Italië des duivels over
uranium in munitie
PZC
Palestijn blaast zich op in restaurant
De Radio 2
TOP 2000
Russische justitie
pleit diplomaat
Wallenberg vrij
Leger in Turkije
krijgt gevangenen
op de knieën
Kerstmeubelshow*
NAVO ontkent beschuldigingen Rome
Virtuele jacht op Duitse
adelaar irriteert Bondsdag
Hongersnood
dreigt in Soedan
België wacht
met ecotax
verpakking
Oud-president Zambia wil
aidstest voor politici Afrika
Cel voor stenengooiers Duitsland
Goesinski vrij op borgtocht
Neonazi's wijken uit naar VS
Leger Sri Lanka valt Tamils aan
Storing in kerncentrale Temelin
van 26 t/m 31 december
Eindelijk thuis...
Dinsdag 2 Kersidag open van 13.00 - l7.oo uur
De Jonge Hoek van Dijke
6000 m; meubelen Slapen Slenevate 2 Heinkenszand
(0113)561482 www.deiongehoekvandiike.nl
door Hans Geleijnse
ROME - Tenminste vijf, maar
wellicht meer dan tien Italiaan-
e militairen die deel uitmaak
ten van de SFOR- en KFOR-
vredesmachten in respectieve
lijk Bosnië en Kosovo zijn dit
jaar overleden aan leukemie.
Volgens de Italiaanse minister
van Defensie, Mattarella, is het
zeer waarschijnlijk dat deze
vorm van kanker is veroorzaakt
door het verarmd uranium dat is
gebruikt als coating voor kogels
en raketten.
Familieleden van de overlede
nen zijn des duivels. Zeker tien
van hen willen een proces aan
spannen tegen Defensie.
Mattarella toonde zich in het
parlementaire debat verbitterd
omdat de NAVO de regering
hierover geen informatie heeft
verstrekt. De NAVO zegt de Ita
liaanse legerleiding en het mi
nisterie van Defensie wel te
hebben ingelicht over het ge
bruik van 'uraniummunitie'.
Volgens de alliantie is het onmo
gelijk dat deeltjes uranium een
risico opleveren voor de ge
zondheid van de militairen.
De VN stellen inmiddels in Kos
ovo een onderzoek in naar de
mogelijke schadelijke gevolgen
van deze munitie, omdat bij de
NAVO-acties daar eveneens
munitie en raketten met ver
armd uranium zijn gebruikt.
Het Romeinse dagblad II Messa-
gero meldde enige weken gele
den als eerste dat er Italiaanse
militairen waren gestorven aan
leukemie. Defensie hield zich
toen nog van den domme. Op
aandringen van vooral cen
trum-linkse regeringspartijen
kondigde Mattarella dinsdag
een eigen onderzoek aan. Twee
dagen later trok hij het boete
kleed aan.
Het verarmd uranium werd ge
bruikt om de munitiekop te
'verharden' opdat pantservoer
tuigen konden worden uitge
schakeld. Volgens Mattarella
zijn er alleen al in Bosnië tussen
1994 en 1995 10.800 van deze
projectielen door de NAVO ge
bruikt in Sarajevo en omgeving.
De door Amerika eind jaren ze
ventig ontwikkelde munitie
werd al in de Golfoorlog ge
bruikt. Volgens het linkse dag
blad La Repubblica wist het
Pentagon (het Amerikaanse mi
nisterie van Defensie) alles over
de schadelijke gevolgen van dit
'oneerbaar metaal'. Bij Ameri
kaanse veteranen van de oorlog
om Koeweit, die lijden aan het
'Golfsyndroom', wordt nog on
derzocht of zij hun gezond
heidsklachten te danken heb
ben aan de speciale munitie of
aan chemische oorlogsvoering.
Volgens de bekende Italiaanse
hematoloog Massimo Gianni is
het vrijwel zeker dat de 'urani
ummunitie' oorzaak van de el
lende is. „Leukemie is een zeld
zame ziekte en als die dan vijf
militairen die op dezelfde plaats
zijn geweest treft, is sprake van
een verdachte statistische uit
schieter. Je hoeft maar een beet
je van deze stof in te ademen en
het blijft in je lichaam zitten."
Een wetenschappelijke com
missie heeft zich inmiddels op
de zaak gestort. Een van de le
den, Vittorio Sabbatini, oor
deelde dat de risico's voor de mi
litairen klein waren. „De lokale
bevolking loopt op langere ter
mijn veel groter gevaar, omdat
veel van de munitie in de grond
is achtergebleven." GPD
door Carlo Nijveen
DEN HAAG - Het Duitse
parlement dreigt het Neder
landse softwarebedrijf Davi-
lex met een schadeclaim van
miljoenen guldens, als het
bedrijf niet onmiddellijk een
Duitsland-onvriendelijk
computerspel uit de handel
neemt. Bij het omstreden
spel, Invasion Deutschland.
moeten in de Bondsdag op
duikende buitenaardse we
zens worden doodgeschoten.
Als tijdens deze schietpartij
de Duitse adelaar - het natio
nale symbool van de Bonds
republiek - wordt geraakt,
schreeuwt de vogel hard 'au'
en krijgt hij last van stuip
trekkingen. De 'Adler' mag
uitsluitend met officiële toe
stemming worden gerepro
duceerd. Als Davilex de in
middels vijftigduizend in
Duitsland gemaakte spellen
niet terughaalt, zal het parle
ment de software-onderne-
ming voor de rechter slepen
Het bedri jf is vooralsnog niet
van plan Invasion Deutsch
land uit de schappen te laten
verwijderen, zegt Davilex-
woordvoerder Anne-Krista
Blom. „We moeten eerst uit
zoeken hoe de zaak juridisch
precies in elkaar steekt. Wij
hebben in elk geval nooit de
intentie gehad het Duitse
parlement belachelijk te ma
ken." In Nederland is Inva
sion Deutschland (nog) niet
te koop.
De Bondsdag toonde zich al
eerder 'actiebereid' toen het
nationale symbool in het ge
ding was. Zo moest een be
kende tv-presentator on
langs de adelaar van de hoes
van zijn cd laten verwijde
ren. GPD
van onze redactie buitenland
zaterdag 23 december 2000
MOSKOU - Het Openbaar
Ministerie in Rusland heeft
gisteren Raoul Wallenberg,
de Zweedse diplomaat die
tijdens de Tweede Wereld
oorlog tienduizenden Hon
gaarse joden met valse pa
pieren uit de handen van de
nazi's wist te houden, offici
eel gerehabiliteerd.
Justitie gaf toe dat Wallen
berg door de Sovjetautoritei
ten ten onrechte en om poli
tieke redenen gevangen was
gezet Wallenberg stierf in
1947 in gevangenschap. On
der welke omstandigheden is
onduidelijk. Hij werd voor
het laatst gezien toen hij op
weg was naar een comman
dant van de Sovjet-troepen
in Hongarije.
In een verklaring zei het OM
dat Wallenberg en zijn
chauffeur, Vilmos Langfel-
der, zonder reden als 'maat
schappelijk gevaarlijke' per
sonen waren opgepakt. De
twee werden tot hun dood
ruim 2,5 jaar in gevangenis
sen vastgehouden op be
schuldiging van spionage.
Volgens de verklaring zijn de
autoriteiten er nog niet in ge
slaagd te achterhalen hoe en
waar de twee aan hun eind
zijn gekomen.
Wallenbergs halfzuster Nina
KHARTOEM - Honderdduizen
den inwoners van Soedan hangt
de hongersdood boven het
hoofd als gevolg van de ernstige
droogte waarmee grote delen
van het grootste land van Afrika
te kampen hebben. Dat zei di
recteur Gaylard van het VN-bu-
reau voor humanitaire zaken in
Khartoem.
Volgens Gaylard wordt de situa
tie in april nijpend, als de voed
selvoorraden in de dorpen en
steden uitgeput zijn. Hij vreest
dat de hulp die landen Soedan
hebben toegezegd onvoldoende
is om de nood te lenigen.
De Soedanese minister van Bui
tenlandse Zaken, Mustafa Os
man Ismail, erkende dat de
bevolking van verscheidene re
gio's gevaar loopt.
Hij riep de internationale ge
meenschap op hulp te bieden.
AFP
BRUSSEL - De Belgische rege
ring stelt de invoering van een
milieuheffing op wegwerpver
pakkingen met een jaar uit. Pre
mier Verhofstadt wil liever een
lastenverlaging invoeren voor
verpakkingen die opnieuw zijn
te gebruiken, dan een heffing op
wegwerpmateriaal.
België behoudt voorlopig wel de
vaste ecotax op batterijen, in
dustriële verpakkingen en weg
werpcamera's. Begin volgend
jaar had volgens een akkoord
uit 1993 ook een ecotax op alle
andere verpakkingsmateriaal
ingevoerd moeten worden. De
liberalen in de regering-Verhof
stadt willen daar echter voor
alsnog niet aan en drongen aan
op uitstel.
De groene regeringspartijen, die
in ruil voor de ecotax in 1993
vanuit de oppositie de tweeder
de steun gaven voor een grond
wetsherziening, willen dat de
oude beloften nu eindelijk wor
den ingelost.
Van de bestaande regeling voor
een ecotax op onder meer indu
strieel verpakkingsmateriaal en
wegwerpcamera's is de laatste
jaren nauwelijks of niet gebruik
gemaakt, omdat het bedrijfsle
ven al het nodige deed aan recy
cling.
De huidige ecotax op papier en
pesticiden komt te vervallen, zo
heeft de regering gisteren wel
besloten. ANP
foto Awad Awad/EPA
ling van de krant Ma'ariv zou 46
procent van de kiezers op Sha
ron stemmen en slechts 28 pro
cent op Barak.
Een voorheen onbekende Pales
tijnse groepering die zichzelf de
Palestijnse Verzetsmacht
noemt, stelde zich gisteren ver
antwoordelijk voor de donder
dagavond gepleegde moord op
een Israëlische automobilist op
de Westelijke Jordaanoever.
AFP/DPA/RTR/AP
Lagergren zei gisteren dat ze
nog niet tevreden is met de
erkenning en dat ze details
wil weten over het lot van
haar halfbroer. Vorige
maand zei Aleksandr Jako-
vlev, voorzitter van de presi
dentiele rehabilitatiecom
missie, dat er geen twijfel
over was dat Wallenberg was
doodgeschoten in Loebjan-
ka, het beruchte hoofdkwar
tier van de geheime politie.
De Sovjetunie heeft decen
nia lang volgehouden dat de
toen 34-jarige diplomaat in
1947 aan een hartaanval is
gestorven. AP/AFP/RTR
(Advertentie)
Israëlische politieagenten in burger arresteren Palestijnen tijdens rellen in de Oude Stad van Jeruzalem.
Raoul Wallenberg
sche Oost-Jeruzalem patrouil
leerden meer dan drieduizend
politiemannen en militairen.
Uit een opiniepeiling blijkt dat
71 procent van de Israëliërs voor
voortzetting van het vredespro
ces met de Palestijnen is, en
slechts 25 procent tegen. Demis
sionair premier Barak, een
voorstander van het vredespro
ces, ligt voorafgaand aan de
premiersverkiezing van 6 fe
bruari echter ver achter op de
havik Sharon. Volgens de pei-
(Advertentie)
van onze redactie buitenland
MEHOLA - Bij een zelfmoord
aanslag op een restaurant dat
vol zat met Israëlische militai
ren in de joodse nederzetting
Mehola, in het uiterste noorden
van de Westelijke Jordaanoe
ver, zijn gisteren een militair en
de Palestijnse dader, om het le
ven gekomen en drie militairen
gewondgeraakt. Dat heeft de
politie gezegd.
Volgens een ooggetuige was de
dader het restaurant binnenge
komen en naast een groep Israë
liërs gaan zitten en had hij zich
vervolgens opgeblazen.
Tegelijkertijd kwam het Pales
tijns-Israëlische overleg in
Washington in zwaar weer te
recht. Palestijnse betrokkenen
bij het overleg zeiden dat het
was ontaard in een schreeuw-
partijnadat de Israëliërs waren
teruggekomen op eerdere voor
stellen aangaande Jeruzalem.
De Israëliërs ontkenden dit.
Donderdagavond had een Israë
lische diplomaat het overleg
nog productief genoemd. De
beide delegaties buigen zich
over vredesvoorstellen van de
Amerikaanse president Clin
ton.
Bij confrontaties in de Gaza-
strook en op de Westelijke Jor
daanoever kwamen gisteren in
totaal vier Palestijnen om het
leven. In Jeruzalem braken rel
len uit toen Palestijnse gelovi
gen werden geweerd bij de Oude
Stad op de belangrijkste ge
bedsdag van de moslimvasten
maand Ramadan. Een Palestijn
raakte gewond en een ander
werd gearresteerd.
Voortzetting
Israël had de veiligheidsmaat
regelen in de stad sterk opge
voerd op deze laatste vrijdag
van de Ramadan. In het Arabi-
van onze redactie buitenland
LOESAKA - De voormalige lei
der van Zambia, Kenneth Kau-
nda, heeft Afrikaanse politici
gisteren dringend verzocht een
aidstest te doen voordat zij een
politiek ambt bekleden. Op die
manier kunnen zij de bevolking
wijzen op de gevaren van de
ziekte.
Kaunda zei dat hij geen ge
dwongen testen wil, maar dat
iedere leider met een geweten de
plicht heeft de verspreiding van
de 'nachtmerrie van het land'
tegen te gaan.
Kaunda leidde het land vanaf de
onafhankelijkheid van Groot-
Brittannië in 1964, totdat hij in
1991 een verkiezingsnederlaag
leed tegen ex-vakbondsleider
Frederick Chiluba. Vervolgens
is hij zich gaan bezighouden met
de strijd tegen aids. Een zoon
van Kaunda overleed jaren ge
leden aan de ziekte.
„Ik geloof dat wanneer politici
in Afrika willen werken, zij een
aidstest moeten ondergaan. Dat
zal de bewustwording van de
ziekte vergroten. Ook is het be
langrijk dat een politicus weet
dat hij gezond genoeg is om de
stress van de het vak op zich te
nemen", aldus Kaunda.
De voormalige president is de
oprichter van de Kenneth Kau
nda Children of Africa Founda
tion, die de strijd tegen aids aan
gaat en kijkt hoe de levens van
met HTV besmette weeskinde
ren kunnen worden verbeterd.
Wereldwijd zijn 34 miljoen
mensen besmet met het aidsvi-
rus HIV. Achttien miljoen zijn
inmiddels aan aids gestorven.
Ruim zeventig procent van alle
slachtoffers is afkomstig uit
Afrika ten zuiden van de Saha
ra. RTR/ANP
DARMSTADT - Een jeugdrechtbank in het Duitse Darmstadt
heeft gisteren drie Amerikaanse jongeren schuldig bevonden
aan doodslag en poging tot doodslag en hen tot tussen de ze
ven en achteneenhalf jaar gevangenisstraf veroordeeld. De
drie waren ervan beschuldigd in februari de dood van twee
vrouwen te hebben veroorzaakt door vanaf een voetgangers
brug stenen te laten vallen op auto's op een vierbaansweg.
De drie. zoons van in Duitsland gestationeerde Amerikaanse
militairen, waren op het moment van hun daad respectieve
lijk achttien, zeventien en veertien. De aanklagers hadden de
maximumstraf van tien jaar geëist. AP/DPA/RTR
MADRID - De Russische mediamagnaat Vladimir Goesinski
is gisteren in Spanje op borgtocht vrijgelaten. De Spaanse
rechter Garzon stelde een borgsom vast van ruim dertien mil
joen gulden, aldus juridische bronnen. Goesinski is wel onder
huisarrest geplaatst in zijn huis aan de Costa del Sol
Goesinski werd tien dagen geleden gearresteerd in Spanje.
Rusland had een internationaal arrestatiebevel uitgevaar
digd tegen de eigenaar van Mediamost-concern. In Rusland
wordt hij verdacht in een grote fraudezaak. Hij ligt volgens
zijn medestanders onder vuur in Rusland, omdat hij een te
genstander is van president Poetin. RTR/AFP/EFE
BERLIJN - Het aantal websites in de Verenigde Staten met
neonazistisch materiaal is dit jaar explosief gestegen van 330
naar achthonderd. Dit blijkt uit een onderzoek van het Duitse
ministerie van Binnenlandse Zaken. Amerikaanse extreem
rechtse groeperingen plaatsen steeds meer van dergelijke
websites, gericht op de Duitse bevolking in de VS.
Het is in Duitsland verboden nazipropaganda te verspreiden.
Duitse neonazi's plaatsen daarom hun websites op computers
die in de VS staan, omdat de VS het grondwettelijke recht van
vrijheid van meningsuiting kennen. ANP
COLOMBO - Het Srilankaanse leger is gisterochtend vroeg
een nieuw offensief begonnen tegen de Tamil-Tijgers, daags
nadat de rebellen een staakt-het-vuren van een maand had
den aangekondigd als 'gebaar van goede wil'.
Het doel van het offensief is om een groter deel van het schier
eiland Jaffna onder zeggenschap van de regering te brengen.
Volgens legerbronnen nemen vijftienhonderd troepen met
lucht- en artilleriesteun deel aan het offensief.
Het leger zou een brug hebben veroverd. Hierdoor zouden de
rebellen Jaffna-stad, dat in handen is van het leger, minder
makkelij k kunnen bereikenGisteren kwamen volgens het le
ger 51 rebellen en 25 militairen om. AP
PRAAG - De omstreden kerncentrale in het Tsjechische Te
melin kampt opnieuw met problemenDoor een storing in het
niet-nucleaire gedeelte van de installatie is het vermogen van
het eerste reactorblok tot drie procent teruggebracht, zo
meldde de woordvoerder van de centrale gisteren.
Volgens de toezichthouder van de installatie heeft het perso
neel de problemen onder controle. Enkele uren voordat de
storing zich voordeed, had Temelin weer stroom geleverd.
Tsjechië stemde vorige week in met een onderzoek van de Eu
ropese Unie naar de veiligheid van de centrale. Oostenrijk
protesteert al jaren tegen de installatie, die zeventig kilome
ter van de Tsjechisch-Óostenrijkse grens ligt. Volgens Wenen
is de enefgiefabriek van Russische makelij niet veilig. DPA
van onze redactie buitenland
ANKARA - Turkse militairen
hebben gisteren de laatste 430
gevangenen die zich verzetten
tegen onderbrenging in kleinere
cellen tot overgave gedwongen.
Het dodental van de vier dagen
durende acties tegen de opstan
dige gevangenen kwam op 27,
waaronder twee politiemannen.
Minister van Justitie Hikmet
Sami Türk stelde dat de meeste
gevangenen omkwamen toen ze
zichzelf in brand staken. Som
migen werden doodgeschoten
toen ze zich brandend op de or
detroepen wilden storten.
De laatste gevangenen die ver
zet boden zaten in de Umraniye-
gevangenis in Istanboel. Vol
gens minister Türk kwamen bij
het treffen zeker drie gevange
nen om. Zeker vijftig gedeti
neerden zouden gewond zijn ge
raakt De militairen hadden
voorafgaand aan de bestorming
traangasgranaten naar binnen
gegooid door gaten die ze in het
dak hadden gezaagd.
Volgens Özgur Tayad, een orga
nisatie die opkomt voor de be
langen van de gedetineerden, is
het dodental van de legeracties
veel hoger; ze noemde echter
geen aantal.
Marteling
Het leger begon dinsdag met de
bestorming van twintig gevan
genissen in het land om een ein
de te maken aan de hongersta
kingen, waarmee gevangenen
demonstreerden tegen het plan
hen over te plaatsen naar cellen
voor maximaal drie personen.
De gevangenen vrezen dat ze in
de kleinere cellen meer bloot
komen te staan aan marteling
door hun bewakers.
Hondei'den hongerstakers wer
den naar het ziekenhuis ge
bracht. De meesten blijven
echter voedsel en medische ver
zorging weigeren. Het ministe
rie van Volksgezondheid beval
artsen gisteren de gevangenen
te behandelen, of die willen of
niet.
Overigens waren duizenden
Turkse gevangenen gisteren be
zig hun spullen te pakken, ter
voorbereiding op hun vrijlating
op grond van een amnestiewet.
Bijna de helft van de 72.000
Turkse gevangenen kan naar
huis.
De wet voorziet in tien jaar
strafvermindering voor bij
voorbeeld moordenaars.
Verkrachters, corrupte ambte
naren, drughandelaren, wit
wassers en mensen die misda
den tegen de staat hebben
gepleegd, zoals Koerdische na
tionalisten, radicale moslims en
linkse extremisten, komen niet
voor amnestie in aanmerking.
DPA/AFP/AP
(Advertentie)
Saun a
kopen V*
(Advertentie)
EMOTIONEEL EVENWICHT?
bel ZANT EROVER!
Roelf Zant, Psycholoog met hart en ziel
Adviseur, coach en trainer (tel.: 01 13-232013)
(Advertentie)
DE ENIGE ECHTE! DE MOOISTE PLATEN!
Luister en beleef vt mee. www.radio2.nl
