Alternatief veevoer biedt kansen
PZC
Kanaalzone klaar voor kassen
Familie wikt over lot molen Baarland
Weggelopen hond
bijt schapen dood
in wei Kamperland
Maritiem Museum
wordt spannend en
interactief ingericht
Provinciale Staten zijn gebaat bij een eigen kleine adviesdienst
Goese Markt wordt
sprookjesachtig bos
16
Akkerbouwer kan profiteren van verbod op gebruik diermeel
Kerst in de
Schaapskooi
Natuurtocht met
de boswachter
Prestatieloop
GroenLinks vraagt extraatje
voor Vlissingse asielzoekers
VVV peilt animo voor
netwerk ruiterroutes
sbw
dinsdag 19 december 2000
door Harmen van der Werf
DEN HAAG - Akkerbouwers
kunnen profiteren van de BSE-
crisis, als de diervoerderprijzen
fors stijgen en hoog blijven. Het
telen van voedererwten en -bo
nen kan dan weer een interes
sante bezigheid worden, ver
wacht econoom C. de Bont van
het Landbouw Economisch In
stituut (LEI).
De teelt van voedererwten en -
bonen is tien jaar geleden vrij
wel verdwenen in Nederland.
Het was niet meer lucratief, om
dat andere diervoerders (dier-
HEINKENSZAND - In de
Schaapskooi bij Heinkenszand
wordt donderdag 21 december
een Zeeuwse kerstavond gehou
den. Bertus Limonard vertelt
het kerstevangelie en de kerst-
droom. Het dwarsfluitensemble
van de Zeeuwse Muziekschool
speelt muziek. Aanvang: 20 uur.
OOSTKAPELLE - Staatsbos
beheer en het Zeeuws Biolo
gisch Museum houden op 27 de
cember de natuurwandeling
'Met de boswachter op pad'. Een
boswachter van Staatsbosbe
heer neemt vanaf 14.00 uur
wandelaars mee naar het na
tuurgebied De Manteling in
Oostkapelle. De tocht duurt on
geveer anderhalf uur en begint
bij het museum, waar vooraf
aanmelden noodzakelijk is.
AAGTEKERKE - Motorclub De
Pekelinge uit Aagtekerke houdt
op zaterdag 30 december een
prestatieloop. Er zijn twee rou
tes: één van zeven kilometer en
één van dertien kilometer lang.
Inschrijving, start en finish zijn
bij hotel Kodde in de Burge
meester Bosselaarstraat te Aag
tekerke. Inschrijven kan tussen
12.45 en 13.45 uur, een kwartier
later begint de wedstrijd.
meel, sojabonen uit de Verenig
de Staten en Canada) de oude
gewassen verdrongen en er nau
welijks Europese subsidie voor
werd gegeven.
Met de BSE-crisis in de Europe
se Unie en het daaruit voort
vloeiende verbod op het gebruik
van diermeel kan dat verande
ren, al zal dat wellicht het ko
mend seizoen nog niet leiden tot
een herleving van de teelt van
De romp aan de Zuidpolderdijk in Baarland.
foto DirkJan Gjeltema
door Mieke van der Jaqt
BAARLAND - De familie Ver
beek, eigenaar van de molen
romp aan de Zuidpolderdijk in
Baarland, mag zelf weten wat er
met het overblijfsel van de
molen gebeurt. Het Borselse
college geeft in principe toe
stemming voor sloop. Of dat zal
gebeuren hangt af van de plan
nen van de familie Verbeek.
De familie bekijkt nog of de
romp wind- en waterdicht kan
worden gemaakt. Conservering
dus in de bestaande toestand.
De overblijfselen van de stel
lingmolen aan de Zuidpolder
dijk hebben geen monumentale
status. De familie Verbeek heeft
wel eens het plan gehad om de
molen op te knappen en er een
woning in te maken, maar dat
plan ketste af op het gemeente
lijk beleid over nieuwe wonin
gen in het buitengebied. Het in
de oorspronkelijke staat terug
brengen van de molen kost mil
joenen.
Hoe oud de gemetselde stelling
molen precies is, is niet na te
gaan. I. Verbeek heeft wel kun
nen achterhalen dat het hele bo
venwerk in 1917 is uitgebrand.
„Een korenmolen wordt het
nooit meer, maar de romp heeft
nog wel gevoelswaarde voor de
mensen in de omgeving. Er heb
ben bij de bevrijding Schotten
in gezeten en het gebouw is wel
vaker als schuilplaats ge
bruikt."
De familie Verbeek laat het van
de kosten afhangen wat er met
de romp moet gebeuren. De
vloeren zijn helemaal rot en
wellicht moet de romp voor de
veiligheid wat lager worden ge
maakt. Sloop komt, volgens I.
Verbeek, pas in zicht als de romp
niet voor een aanvaardbaar be
drag een doelmatige functie kan
krijgen. „Opslag en misschien
een klein logeerkamertje, of zo."
bonen en erwten. „Akkerbou
wers zullen eerst de kat uit de
boom kijken", is de veronder
stelling van LEI-econoom De
Bont. „De hamvraag is hoe de
prijzen van diervoer zich zullen
ontwikkelen."
Een forse prijsstijging is nodig
om de teelt van voederbonen- en
erwten weer aantrekkelijk te
maken. Alleen dan zullen ak
kerbouwers waarschijnlijk om
schakelen. Ze hebben er de
ruimte voor, aldus De Bont, en
de akkerbouw kan een nieuw,
enigszins rendabel gewas heel
goed gebruiken.
Dat blijkt wel uit de inkomsten -
cijfers voor dit seizoen, 2000-
2001. Vrijwel alle traditionele
gewassen, zoals wintertarwe,
zomergerst en aardappelen, le
veren niet voldoende op om uit
de kosten te komen. Het gevolg
is dat veel akkerbouwers moe
ten interen, per bedrijf gemid
deld 44.000 gulden. Het seizoen
2000-2001 wordt het slechtste
van de laatste tien jaar.
„En dan te bedenken", vertelde
De Bont, „dat het seizoen 1999-
2000 voor de akkerbouwsector
al slecht was. Ook toen moesten
akkerbouwbedrijven interen,
gemiddeld 30.000 gulden per
bedrijf." Het goede resultaat
van 1998-1999 (plus 53.100 gul
den) is daarmee helemaal ver
vlogen. Zowel hogere kosten
voor kunstmest en brandstof als
lagere kiloprijzen spelen de
boeren parten. Zo leveren con
sumptieaardappelen slechts 13
cent de kilo op.
Varkensboeren
Alle andere takken landbouw
dan de akkerbouw doen het dit
jaar juist beter, met voorop de
glastuinbouw en de varkens
houderij. Varkensboeren zijn
opgeklommen uit een diep dal,
in 1998-'99. In de glastuinbouw
hebben vooral de telers van
groenten goed gedraaid, wat
onder meer te danken is aan
slecht weer begin dit jaar in
Spanje.
In de fruitteelt is ook meer ver
diend dan in 1999. Het gezinsin
komen komt uit op gemiddeld
60.000 tot 75.000 gulden tegen
31.000 gulden vorig jaar, zo
meldt het LEI in de maandag
gepresenteerde jaarcijfers over
2000.
door Michelle Koek
KAMPERLAND - Wordt
Zeeuws-Vlaanderen al enige
tijd opgeschrikt door een scha
pen dodende wolf, ook in
Kamperland zijn de afgelopen
maand tot drie keer toe schapen
doodgebeten. Kamperlander
G. J. Clement verloor in de nacht
van zaterdag op zondag in één
klap drie drachtige schapen;
een vierde raakte zwaarge
wond. De vermoedelijke dader
is een weggelopen hond van een
nabijgelegen boerderij. Het dier
is al enige tijd zoek.
Clement is emotioneel. In de
nacht van zaterdag op zondag
verloor hij drie ooien. Eén raak
te zwaargewond, enkele andere
belandden in de sloot. De Kam-
penlander trof in zijn weide een
weerzinwekkend beeld aan. De
koppen van de dode schapen
waren kapot en aangevreten.
Ook het achterwerk was in alle
gevallen ernstig toegetakeld,
ingewanden lagen op het gras.
Het was niet de eerste keer dat
Clement zijn schapen opge
jaagd, gestresst of dood aantrof.
In de afgelopen maand heeft hij
twee keer eerder een dood
schaap in zijn weiland gevon
den. Clement is ten einde raad:
„Ik houdt mijn schapen voor de
liefhebberij en verzorg ze lief
devol. Nu ben ik elke keer bang
voor wat ik misschien aantref."
De eigenares van de vermiste
hond voelt zich vreselijk. „Sa
men hebben we de hele
omgeving afgezocht naar haar
hond", vertelt Clement. „We
hebben alle sloten afgestruind
om te kijken of het dier mis
schien verdronken is. Alle asiels
zijn afgebeld, maar de hond
blijft onvindbaar. Je kunt het
dier officieel nog niet beschul
digen, maar zolang hij niet ge
vonden is, kun je ook niets uit
sluiten."
Clement heeft zijn dieren enkele
malen op een ander stuk wei
land gezet. Daarnaast heeft hij
aangifte gedaan bij de politie
maar ook dat heeft nog niets op
geleverd. Het hongerige dier
weet de schapen telkens weer te
vinden.
De gezochte hond is zwart en
lijkt op een labrador, maar is het
nietWie weet waar de hond is of
waar hij zich schuilhoudt,
wordt verzocht aangifte te doen
bij de politie regio Zierikzee
(0111-414055). Clement: „We
hopen dat de hond snel wordt
gevonden, zodat we erachter
kunnen komen of hij ook werke
lijk de dader is. Daarna kunnen
mijn vrouw en ik wellicht iets
rustiger door het leven."
door Edith Ramakers
VLISSINGEN - De fractie van
GroenLinks Vlissingen stelt
voor om alle 286 asielzoekers in
Vlissingen aan het begin van het
nieuwe jaar vijftig gulden te ge-
„We weten dat het Centraal Or
gaan Opvang Asielzoekers
(COA) verantwoordelijk voor
hen is, maar zij zijn wel in Vlis
singen. Dan kunnen we, nu het
goed gaat, eens iets extra's
doen", zegt A. Soplantila.
GroenLinks dient daarvoor in
de raadsvergadering van don
derdag een motie in. Zij rekent
voor dat het totaal bedrag van
ruim 14.000 gulden gedekt kan
worden uit de 'post onvoorziene
uitgaven.' In Hotel Dix zijn mo
menteel honderd mensen. „Ik
weet dat volwassenen 86 gulden
per week van het COA krijgen.
Kinderen tussen 12 tot 17 jaar
krijgen 25 gulden en jongeren 16
gulden. Met die vijftig gulden
extra geef je ze even lucht in de
ze tijd." In de Meindert Hobbe-
ma wonen binnenkort honderd
personen (momenteel nog 77).
De 86 overige asielzoekers wo
nen verspreid in Vlissingen.
GroenLinks vraagt speciale
aandacht voor de mensen die
'het heel karig hebben'.
door Edith Ramakers
VLISSINGEN - De zee en de
grens van water en land vormen
de rode draad voor het nieuwe
Maritiem Museum Zeeland dat
in februari 2002 aan de Nieu-
wendijk in Vlissingen opengaat.
Alles draait om het water in
Zeeland. Daarvan is de Wester-
schelde het levende bewijs,
want die vormt de belangrijkste
vaarweg van Zeeland. Op deze
basisgedachte steunt de inrich
ting van het toekomstige
Lampsinshuis/Maritiem Muse
um Zeeland.
Het Werk, de Glorie en het
Avontuur in Zeeland zijn alle
afgeleiden van het Water. Rond
deze vier afdelingen (water, glo
rie, avontuur en werk) vertelt
het museum het verhaal van
Zeeland. Het cultureel mari
tiem erfgoed wordt spannend en
interactief aangeboden. Dat be
looft directeur Wilbert Weber.
Hij heeft met het Amsterdamse
bureau Helder en Extravert het
concept-inrichtingsplan sa
mengesteld. „Voorbeeldje: wij
lichten voor het onderdeel Werk
alle aan het water gerelateerde
beroepen eruit om de Zeeuwse
historie te vertellen. Loodsen,
scheepsbouwers, matrozen, een
kok of stuurman doen hun ver
haal. Maar ook krijgen het red
dingswezen en natuurlijk de
visserij er een plaats. Aan de
hand van de Verenigde Oostin-
dische Compagnie en later de
marinewerf kunnen we de ont
wikkeling in de techniek van de
scheepsbouw aantonen."
Engeland
Vooral in de zone Werk zal de
bezoeker 'actief en zelfontdek-
kend zijn'. „Het bureau is nog
een aantal computerspelletjes
aan het uitdokteren. Het wordt
een museum zoals er geen ander
in Nederland is. In Engeland
wel, de Engelsen zijn goed in het
gebruik van multimedia om
kennis over te dragen."
In de afdeling Glorie schittert
de overdaad. Het draait om
macht, roem, geld en rijkdom. In
dat gedeelte krijgt de schatrijke
Vlissingse redersfamilie
Lampsins een rol. De Zeeuwse
handel en conflicten maakten
Zeeland tot een machtige pro
vincie van de Nederlanden. „De
afdeling Avontuur bezorgt de
apotheose. Daar beleef je een
avontuur met Zeeuwse, held
haftige ontdekkingsreizigers
aan boord van bijvoorbeeld een
VOC-schip, Of met Jacob Rog
geveen, de Middelburgse ont
dekkingsreiziger.
Expositie
Vanuit de torenkamer kan ten
slotte over de Westerschelde
uitgekeken worden. „Maar we
hebben nog meer", stelt Weber.
„In het museum komt nog een
zaal die bestemd is voor een wis
selende expositie en een ruimte
die ingericht wordt voor lezin
gen. Er komt een restaurant een
café met groot terras, een tuin,
een museumwinkel."
Weber verwacht de bezoekers
één tot twee uur vermaak en
educatie te kunnen aanbieden.
„Van de Nederlandse bevolking
gaat vijf tot tien procent naar
het museum. Dat zijn de zoge
noemde klassieke museumbe
zoekers. Wij mikken op mini
maal veertig procent. Daarom
zullen we een historisch muse
um maken dat een breder pu
bliek aanspreekt."
Hij hoopt de mensen te bereiken
die wel een kasteel aandoen,
maar die nooit de tijd nemen
voor een bezoek aan een muse
um. „Of mensen die bijvoor
beeld graag door een middel
eeuwse binnenstad wandelen,
maar die zelden naar een muse
um gaan. In Zeeland komen veel
toeristen, die op deze speelse
manier de geschiedenis van
Zeeland mee willen krijgen."
Aan alle technische voorwaarden voor de vestiging van glastuinbouw op de Axelse Vlakte is voldaan, het wachten is op geïnteres
seerde telers. foto Charles Strijd
door Lilian Dominicus
SLUISKIL - De komst van de
warmtekrachtcentrale bij Hy
dro Agri in Sluiskil vergroot de
kansen voor glastuinbouw in
de Kanaalzone aanzienlijk, zo
verwachten burgemeester
J. Lonink van Sas van Gent en
voorzitter van de Kring van
Werkgevers Kanaalzone, W.
Saman. De Terneuzense bur
gemeester R. Barbé zegt echter
zeker te weten dat die kassen
bij Sluiskil er komen, warmte
krachtcentrale of niet.
„Aan alle technische rand
voorwaarden is nu voldaan",
verklaart Lonink. „Er is COz
aanwezig, een volledig zuivere
uitstoot en er is een gebied
waar die kassen geplaatst
kunnen worden. Alles hangt
nu af van de animo van de
tuinders om naar hier te ko
men. Daarnaar is nu een
marktonderzoek gaande."
„De Axelse Vlakte had na
tuurlijk al een enorme poten
tie als kassengebied", reageert
Werkgeverskring-voorzitter
Saman. „Dit versterkt de posi
tie van de Kanaalzone alleen
maar. We hebben nog meer C02
en restwarmte van Hydro Ag
ri, daar moeten we iets mee
doen."
Voor burgemeester Barbé is de
vraag meer: hoe groot wordt
het gebied van de glastuin
bouw uiteindelijk? „Uit het
gesprek dat we onlangs had
den met Gedeputeerde Staten
is duidelijk gebleken, dat die
kassen er komen", zegt de bur
gemeester van Terneuzen. „We
dachten dat de restwarmte
van centrale noodzakelijk was
om het complex neer te mogen
zetten, maar Hydro Agri pro
duceert al zoveel restwarmte,
dat het sowieso al een milieu-
voox-deel oplevert. En afgezien
daarvan, levert het uiteraard
een enorm economisch voor
deel op."
Tunnel
Hij verwacht dat de Westlan
ders voldoende interesse zul
len hebben om naar Zeeuws-
Vlaanderen te verkassen. „Het
is tot nu toe een onbewezen
stelling dat de ligging van de
Kanaalzone te ver zou zijn
voor de tuinders. Het is straks
met die tunnel maar tien mi
nuten rijden van Lewedorp
(waar de Provincie een groot
schalig kassencomplex ge
pland heeft, red.) naar
Sluiskil. Je moet toekomstge
richt blijven denken."
Beide burgemeesters en de
voorzitter van de Werkgevers
kring maken zich nog niet
druk over de vraag, waar de
nieuwe glastuinbouwers van
daan zullen komen. Verlich
ting van de druk op de ruimte
in het Westland is niet de eer
ste prioriteit. Dat geldt wel
voor de locatie in Lewedorp,
daarvoor moet kassengrond
uit het Westland verdwijnen.
In totaal mag het aantal hecta
res glastuinbouwgebied niet
toenemen. Barbé gaf te kennen
dat voor hem dat in ieder geval
geen beweegreden was om
kassen naar de Axelse Vlakte
te halen. En Lonink suggereer
de: „Het marktsegment uit
België en Noord-Frankrijk
kan ook interessant zijn. Je
moet je dan wel afvragen of je
je grond beschikbaar wil stel
len voor vraag uit het buiten
land."
door Claudia Sondervan
MIDDELBURG - De ambtelijke staf
van de leden van Provinciale Staten
moet een kleine, onafhankelijke orga
nisatie blijven die los van Gedeputeer
de Staten adviseert.
Deze aanpak past in de vernieuwing
van het provinciebestuur, waarin GS
en de Staten meer eigen invalshoeken
houden. De commissie Algemeen Be
stuur sprak maandag vooral over twee
instrumenten die Provinciale Staten
een grotere onafhankelijkheid en poli
tieke daadkracht moeten brengen in
het nieuwe dualistische bestuurssys
teem; de rekeningcommissie waarin
Statenleden de uitgiften en de beleids-
resultaten van het provinciebestuur
ijken, en de uitgebreidere ambtelijke
ondersteuning voor Statenleden. Dit
gebruik kent het Zeeuws provincie-
stuur via een eigen verordening al tien
jaar, merkte gedeputeerde D. Bruinoo-
ge (PvdA, interne zaken) op, maar het
wordt nu door het Rijk formeel in wet
geving vastgelegd.
De rekeningcommissie moet een proef-
instituut vormen voor de later op te zet
ten Rekenkamer, vonden de commis
sieleden. ChristenUnie en SGP willen
geen voorzitter van buiten de Staten
voor de commissie. De overige partijen
zien een onafhankelijke, externe voor
zitter eventueel wel zitten, maar willen
die optie pas overwegen als ervaring
door Piet Kleemans
KERKWERVE - De WV
Schouwen-Duiveland gaat in
februari 2001, samen met een
werkgroep van Schouwse paar-
denhouders, op het eiland een
enquête houden onder maneges
en him klanten. Doel is op een
rijtje te krijgen hoeveel behoef
te er is aan een netwerk van rui
terroutes in de polders bij
Dreischor, Zonnemaire, Ou-
werkerk en Kerkwerve.
Dat maakten promotiemede
werker van de Schouwse WV
N. Sommen en VW-stagiair
A. Kamp maandagavond be
kend tijdens een mini-symposi
um van het Platform Platte
landsontwikkeling Schouwen-
Duiveland in Kerkwerve.
Paardrijden mag zich verheu
gen in een sterk stijgende popu
lariteit. Paardrijden past prima
in de nieuwe trend van de ge
zonde vakantie, met sportieve
activiteit, rust, ruimte en na
tuur.
Rust, ruimte en natuur is op
Schouwen ruim voorhanden,
alleen ontbreekt het aan goed
bewegwijzerde en veilige rui
terroutes. De WV wil meer dan
alleen ruiterroutes. Ze wil, om
schreef Sommen, een 'vernieu
wend product in de markt zet
ten'.
Dat product zou kunnen be
staan uit niet alleen ruiterroutes
maar ook stop-, voeder- en rust
plaatsen langs die routes. Een
dergelijke combinatie leent zich
voor - eventueel meerdaagse -
arrangementen.
Een andere optie is het op poten
zetten van tochten per huifkar
of paardentram langs de ruiter
routes en liefst ook door natuur
gebieden. Natuurgebied in spe
Plan Tureluur werd als te door
kruisen gebied genoemd, maar
de WV zou ook graag tochten
organiseren door het Dijkwater
bij Sirjansland.
Samenwerking is bij platte
landsvernieuwing het sleutel
woord. Alleen als alle neuzen in
dezelfde richting staan kan het
Schouwse platteland voor zo
wel toeristen en recreanten als
eigen inwoners en ondernemers
aantrekkelijk gemaakt en ge
houden worden, zo bleek tijdens
het mini-symposium.
De WV werkt hard aan het rui-
terroute-project, Agrarisch
Schouwen-Duiveland is druk
bezig met het in elkaar steken
van een Landbouw Ontwikke-
lings Plan (LOP) en het Bureau
voor Toerisme Zeeland steekt
veel tijd en energie in een pro
ject dat de werktitel 'bijzonder
verblijf op het platteland' mee
heeft gekregen. Daarmee wordt
gedoeld op het realiseren van
bijzondere vormen van onver-
nachtingsmogelijkheden, liefst
op typisch Schouwse leest ge
schoeid.
met de nieuwe rekencontrole is opge
daan. Daarmee wil GS beginnen met de
jaarrekening over 2000, dus de reke
ningcommissie kan dit voorjaar aan
het werk. Hoe het tweede instrument,
de uitgebreidere ambtelijke bijstand
voor Statenleden, eruit moet zien was
voor de commissie een uitgemaakte
zaak: zo sober en slank mogelijk.
bos. Willy van Meegen voegde
daar nog iets aan toe: vanaf de
eerste verdieping van de panden
grenzend aan de Markt, worden
de bomen in verschillende kleu
ren verlicht. In toepasselijke
kleuren. Zo zal Bolsoj de bomen
groen kleuren, de Postbank
blauwlicht schijnen en de Rabo
bank oranje licht uitstralen. Het
stadhuis wordt door spiegelbol
len kristalhelder verlicht.
De kerstbomen worden zoveel
mogelijk rondom de Markt ge
plaatst in verband met de weke
lijkse markt en de ijsbaan, die in
januari komt. De Stichting Pro
motie Goes laat een huifkar van
de Hollandsche Hoeve met de
kerstman op de bok vanaf de
Markt tochten maken. Het bij
zondere project wordt vrijdag
middag om 17.00 uur geopend
door wethouder C.R.M.M. Lins-
door Michelle Koek
GOES - De Grote Markt in Goes
verandert vrijdag 22 december
in een sprookjesachtig bos op
palen. Rondom de Markt wor
den vijftig grote kerstbomen op
palen van drie en vier meter
lang. Beeldend kunstenaars Ka
rin Keijzer en Willy van Meegen
uit Goes hebben het project be
dacht en beginnen woensdag, in
opdracht van de Stichting Pro
motie Goes, met de aanleg van
dit bijzondere bos.
Het idee ontstond twee maan
den geleden, tijdens een brain
stormsessie van de Stichting
Promotie Goes. Karin Keijzer,
ondermeer verantwoordelijk
voor de grasmat rondom de
Grote Kerk en de bijzondere
jurken in de etalage van C&A
afgelopen zomer, bedacht het
