Onvrede bij de NS zeer groot PZC PZC Hooggerechtshof Florida maakt zekere zege van Bush onzeker Turken twijfelen over lidmaatschap Europese Unie 2 Personeel radicaliseert Twee keer per week knipoogt Marijn in PZC Gebruik van naam Irian Jay a of Papoea is een politieke keuze 9 december 1950 zaterdag 9 december 2000 door Marcel van Silfhout Wie het drukke e-mailver- keer van de personeelscol- lectieven bij de Nederlandse Spoorwegen (NS) leest, kan maar tot één conclusie komen: de onvrede onder conducteurs en machinisten bij de NS is on gekend groot. De actiebereidheid is zelfs zo groot, dat de vakbonden het na kijken hebben. Als er, zoals aan gekondigd, een wilde staking komt op donderdag 21 decem ber, dan is er in feite sprake van algemene muiterij. Hetzelfde geldt voor de eis dat de drie NS- topmannen moeten opstappen. De vakbonden staan in feite met de rug tegen de muur omdat zij al akkoord zijn gegaan met de reorganisatieplannen van de NS. Aanvankelijk leek het ver zet tegen 'het rondje om de kerk' mee te vallen. Maar veel con ducteurs en machinisten maken zich steeds meer zorgen over het doorgaan van de nieuwe dienst regeling. Om die reden zijn per- soneelscollectieven als padde stoelen uit de grond geschoten. Malaise Het beeld van een algemene ma laise onder het rijdend perso neel doemt op uit talloze e- mails. 'Een ziekteverzuim van dertig procent wordt al als nor maal gezien', staat er zuur. En: 'Ook de uitstroompercenta ges onder het personeel zijn hoog. Tien tot twintig procent vertrekt. Niet alleen oude rot ten, maar ook de jongeren die net binnen zijn, houden het voor gezien. Dat zegt veel. Dit kan zo niet langer.' De grootste aanstichter van de op handen zijnde 'werkonder breking' is het Zutphens Perso- neelscollectief (ZPC). Op zich is het niet gek dat de actie hier ontstaat, omdat in Zutphen de hardste klappen vallen bij de komende reorganisatie. Zut phen zit niet in een regio met grote lijnen; het personeel is bang dat het werk zonder dien sten buiten de regio dodelijk saai wordt. De belangrijkste eis van het ZPC is dat de NS de reorganisa tieplannen intrekken en boven dien de uitbesteding van spoor lijnen aan andere bedrijven staken. Maar daarbovenop is de eis dat de driekoppige directie: Huisinga, Lantain en Dobken vertrekt. Het ultimatum is 13 december. Emotioneel FNV-bestuurder Andries van de Berg verklaart de huidige situa tie uit een combinatie van het grote verzet van Zutphen tegen de reorganisatie en het algeme ne gevoel van onvrede in de rest van het land. „Het rijdend per soneel is erg emotioneel op dit moment. Ze hebben te maken met overvolle treinen en colle ga's die uitvallen door ziekte. Van de Berg wij st erop dat de po litiek in de afgelopen week het vuurtje ook aardig heeft opge stookt door de NS-top publie kelijk af te vallen. PvdA-frac tievoorzitter Melkert sprak zelfs openlijk van een vertrek van de NS-directie. De vak bondsman vindt dat onverstan dig en ook onterecht aangezien diezelfde politiek eveneens ver antwoordelijk is voor de situatie waar de NS nu in verkeren. Toch wordt het volgens hem ui termate moeilijk 'de geest weer in de fles te krijgen omdat de NS-directie niet beweegt'. Al staken ze vijf dagen, hebben ze hem onlangs eens gezegd. „Voor ons is zo'n opstelling hopeloos. Het mogen dan wel personeels- collectiefjes zijn, het zijn ook onze leden." GPD van onze redactie binnenland Roepen vanaf het schellinkje. Niets meer en niets minder. Zo omschrijft Mat Rijnders zijn rol als politiek tekenaar. Of hier sprake is van valse bescheiden heid kan de lezer van de PZC zelf bepalen, want vanaf van daag plaatst de krant twee keer per week op pagina twee een op de actualiteit geënte prent van Rijnders. Hij tekent momenteel voor het Eindhovens Dagblad en de Haagsche Courant onder de naam Marijn, een simpele sa mentrekking van zijn voor- en achternaam. Rijnders, geboren in Aalst in 1949, werkt in het da gelijks leven bij een reclamebu reau als illustrator en grafisch ontwerper. Daarnaast levert hij illustraties aan het Eindhovens Dagblad. Zijn bijdrage aan de kerstbijlage van vorig jaar bleek een schot in de roos: de krant kreeg er een European Newspaper Award voor in de categorie illustraties. Het belang van zijn politieke te keningen bagatelliseert hij het liefst. „Mijn tekeningen zullen een kabinet niet doen vallen", zegt hij. „Maar ik kan er wel klaarheid mee brengen in een heel ingewikkelde problema tiek. Dat kan een cartoonist veel beter doen dan een schrijvende columnist,- want die moet veel meer nuanceren. Van een teke naar wordt meer geaccepteerd. Ik kan in een driekoloms vier kantje heel wat zeggen zonder dat meteen alle lezers over me heenvallen." Heldere statements Daar komt bij dat Marijn geen liefhebber is van de botte bijl. De mening die hij in zijn teke ningen over actuele zaken uit, omschrijft hij als een 'knipoog- commentaar'. Een favoriet on derwerp heeft hij niet. „Alles wat maar met de actualiteit te maken heeft, vind ik een mooi onderwerp." Natuurlijk kijkt hij wel eens naar zijn collega cartoonisten in het land. Het meest voelt hij zich verwant met Len Munnik, die net als hij een wat milde en melancholische kijk op het leven heeft. Zijn stijl van tekeningen komt ook wel wat overeen met die van Mun nik. Twintig jaar geleden, toen Marijn begon, waren het nog dunne streepjes en krassen die de tekening vormgaven. Nu leg gen dikke, stevige lijnen de ba sis voor zijn eenvoudige, maar heldere statements. Het potlood heeft plaatsgemaakt voor het penseel. De hele wereld is zijn werkter rein, maar wie weet komt daar vanaf nu ook wel een vleugje Zeeland om de hoek kijken. Want zijn moeder is een nazaat van de Vlissingse zeeheld Frans Naerebout. „Dus ik ben half Zeeuws", zegt hij trots. doorTheo Haerkens Het gebruik van de naam Papoea of Irian Jaya, voor de oostelijkste provin cie van Indonesië, krijgt steeds meer een politieke la ding. De provincie zelf is vol ledig overgeschakeld op Pa poea, en zakenlui die er voet aan de grond willen krijgen wordt aangeraden hetzelfde te doen. Maar in Jakarta hou den velen vast aan Irian Jaya. Op 1 januari van dit jaar stel de president Wahid voor de provincie, die hij bezocht om de eerste zonnestralen van het millennium te begroeten, voortaan Papoea te noemen. Zwart Daarmee maakte hij een goe de beurt omdat de oorspron kelijke bevolking, de Papoe a's, zelf het liefst die naam gebruikt. Papoea werd in de tijd van de Verenigde Oost- Indische Compagnie ver taald met 'zwart'. Het zou uit het Sanskriet stammen en 'wild' of 'gevaarlijk' beteke- Wahid was niet gelukkig met Irian Jaya, de naam die Soe- karno het gebied gaf toen het in 1962 onder Indonesische beheer kwam. Irian stamt uit de tijd dat Indonesië en Ne derland ruzieden over de re gio en zou een afkorting zijn van Ikut Republik Indonesia Anti-Nederland (Aansluiten bij de republiek Indonesië, anti-Nederland). Naakt De president, die de band met Nederland net weer had aangehaald, noemde een an dere reden. 'Irian' is het ara- bische woord voor 'naakt', zo stelde hij en het gaf toch geen pas zo'n woord als naam te gebruiken. Wahid studeerde in Cairo en Bagdad en met zijn vriend uit die tijd, minister Alwi Shi- hab van Buitenlandse Za ken, spreekt hij nog dagelijks arabisch. Hoewel de Indonesische me dia vanaf dat moment naast Irian Jaya de naam Papoea of West-Papoea gingen gebrui ken, geven ze tegenwoordig weer de voorkeur aan Irian Jaya, het Glorieuze Irian. Dat komt omdat het Raad plegend Volkscongres, het hoogste staatsorgaan, de nieuwe naam nog niet for meel heeft goedgekeurd. Een aantal media gebruikt beide namen, maar andere zijn zeer strikt. Anjis Kleden, chef binnen land van het Engelstalige blad Indonesian Observer, laat in zijn krant uitsluitend Irian Jaya toe, een politieke keuze: „Wie het heeft over Papoea, steunt het onafhan kelijkheidsstreven van de Papoea's. Wie Irian Jaya ge bruikt, wil dat het onderdeel blijft van Indonesië." Het weekblad Tempo ziet dat helemaal niet zo en hier vol gen redacteuren dan ook hun persoonlijke voorkeur. „Mis schien moeten we het er nog eens over hebben", meent bureauchef Wiyando. West-Irian Plet provinciale parlement in Jayapura ondertussen is he lemaal op Papoea overge schakeld. Ook wordt in een uit Jakarta afkomstig wets voorstel dat de regio vanaf 1 mei meer autonomie moet bieden consequent gespro ken van Papoea. Het is niet voor het eerst dat er gedoe is om de naam van dit gedeelte van Nieuw-Gui- nea. Aanvankelijk kreeg het gebied dat veel Nederlanders kennen als het voormalig Ne- derlands-Nieuw-Guinea, de naam West-Irian. Maar daar kwam Soekarno rap van terug. De naam West-Irian impliceerde im mers dat er ook een Oost-Iri- an zou zijn. En dat was tegen het zere been van de inwoners van het oostelijk deel van het eiland, Papoea-Nieuw-Guinea. GPD pagina 5: kritiek op Wahid door Jessica Lutz Het Turkse leger wil niet lan ger dat het land lid wordt van de Europese Unie. Bij nader inzien wil 43,6 procent van de Turken evenmin het lidmaat schap, zo bleek uit een opinie peiling van het onderzoeksbu reau AG die gisteren werd bekendgemaakt. Terwijl premier Ecevit op de EU-top in Nice tot zijn collega's sprak van respect voor de Euro pese waarden en hij toezegde de beloofde hervormingen uit te zullen voeren, gaf de Generale Staf in Ankara een verklaring uit waarin de wensen van de EU 'de tweede dimensie van de PKK-terreur' genoemd worden. Een maand lang hebben de ge neraals gewikt en gewogen hoe ze een Europees rapport over de voortgang inzake de Turkse toe treding tot de EU moesten inter preteren. Juist om Turkije niet voor het hoofd te stoten, hadden de Europese opstellers er nog zo voor gewaakt het woord 'Koerd' niet te noemen. Maar de angel zit, zo menen de militairen, in het recht op on derwijs, radio en tv in eigen taal dat ontleend kan worden aan de Kopenhagen-criteria. 'Met ont zetting nemen we waar hoe de terreurorganisatie er van uit gaat dat alles wat ze aangericht heeft, vergeten is en zich nu een plaats wil veroveren op het plat form waar democratie en men senrechten verdedigd worden. De ontwikkelingen die de ter reurorganisatie het meeste moed geven, vinden plaats tij dens het toetredingsproces van Turkije tot de EU', schrijft de Generale Staf. De Turkse maatschappij voert een levendige discussie over de mogelijkheid van Koerdische radio en tv, maar de generaals twijfelen geen moment dat Eu ropa er nog steeds op uit is om Turkije's grondgebied op te de len. Opvallend genoeg was het juist het leger dat altijd voor stander was van het EU-lid- maatschap. Maar de krijgs macht begint zich meer en meer te realiseren wat dat lidmaat schap precies inhoudt. Dominante rol Tegelijkertijd komt namelijk de discussie op gang over de domi nante rol van het leger in het Turkse staatsbestel. 'De militai ren zijn lid van de Nationale Veiligheidsraad. Maar niets is verkeerder dan aanvoeren dat dat ertoe leidt dat zij de politiek beïnvloeden', schrijft generaal b.d. en docent aan de Nationale Veiligheidsacademie, Ceyhun Arat, deze week in het blad De fensie en Luchtmacht. In de Nationale Veiligheidsraad zetelen evenveel generaals als regeringsleden. De president, tevens opperbevelhebber van de strijdmacht, zit de maande lijkse bijeenkomsten voor, waar het binnen- en buitenlandse be leid besproken wordt. De laat ste regering die niet onvoor waardelijk de 'adviezen' van de Raad opvolgde - die van de isla- mistische Necmettin Erbakan - werd gedwongen tot aftreden. Om langzaam naar een in Euro pa passende rol voor het leger toe te werken, wordt wel geop perd om het aantal militaire le den van de Raad terug te bren gen, of die onder het gezag van de premier te plaatsen. De Raad valt volgens generaal Arat on der het gezag van de president, omdat die onpartijdig is. Dat geeft de militairen echter even eens een excuus om regelmatig met de president te spreken. 'Noord-Europese modellen voorstellen aan Turkije, is vluchten voor de realiteit', schrijft de generaal. Die landen hebben tenslotte geen ander probleem meer dan het waar borgen van de welvaart van hun bevolking. „De toepassing be spreken van dat soort systemen op Turkije kan alleen met de geografische situatie van ons land, onze buren en onze strate gische positie voor ogen.' Eisen Het leger weet zich gesteund door het conservatieve deel van de bevolking. Uit de enquête van opiniepeiler AG blijkt dat de meeste Eurosceptici hoger- opgeleiden zijn van boven de veertig jaar. De reden voor hun afwijzing vormen de eisen die de EU stelt op het gebied van men senrechten, het afschaffen van de doodstraf, de oplossing van het Cyprus-probleem en de ter ritoriale geschillen met Grie kenland. Als Turkije zonder voorwaar den lid zou kunnen worden, dan is nog twintig procent daar te gen. Een kwart van de onder vraagden wilde de Europese normen wel naleven. GPD door John Wanders Het verloop van de unieke strijd om het Amerikaan se presidentschap is de laatste weken vaak vergeleken met een ritje in de achtbaan. Het gaat steil omhoog en dan weer steil omlaag voor de twee kemphanen George W. Bush en Al Gore. De Democratische vice-presi dent, die zijn baas Bill Clinton hoopt op te volgen, stond gis teravond met één been in het graf. Gore had slechts nog een klein zetje nodig en dan zou hij zijn verkiezingsnederlaag toe geven, leek het. Maar de jong ste uitspraak van het Hoogge rechtshof van Florida gooit alles weer overhoop. Plots klaps oogt Gore's kans op het Witte Huis tamelijk serieus. Blijft dit vonnis in tact - en dat is de vraag - dan kijkt Gore te gen een achterstand aan van slechts 154 stemmen. Nu de negenduizend niet-geregi- streerde stemmen in het over wegend Democratische kies district Miami-Dade alsnog moeten worden geteld, lijkt dat verschil ruimschoots te worden overbrugd. Mits het tellen voortvarend wordt aan gepakt, want de klok tikt in Gore's nadeel. De zaak moet dinsdag zijn beklonken. Hoe dan ook, het president schap lonkt ineens voor Gore en dat is voor het eerst sinds hij op de verkiezingsavond van 7 november door de Ameri kaanse televisiemaatschap pijen per abuis voortijdig werd uitgeroepen tot de winnaar in Florida. Niets is zeker, zo blijkt op nieuw in dit bizarre verkie zingsjaar, dat zich zo gunstig leek te ontwikkelen voor Bush. De rechterlijke uitspraak van gisteren, die in Republikeinse kring ongetwijfeld zal zijn ontvangen als een nieuw be wijs van de Democratische ge zindheid van ten minste vier van de zeven hoogste rechters van Florida, maakt de zaak er niet overzichtelijker op. De zaak ligt nu weer bij het fe deraal Hooggerechtshof in de hoofdstad Washington dat mogelijk het eindoordeel zal moeten vellen over de vraag wie Amerika's 43ste president wordt. Dat hoogste hof van het land had zo zijn eigen twijfels over Woordvoerder Waters van het hooggerechtshof van Florida maakt het opmerkelijke nieuws be kend. foto Vince Laforet/AP een eerder vonnis van de colle ga's in Florida. Het legde het besluit van het hof om de wet telijke deadline voor het inle veren van de stembusresulta ten op te schuiven van 14 naar 2 6 november in de diepvries, in afwachting van een betere toe lichting. Die toelichting van het hof in Florida moet nog ko men. Kiesmannen Intussen zijn de wetgevers van Florida eigenhandig begon nen met het kiezen van een president. Dat compliceert de ze zaak nog meer. De wetge vers openden gisteren hun meerdaagse speciale vergade ring, die eind volgende week wellicht zal resulteren in de benoeming van 25 kiesman nen die Florida op 18 decem ber gaan vertegenwoordigen in het college van 538 kies mannen dat de opvolger van president Clinton aanwijst. De historische actie van de wetgevende macht in Florida (sinds 1868 niet meer vertoond is een initiatief van de Repu blikeinse leiders in het Huis en de Senaat van Florida. Er kan geen twijfel over be staan dat de Republikeinse meerderheid in de wetgevende vergadering 25 kiesmannen zal aanwijzen die loyaal zijn aan Bush. Diens jongere broer Jeb, die de gouverneur is van Florida, heeft aangegeven dat hij een dergelijk actie van de wetgevers'zou toejuichen. De kritiek van de Democraten laat zich raden: de 'Bush-bro- thers' proberen het Witte Huis te 'stelen'. Blijkt uit de door het Hoogge rechtshof van Florida gelaste hertellingen dat niet Bush maar Gore de meeste stemmen kreeg in Florida, dan krijgt Gore alsnog de 25 kiesman nen. Dit kan tot de merkwaar dige situatie leiden dat Florida in het kiescollege wordt verte genwoordigd door twee elkaar beconcurrerende groepen kiesmannen: 25 voor Bush, aangewezen door de wetge vers en 25 voor Gore, aange wezen door de kiezers. Dit zou een constitutionele crisis bete kenen. Het probleem komt dan op het bordje te liggen van het Congres in de nationale hoofd stad. De partijpolitieke verhoudin gen in de Senaat zijn 50/50. Dit houdt in dat de vice-president van de VS, zijnde de formele voorzitter van dit prestigieuze forum de beslissende stem kan uitbrengen als de stemmen staken. Dat is nota bene Al Go re zelf. Ook aanwezig bij die eventuele historische stem ming in de Senaat, is diens plaatsvervanger Joe Lieber- man, vooralsnog onvermin derd de senator van Connecti cut. Scherp oog De Republikeinen hebben een nipte meerderheid in het Huis van Afgevaardigden. Niet ze ker is dat alle afgevaardigden langs partijpolitieke scheids lijnen zullen stemmen. De congresleden hebben traditio neel een scherp oog en oor voor de opvattingen van de achter ban in hun eigen kiesdistrict. Een Republikeinse afgevaar digde van de staat Maryland heeft al laten doorschemeren dat zij bij een dergelijke afwe ging mogelijk op Gore zal stemmen, gezien de opvattin gen in haar kiesdistrict. Dit krankzinnige scenario, dat diepe gaten zal slaan in het vermogen van de nieuwe pre sident om te regeren, is gister avond iets minder onwaar schijnlijk geworden. GPD Nieuw-Guinea Nederland is niet bereid de zeggenschap over Nieuw-Gui nea over te dragen aan Indone sië. Een Indonesisch voorstel daarover is verworpen. Nederland zegt zich verant woordelijk te voelen voor Nieuw-Guinea en zijn autoch tone bevolking en vindt dat die te zijner tijd zelf over haar staatkundig lot moet kunnen beslissen. Gasthuis Het Gasthuis in Middelburg heeft een tekort van ruim 33 duizend gulden. Hoewel de ta rieven per verpleegdag met een gulden zijn verhoogd, is dat niet voldoende. Het gat is ontstaan door een nieuwe sa larisregeling voor het verple gend personeel en door een tekort aan kamers voor de zus ters, zodat die buitenshuis moesten worden onderge bracht. Diefstal Een ambtenaar van de PTT in Zierikzee is wegens diefstal veroordeeld tot zes maanden voorwaardelijk, met een proeftijd van drie jaar en on der toezichtstelling. De man had spaargeld, dat klanten bij zijn balie inleverden, wel bij geschreven in de spaarbank boekjes, maar vervolgens in eigen zak gestoken. Hij is op staande voet ontslagen. Uitgever: J. C. Boersema Hoofdredactie: A. L, Oosthoek D. Bosscher (adjunct) A. L. Kroon (adjunct) Centrale redactie: Oostsouburgseweg 10 Postbus 18 4380AAVIissingen Tel. (0118) 484000 Redactiefax: (0118) 470102 Vlissingen: Postbus 18 4380 AA Vlissingen Tel. (0118) 484000 Fax (0118)472404 Goes: Voorstad 22 Postbus 31 4460 AA Goes Tel. (0113) 273000 Fax. (0113) 273010 Terneuzen: Axelsestraat 16 Postbus 51 4530 AB Terneuzen Tel. (0115) 686000 Fax (0115)686009 Hulst: 's Gravenhofplein 4 4561 AJ Hulst Tel. (0114)373839 Fax. (0114) 373840 Zierikzee: Grachtweg 23a Postbus 80 4300 AB Zierikzee Tel. (0111)454647 Fax, (0111)454659 Opening kantoren: Maandag t/m vrijdag van 8.00 tot 17 00 uur Zierikzee en Hulst: 8 30-17.00 uur Zaterdags in Vlissingen van 8.00 tot 10.30 uur Auteursrechten voorbehouden Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener NV Internet (http://www.pzc.nl): Postbus 18 4380 AA Vlissingen redactie: redactie@pzc nl exploitatie, internet@pzc.nl Bezorgklachten: 0800 - 0231231 of maandag t/m vrijdag: op de kantoren gedurende de openingstijden; zaterdags tot 13.30 uur- op de kantoren door de klacht in te spreken op de band of de verwijzing op te volgen Overlijdensadvertenties: tijdens kantooruren en uitsluitend maandag- t/m vrijdagavond van 20.30 tot 22 00 uur en zondagavond van 20.00 tot 22 00 uur: Tel. (0118) 484000 Fax(0118)470100. Abonnementsprijzen bij automatische incasso: (tussen haakjes prijs met acceptgiro) per maand: 36,70 (n.vt) per kwartaal: 100,00 101.65) per jaar: ƒ380.00 (ƒ381,65) Voor toezending per post geldt een toeslag. Beëindiging van abonnementen uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor het einde van de betaalperiode. Losse nummers: maandag t/m vrijdag: 1,85 per stuk zaterdag^ 2,75 per stuk Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties ABN AMRO 47.70.65.597 Postbank 35.93.00 Advertenties Alle advertentieopdrachten worden uitgevoerd onder toepassing van de algemene voorwaarden van Uitgeverij PZC BV alsmede de regelen voor het advertentiewezen. Tarieven kunnen tijdens kantooruren worden opgevraagd bij de advertentieorderafdeling. Tel. 0118-484321

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2000 | | pagina 2