Erotica-postorder Pabo in trek PZC Fortepiano laat Hay dn klinken zoals het hoort Zuidelijke verrassing uit kerk van Gapinge Nieuw leven voor wijn uit Macedonië Samenwerking kan toekomst boer redden Werkstraf voor verwonden man Jongeren-productie is verfrissend dynamisch Jaarlijkse uitbreiding met 25 banen in Walsoorden verwacht Winststijging ij de CZAV bij ondernemend zeeland 20 Inbraak kunst cultuur Expositie van toegepaste kunst n EDOX La Chorale zingt in Kloosterzande donderdag 21 december 2000 door René Hoonhorst WALSOORDEN - Pabo, post orderbedrijf in erotische arti kelen, in Walsoorden groeit als kool. De directie denkt dit jaar voor 75 miljoen gulden om te zetten. Dat is zo'n twintig pro cent meer dan in 1999. De ver wachtingen voor de toekomst zijn bovendien hoog gespan nen. In 2001 moet de omzet toe nemen tot 120 miljoen, terwijl drie jaar later al voor een kwart miljard gulden aan erotische artikelen de Pabo-magazijnen moet verlaten. De werkgelegenheid bij het postorderbedrijf zal navenant toenemen, verwacht algemeen WEMELDINGE - De Coöpera tieve Zuidelijke Aan- en Ver koopvereniging CZAV heeft in het afgelopen jaar een winst gemaakt van 4.357.800,-. Dat is een aanzienlijke stijging ten opzichte van vorig jaar, toen de winst 3.622.200.- bedroeg. Dat blijkt uit het jaarverslag over 2000 van de CZAV. Het jaarverslag wordt bespro ken tijdens de jaarvergadering, die op 22 februari 2001 vanaf 19.00 wordt gehouden in de Zeelandhallen in Goes. Het be stuur van de coöperatie wijst er in het jaarverslag op dat het aantal ondernemers in de land en tuinbouw met ongeveer drie procent per jaar blijft afnemen. Niettemin groeide het aantal leden dit jaar van 2843 naar 2963. De totale omzet steeg van 295 naar 322 miljoen gulden. De rubriek Onderne mend. Zeeland staat on der redactie van Jeffrey Kutterink. Vragen, tips en mededelingen kunnen schriftelijk worden aan geboden aan de redactie van de PZC, postbus 18, 4380 AA Vlissingen, of via fax 0118-470102. directeur L. van de Voorde. Mo menteel hebben 115 mensen een vaste baan bij Pabo, 25 meer dan een jaar geledenOok de komende jaren zal de werk gelegenheid jaarlijks met zo'n 25 personen blijven groeien, stelt Van de Voorde. Daarnaast biedt Pabo het hele jaar door werk aan een aantal uitzendkrachten om pieken in het werkaanbod op te kunnen vangen. De prognoses van het postorderbedrijf met 'de leuk ste erotiekcatalogus' zijn niet gebaseerd op wishful thinking laat Van de Voorde weten. Een groot deel van de verwachte omzetgroei voor volgend jaar staat al vast, omdat Pabo ook de artikelen voor het Duitse moederbedrij f Beate Uhse gaat distribueren. Pabo verzendt dit jaar zo'n 1,1 miljoen pak ketjes naar klanten in Neder land, België, Frankrijk, Enge land en Oostenrijk. Volgend jaar zal het aantal uit te leveren pakjes oplopen tot naar schat ting 1,8 miljoen. „De helft van die groei halen we al door de overname van de Duitse distributie en de rest van de toename komt uit de verwachte afzetgroei in de an dere landen." Geheim Adjunct-directeur E. Apers- Colman ondersteunt de woor den van Van de Voorde. Het geheim van Pabo is de catalo gus. De catalogus is van een hoger niveau en luxer dan die van de meeste concurrenten, weet Apers. Het beste bewijs wordt gele verd door de ontwikkelingen in Duitsland. Moederbedrijf Bea te Uhse verspreidt, weliswaar onder eigen naam, in 2001 de Pabogids van dit jaar. „Ons concept spreekt de grootste doelgroep aan. Vandaar", zegt Apers. Het postorderbedrijf nam on langs een nieuwe distributie hal van drieduizend vierkante meter in gebruik. Daarmee is de opslagcapaciteit van Pabo in één klap verdubbeld. Een nieuw routeringssysteem moet de verzending van de duizen den pakjes per dag binnenkort nog gestroomlijnder laten ver lopen. Met de uitbreiding met de nieuwe hal, die begin vol gend jaar officieel in gebruik wordt genomen, stopt de groei van het postorderbedrijf met. Algemeen-directeur Van de Voorde verwacht dat er binnen vier, vijf jaar nog een hal aan het bestaande gebouw moet komen. Tegen 2010 moet de omzet de kaap van één miljard gulden nemen. „Dat is tenmin ste ons streven. Tegen die tijd moeten we dat mooie doel ove rigens weer bijstellen, omdat we dan in euro's rekenen. En om daar een miljard van om te zetten, dienen we nog veel gro ter te groeien." Toni Ordanovski maakt zich sterk voor de promotie van wijn uit zijn geboorteland. foto Peter Nicolai door René van Stee TERNEUZEN - Om Macedonische wijnen onder de aandacht te brengen van het gro te publiek heeft de firma Products of Ma cedonia deze zomer een kantoor in Zoeter- meer geopend. Het bedrijf wil met wijnen uit de voorheen tot Joegoslavië behorende republiek Macedonië allereerst een marktaandeel verwerven in Nederland en Duitsland. Vervolgens is de rest van Euro pa aan de beurt. Overige afzetgebieden zijn Japan, Canada en de Verenigde Sta ten. In Zeeland en Vlaanderen wordt Products of Macedonia sinds kort vertegenwoor digd door de Terneuzense Macedoniër To ni Ordanovski. Hij maakte via Internet kennis met de Zoetermeerse firma. „Pro ducts of Macedonia wil de wijnindustrie in Macedonië nieuw leven inblazen. Toen ik belangstelling toonde om hun wijnen te promoten, kon ik eigenlijk direct aan de slag", vertelt de 32-jarige Ordanovski. Macedonië is verdeeld in de wijndistricten Polog, Povardarië en Osogovo. Products of Macedonia betrekt haar wijnen voorna melijk van kleinere privé-wijnhuizen in Tikves, een streek in het belangrijkste wijngebied Povardarië. Het zijn allen eco logisch geteelde en op traditionele wijze bereide wijnen. Er wordt hierbij onder meer gebruik gemaakt van de specifieke Macedonische Zilavka en Vranec-druiven die nergens anders ter wereld groeien en die worden verwerkt in respectievelijk de witte Zilavka- en de rode Vranacwijn. Ver der verbouwt men gebruikelijke druiven- rassen als Cabernet Sauvignon, Merlot en Pinot Noir voor de rode wijnen en de Ries ling, Sauvignon Blanc en de Chardonnay voor de witte wijnen. Ordanovski, in het dagelijks leven lood gieter, beschouwt zijn promotieactivitei ten nu nog als een hobby die hij hoopt uit te bouwen tot een volwaardige betrekking. Momenteel beperken zijn werkzaamhe den zich tot het op kleine schaal bezoeken van horecagelegenheden, het organiseren van wijnproeverijen en de verspreiding van de wijnen in familiekring. „Er zijn al enige successen te melden. En kele restaurants en hotels in Nederland schenken onze wijnen, terwi j 1 een landelij- ke supermarktketen onze producten even eens in de schappen heeft staan"aldus Or danovski. Hij verwacht op termijn ook een afzetmarkt aan te boren voor andere typi sche Macedonische delicatessen. door Michelle Koek GOES - Dat agrariërs steeds meer moeite hebben om hun hoofd boven water te houden is een publiek geheim. Nevenacti viteiten als mini-campings en biologisch boeren zijn slechts voor een beperkte groep wegge legd. Om het toekomstperspec tief voor de overige boerenbe drijven een impuls te geven, hebben het Zeeuws Agrarisch Jongeren Kontakt, DLV Advies groep en Accon Accountants en Adviseurs woensdag een ver bond gesloten. De partijen wil len samenwerkingsverbanden tussen agrariërs bevorderen. „De mogelijkheden zijn zeer di vers", vertelt C. Helmenbach, secretaris van het Zeeuws Agra risch Jongeren Kontakt. „Het samenwerkingsverband kan variëren van het gezamenlijk inkopen van zaai- en pootgoed of machines tot het samen ex ploiteren van grond. Op die ma nier kunnen ondernemers opti maal gebruik maken van eikaars kwaliteiten en ontstaat een kostprijsverlaging." DVL Adviesgroep uit Wageningen zal bij een dergelijk initiatief advies uitbrengen over de haal baarheid van een samenwerk kingsverband. Accon Accoun tants en Adviseurs uit Goes bekijkt de juridische kant van de zaak. Het Zeeuws Agrarisch Jongeren Kontakt zal zich voor al richten op voorlichting voél de eigen achterban, maar ook voor alle andere agrariërs in Zeeland. Het idee voor samen werking is niet nieuw. „Agrari ërs hebben dergelijke initiatie ven al eerder zelf opgepakt. Vaak liepen deze projecten spaak omdat er van tevoren geen goede afspraken werden gemaakt tussen de partijen", al dus Helmenbach. „Door een fo rum op te richten waar deze za^ ken wel vooraf goed worden bekeken, hopen we gemiste kansen alsnog voor elkaar te krijgen", vult directeur J. van der Wekken van DLV Advies groep aan. „En met deze drie disciplines, moet dat zeker gaan lukken", vindt P. Feijtel, direc teur Accon. Het is de bedoeling dat boeren zelf ideeën gaan aan dragen waarmee het driemans team aan de slag gaat. In januan krijgen alle Zeeuwse boeren een brief waarin het project, dat de naam Kiezen voor de Toekomst heeft gekregen, uitgebreid wordt uitgelegd. door Niels Juist DEN HAAG - Een 40-jarige vrouw uit Scharendijke, die tij dens een kroeggevecht een man een snijwond zou hebben toege bracht, is gisteren door het ge rechtshof in Den Haag veroor deeld tot 100 uur werkstraf, waarvan 62 voorwaardelijk. Daarnaast besliste het hof dat de vrouw de 3200 gulden scha devergoeding die ze van de poli tierechter aan het slachtoffer moest uitkeren, niet hoeft te be talen. Ook werkstraf was lager dan de 100 uur dienstverlening en drie maanden voorwaarde lijk die de politierechter in Mid delburg haar oorspronkelijk had opgelegd. Op 29 januari van dit jaar was de vrouw betrokken bij een vechtpartij in het Scha- rendijkse café de Zondebok. Buiten de kroeg zou ze daarbij een man met een mes boven zijn oog verwond hebben. Maar vol gens haar advocaat, mr. P. de Jonge, was er afgezien van het slachtoffer, geen enkele getuige die de vrouw had zien steken Hij vroeg twee weken geleden op de zitting om vrijspraak. Het hof achtte het feit weliswaar be wezen, maar oordeelde milder dan de politierechter. GOES - Een bedrijfspand aan de Van Doornestraat in Goes is in de nacht van dinsdag op woensdag het doelwit geworden van inbrekers. Zij doorzochten het kantoor en namen waarde bonnen en geld mee, met een waarde van duizenden guldens, door Ernst Jan Rozendaal MIDDELBURG - De Hervorm de Kerk van Gapinge heeft een uitstekende akoestiek voor de fortepiano. De Middelburgse pianist Leen de Broekert is dan ook zeer ingenomen met de ge luidskwaliteit van zijn nieuwe cd met composities van Joseph Haydn (1732-1809). Het is zijn derde cd voor het Middelburgse platenlabel Zefir, dat is opge richt door geluidstechnicus Jakko van der Heijden. De Broekert. „De fortepiano, zeg maar de piano uit de tijd van Haydn, heeft een boventoonrij- ke, heel heldere klank. In een te kleine ruimte slaan de hoge to nen dood. Daarom is voor een goede opnamekwaliteit gezocht naar een klein kerkje. Die moest niet gevuld zitten met mensen, want dan wordt de klank weer te veel geabsorbeerd. Zoals we het nu hebben gedaan, was het precies goed." De sonates van Haydn horen op een fortepiano te worden uitge voerd, vindt De Broekert. Slechts een enkeling komt er op een hedendaagse piano mee weg. „Voor dit soort muziek is de fortepiano het passende in strument. De muziek van Haydn staat vol articulatiete kens, het verschil tussen gebon den en korte noten is belangrijk. Dat kun je alleen fatsoenlijk spelen op een instrument uit die tijd. Op een gewone piano klinkt zijn muziek te stroperig, te glo baal, als een taal waarvan je de medeklinkers niet uitspreekt. Dan worden de woorden onher kenbaar. Er zijn een paar pia- VLISSINGEN - De kunstuitle nen in Vlissingen en Middelburg houden een expositie over toe gepaste kunst. In beide kunstuitlenen wordt een specialisatie van een be paalde techniek tentoongesteld en te koop aangeboden. Zo zijn in Middelburg glasobjecten te zien van onder anderen Bernard Heessen, Yvon Trossel en Iris en Olaf Steevens. In de kunstuit leen Vlissingen is een expositie van sieraden gemaakt door Ine ke Otte, Nelly van Nieuwen- huijzen en Karla Kaper. De kunstuitlenen zijn rond de feestdagen gesloten. nisten die het als hun missie zien de muziek van Haydn toch op een piano uit te voeren. Alfred Brendel doet dat, gewoon om dat hij de muziek zo goed vindt. Het lukt hem aardig. Sviatoslav Richter speelt ook Haydn, maar verder gebeurt het nauwelijks op een hedendaagse piano." Volgens De Broekert worden de pianosonates van Haydn sowie so ondergewaardeerd vergele ken met die van Mozart en Beet hoven. „Over Haydn wordt altijd wat denigrerend gesproken, terwijl hij van die drie de invloedrijkste was. Beethoven is zijn leerling geweest. Maar hij heeft zoveel muziek geschreven, dat nog maar een fractie tot leven wordt gebracht. Vergeleken met Mo zart en Beethoven is het Haydn- repertoire dat wordt uitgevoerd betrekkelijk klein. Van de ande re twee wordt vrijwel alles gere geld gespeeld." Redenen Dat is een van de redenen dat De Broekert een aantal stukken van Haydn op cd heeft gezet, hoewel hij toegeeft dat enkele ervan wel bekend zijn. Van de meer dan zestig sonates die Haydn heeft geschreven, staan er drie in mineur. Daarvan heeft De Broekert er twee uitgekozen. Verder heeft hij twee stukken uitgevoerd die Haydn heeft ge schreven voor Maria Anna Sa bine von Genzinger, de vrouw van zijn leven. Drie losse stuk ken completeren het album. Hoewel de volgorde bijna chro nologisch is, heeft De Broekert daarop niet gelet. „Ik heb de volgorde samengesteld als bij een concert. Je moet de cd van begin tot eind kunnen luisteren, majeur en mineur, vrolijk en droef zeg maar, moeten elkaar afwisselen." Geschiedenis De Middelburgse pianist vindt het waardevol als over de ont staansgeschiedenis van een compositie veel bekend is, zoals bij de stukken over Maria von Genzinger. „Als je weet dat het Andante con Variazioni een soort requiem is voor die vrouw, speel je het anders. Als Haydn zelf schrijft dat een compositie rijk is aan diepe gevoelens weet je als pianist dat je het zo moet spelen. Dan hoef je niet bang te zijn dat het te veel is, dan mag je het gewoon niet oppervlakkig spelen. Van veel werken weten we trouwens niets. Van zijn eer ste twintig sonates is niet eens zeker dat ze door Haydn zijn ge schreven." De aantrekkelijkheid van Haydns muziek ligt in het on verwachte en humoristische ka rakter, meent De- Broekert. „Anders dan Mozart en Beetho ven was hij zelf geen pianovir tuoos dus onhandige grepen tref je bij hem zelden aan. De moei lijkheid zit niet in de noten, maar in de stijl. Zijn werk is ge varieerd genoeg om een hele cd mee te vullen, al moet ik erbij zeggen dat dat commercieel ook aantrekkelijker is. De winkelier kan hem onder het bordje Haydn wegzetten. Daarom staat de naam van de componist groter op de hoes dan de naam van de pianist. Bij iemand als Horowitz is dat andersom, maar De Broekert heeft geen eigen vakje in de platenwinkel." Cd: Haydn, Leen de Broekert, forte piano, Zefir Middelburg, ZEF9603. (Advertentie) Dit superplatte staaltje Zwitserse horlogemakerskunst is verkrijgbaar bij onderstaande juweliers. Goes/Oostburg/Middelburg. Juwelier 't Goudoppertje 's-Gravenpolder, Juwelier Walhout. 's Gravenstraat 47a Sas van Gent, Juwelier de Bokx-Wijttels. Stationsstraat 17 Ter neuzen, Juwelier Wijffels, Noordstraat 103 Vlissingen. Juwelier van Boven, Walstraat 90 La Sfera Armoniosa: Xenia Meijer (1) Mike Fentross en Paulina van Laarhoven (het vierde lid van het ensemble, Adrian Rodriguez Van der Spoel, staat niet op de foto). foto Caroline Martinot door Kees Cijsouw GAPINGE - Een kerst verras sing uit Gapinge: zo mag je de uitgave wel omschrijven van een cd, vol instrumentale en vocale vroege muziek uit Spanje, Portugal en, in het verlengde daarvan, uit Mexi co en Peru. Gapinge en Zuid- Europa, dat lijkt niet een voor de hand liggende combinatie. De cd van het ensemble La Sfera Armoniosa verbindt de twee echter. In september namen produ cent Zefir uit Middelburg en het ensemble in het Gapingse kerkje vierentwintig dansen, instrumentale stukken en (geestelijke) liederen op Er moet tijdens de sessies in die gewijde ruimte een gloedvolle zuidelijke bries zijn opgesto ken. In alle 66 minuten die de cd duurt, komt een aansteke lijk plezier in het musiceren je tegemoet. En wat ook niet is te missen: de heldere, stereoge- nieke registratie bestempelt de kerk van Gapinge tot een voortreffelijk opname-oord. De in teksten en illustraties fraai verzorgde uitgave brengt muziek samen, waar van de helft door onbekend gebleven componisten is ge schreven en die voor de andere helft komt van de gitaristen- /componisten Gaspar Sanz en Santiago de Murcia, de gam- bist Diego Ortiz en voorts van Juan dell Enzina en Luis de Navarra. Zo ontstond een staalkaart van Zuid-Europe- se muziek voor klein ensemble uit de periode van de zestien de tot de achttiende eeuw. Van diverse werkjes zijn de manuscripten in Peru en Mexico gevonden. De authen- citeit van de uitvoeringen wordt mede geschraagd door het gebruik van oude instru menten, Mezzosopraan Xenia Meijer, Paulina van Laarho ven (viola da gamba en renais- sancegitaar), Adrian Rodri guez Van der Spoel (slagwerk en renaissancegitaar) en Mike Fentross (tiorba, vihuela da mano en gitaren) laten je zon der inzinking van de ene aan stekelijke muziek in de andere vallen. Ze hebben daarbij hun pro gramma geraffineerd gemixt: het boeit van de eerste tot de laatste minuut, met wat mij betreft als glansnummers de anonieme Folias (het langste en meest karakterstieke stuk op de cd), de Fandango van De Murcia, de geestdriftige Dan- za de las Hachas, de twee Re- cercada voor gamba en de op kerst geïnspireerde vocale bij dragen. Jammer alleen dat de apart geleverde, verhelderen de toelichting niet in het boekje met de liedteksten werd opgenomen. La Sfera Armoniosa met de cd Senhora del Mundo, ZEF9604, 66 minuten. MIDDELBURG, Stadsschouwburg Ellis, familievoorstelling door scho lieren van het Nehalenma-college. Kostuums o.l.v. Marnie Glansdorp, decor van o.l.v. Hans Zuidema en Bas van Damme. Choreografie van Barbara Stommel, muziek van Leo Dreessen. Regie: Hans Boon door Willem Nijssen De scholen van tegenwoordig zijn niet meer de scholen van vroeger. Ze moeten zich meer en meer profileren, allerlei dingen worden professioneler. Niet altijd winst waarschijnlijk, maar sommige ontwikkelingen zijn toch wel interessant. Zo timmert het Nehalennia-colle- ge al een paar jaar aan de weg met grote (school)toneelvoor- stellingen, die nu ook 'gewoon' in het seizoenaanbod van de Stadsschouwburg zijn opgeno men. Weliswaar nog voor een schappelijk prijsje, maar er is reden genoeg om eens te zien wat het publiek dan wordt ge boden. Professioneel is ook het tover woord voor 'Ellis', de productie van dit jaar. (Eens in de twee jaar zo'n grootschalige presta tie, dat is de doelstelling.) 'Ellis' is een vrije bewerking van 'Alice in Wonderland', een soort to taal-productie van toneel, dans en muziek. Alice, die nu dus El- lis heet, is niet meer het kleine meisj e uit het boek maar een pu ber van 15,16 jaar. Het extrava gante van het verhaal zit nu minder in het sprookjesachtige, maar nog altijd wel in het tove naar-magische en sommige pas sages -zoals het bezoek aan het spiegelhotel- zijn nog altijd heel herkenbaar. Een puber is zich meer bewust van zichzelf, dus het zoeken naar zichzelf - ook al verborgen aanwezig in het ori gineel - kan hier wat meer bena drukt worden. En niet alleen het zoeken naar zichzelf, maar ook het zoeken naar De Ander. Het verhaal blijft in zijn vrije bewerking boeiend en bij vla gen behoudt het ook de geestige humor. Uiteindelijk is dat laat ste immers de essentie van 'Ali ce in Wonderland', en niet gemakkelijk van het boek te transplanteren naar het toneel. Behalve dat zijn er de exotische beelden, en op dat punt zijn er een paar mooie vondsten te zien in 'Ellis', bijvoorbeeld 'de zwar te dame' die beurtelings voor- en achteruit leeft. Tempo is een belangrijk facet van zo'n verhaal, dat het moet hebben van een snelle doorstro ming van de magie, die eigenlijk geen moment mag verflauwen. Dat tempo was niet in alle toneelscènes even sterk aanwe zig, maar werd steeds terugge wonnen door de dans. Op non descript maar lekker ritmische muziek heeft 'Ellis' tussen de verschillende losstaande scènes namelijk een aantal fraaie cho reografieën, strak uitgewerkt en door de groep jeugdige dan sers bijna-professioneel uitge voerd. Aantrekkelijk om naar te kijken, ook qua kostumering,en wervelend genoeg om het tempo er goed in te houden. De vormgeving en het spel van deze jonge 'acteurs' herinneren nauwelijks meer aan wat vroe ger zo typisch 'scholierentoneel' genoemd kon worden. Goed verstaanbaar, trefzeker van gebaar en in de belangrijkste rollen ook sterk qua psychologi sche invulling van de persona ges. Voeg daar nog het inventieve decor bij en de snelle changementen, en je hebt een voorstelling die onvermijdelijk sporen blijft houden van een amateur-optreden maar die in derdaad 'professioneel' genoeg is om met openbare optredens naar buiten te komen. Voor een willekeurige buitenstaander - waar ik mezelf gemakshalve maar even toe reken - kan de dy namiek van zo'n jongeren-pro ductie bovendien iets heel ver frissends hebben. Ellis is vanaf vandaag, donderdag, tot en met zaterdag nog te zien in de Stadsschouwburg te Middelburg. KLOOSTERZANDE - Het vo caal ensemble La Chorale ver zorgt zaterdag 23 december een kerstconcert in de Nederlands hervormde kerk in Klooster zande. Het ensemble onder leiding van gastdirigent Arie Karreman be staat uit twee sopranen, twee al ten, één tenor en twee bassen. Op het programma staan wer ken van onder meer Bach, Ber lioz en Eccard. De begeleiding op dwarsfluit komt van Karin Basting en Marylka Zwiebel- Klaeysen. Sopraan Bertha Kaasschieter van La Chorale brengt ook enkele solowerken ten gehore. Zij wordt hierbij be geleid door Arie Karreman. Het concert begint om 20.00 uur.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2000 | | pagina 50