ontwikkelde zich verder
aan de jazzacademie in Roosen
daal en kwam in contact met de
in Schiedam wonende Ameri
kaanse zangeres Janice Lakers.
Inmiddels heeft zij Janice be
reid gevonden één keer in de
maand naar Zeeland te komen
om een viertal leerlingen in te
Trio Lidi Knol tijdens een optreden, met vlnr zangeres Lidi Knol, contrabassist Eric Heynsdijk en pianist Frans Lemaire.
een zaal willen vermaken, maar
dat kan ik niet en dus doe ik dat
niet, want dan komt het ge
maakt over. Ik wil altijd mensen
raken en kan niet zomaar een
kletspraatje houden.Ik wil ei
genlijk alleen ballads zingen,
maar daar kan je niet een hele
avond het publiek mee boeien."
„Tegen mevrouw Heijmans heb
ik eens gezegd, dat ik zo'n spijt
heb dat ik vroeger niet de kans
heb gehad om hierin door te
gaan. Toen zei zij, meid, wees
daar nou maar niet verdrietig
om, want je moet zo super goed
zijn om daar je brood mee te ver
dienen, wees maar blij dat je een
leuke hobby hebt. Dat vond ik
heel lief, want er is niks zo frus
trerend als de rest van je leven
denken, shit, had ik het nou
maar gedaan."
Trio Lidi Knol is zaterdagmid
dag vanaf 14.30 uur te beluiste
ren in de Brasserie van De
Drvkkery in Middelburg.
Volgens poppenspeler Siem van Leeuwen is The 3 Puppe
teers 'een doordenker voor kinderen'. Er is namelijk meer
met het verhaal aan de hand dan op het eerste gezicht lijkt.
Twee poppenspelers zijn op zoek naar een derde speler, na
dat het vorige lid van de groep op geheimzinnige wijze is ver
dwenen. De nieuweling moet meedoen aan De Drie Muske
tiers van Alexandre Dumas, een stuk dat de andere twee al
jaren spelen.
Poppen leiden een eigen leven in The 3 Puppeteers.
foto Ben van Duin
door Jowi Schmitz
Er komt dus iemand sollicite
ren. Maar niet alleen de mannen
beslissen of die derde persoon
wel geschikt is, ook de poppen
hebben het een en ander in te
brengen. Terwijl de poppenspe
lers aan het praten zijn, gaan de
poppen elkaar met degens te lijf
Al gauw verweven beide werel
den zich en gaat het gesprek
bijvoorbeeld over het vriendin
netje van één van de poppenspe
lers, een pop. De nieuweling
moet even wennen, maar hij is
jong en onstuimig en komt al
gauw zelf terecht in de schemer
zone tussen verhaal en echt.
Van Leeuwen vertelt dat het
idee ontstond toen hij een keer
met een collega een beetje met
poppen aan het stoeien was.
„We lieten die poppen vechten
en buitelen, terwijl wij erboven
een semi-serieus gesprek aan te
voeren waren. Toen zag ik het
voor me: twee van die ouwe
mannen die al jaren samen spe
len en eigenlijk allang niet meer
bezig zijn met wat hun poppen
doen, die leven daar beneden
gewoon hun eigen leven." Met
dat idee ging Van Leeuwen aan
de slag en het resultaat was
The 3 Puppeteers.
„Kinderen zijn eerlijker in hun
reactie", vindt Van Leeuwen.
„Ze reageren direct en als ze er
niets aan vinden, merk je dat
meteen. Het is wat dat betreft
net een troep wolven die aanvalt
als ze niet worden afgeleid. Het
leukste is het als er ouders mee
komen, want die worden door
het enthousiasme van de kinde
ren aangestoken. Ze lachen har
der en gaan meedoen met de
voorstelling. Door het dubbele
verhaal haalt iedereen zijn ei
gen plezier uit het stuk. Ik denk
dat het kinderen van acht geen
bal interesseert dat zo'n speler
komt solliciteren, maarzij vin
den het te gek als er gevochten
wordt. Ouderen kinderen be
grijpen juist de gesprekken over
dat vriendinnetje beter, want
daar zijn zij ook mee bezig, met
vriendjes en verliefd zijn."
De drie spelers hebben speciaal
voor de voorstelling een jaar
lang schermles gehad van mai-
tre d'escrime Cor van der Valk.
De gevechten zijn weliswaar in
gestudeerd, maar er kan van al
les mis gaan. Van Leeuwen „Bij
de eerste voorstelling weerde
mijn tegenspeler niet af toen ik
naar zijn hoofd sloeg en kreeg
hij een knal.
De kinderen vonden het gewel
dig, natuurlijk."
Vrijdag 5 januari, Stads
schouwburg Middelburg,
15 uur: The 3 Puppeteers.
De Nationale Reisopera gaat op tournee met de opera L'Or-
feo van Claudio Monteverdi. Als een reprise, want de voor
stelling was in december 1999 al een aantal keren te zien in
het Koninklijk Theater Carré in Amsterdam. De voorstelling
was toen bedoeld als afscheidsgeschenk van Carré aan regis
seur Erik Vos bij zijn vertrek bij de toneelgroep De Appel. De
speciaal voor Carré ontworpen productie is nu te zien in ver
schillende andere Nederlandse theaters, onder meer in Den
Haag en Rotterdam.
worden geëvenaard. Bovendien
is Orfeo een oppermachtige fi
guur, die bomen kan laten bui
gen, bergen kan laten splijten en
van wie het aanvankelijk lijkt
dat hij de dood van zijn geliefde
Euridice ongedaan kan maken.
Dat alles spreekt enorm tot mijn
verbeelding.
door Gé Ansems
In het verhaal probeert Orfeus
via de muziek een brug te slaan
tussen het rijk der levenden en
het dodenrijk. La Speranza be
geleidt Orfeus (Orfeo) tot aan de
grens, vlak voor de rivier de
Styx. Vandaar trekt Orfeus al
leen verder de onderwereld in,
uitsluitend gewapend met zijn
zang. Regisseur Erik Vos, die
ook de regie voerde van de zeer
succesvolle opera Dido Aene
as, koos onder meer voor L'Or-
feo omdat het verhaal groten
deels draait om de vraag of de
mens de dood kan overwinnen.
Verder beschouwt de toneelman
Vos muziek als de hoogste vorm
van kunst.
Verbonden
In een interview met Anne-Rose
Bantzinger voor het program
maboek van L'Orfeo zei hij: „De
opera opent met het personage
La Musica. La Musica zingt de
volgende tekst: „Ik ben de mu
ziek, die met zoete melodie ieder
gekweld hart kan kalmeren".
Met die woorden voel ik me ten
zeerste verbonden. Muziek kan
iets teweegbrengen dat door
geen andere kunstvorm kan
Godsdienst
Mijn keuze voor deze opera had
ook te maken met het feit dat wij
tegenwoordig vrijwel zonder
godsdienst leven. Ik vind ons le
ven zonder goden verarmd. Dan
heb ik het met name over de
Griekse mythologie met de veel
heid aan goden. Het christen
dom heeft de dood ver wegge
schoven, maar bij de oude Grie
ken maakte de dood deel uit van
het leven. Ik vind de mensheid
zonder goden absoluut een
zaam. Het moment waarop Or
feus terugkeert uit de onderwe
reld en zich realiseert dat hij zijn
geliefde voor eeuwig kwijt is, is
het meest eenzame moment dat
ik mij kan voorstellen. De enige
stem die hij dan nog hoort is de
echo. En dat is uiteraard de
weerklank van zijn eigen stem.
Dat is de grootst mogelijke een
zaamheid die denkbaar is." De
vocalisten van de Nationale
Reisopera worden instrumen
taal begeleid door Combatti-
mento Consort onder leiding
van Jan Willem de Vriend. Erik
Vos oogstte lovende kritieken
met zijn L' Orfeo, de eerste grote
opera uit de muziekgeschiede
nis.
Daarbij werd met name het aan
deel van Laurence Dale als Or
feo en Johanette Zomer als La
Musica/Euridice geroemd. Jo-
hannette Zomer (36) is een laat
bloeier. Ze deed vroeger wel aan
muziek, speelde dwarsfluit,
maar dacht er niet over om het
muziekvak in te gaan. Ze begon
haar maatschappelijke loop
baan als microbiologisch ana
liste op een laboratorium in Hil
versum. Maar het bloed kruipt
nu eenmaal waar het niet gaan
kan. Op een gegeven moment,
zij was al ruim in de twintig,
ging zij toch naar het conserva
torium. Drie jaar later haaldezi]
haar diploma uitvoerend musi
cus. En sedertdien vertoont
haar carrière een stijgende lijn
naar de top. Inmiddels heeft zij
een behoorlijke staat van dienst
opgebouwd bij de Nationale
Reisopera. Behalve in L'Orfeo
stond zij ook in Mozarts Zau-
berflöte. En bij de Vlaamse Ope
ra debuteerde zij in Ligetti's Le
Grand Macabre.
Nationale Reisopera met L'Or
feo van Claudio Monteverdi in
de regie van Erik Vos. Voorstel
lingen onder meer in De Haag
(Lucent Danstheater 6 en 7 ja
nuari, 20 uur en Rotterdam
(Schouwburg, 25 en 26 januari
20.15 uur.
Regisseur Erik Vos, uitgestrekt op de speelvloer, over L'Orfeo: „Ik vind de mensheid zonder de stem
der goden absoluut eenzaam." foto Rob Keeris
