PZC
Gember tegen zeeziekte
De Love Boat bestaat echt
33
Amerika Lijn werd America Line
Kaprun
Aruba
Campers
AutoSlaap
Noorwegen
Charter
zaterdag 16 december 2000
Na eerst nog met zeilschepen geva
ren te hebben, wordt de Rotterdam
het eerste stoomschip van de zojuist
opgeri chte N ederlandsch- Amerikaan-
sche Stoomvaart Maatschappij
(NASM). In 1872 heeft dit gecombi
neerde vracht/passagiersschip vijftien
dagen nodig voor de oversteek van Rot
terdam naar New York. Al in 1895
maakt de Rotterdam II een heuse zo-
mercruise van Rotterdam naar Kopen
hagen en terug. Een jaar later wordt de
NASM omgedoopt tot Holland Ameri
ka Lijn (HAL).
Rond de eeuwwisseling bereikt de
transatlantische scheepvaart een
hoogtepunt, en arriveren dagelijks
vijfduizend passagiers in New York.
Het zijn veel arme immigranten die een
nieuw bestaan willen opbouwen in de
Verenigde Staten.
Daarna eist de oorlog zijn tol. Terwijl in
1915 in de haven van Belfast de Staten
dam II wordt gebouwd, nemen Britse
troepen het schip in beslag. De Britten
hebben zojuist hun Lusitania verloren
en zoeken een nieuw legerschip. De
Statendam II wordt afgebouwd als
Justicia, en vergaat binnen een jaar.
In de jaren twintig komt het cruisen tot
bloei, vooral in het Caribisch gebied en
de Middellandse Zee. Maar de crisis in
de jaren dertig treft ook de HAL zwaar.
Alleen al in 1931 verliest de HAL 7,7
miljoen gulden. In 1938 komt de Nieuw
Amsterdam in de vaart, op dat moment
een van de meest luxueuze liners ter
wereld. Hoogtepunt is de eetzaal met
een plafond van Marokkaans leder,
Muranaglazen kroonluchters en ver
gulde pilaren. Veel filmsterren en ande
re beroemdheden verblijven aan boord.
In de Tweede Wereldoorlog gaan diver
se schepen verloren of worden ze ge
bruikt als troepen- of hospitaalschip.
Pas in oktober 1947 gaat de Nieuw Am
sterdam weer varen als luxe cruise
schip.
Geleidelijk verandert de Holland Ame
rika Lijn in Holland America Line. In
1970 verhuist het hoofdkwartier van
Rotterdam naar het Amerikaanse
Stamford. Langzaam maar zeker be
gint het cruisen weer populairder te
worden, en dat resulteert in de jaren
tachtig in de bouw van veel nieuwe
schepen. Zo komt in 1988 de Wester-
dam in de vaart, toentertijd het groot
ste passagiersschip ter wereld. De laat
ste jaren zijn de Zaandam, Volendam
en Amsterdam gebouwd. Voor 2005
volgen vijf nieuwe, nog grotere sche
pen.
Het Titanic-gevoel is al
om aanwezig. Of het nu
gaat om de reddingbootoefe
ning ('zwemvest aan, vrou
wen en kinderen eerst!het
strijkje in de salon, of de bre
de trappen en galerijen waar
heren in smoking en dames
in het lang flaneren. Cruisen
op de ms Amsterdam, het
nieuwste vlaggenschip van
de Holland America Line, is
een droom.
Inchecken in Fort Lauderdale
duurt vrij lang en verloopt
nogal rommelig. Hoe kan het
ook anders, met dertienhonderd
gasten die allemaal zo snel mo
gelijk aan boord willen. De kof
ferdragers zijn vrij agressief,
iets waar ze overal in het Cari
bisch gebied berucht om zijn.
Vaak willen ze voor twee meter
lopen een navenant aantal dol
lars vangen. Na het invullen van
een aantal douaneformulieren
wordt na geruime tijd wachten
een toegangspas voor het schip
uitgereikt, en een nummer. Dat
betekent opnieuw wachten in
de ongezellige hal, want de pas
sagiers worden slechts in hand
zame groepen aan boord gela
ten. Eindelijk is het dan zover.
Gauw de hut opzoeken waar de
koffer al is neergezet, en dan
naar het bovendek voor een glas
champagne. Het feest kan nu
écht beginnen.
Alle opgestapelde beetjes erger
nis vallen meteen weg als de ms
Amsterdam de haven van Fort
Lauderdale in Florida uitvaart.
Het is een graad of dertig, de zon
straalt aan de strakblauwe he
mel en een zachte zeebries zorgt
voor aangename verkoeling.
Met het wegglijden uit de haven
vervagen ook de beelden en ge
luiden van de grote stad, en
slaan rust en totale ontspanning
toe. Het niets-hoeft-alles-mag-
gevoel krijgt de overhand. Ken
ners hadden het al gezegd, crui
sen is de ideale manier om je een
tijdje in luxe te wentelen en he
lemaal tot jezelf te komen. Zelfs
het horloge kan naar de koffer
verbannen worden. Er ligt wel
iswaar dagelijks een vers pro
gramma in de hut dat de tijden
van ontbijt, lunch en diner ver
meldt, activiteiten, excursies en
openingstijden van winkels
noemt, maar dat geldt alleen
voor wie daar zin in heeft. De
hele dag luieren aan boord en 24
uur per etmaal gebruik maken
van roomservice kan ook. Zelfs
over geld hoef je je geen zorgen
te maken. Fooien zijn op de
HAL-schepen niet nodig, en be
talen aan boord doe je met plas
tic.
Veel ruimte
Hoewel op de ms Amsterdam of
ficieel plaats is voor bijna 1800
passagiers, worden er 'slechts'
een kleine veertienhonderd toe
gelaten. Daardoor is er relatief
veel x-uimte aan boord. Je vindt
de mensenmassa nauwelijks te
rug, alleen in het casino is het
dringen geblazen, en in de res-
taurants tijdens de twee di
nersessies.
Zoals alle luxe cruiseschepen
vaart ook de Amsterdam zo sta
biel mogelijk. Het is immers be
langrijk dat de gasten zich goed
voelen, zich vermaken en veel
De ms Amsterdam, het nieuwste vlaggenschip van de Holland America Line.
kunnen eten en drinken. De
ovexwloedig stromende drank
laat zich trouwens vrij gemak
kelijk camoufleren. Het valt na
melijk niet op als je een beetje
beschonken door de gangen
waggelt, want het schip deint
toch al continu. Vooral de eerste
dagen is dat voor verstokte
landrotten even wennen.
De Holland America Line is op
papier een volledig Amerikaan
se onderneming. Maar naar bui
ten toe oogt het juist heel Neder
lands. De kapitein en zijn staf
zijn Nederlanders, het bedie
nend personeel aan boord be
staat vooral uit Indonesiërs,
vanwege hun 'dienstbare instel
ling.' De meeste HAL-schepen
zijn ontworpen door de Neder
landse architect Frans Dinge-
mans, die ook voor de Amster
dam tekende.
De ms Amsterdam is vrij ingeto
gen ingericht, te meer omdat het
schip ook langere reizen maakt
en de opvarenden niet na een
week gek mogen worden en gil
lend overboord spiingen. Beige,
mahoniebruin en donkerblauw
zijn de basiskleuren. In de cen
trale hal prijkt een borstbeeld
van koningin Beatrix, aan de
muren en in de nissen zien we
veel Nederlandse kunstwerken.
Het meest opvallende ornament
is de negen meter hoge Astrola
bium-klok in het atrium, die
drie dekken beslaat. Ook bij
zonder zijn vier vergulde beel
den, afkomstig van de Nieuw
Amsterdam uit 1938. Openbare
ruimten hebben namen als
Rembrandtlounge en Javabar,
het rood-wit-blauw wappert op
de achtersteven, en roggebrood,
Goudse kaas en gemberkoek
ontbreken niet bij het ontbijt.
Gember schijnt overigens een
probaat middel tegen zeeziekte
te zijn, vandaar dat dit ingre
diënt veel gebruikt wordt in ge
rechten aan boord.
Bejaardenhuis
Al met al is het geen wonder dat
HAL-schepen zo geliefd zijn bij
Nederlanders, ook al bestaat 85
procent van de clientèle uit
Amerikanen. Toch vex-wacht de
HAL per jaar zeker duizend Ne
derlanders aan boord van de
Amsterdam. De gemiddelde
leeftijd zal ruim zestig jaar zijn.
Een varend bejaardenhuis wel
licht? Volgens Hans Klinge, di
recteur van Zeetours dat in Ne
derland HAL-cruises aanbiedt,
valt dat reuze mee. ,,Op de
weekcruises is de gemiddelde
leeftijd 45-65 jaar, op langere
cruises is het 55-plus. Er is ech
ter een groeiende groep jongere
tweeverdieners die een cruise
maakt om er even helemaal uit
te zijn." Het gaat goed met de
cruisemarkt.
„Cruisen heeft een duur imago,
maar dat hoeft niet. Wij hebben
bijvoorbeeld telkens een 'cmise
van de maand-aanbieding', zo
als een week cruisen in het Cari
bisch gebied voor circa twee
duizend gulden. Voor dat geld
kun je niet een week naar een
chic hotel. Immers, alle maaltij
den, entertainment en diverse
uitstapjes zijn bij ons inclusief.
Met dergelijke acties proberen
we 'beginners' over de streep te
trekken. Want de praktijk leert
dat wie eenmaal begint met
cruisen, meestal niet meer wil
stoppen."
Alice Plekkenpol
Kaprun's VW-directeur
Hans Wallner heeft na het
catastrofale ongeluk met de
bergtrein in deze Oostenrijkse
wintersportplaats vrijwel geen
afzeggingen gekregen. Dat
heeft, meldt hij in het reisvak
blad QEP, waarschijnlijk te ma
ken met het feit dat het om een
vervoersongeluk ging en niet
om een allesvernietigende lawi
ne.
Kaprun is erg geliefd bij de Ne
derlanders. Van de gemiddeld
450.000 overnachtingen gedu
rende een winterseizoen komt
zeker twintig procent uit Ne
derland. De Kitzsteinhornglet-
sjer is thans bereikbaar met een
8-persoons goondelbaan en een
4-persoons stoeltjeslift. Het on
derzoek naar de ramp en het
herstel van de tunnel zullen nog
maanden in beslag nemen. Kap
run telde vorig winterseizoen
rond 1,2 miljoen overnachtin
gen.
Aruba heeft voor de eerste
keer in het 500-jarig be
staan de milj oenste bezoeker bi-
nen een jaar mogen verwelko
men. De bezoekers worden per
vliegtuig en met een cruiseschip
aangevoerd. Per maand doen
meer dan 25 cruise schepen
Aruba aan. Vanuit Nederland is
het mogelijk om met KLM en
Martinair naar Aruba te vlie
gen. Sinds 10 december vliegt
ook Air ALM naar Aruba. Ver
reweg de meeste toeristen zijn
afkomstig uit de Verenigde Sta
ten. Daarna volgen Venezuela
en Colombia. Nederland staat
op de vierde plaats.
Met een aanbod van zestien
camperverhuurbedri j ven
in de nieuwe brochure is Travel
home in Nederland de grootste
aanbieder van campeiwakan-
ties in Amerika en Canada. Er
zijn bij elkaar ruim dertig opst
applaatsen. In de gids wordt per
camperverhuurbedrijf een
overzicht gegeven van de be
schikbare vloot, de uitrusting
van de camper, het aantal
slaapplaatsen en de kortingen
en speciale aanbiedingen. Ver
schillende verhuurders hante
ren het zogeheten flex-systeem:
hoe eerder de klant een camper
boekt hoe voordeliger men uit
De NS-reisdochter NS Tra
vel Group signaleert een
toenemende belangstelling voor
de AutoSlaap Expres als ver
voermiddel voor de groeiende
groep van motorrijders, fietsers
en wandelaars die van zwerfva-
kanties houden. Alle AutoSlaap
Expres reizen vertrekken van
uit 's-Hertogenbosch en eindi
gen in populaire zonbestem-
mingen in Frankrijk, Italië of
Oostenrijk. Het SunRail pro
gramma verbreedt het aanbod
van volledig verzorgde teinrei-
zen met de Zuid-Fi-anse bad
plaatsen Argelès sur Mer, Saint-
Raphaël, Fréjus, Antibes en
Cannes.
Varen doet hij al vanaf zijn
zeventiende, en de Holland
America Lijn is al ruim twintig
jaar zijn werkgever. Kapitein
Edward G. van Zaane kent het
klappen van de zweep. Hij heeft
nu de leiding over het nieuwste
vlaggenschip van de HAL, de ms
Amsterdam. Ontegenzeggelijk
een prachtig schip, maar de bes
te herinneringen bewaart hij
aan de oude ms Rotterdam.
„Niet alleen omdat het mijn eer
ste schip als kapitein was, maar
vooral vanwege de historie. Er
hebben beroemde mensen op
gevaren, onder anderen diverse
leden van het koninklijk huis."
Hoewel Van Zaane uiteraard re
gelmatig op de brug van het
schip is te vindenis dat niet zij n
primaire taak. „Een kapitein op
een cruiseschip heeft vooral een
sociale en representatieve func
tie. Zo dineer ik tijdens tien
daagse cruises drie keer met de
passagiers. De tafelgenoten
worden van tevoren geselec
teerd, meestal zijn het gasten uit
de suites of bekende persoon
lijkheden. Soms ontstaan uit die
ontmoetingen vriendschappen,
soms ook niet. Als je bijna voort
durend op zee bent, is het moei
lijk contacten te onderhouden.
Mede daarom beschouw ik de
scheepsbemanning vooral als
mijn familie."
Tot die scheepsbemanning be
hoort sinds een aantal jai-en zijn
geliefde, voormalig fotomodel
en Flodder-actrice Apollonia
van Ravestein. Apollonia had
carrière gemaakt in New York,
en leidde al vijf jaar lang een
paardenfokkerij in de Verenig
de Staten, toen ze op aanraden
van een kennis bij de HAL ging
werken. „Ik ben een nogal rus
teloos type, dus ik wilde graag
weer eens iets anders doen."
Aan boord leerde ze Edward van
Zaane kennen, de twee werden
verliefd en bevaren sindsdien
samen de wereldzeeën. Af en toe
verblijft het paar in Den Haag.
Van Zaane, Hagenaar van ge
boorte, en de uit Geldrop af
komstige Van Ravestein hebben
daar een woning waar ze twee
keer per jaar zes weken verblij
ven. „En zelfs dan zijn we nog
vaak op vakantie of op familie
bezoek", lichten ze toe.
Apollonia was altijd al gewend
veel te reizen, en ook het leven
op een schip bevalt haar goed.
„Inmiddels werk ik al een j aar of
vijf voor de HAL, en heb ik echte
zeebenen gekregen. Op de ms
Amsterdam verzorg ik rondlei
dingen langs de kunstwerken,
geef ik af en toe een lezing of
treed ik op als gastvrouw bij di
ners en ontvangsten."
Kapitein Edward van Zaane en voormalig fotomodel en Flodder-actrice Apollonia van Ravestein.
foto GPD
De ms Amsterdam is in Italië gebouwd en heeft 275 miljoen dol
lar gekost. Het schip meet 61.000 ton en is 238 meter lang. Aan
boord zijn 690 binnen- maar vooral buitenhutten, vijftig suites en
twee penthouses, met in totaal 1380 bedden. Er zijn geen stapelbed
den en elke hut heeft een eigen badkamer. Er zijn bijna 700 beman
ningsleden aan boord. Het schip is een varend luxe hotel met diverse
restaurants, cafés, disco, theater, internetcafé, casino, aparte loun
ge voor suitepassagiers, binnen- en buitenzwembad, en dat alles
verdeeld over tien dekken. De ms Amsterdam is 31 oktober begon
nen aan de maiden voyage, een tweeweekse cruise naar Costa Rica.
Een dergelijke reis kost compleet vanaf 5407 gulden. Bij de prijs zijn
onder meer de vliegreis, transfers en de hotelovernachtingen voor
en na de cruise inbegrepen. Wie uitsluitend de cruise boekt (dat
doen vooral Amerikanen) is minimaal 2995 gulden kwijt. In Neder
land worden de meeste HAL-cruises verkocht door Zeetours (tel.
010-2823800). Zeetoursreizigers uit Nederland vliegen met Mar
tinair naar Miami. Daar worden de passagiers van het vliegveld af
gehaald en begeleid door een Nederlandse hostess. Daarvoor is be
wust gekozen, omdat veel cruisegasten iets ouder zijn en soms niet
zo goed de engelse taal beheersen. HAL-schepen varen onder meer
in het Caribisch gebied, rond Alaska en Australië, naar Noorwegen,
in de Middellandse Zee, of maken maandenlange wereldreizen. In
het Caribisch gebied doen alle schepen van de Holland America Li
ne het Bahama-eiland Half Moon Cay aan.
De Nederlanders blijken
goed de weg hebben gevon
den naar Hemsedal, de meest
mondaine winterspoi*tplaats
van Nooi*wegen. De locale VW
meldt een toename van maar
liefst 75 procent. Het vreemde
lingenverkeer schrijft de stij
gende belangstelling vooral toe
aan de doelmatige investerin
gen die Hemsedal de laatste ja
ren heeft doorgevoerd.
Vanwege de speciale sfeer die er
heerst in de winter wordt Hems-
dedal ook wel het Chamonix
van het noorden genoemd. Het
dorp gonst net zo van de activi
teiten als de stad bij de Mont
Blanc. Hemsedal is er ook voor
gezinnen. Twee nieuwe kinder-
liften en een zogenaamd Trol
lenpark onderstrepen dat.
In 1996 introduceerde Oad als
eerste reisorganisatie in Ne
derland samen met Transavia
een charter op Nooi*wegen. Dit
winterseizoen vliegt de tour
operator weer zelfstandig, nu
met de Deense charter Cimber
Air. Elke zondag wordt gevlo
gen op de luchthaven Fagernes
in Valdres. Alle vluchten wor
den aangeboden inclusief de
tansfer naar de wintersport
plaats van bestemming.
Daarnaast behoren ook lijn-
dienstvluchten en autoreizen
tot het pakket van Oad Reizen.
