Filosofie Bijlmerbajes achterhaald
PZC
2000
Casper Hobbes
O
Tom Poes en het B ooroog
4
Veel denk- en ontwerpfouten bij te sluiten gevangeniscomplex Over-Amstel
het weer
recept
Avocado's met granaatappels
puzzel
W
12
zaterdag 9 december 2000
Zeeland: Anti-winters
De Bijlmerbajes gaat verhui
zen. De zes grauwe torens langs
de spoorlijn zijn niet langer
geschikt om gedetineerden ge
vangen te houden. Boeven in
hoogbouw blijken moeilijk te
bewaken. Een laatste rondgang
door het roemruchte doolhof
Bijlmerbajes.
doorCarine Neefjes
Bovenin de toren mijmeren
bewaarders over die 'goeie
ouwe tijd'. Marcel begint. „Weet
je nog toen die echte zware jon
gens met een wc-deur het raam
van hun cel eruit wipten en via
geknoopte lakens naar buiten
klommen? Op de Weespertrek-
vaart lag een speedboot klaar
waarna ze spoorloos verdwe
nen." Teamleider beveiliging
Jochem Udo knikt instemmend.
„Vroeger vlogen de touwen om
je oren, nu heb je mazzel als je
één ontsnapping per jaar hebt."
Vanaf de twaalfde verdieping
van Het Schouw, een paviljoen
met 24 gedetineerden van wie de
helft vastzit voor doodslag, wij
zen Udo en zijn collega naar de
luchtplaats, niet groter dan een
half voetbalveld. „Kijk, nu
staan er glaswanden met prik
keldraad omheen. Tien jaar ge
leden niet, het was hier open
huis. Van de hengsels van de
schoonmaakkar maakten die
jongens een haak, vlochten la
kens aan elkaar en gooiden die
over de muur heen." Marcel:
„Vooral zware criminelen wis
ten te ontsnappen. Een fietsen
dief kwam kreupel of dood be
neden. Vergat de lakens nat te
maken, en droog touw breekt."
Ondanks de extra beveiligings
maatregelen zal de Bijlmerba
jes, die in 1978 openging, nu al
haar deuren sluiten. De ont
snappingen zijn afgenomen,
maar boeven in hoogbouw blij
ven moeilijk te bewaken. Het
duistere gangenstelsel dat de
zes torens met elkaar verbindt,
biedt geen enkel overzicht.
Daarom zijn in de penitentiaire
inrichting Over-Amstel, zoals
het officieel heet, veel meer be
waarders nodig dan elders. Dat
leidt tot enorme hoge exploita
tiekosten. De gevangenis heeft
jaarlijks een tekort van negen
miljoen gulden.
Poep
Tijdens de rondgang langs de op
elkaar gestapelde paviljoenen,
worden de problemen van be
waarders goed zichtbaar. Vanaf
Het Schouw gaat de lift naar de
isoleercellen op het dakpavil
joen. „Ga niet naar cel drie",
waarschuwt Marcel. „Het
stinkt daar enorm. Eén van die
jongens heeft zich vannacht in
gesmeerd met poep." Gedeti
neerden die zich ernstig misdra
gen - bewakers bedreigen, drugs
smokkelen - belanden op de top
van de toren, de dertiende ver
dieping. De idee dat een 'gevan
genis soms net een hotel is'
verdwijnt hier resoluut. Twee
kussens en een 'poepdoos' is het
enige meubilair in de asgrauwe
isoleercel. 'Nothing to lose'
(niets te verliezen) staat er op de
(Advertentie)
Agro-management
in het volgende
decennium
11 t/m 16 december
vuvuw.landbouwrai.ee
11 dec. 10-18 uur
Toegang f 50,-/op uitnodiging gratis
(o a. pars, loonwerkers en dealers!
12 t/m 15 dec. 9-17 uur
16 dec. 9-16 uur
Toegang f 30,-/op uitnodiging gratis
Voor de
toekomstgerichte
argrarische
ondernemer
ingAègroep
Hans Belterman
Avocado's lenen zich ook om er
zoete nagerechten mee te creë
ren. De avocado's met de granaat
appelpitten bijvoorbeeld zijn heel
geschikt om ze op het kerstmenu te
plaatsen. Een groot deel van de
werkzaamheden kan geruime tijd
tevoren worden uitgevoerd. In het
recept is dat met aangegeven.
Voor 4 nagerechten:
4 grote rijpe avocado's (Fuerte, Na
bal); 3 eetl. limoensap; ca. 30 gram
(grove) kristalsuiker; 2 granaatap
pels; 5 dl melk; 40 gram witte bas
terdsuiker; 1 vanillestokje; 2 eier
dooiers; 1 eetl. custardpoeder.
Voorts: 4 munttopjes
Begin met de saus door 1 deciliter
melk te vermengen met het cus
tardpoeder en de helft van de sui
ker. Blijf zo lang roeren tot een egaal
mengsel is verkregen. Klop er ver
volgens de eierdooiers door.
Breng de rest van de melk in een
pannetje met dikke bodem aan de
kook. Laat het vanillestokje meeko
ken.Temper de warmtebron. Neem
het vanillestokje na enkele minuten
uit de hete melk. Snijd het vanille-
2
3
4
5
6
9
10
u
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
^9
30
31
32
33
34
35
HORIZONTAAL:
1. Helderheid; 7. groente; 8. meer in Canada; 10. Europeaan; 12.
grote bijl; 13, slipje; 16. zwart paard; 18. voormalig Peruaans
vorst; 20. cijfer; 21. bakplaats; 23. verdovend middel; 26. hout
soort; 28. boek Tobias (bijbel); 30. slaghout; 32. voorgerecht; 34.
klooster; 35. insnijding.
VERTICAAL:
1. Herkauwer; 2. kansspel; 3. bijwoord; 4. muzieknoot; 5. drup
pel oogvocht; 6. boom; 7. vochtig koud, 9. rivier in Spanje; 11.
Frans lidwoord; 14. strijdperk; 15. ginder; 17. onder leiding van;
19. biljartstok; 21. mallejan; 22. houtsoort; 24. joodse gods
dienstleraar; 25. eb of vloed; 27. Chinese afstandsmaat; 29.
vrouwelijk dier; 31. groet; 33. personal computer; 34. spil.
De Bijlmerbajes of 'penitentiaire inrichting Over-Amstel' van buiten.
muur gekalkt die regelmatig is
besmeurd met uitwerpselen en
etensresten.
Eén uur luchten in de kooi - een
ruimte van een paar vierkante
meter op het dak - is het enige
uitstapje. De overige 23 uur zit
ten ze op cel. De verbanning
naar het dak duurt gemiddeld
twee weken. Ernstig psychisch
gestoorde criminelen, die een
gevaar voor alles en iedereen
zijn, moeten hier soms wel drie
maanden zitten.
Udo (40): „Als erin dit paviljoen
ernstige calamiteiten zijn, dan
heeft een bewaarder één etage
lager geen flauw idee wat er aan
de hand is. Je kan elkaar moei
lijk te hulp schieten. Over het al
gemeen hebben gedetineerden
veel respect voor bewakers,
maar er wordt wel eens gesto
ken. Ook de liften zijn unhei
misch, gevangenen proberen
hier soms nog openstaande re
keningen te vereffenen. Het is
een duister 'kruip-door-sluip-
door-gebouw'. In een koepelge
vangenis, zoals bijvoorbeeld in
Haarlem, kan één bewaker bij
wijze van spreken honderd ge
detineerden in de gaten houden.
Je gaat in het midden staan en
ziet direct wat iedereen uit
spookt."
Tralies
Ook in de 'Kalverstraat', de bre
de, lange gang die de zes torens
met elkaar verbindt, is extra be
waking nodig. Hier moeten alle
zevenhonderd gedetineerden
langs als ze familiebezoek ont
vangen, een afspraak met hun
advocaat hebben maar ook als
ze naar de kerk willen. De Kal
verstraat is een centraal ont
moetingspunt waar alle 'bewo
ners' uit het dorp Bijlmerbajes
elkaar tegenkomen. „Gevange
nen die voor dezelfde zaak zit
ten, wisselen hier de laatste
nieuwtjes uit. Wij moeten sa
menscholing voorkomen, dit
mag geen vrijplaats zijn voor
nieuwe deals."
Overal is gepantserd glas, geen
enkel raam kan open. Via een
buizensysteem buiten het pand
wordt frisse lucht binnen gebla
zen. Binnen hangt een droge,
benauwde atmosfeer. Aange
zien het gepantserde glas voor
zien is van speciaal alarme
ringsdraad, werd aanvankelijk
gedacht dat tralies overbodig
waren. „Foutje", vertelt direc
teur J. van Huet lachend. „Van
uit de recreatiezaal vlogen de
biljarttafels door het raam.
Voordat bewakers ter plekke
waren, waren de boeven ge
vlucht." Uiteindelijk zijn pas
begin jaren negentig tralies
foto Phil Nijhuis/GPD
aangebracht. Volgens Van Huet,
warm voorstander van de ver
huizing, is de inefficiënte bouw
onderhevig geweest aan de tijd
geest van de jaren zestig. „Een
paviljoen voor gedetineerden
moest een soort huiskamer zijn.
Kleine, op elkaar gestapelde af
delingen, leek ideaal. Die filoso
fie is achterhaald."
De directeur gaat er vanuit dat
de nieuwe gevangenis in Zaan
dam komt.
Wat er met de zes roemruchte
torens langs de spoorlijn gaat
gebeuren, is vooralsnog ondui
delijk. Het bouwbedrijf Ballast
Nedam ziet wel brood in een
kantorencomplex. Udo, die
maar liefst zestien jaar in de
Bijlmerbajes werkte, neemt
weemoedig afscheid. „Het is een
uniek bolwerk. Nergens ter we
reld is een gevangenis die be
staat uit torens." GPD
stokje overlangs open. Schraap het
merg uit beide helften. Roer het
merg door de hete melk. Voeg daar
na het custardmengsel en de rest
van de suiker toe. Blijf dan zo lang
snel roeren tot een gladde gebon
den saus is verkregen. Neem het
pannetje van de warmtebron. Klop
de saus gedurende 20 seconden
met een garde op. Laat de saus, on
der regelmatig doorroeren, koud
worden
Schil de avocado's. Steek met een
(aardappel)boortje bolletjes (max.
1 cm) uit het vruchtvlees. Laat de
bolletjes eerst door het limoensap
en daarna door de kristalsuiker rol
len.
Snijd de granaatappels doormid
den en duw met de duim de rode pit
ten (granaatjes) er voorzichtig uit.
Neem eventuele vliesjes van de pit
ten weg.
Presentatie: bedek de spiegels van
de borden met de koude vanille
saus. Schep avocadobolletjes in het
midden.
Strooi granaatappelpitjes over de
bolletjes en de saus. Schik er als
garnering munttopje bij.
„Een meesterwerk kan altijd kwaad", zei Terpen Tijn, terwijl Tom
Poes met hem opliep en zodoende de weg naar Bommelstein weer
insloeg. „Een goed stukje slaat door de grofstoffelijke vleesmassa,
makker! Het is een trilling van het ego. Een boodschap, zeggen de
jongeren. Aan m'n zolen met die boodschap; het is de vibratie van
het Oog van Boor, die ik op het linnen heb gegooid. En als het van die
Bommel is, mag hij wel oppassenZijn zenuwknopen zijn zo vervet,
dat zijn graat wel eens kon beschadigen!" Wat de kunstenaar met
deze woorden bedoelde, weet ik niet, maar inderdaad voelde heer
Ollie zich lang niet goed. Hij had zich voorzichtig te bed begeven en
door Joost een geneesheer laten ontbieden. Deze onderzocht hem
Vooruitzichten
weer
max.
min.
wind
11°
8°
Z 5
maandag
11°
8°
ZW 4
13°
9°
ZW 5
Zon
zaterdag
onder 16.36
O zondag
op 8.39
Maan
zaterdag
onder 5.41
zondag
op 16.08
Nautisch bericht
Er waait een krachtige zuidwestenwind, 6 Beaufort. Het zicht is
goed, maar in een bui mogelijk matig. Tijdens een bui is er boven
dien kans op onweer. De temperatuur van het kustwater ligt rond
de 10 graden.
Waterstanden
grondig en schudde toen bekommerd het hoofd. „Uw reserves zijn
uitgeput", sprak hij. „Oververmoeid, zou ik zeggen. Een geval van
overspannen geweten. Bent u ergens te ver gegaan?" „Ja", mompel
de heer Bommel langs zijn thermometer. „Ik heb te veel van mijn te-
Ie klachten gevelgd. Maal dat komt omdat Joost ovelal alleen vool-
staat. Nu is hij weel bezig met hete melk..."Op dat moment werd de
deur van het slaapvertrek voorzichtig geopend en trad de trouwe
bediende binnen met een wiebelend blad. Het was duidelijk, dat
ook hij zich niet helemaal goed voelde, want een van zijn slepende
voeten bleef achter het houtwerk haken, zodat hij dreunend ter aar
de stortte.
ZATERDAG
Hoog water
aag
water
9 DECEMBER
uur
cm uur
cm
uur
cm
uur
cm
Vlissingen
00.02
223 12.17
221
06.16
162
18.42
194
Terneuzen
00.21
249 12.41
249
06.46
172
19.10
204.
Bath
01.18
289 13.37
289
07.40
201
20.13
233'
Roompot Buiten
12.09
168
06.05
114
18.29
142,
Zierikzee
01.25
166 13.45
155
07.30
120
19.50
145
Stellendam Buiten
00.13
168 12.36
158
06.15
063
18.24
086,
Wemeldinge
01.30
189 13.50
179
07.35
135
19.55
160
Krammersl. West
01.20
181 13.36
170
07.30
126
19.56
152
Hansweert
00.49
263 13.07
261
07.06
188
19.36
220
ZONDAG
Hoog water
Laag
water
10 DECEMBER
uur
cm uur
cm
uur
cm
uur
cm
Vlissingen
00.45
245 13.06
244
07.02
178
19.28
204,
Terneuzen
01.50
272 13.23
272
07.33
188
19.58
214
Bath
02.06
316 14.24
316
08.32
216
21.03
241
Roompot Buiten
00.36
190 12.49
186
06.49
125
19.16
147
Zierikzee
02.20
174 14.35
165
08.10
126
20.35
145
Stellendam Buiten
00.59
184 13.20
178
06.56
070
19.16
08S
Wemeldinge
02.20
199 14.40
192
08.20
143
20.40
162
Krammersl. West
01.58
189 14.10
180
08.20
132
20.35
152
Hansweert
01.36
285 13.53
282
07.56
204
20.23
230
MAANDAG
Hoog water
aag water
11 DECEMBER VM uur
cm uur
cm
uur
cm
uur
cm
Vlissingen
01.28
258 13.46
260
07.51
190
20.13
209
Terneuzen
01.48
285 14.06
288
08.18
200
20.43
219,
Bath
02.48
331 15.07
334
09.23
226
21.47
243
Roompot Buiten
01.15
201 13.32
200
07.29
134
19.56
149
Zierikzee
03.10
177 15.30
173
09.00
131
21.15
143,
Stellendam Buiten
01.42
195 14.02
195
07.38
077
20.00
090
Wemeldinge
03.10
204 15.25
201
09.05
148
21.30
161
Krammersl. West
02.38
190 14.50
185
09.06
136
21.26
149
Hansweert
02.16
295 14.35
297
08.46
217
21.08
234'
door Bill Watterson
UEET TE (JAT HISTO
RISCHE FICTIE 15? DIT
15 NET ZO IETS. IK
SCHRIJF EEN FICTIEVE
AUTOBIOGRAFIE.
HET 15 HUN
LEVENSVERHAAL,
NAAR HET EEN
HELEBOEL DIN
GEN ERBIT VER
ZONNEN.
Europa: Sneeuw?
10 11 12 13
HORIZONTAAL:
1. Verdieping, jambe; 2. tijding, vrouw,
voorkeur; 3. wreedaard, inner van tol;
4. insecteneter, bijna loodrecht, ver; 5.
inspanning, dichterbij komen; 6. via,
noodsein, steile rots; 7. Aziaat, huis
houding; 8. zuidvrucht, koraaleiland,
wild zwijn; 9. algemene kwijtschelding,
toon.
VERTICAAL:
1. Drietenige struisvogel, soort koffie;
2, dans, model; 3. strijdmach't, loven; 4.
kleur, godin v.d. vrede; 5. ooit, soort
spijker; 6. stadsgracht, horige; 7. land-
bewerking, tegen; 8. uitgezette lijn,
ellende; 9. Oudnoors hofdichter, zuivel
product; 10. verschiet, moeilijkheid; 11.
vader of moeder, vulkanisch product;
12. lastdier, vertrouwd; 13. carboline-
ren, tuinvak.
Oplossing van gisteren:
Zweeds raadsel:
-o-h-k-o-
enveloppe
-vader-pi
xeres-pak
-ringmus-
sla-een-b
-a-ulster
paard-ere
-tin-vrek
Parade
Cryptogram:
Horizontaal: 1. Beemd, 3. klets,
4. amen; 7. afzet; 10. proportie;
11.assenede.
Verticaal: 1. Baklamp; 2. matje,
5. maatje; 6. narede; 8. zoons; 9.
Troje.
Zoekwoord:
RANGTELWOORD
VERWACHTING VOOR ZATERDAGMIDDAG 9 DECEMBER 2000
Net als gisteren, is ook vandaag de wind sterk vertegenwoordigd in
het noordwesten van Europa. Dat heeft alles te maken met de diepe
depressie die in sneltreinvaart, vanuit het noordwesten van Spanje,
is doorgeschoten naar het noorden van Schotland. De heftigste win
den zijn getemd, maar nog steeds is het vrij onstuimig. Op de Britse
eilanden valt daarbij geregeld regen. Een andere regio met veel nat
tigheid is het noordwesten van Spanje en grote delen van Portugal,
De wind is er inmiddels wel wat gaan liggen, maar de regen is voor
lopig nog niet voorbij. De temperatuur gaat daarbij onderuit naar
een graad of 13 in de middag. De zonliefhebber kan de komende da
gen nog steeds aan de zuidelijke en oostelijke stranden van Spanje
terecht. Het kwik in de thermometer bereikt elke dag een graad of 19.
Diezelfde temperaturen en hetzelfde zonnige weerbeeld geldt voor
grote delen van Italië en het zuidoosten van Europa. Diegenen die
binnenkort afreizen richting de skigebieden zullen hoog de Alpen in
moeten. Sneeuw ligt voornamelijk in de zuidelijke regio's van de Al
pen boven 2000 meter. Onder die grens valt morgen regen, daarbo
ven het (voor velen) 'witte goud'.
Toonder Studio's
Door: Gerald van der Grijn
De schaatsen kunnen voorlopig in
het vet blijven. De komende dagen
blijft het namelijk veel te zacht. Overdag stijgt het kwik tot ruim in
de dubbele cijfers en ook 's nachts is het met minima van circa 8
graden ronduit anti-winters. De wisselvalligheid blijft daarbij troef.
Over het algemeen staat er een stevige wind en met uitzondering
van maandag is er elke dag kans op buien of regen. Vandaag wis
selen zonnige perioden en wolkenvelden elkaar af. Wel kan ereen
enkele bui vallen. Hierbij is ook onweer mogelijk. In West-Brabant
blijft het daarentegen helemaal droog. Verder staat er nog een ste
vige zuidwester. Nabij open water waait een krachtige wind, in ste
delijke gebieden is de wind vrij krachtig. De middagtemperatuur
komt uit rond 11 graden. Morgen nadert een zwakke buienstoring
vanuit het westen. De dag begint met af en toe wat zon maar al snel
neemt de bewolking toe. In de middag vallen er dan een aantal bui
en. Bij een fikse zuiderbries doet het weerbeeld dan herfstachtig
aan. Opnieuw is het met
maxima van 11 graden erg
zacht. Na het weekeinde ver
andert er in grote lijnen niet
veel. De zuidwestenwinden
lijken aan te houden waar
door de aanvoervan zachte
oceaanlucht gewaarborgd
blijft. Halverwege volgende
week is het met middagtem-
peraturen rond 13 graden
zelfs nog warmer. Maandag
wordt waarschijnlijk een ge
heel droge dag. Op dinsdag
veroorzaakt een storing mo
gelijk langdurige en vrij in
tensieve regenval. Ook daar
na blijft de kans op buien of
regen groot.
Meest droog
