-OPRUIMING-
Zeeuws Museum is gebed zonder eind
13
Protest tegen afgrendelen visstek op eike ramp
goed voorbereid
Politie pakt inbrekers met ton aan buit
Auteur Kees Slager
bepleit monument
verdronken dorpen
Westerscheldevissers lijden schade door gesloten kabelgebied ZcclcHld is Ilict
Man komt om
bij aanrijding
Jongen geschopt
Politie pakt twee
Polen op voor
mensensmokkel
Telefoon
valt uit
door defect
ly DAMESMODE
zeeuwse almanak
Wijsheid
ZEEUWS-VLAANDEREN
zaterdag 9 december 2000
door Wout Bareman
TERNEUZEN - Westerschelde
vissers protesteren tegen het
visverbod dat hen wordt opge
legd in het kabelgebied in de Pas
van Terneuzen. Een half jaar
lang mochten ze daar niet vissen
omdat Delta Nutsbedrijven er
een kabel liet leggen. De vissers
gingen ervan uit dat ze na die
operatie weer op hun stek kon
den terugkeren. Maar het
Scheepvaartreglement voor de
Westerschelde staat dat niet toe.
Visser F. de Rooy van de Bou 1
uit Terneuzen diende eerder dit
jaar een schadeclaim in, omdat
hij maandenlang niet in het ge
bied voor de Braakmanhaven
mocht vissen. Zeker toen het
leggen van nieuwe kabels van
Delta maanden langer duurde
dan verwacht (een schip had
met z'n anker de nieuwe kabels
afgetrokken) was er bij de be
roepsvisser sprake van inkom
stenderving.
De Rooy: „Tot mijn verbazing
werd ik, toen die kabels er een
maal lagen, teruggefloten door
de verkeerspost Terneuzen en
door de politie te water. Die ver
telden me dat ik in overtreding
was omdat het kabelgebied,
Advertentie
HOE DENKT U OVER
DETOEKOMSTVAN DE
GOESE BINNENSTAD?
EEN FONTEIN
i OP DE MARKT?
V OVERDEKTE
- 1 WINKELSTRATEN?
W I OF EEN DIJK
VV VAN EEN IDEE?
KOM NAAR DE
hl IDEEËNMARKT
M 12 DECEMBER
I 1 16.00-20.00 uur
WESTWAL 45 GOES
(VOORMALIGE DRUKKERIJ EN
TOEKOMSTIGE LOKATIETHEATER)
waar je inderdaad niet mag vis
sen, was uitgebreid. Toen ik
Delta Nutsbedrijven daarover
belde, werd me gezegd dat ze
zelf geen problemen hadden
met het vissen in dat gebied. Wij
vissen met licht materiaal, dat
die kabels zeker geen kwaad
doet. Desondanks heeft de
scheepvaartdienst dat kabelge
bied uitgebreid. Terwijl het voor
ons sinds jaar en dag ontzettend
goede visgrond is."
Een woordvoerder van Rijks
waterstaat beaamt de uitbrei
ding van het 'verbodsgebied'.
„Het is volgens het scheep
vaartreglement nu eenmaal ver
boden om binnen tweehonderd
meter van die kabels te vissen.
Het gebruik van een anker en
vistuig zijn verboden omdat dat
risico's met zich mee brengt.
Tussen Dow Benelux en de over
kant liggen al heel wat kabels en
nu daar westelijk nog wat ka
bels zijn bijgekomen, is beslist
om het kabelgebied uit te brei
den."
De vissers kunnen, aan de hand
van het gegeven dat ze al tien
tallen jaren op die plek vissen,
aanspraak maken op 'verwor
ven rechten'. De Rooy: „M'n ad
vocaat is er al mee bezig!Rijks
waterstaat beslist dezer dagen
overigens ook over de eerder in
gediende schadeclaim.
KOUDEKERKE - Een 67-jari-
ge man uit de gemeente Veere is
donderdagavond in het zieken
huis overleden aan de gevolgen
van verwondingen die hij don
derdagochtend om tien uur op
liep bij een verkeersongeval in
Koudekerke.
De fietser werd op de kruising
van de Middelburgsestraat en
de Prinses Beatrixlaan in Kou
dekerke aangereden door een
vrachtauto, die werd bestuurd
door een 54-jarige man uit
Krabbendijke. Hoe het ongeluk
precies heeft kunnen gebeuren,
wordt nog onderzocht.
De politie in de Antwerpse voorstad Kapellen inventariseert de buit uit de Hulster drogisterij.
foto Albert Seghers
door Conny van Gremberghe
ANTWERPEN - De politie in de Ant
werpse voorstad Kapellen heeft in de
nacht van donderdag op vrij dag vier man
nen aangehouden, die worden verdacht
van een inbraak eerder die nacht in een
Etos-drogisterij in Hulst. Ze hadden voor
een ton aan drogisterijspullen bij zich.
De verdachten zijn een 19-, 20 en 24-jari-
ge man zonder vaste woon- of verblijf
plaats en een 31-jarige man uit de ge
meente Reimerswaal. De politie vond
goederen uit de Hulster winkel in hun au
to. De agenten moesten ook nog achter een
tweede auto aan. Die werd uiteindelijk
door Belgische en Nederlandse agenten
klemgereden bij Kruiningen. De wagen
werd bestuurd door een 19-jarige man
zonder vaste woon- of verblijfplaats, die
ook bij de inbraak betrokken was ge
weest. Ook in zijn auto werden goederen
uit de Hulster drogisterij aangetroffen.
Het ging hierbij vooral om sigaretten en
duurdere parfums met een totaalwaarde
van bijna 100.000 gulden. Ook werden er
spullen gevonden die gestolen waren bij
een inbraak bij in een Edah-filiaal. In
welke plaats kon de politie niet zeggen.
Het Openbaar Ministerie in Middelburg
zal de Belgische instanties vragen de
mannen die werden aangehouden in Ka
pellen, uit te leveren.
De politie is naar aanleiding van de aan
houdingen een onderzoek begonnen naar
de inbraken in het Zeeuws-Vlaamse
grensgebied. De politie verwacht op korte
termijn meer aanhoudingen te verrichten.
door Maurits Sep
MIDDELBURG - Zeeland mist
de veerkracht om adequaat te
reageren op onverwachte ram
pen. De hulpverlening is te star,
te hiërarchisch, en daardoor
niet voorbereid op verrassin
gen. Een ramp kan daardoor
grotere vormen aannemen en
veel ernstiger gevolgen hebben.
Volgens een studie van E. Ro-
ders pakt Zeeland calamiteiten
op een heel traditionele manier
aan. Autoriteiten en hulpverle
ners brengen in kaart waar zich
welke rampen kunnen voor
doen. Zij spreken af wie voor
welke reactie verantwoordelijk
is en houden strikt vast aan die
rolverdeling. Deze aanpak
schiet te kort in de huidige com
plexe samenleving, stelt Roders,
die werkt bij de directie brand
weer van het ministerie van
Binnenlandse Zaken.
De welvaart is verhoogd door
technologische en industriële
vooruitgang. Dat heeft de kans
op calamiteiten ook verhoogd.
Die worden bovendien minder
overzichtelijk. De overheden
blijven echter hangen in het be
heren van risico's. Zij beperken
zich tot maatregelen om onge
vallen te voorkomen of de kans
daarop ten minste zo klein mo
gelijk te houden.
Ze creëren zo een schijnveilig
heid, meent Roders. Rampen
zijn namelijk niet altijd te ver
mijden. Hij herinnert aan de Ti
tanic. Dat schip zou niet kunnen
zinken. Toen dat toch gebeurde,
bleken er te weinig reddings
sloepen te zijn.
Roders vindt het daarom beter
sommige risico's gewoon te ac
cepteren. Vervolgens moeten
overheden en hulpverleners wel
de veerkracht ontwikkelen om
rampen zo goed mogelijk op te
vangen.
Provincie en gemeenten be
schikken over rampenbestrij
dingsplannen. Daarin staat wie
wanneer wat moet doen. De er
varing heeft geleerd dat zich al
tijd situaties kunnen voordoen,
waarin het klakkeloos toepas
sen van zo'n rampenplan niet
voldoende is, schrijft Roders.
De hulpverleners kunnen in
zo'n geval niet goed reageren,
omdat ze vast zitten in hun rol
lenpatroon en de organisatie hi
ërarchisch is.
Kennis dient niet alleen aanwe
zig te zijn bij de leiding, maar bij
alle hulpverleners. Dat voor
komt dat langs lange lijnen ge
werkt moet worden en een ramp
ernstiger vormen aanneemt.
Bevoegdheden moeten ook
meer verspreid zijn door de or
ganisatie. Communicatie moet
meer gaan over inhoud en min
der over instructies.
Bovendien wordt volgens Ro
ders te weinig rekening gehou
den met bijkomende gevolgen.
De mens staat terecht centraal,
maar natuur en milieu en ook
het voor Zeeland belangrijke
toerisme krijgen onvoldoende
aandacht. Die secundaire ge
volgen kunnen veel ernstiger
zijn dan de directe gevolgen van
een ramp.
Roders heeft voor zijn studie in
het bijzonder gekeken naar de
Westerschelde, Walcheren en
Zuid-Beveland. Het onderzoek
is een afstudeerstudie voor een
mastersopleiding crisismana
gement. De provincie gaat het
rapport bespreken met de ze
ventien Zeeuwse burgemees
ters, de Stuurgroep Openbare
Veiligheid Zeeland en Provinci
ale Staten. Het is ook verstuurd
naar de naburige provincies in
Nederland en Vlaanderen.
GOES - Twee onbekend geble
ven jongens hebben vrijdag
middag rond één uur op de
Bergweg in Goes een 14-jarige
Goese jongen geschopt en gesla
gen. De twee trokken het slacht
offer eerste de pet van zijn hoofd
en sloegen hem daarna in het ge
zicht. Ook kreeg hij trappen in
zijn zij.
BRESKENS - De Zeeuws-
Vlaamse politie heeft donder-
middag twee Polen aangehou
den op verdenking van mensen
smokkel.
De twee mannen, 23 en 39 jaar
oud, zijn opgepakt omdat ze met
hun vrachtwagen een Albanees
gezin naar Nederland hebben
gesmokkeld. Het gezin - vader
(36), moeder (36) en vier kinde
ren in de leeftijd van 3 tot 8 jaar -
werd door agenten ontdekt toen
ze de truck verlieten bij de
jachthaven van Breskens. Het
gezin is vervolgens overge
bracht naar het opvangcentrum
voor asielzoekers in Rijsbergen.
De twee Polen zijn door de poli
tie in verzekering gesteld en zijn
vrijdag verhoord.
VLISSINGEN - Door een
kapotte hoofdzekering
van de KPN hebben men
sen in Cadzand en in Axel
vrijdagmiddag niet kun
nen bellen.
Ook het mobiele netwerk
gaf problemen. Van half
een tot half drie lagen
vierduizend vaste tele
foonverbindingen in Cad
zand eruit en zesduizend
vaste verbindingen in Ax
el. Doordat ook het mo
biele netwerk niet in orde
was, werden bellers met
een gsm omgeleid via an
dere mobiele netwerken.
Daardoor raakten die
overbelast.
Omstreeks half drie was
de hoofdzekering vervan
gen en waren de proble
men verholpen.
De perikelen rond het
Zeeuwse Museum zijn een
feuilleton zonder einde. Als
er niets wezenlijks veran
dert, is de ene aflevering niet
van de volgende te onder
scheiden.
door Ernst Jan Rozendaal
MIDDELBURG - De geschiede
nis lijkt zich te herhalen. Als in
februari 1989 bekend wordt dat
Ineke Spaander de nieuwe di
recteur is van het Zeeuws Muse
um, is haar voorganger al bijna
twee jaar weg. Officieel is I. L.
Szénéssy in oktober 1988 opge
stapt, maar vanaf april 1987
staat hij op non-actief. Aanlei
ding is een uitlating van de
toenmalige gedeputeerde van
cultuur, J. P. Boersma, die het
Zeeuws Museum 'gebrek aan
management' verwijt. WD-
statenlid J. G van Zwieten - in
middels zelf gedeputeerde -
spreekt zelfs van 'wanbeleid'.
„Ik kom hier niet in een gespreid
bedje", zegt Spaander bij haar
aantreden. „Maar dat is juist de
uitdaging." Ze geeft aan vooral
plannen te hebben op het gebied
van de hedendaagse kunst. In
1991 krijgt ze daarvoor extra
budget van de provincie. „De
integratie van hedendaagse
beeldende kunst in het museum
was voorwaarde voor mijn
komst", zegt ze dan. Het heeft
haar verbaasd dat sinds het ver
trek van de eerste directeur Piet
van Daalen, in 1985, zo weinig
werk van jonge Zeeuwse kun
stenaars in het museum is terug
te vinden. Inmiddels is een veel
gehoorde klacht dat het Zeeuws
Museum juist niets doet aan de
presentatie van actuele Zeeuw
se kunst.
Maar het heeft Spaander dan
ook niet meegezeten. Vanaf de
cember 1991 vraagt ze om meer
geld. Als niet wordt geïnves
teerd in het Zeeuws Museum
zakt de instelling terug naar het
(Advertentie)
WALSTRAAT 199 VLISSINGEN
Het Zeeuws Museum in Middelburg.
niveau van een stoffige oud
heidkamer, heet het in een be
leidsplan dat die maand wordt
gepresenteerd. Een jaar later
blijkt de subsidiestijging zo mi
nimaal dat het Zeeuws Museum
zich genoodzaakt ziet drastisch
te snijden in het aantal tentoon-
stellingen: van tien per'jaar naar
drie. De druk op het personeel is
te groot en beheer, registratie en
conservering van de collectie
zijn niet te behappen.
Eind 1997 wordt in een nieuw
beleidsplan de noodklok geluid.
Critici omschrijven het museum
precies als dat waarvoor Spaan
der zes jaar eerder waarschuw
de, een stoffige oudheidkamer.
„Het lijkt wel of het Zeeuws
Museum nog niet op de elektri
citeit is aangesloten", vindt Lex
ter Braak, toen directeur van de
Vleeshal, inmiddels directeur
van het landelij ke Fonds voor de
Kunst, Vormgeving en Archi
tectuur. „De indruk die je krijgt
als je van buiten naar binnen
kijkt, is er overwegend een van
donkerte. Alsof lichtheid en
transparantie niet mogelijk zijn
en in plaats daaraan alleen
zwaarte, traagheid en onbe
weeglijkheid heersen."
Bij de politiek krijgt Spaander
nul op het rekest. „Hoewel de
provincie het laatste decennium
substantieel extra middelen ter
beschikking heeft gesteld, kan
er weinig verbetering in de ex
ploitatie van het museum wor
den geconstateerd", is het harde
oordeel van gedeputeerde
G. L. C. M. de Kok van cultuur
in het concept van zijn cultuur
nota Boven het maaiveld. „De
grootste problemen doen zich
voor bij collectiebeheer, de ge-
analyse
bouwen, personeel en financiën,
in feite bijna het gehele muse-
umbedrijf."
De positie van Spaander is dat
jaar al verzwakt door de aan
stelling van interim-manager J.
Lebon. Zijn taak is de zakelijke
kant van het management te
versterken. Als hij in augustus
1997 klaar is, laat hij een nieuw
hoofd bedrijfsvoering achter in
de persoon van C. Urru. Vervol
gens rolt het museum van inci
dent naar incident. Hoewel het
provinciebestuur op dat mo
ment duidelijk aangeeft niets te
voelen voor uitbreiding, presen
teert het Zeeuws Museum uitge
werkte plannen daarvoor van
kunstenaar Pieter Slagboom.
Een tactische blunder en boven
dien verspilling van de toch al
geringe financiën en energie.
Op 25 september 1998 roven een
moeder en haar zoon op klaar
lichte dag de enige Mondriaan
uit het Zeeuws Museum. De be
veiliging blijkt een lachertje.
In december 1999 komt als een
donderslag bij heldere hemel de
mededeling dat het Zeeuws Mu
seum voor ten minste een jaar de
deuren sluit, zodat de voormali
ge depots van het Rijksarchief
geschikt kunnen worden ge
maakt voor het Zeeuws Muse
um. Wethouder M. L. Strous
van Middelburg en gedeputeer
de De Kok zijn volledig verrast.
In april 2000, als het museum
tweeënhalve maand dicht is,
vragen Spaander en voorzitter
M. M. Steenbeek de provincie
ineens om 8,3 miljoen gulden
voor wat zij noemen de 'revitali-
foto Ruben Oreel
sering' van het Zeeuws Muse
um. Nu er toch verbouwd wordt
om de depots bij het museum te
betrekken, moet maar in één
keer een complete opknapbeurt
worden uitgevoerd. Opnieuw is
De Kok onaangenaam verrast.
Hij had het verzoek liever ge
zien voordat de deuren van het
museum dicht gingen.
Tot overmaat van ramp blijkt
het museum te vroeg gesloten.
Procedures van Monumenten
zorg vertragen de verbouwings
plannen, het aanpassen van de
depots valt duurder uit, en Pro
vinciale Staten willen een be
leidsplan, een bedrijfsplan en
een verbouwingsplan zien voor
dat ze toestemming geven voor
een subsidie van vier miljoen
gulden, nog niet de helft van de
gevraagde 8,3 miljoen.
Rond de gang van zaken hangt
een doordringende geur van
mismanagement, overigens niet
alleen door de directie van het
museum, maar evengoed door
het museumbestuur en door het
provinciebestuur. Toch lijkt het
erop dat slechts één iemand
moet bloeden. Zodat de geschie
denis weer van voor af aan kan
beginnen.
door Rinus Antonisse
VLISSINGEN - Er moet een
monument komen dat herinnert
aan de vele verdronken plaatsen
in Zeeland. Het kan het beste
onthuld worden in 2003, als her
dacht wordt dat vijftig jaar eer
der de watersnoodramp van
1953 plaatsvond. Deze sugges
tie deed schrijver Kees Slager
vrijdag in Vlissingen tijdens zijn
inleiding Geworteld in de Delta
voor de deelnemers aan het
symposium Delta inZicht.
Slager wees erop dat Zeeland
een lange rij verdronken dorpen
kent. Hij kwam voorlopig op een
totaal van 84, plus de stad Rei
merswaal.. „De namen moeten
gebeiteld worden in een monu
mentale steen op een gevoelige
plek. Opdat wij onze geschiede
nis niet vergeten."
De vele verdronken plaatsen
maken duidelijk dat de Zeeu
wen in het verleden heel vaak de
strijd tegen het water verloren.
Het verklaart volgens Slager
mede de angst en aversie tegen
het water, die even diep zitten
als de wortels van de bewoners.
„Ze zijn opgewekt en bevestigd
tijdens de vele stormvloeden die
het gebied teisterden. Hoe in
grijpend dat is geweest voor de
bevolking wordt duidelijk als je
weet hoeveel gemeenschappen
in de loop van de tijd zijn wegge
vaagd. Ik schrok van de lange
rij."
Het gaat om dorpen als Agger,
Avenkerke, Badickedorp, Bom-
menede, Borendamme, Bries-
kerke, Clauskinderen, Couwer-
ve, Duvenede, Emersweert,
Emilisse, Everinge, Hinkelinge,
Nieuwlande, Ouwelant, Ori-
sant, Saeftinghe, Valkenisse,
Weestdorp - kortom, meer dan
tachtig dorpen die verzwolgen
werden door het water. Slager:
„Voor wie de geschiedenis kent
is het niet vreemd dat in genera
ties eilandbewoners de angst
voor het water zich diep heeft
geworteld." Wanneer er over
ontpolderen wordt gepraat,
komt het verleden meteen weer
boven, ook nu het niet meer no
dig is, constateerde hij.
Omslag
Slager stelde dat er wel een om
slag in denken aan de gang is.
Steeds minder Zeeuwen keren
hun rug naar het water. Het be
tekent volgens hem dat het tijd
is te waarschuwen voor de aan
tastingen en bedreigingen van
het landschap in de Delta. „Kijk
naar de Westerschelde, waar
van het silhouet dankzij de
hoogbouw bij Vlissingen, Ter
neuzen en Breskens steeds meer
lijkt op dat van de totaal verpes
te Belgische Noordzeekust. Het
westelijk gebied is al verloren,
maar de rest van de zeearm is
nog redelijk intact. Ik vrees ech
ter het ergste." Hij verwees naar
het verstoorde panorama in het
Oosterscheldegebied, door ach
teloos rondgestrooide windmo
lens en recreatiedorpen. „Er is
een inflatie van het landschap
gaande die er voor zorgt dat zij
die ooit genietend op de dijk
stonden, dat landschap steeds
vaker geërgerd de rug toe ke-
Het verhaal van de wolf die
rondwaart en eenzijdig voed
sel nuttigt begint steeds boei
ender vormen aan te nemen.
De schapenkiller heeft nu al
een fanclub achter zich ge
kregen die het dier een hand
boven de kop houdt en nog
een lang leven toewenst.
Er zijn zelfs lieden die er niet
voor terugdeinzen berichten
te verspreiden als zou de wolf
er nog de poot in hebben ge
had dat de vijf potvissen die
Zeeland wilden aandoen
weer naar dieper vaarivater
werden verdreven.
De commotie lijkt zich voor
Zeeuws-Vlaanderen op te
lossen nu opmerkzame per
sonen hebben gezien dat het
beest bij Liefkenshoek de af
slag naar België heeft geno
men.
Een daad die van wijsheid
getuigt. Een Eurowolf staat
altijd nog hoger dan een
Zeeuwse leeuw.
Zeker en vast.