V-raad verhoogt
druk op Kaboel
Bouterse raakt steeds meer in het nauw
Nieuwpoort zakt weg in militaire tunnels
VS en Rusland dreigen met resolutie
Politie Papoea
pakt tientallen
studenten op
Pokémon stort
speelgoedkoning
in het ongeluk
Machtsgreep
door politiechef
Djibouti mislukt
Ghanezen naar de stembus
Regen vernielt erfgoed
VN-voedselhulp voor Balkan
Proces verdachten aanslag Cole
Noordpool ontdooit
Moordpartijen in Assam
Skigebied van Kaprun weer open
Geschiedenisleraren
Rusland worden nog
steeds geïndoctrineerd
Iliescu zoekt toenadering tot
ultranationalisten Roemenië
vrijdag 8 december 2000
I
I
door Armand Snijders
PARAMARIBO - De Surinaam
se ex-dictator Dési Bouterse
wordt van alle kanten belaagd.
Niet alleen stapelt het bewijs
materiaal over zijn betrokken
heid bij de decembermoorden
van 1982 zich op, ook de Brazili
aanse autoriteiten hebben, in
navolging van Nederland, de
jacht op hem geopend wegens
drugshandel.
Gisteren werd duidelijk dat de
in juli 1996 overleden militair
Paul Bhagwandas in de nada
gen van zijn leven een onthul
lende verklaring heeft "afgelegd
over wat zich op 8 december
1982 in Fort Zeelandia heeft af
gespeeld. Op die dag werden
daar vijftien tegenstanders van
het toenmalige militaire regime
van Bouterse geëxecuteerd. Be
halve Bhagwandas zou ook
Bouterse zelf hebben gemoord.
Bovendien was de ex-dictator
de man die de vonnissen velde.
Dat van het gesprek bandopna
men zijn gemaakt, was in Suri
name al langere tijd bekend.
Henri Behr, broer van de ver
moorde Bram Behr, heeft nu
(Advertentie)
l&k henk ingrid van der kooij
wnkirnnt 1 G'k \/lKclnnt,n n 1 IA/117777
onthuld dat hij degene is die het
bandje in bezit had. Behr ty
peert Bhagwandas als een mon
ster in het lichaam van een
mens. ,,Ik baseer dat op het feit
dat hij zei geen centje spijt te
hebben van zijn deelname aan
de moorden. Hij vond het zelfs
plezierig en zou het weer heb
ben gedaan als dat nodig was
geweest.
Bouterse heeft ontkend op het
moment van de moorden aan
wezig te zijn geweest in Fort
Zeelandia. Hij zegt ook nie
mand te hebben doodgeschoten
en heeft verklaard niet op de
hoogte te zijn van het bestaan
van geluidsopnamen van de be
kentenis van Bhagwandas.
„Sommige journalisten weten
kennelijk meer dan ik. Ik ben
benieuwd wat Bhagwandas
heeft verklaard."
door Pascale Thewissen
BRUSSEL - Het Belgische
kuststadje Nieuwpoort zakt
langzaam weg als gevolg van
ondergrondse tunnels die da
teren uit de Eerste Wereldoor
log. Dat stellen wetenschap
pers van twee Engelse univer
siteiten. De inwoners waren er
tot op heden van overtuigd dat
een gat in de waterleiding de
oorzaak was van de barsten in
hun woningen.
De Grote Oorlog speelt nog
steeds een belangrijke rol in de
Belgische Westhoek. De ver
schrikkingen van 1914-1918
zijn er nog alom aanwezig. Al
le velden zijn er slagvelden. In
de bossen en langs de stranden
Mocht de rechter de verklaring
van de overleden militair, die
heeft toegegeven zelf actief te
hebben deelgenomen aan de
moordpartij, als rechtmatig be
wijsmateriaal aanvaarden, dan
wordt het voor Bouterse en zijn
advocaten wel heel moeilijk om
zijn onschuld aan te tonen.
Volgens advocaten in Paramari
bo weegt de bekentenis van
Bhagwandas zwaarder dan de
verklaringen van vakbondslei
der Fred Derby, die als enige
van de zestien arrestanten het
drama overleefde. Deze ver
klaarde ruim een maand gele
den tegenover de politie dat
Bouterse op het moment van de
moorden wel degelijk aanwezig
was in Fort Zeelandia.
Volgens Bouterse liegt Derby,
die als verklikker voor de mili
tairen zou hebben gewerkt. Om
worden nog elke dag munitie
en onontplofte granaten ge
vonden.
Engelse wetenschappers ver
moeden dat de Westhoek nog
lang niet al zijn geheimen
heeft prijsgegeven. Volgens
hen liggen er in de West-
Vlaamse bodem en in Noord-
Frankrijk tal van tunnels. De
onderzoekers baseren zich op
oude militaire kaarten waarop
de posities van de Duitse en de
Geallieerde legereenheden
zijn ingekleurd.
Op basis van de kaarten con
cluderen de wetenschappers
van de universiteiten van
Greenwich en Tottingham dat
een deel van Nieuwpoort op
instorten staat. Om welke wo
ningen het precies gaat, wordt
die reden is hij destijds vrijgela
ten, zo beweert de ex-dictator.
Na twintig jaar aan de touwtjes
in Suriname te hebben getrok
ken, lijkt de val van Bouterse
nabij. Niet alleen is hij in het
nauw gebracht door recent be
gonnen ondei'zoeken naar de
decembermoorden in Neder
land en Suriname, ook de ver
denking van betrokkenheid bij
drugshandel blijft hem achter
volgen. In Nederland is hij al in
hoger beroep tot elf jaar cel ver
oordeeld; ook Brazilië ziet hem
als een drugscrimineel. In een
deze week door het Braziliaanse
parlement goedgekeurd rap
port staat Bouterse op een lijst
van 827 Braziliaanse en buiten
landse verdachten. Deze lijst is
opgesteld door een parlemen
taire enquêtecommissie die on
derzoek moest doen naar de
volgende week bekendge
maakt in Londen.
Voorzitter Johan Vandewalle
van de Vereniging voor Slag
veld Archeologie in Vlaande
ren neemt het Engelse onder
zoek alvast serieus.
Bewijs
In de Belgische krant Het Be
lang van Limburg verwees hij
gisteren naar een vijftiental
verzakkingen in enkele stra
ten in Nieuwpoort. Die vor
men in zijn ogen het bewijs dat
de onderzoekers het bij het
rechte eind hebben. Boven
dien gebeurde er een j aar gele
den nog een ongeluk voor met
een boerin in Passendale, die
tijdens het ramen lappen de
grond onder haar voeten voel-
drugsmaffia. Bouterse dreigt
ondertussen in eigen land zijn
spreekbuis kwijt te raken. De
regering van president Vene-
tiaan stelt alles in het werk om
het radiostation Kankantrie,
dat wordt gefinancierd door de
Nationale Democratische Partij
(NDP) van Bouterse, uit de lucht
te halen. Het station is in het re
cente verleden herhaalde malen
gewaarschuwd zich te onthou
den van ongefundeerde kritiek
op de regering.
Vorige week werd het huurcon
tract opgezegd van Kankantrie
met de Surinaamse Radio
Stichting (SRS), het radiosta
tion van de staat. Kankantrie
maakt gebruik van de facilitei
ten van de SRS. Tot op heden
heeft het i'adiostation geen ge
hoor gegeven aan het bevel het
complex te vexiaten. GPD
de wegzakken. Het bleek om
een tunnel te gaan, ruim tach
tig jaar geleden gegraven door
de Duitsers.
De bux-gemeester van Nieuw
poort, Roland Crabbe, is scep
tischer. „Ik ben niet op de
hoogte van de inhoud van het
ondei'zoek. Maar het lijkt me
sterk. Het oude Nieuwpoort is
in 1918 plat gebombardeerd.
De obussen (granaten) sloegen
grote kraters in de grond. Als
er sprake was van een onder
gronds netwex'k, dan hadden
we dat toen moeten merken.
Nee, het gaat er bij mij niet in
dat half Nieuwpoort op een
gatenkaas is gebouwd. Als de
Engelsen menen bewijzen te
hebben, dan wil ik die graag
zien."
ADDIS ABEBA - Het hoofd van
de nationale politie in Djibouti
heeft gisteren tevergeefs gepro
beerd de nxacht te grijpen. Dat
heeft VN-secretaris-generaal
Annan, die op bezoek is in het
buurland Ethiopië, gezegd. De
politiechef werd gearrèstëerd.
President Ismael Omar Guelleh
zat enige tijd vast in zijn resi
dentie totdat de rust in het klei
ne land was hex'steld, zeiden
VN-functionarissen in het ge
zelschap van Annan.
Djibouti is een belangrijke uit
valsbasis voor de VN-vredes-
macht Unmee, die gaat toezien
op. uitvoering van het vredesak
koord dat de kemphanen Ethio
pië en Eritrea binnenkort moe-
'ten ondertekenen. AP
JAYAPURA - De politie in de In
donesische provincie West-Pa
poea heeft gisteren tientallen
studenten gearresteerd bij in
vallen in studentenhuizen aan
de rand van de provinciehoofd
stad Jayapura. De invallen
volgden enkele uren nadat een
menigte een politiebureau bij
het universiteitsterrein had
aangevallen en twee agenten
met kapmessen, bijlen en pijlen
had vermoord. Vier agenten
raakten bij de aanval gewond.
Enkele ui'en na de aanval deed
de politie invallen in studenten
huizen nabij de campus. Daar-
bij werden waarschuwings
schoten gelost en tientallen
studenten meegenomen voor
verhoor. Velen wai'en volgens de
politie in bezit van zelfgemaak
te wapens.
De roep om zich van Indonesië
los te maken klinkt steeds luider
in West-Papoea, de westelijke
helft van Nieuw-Guinea. De In
donesische autoriteiten tx-eden
hard op tegen de campagne en
hebben vijf leiders van de af
scheidingsbeweging opgepakt.
Bij bloedige botsingen rond de
herdenking van de 39ste ver
jaardag van de eenzijdige onaf
hankelijkheidsverklaring van
1961 kwamen vorige week zeker
tien mensen om het leven. AP
CHICAGO - Te optimische in-
schattixxgen over de verkoop
van Pokémon-speelkaarten
hebben de Amerikaanse speel
goedfabrikant Hasbro in de
problemen gebracht. Het be
drijf heeft te grote voorraden en
verwacht dit jaar verlies te boe
ken.
De voorraden Pokémon-kaar-
ten liggen opgestapeld bij doch
terbedrijf Wizards of the Coast,
dat vorig jaar is ovei'genomen.
Hasbro treft een voorziening
van 75 miljoen dollar om verou
derde kaarten af te schrijven. In
oktoberlegde het bedrijf al hon
derdveertig tot honderdzeven
tig miljoen dollar opzij om te re
organiseren. Toen kondigde het
aan vijfhonderd banen te
schrappen. Daar komen nog
eens 250 ontslagen bij, aldus de
speelgoedfabrikant.
Niet alleen Pokémon-kaarten
zijn debet aan de verslechterde
resultaten. Ook maakt Hasbi'o
melding van verzwakking van
zijn activiteiten in de VS. ANP
van onze redactie buitenland
NEW YORK - De Verenigde
Staten en Rusland pleiten in de
Veiligheidsraad van de Verenig
de Naties voor een wapenem
bargo en andere sancties tegen
de Taliban, die over het grootste
deel van Afghanistan regeren.
In een ontwerpresolutie zeggen
de VS en Rusland dat het radi
cale regime in Kaboel doorgaat
met het steunen van terroristen,
in het bijzonder de Saudiër Osa
ma bin Laden. Hij zou betrok
ken zijn bij de aanslagen op
Amerikaanse ambassades in
Kenia en Tanzania.
De Russische minister van Bin
nenlandse Zaken Roesjajlo
sprak gisteren berichten tegen
waarin werd gezegd dat de VS
en Rusland gezamenlijke aan
vallen overwegen op bases van
Bin Laden in Afghanistan.
Een jaar geleden bevroor de Vei
ligheidsraad de buitenlandse
banktegoeden van de Taliban,
nadat het regime had geweigerd
Bin Laden uit te leveren wegens
ACCRA - Ghanezen brengen hun stem uit bij de presi
dents- en parlementsverkiezingen, die gisteren werden
gehouden. Voor het presidentschap hadden zich zeven
kandidaten verkiesbaar gesteld. Ruim de helft van de
twintig miljoen inwoners mag een stem uitbrengen.
Volgens waarnemers wordt de verkiezing een nek-aan-
nek-race tussen Rawlings' vice-president John Atta
Mills van het Nationale Democratische Congres (NDC)
en John Kufuor van de Nationale Patriottische Partij
(NPP).
Tweehonderd buitenlandse en twaalfduizend Ghanese
waai-nemers van non-gouvernementele organisaties
zijn ingezet om toe te zien op de verkiezingen. Deze zijn
vrijwel zonder onregelmatigheden verlopen.
foto Issouf Sanogo/EPA
zijn vex-meende banden met de
terroristen die bommen lieten
ontploffen bij de Amei'ikaanse
ambassades in Naii-obi en Dar-
es-Salaam in 1998. Daai'bij
kwamen honderden mensen om
het leven.
In april van dit jaar di'eigde de
Veiligheidsraad met verdere
sancties als de Taliban geen ein
de zouden maken aan de ge
vechten met de oppositie in het
noorden van Afglianistan en de
VN-resolutie over de uitleve
ring van Bin Laden zouden blij
ven negeren.
Volgens de nieuwe resolutie, die
nog deze week bij de voltallige
raad zal worden ingediend,
moet iedei'e voi-m van militaire
hulp aan de Taliban verboden
worden. Dat betekent naast een
verbod op wapenleveranties
ook het terugti'ekken van alle
militaire adviseui's. Ameri
kaanse functionarissen zeiden
te beseffen dat een wapenem
bargo moeilijk te controleren
zal zijn langs de uitgestrekte
grenzen van Afghanistan.
De VS en Rusland vragen ande
re landen hun diplomatieke be
trekkingen met de Taliban te
verbreken of terug te brengen
tot het laagste niveau. Tevens
spreken zij hun bezorgdheid uit
over de toenemende opiumpro
ductie in Afghanistan, waar de
Taliban belasting over heffen en
die een van hun belangrijkste
inkomstenbronnen vormt.
De Taliban kunnen de sancties
alsnog afwenden als zij Bin La
den zo snel mogelijk uitlever-en
en de kampen sluiten waar hij
terroristen zou opleiden. AP
LUGO - Een inwoner van Lugo bekijkt de schade aan de Romeinse muur in het centrum van de stad in
het noordwesten van Spanje. De VN-organisatie Unesco plaatste de muur, die werd gebouwd in de der
de eeuw na Christus en een totale lengte heeft van 2,2 kilometer, vorige week op de werelderfgoedlijst.
Een gedeelte is nu in elkaar gezakt als gevolg van de aanhoudende regen. foto J oh n va n Sch i It/AP
ROME - Het Wereld Voedselprogramma (WFP) van de Ver
enigde Naties trekt x-uim tweehonderd miljoen gulden uit
voor voedselhulp aan de Balkan. De campagne duuxt van be
gin januari tot het einde van 2001. Ongeveer 980.000 mensen
in het Balkangebied zullen voedselhulp krijgen. De meerder-
heid, 700.000 mensen, is van Sei-vische afkomst. Met de libe
ralisering van de marktprijzen in Sex-vië, zijn de kosten van
basis-voedxngsmiddelen volgens het WFP voor de meeste
mensen onbetaalbaar geworden.
In Kosovo steunt het WFP de meest behoeftige mensen, zoals
gehandicapten, ouderen en alleenstaande ouders. Ook Mace
donië, Montenegi-o en Albanië kunnen op hulp rekenen. AFP
SANAA - Jemen brengt komende maand zes verdachten voor
de i-echter die in verband worden gebi-acht met de aanslag op
het Amei'ikaanse marineschip USS Cole. Dit hebben rege-
ringsbi-onnen gisteren gezegd. Bij de ontploffing op 12 okto
ber in de haven van Aden kwamen zeventien Amex'ikanen om
het leven. Het is nog niet duidelijk of de Saudiër Osama bin
Laden, die eerder in vex-band werd gebracht met aanslagen op
VS-doelen in Afrika, bij de terreurdaad in Aden betrokken is
geweest. RTR
LONDEN - Britse wetenschappers hebben vastgesteld dat de
hoeveelheid ijs in de zee van het Nooi-dpoolgebied in twintig
jaar tijd met zo'n 43 procent is afgenomen. Zij deden hun on
derzoek vanuit Britse onderzeeboten in 1976enin 1996inhet
gebied tussen Spitsbergen (Noorwegen) en Groenland.
Eén van de wetenschappers, Peter Wadham, zegt dat een
soortgelijk onderzoek is gedaan vanaf Amerikaanse ondex--
zeeërs in de regio tussen de Noox-dpool en de Beringsti-aat.
Daaruit bleek ook een forse afname van de hoeveelheid zeeijs.
De vex-mindering van de hoeveelheid ijs hangt volgens veel
wetenschappers samen met de versterking van het bi'oeikas-
effect. ANP
S ADI YA - Activisten die stx-even naar onafhankelijkheid voor
de Indiase deelstaat Assam hebben gisteren in het noordoos
ten van India het vuur geopend op drie vrachtwagens met
handelaars en landarbeiders. Achtentwintig mensen kwa
men daarbij om het leven; veex-tien personen raakten gewond.
De meeste slachtoffex-s waren volgens de politie leden van de
Hindi-sprekende minderheid die vanuit de straatai-me deel
staat Bihar naar het aan Myanmar grenzende Assam waren
gekomen om er werk te zoeken.
In Assam zijn tegen de tien rebellengroepen gevestigd. Zij
beschuldigen de regex-ing ei-van flink te verdienen aan de
grondstoffen in het gebied, maar de lokale bevolking te ver
waarlozen. In iets meer dan twee weken tijd zijn er al negen
aanvallen gepleegd op leden van de Hindi-sprekende minder
heid. Daarbij kwamen meer dan negentig mensen om. AP
SALZBURG - Een maand na de rampzalige bi-and in de tun
nel van de kabeltrein bij Kaprun zijn de kabelbanen en skilif
ten van de Kitzsteinhorn-gletsjer in Oostenrijk gisteren weer
opengesteld voor het publiek.
De liften werden na de brand die op 11 november aan 155
mensen het leven kostte gesloten. De autoriteiten in Kapx-un
wilden met de heropening wachten tot het laatste slachtoffer
was geïdentificeerd. Bovendien moesten water- en energie
leidingen die door de tunnel lopen gerepareerd woi-den. AP
van onze redactie buitenland
MOSKOU - Geschiedenisle
raren in Rusland staan nog
steeds bloot aan politieke in
doctrinatie, hoewel het al ne
gen jaar geleden is dat de
Sovjet-Unie ophield te be
staan. Velen van hen zijn nog
altijd bang hun baan te ver
liezen als ze zich in hun les
sen te kritisch uitlaten over
het i-ecente sovjet-verleden.
Dat blijkt uit onderzoek on
der leraren in een groot aan
tal Russische i'egio's, uitge
voerd door de Eui-opese orga
nisatie van Geschiedenisle-
rai-en Associaties (Euroclio).
Volgens de Nederlander Hui-
dei^ Crijns, medewerker van
Euroclio, spelen vooral amb
tenaren hiex-in een kwalijke
rol. Deze bezetten meestal al
tientallen jaren sleutelposi
ties en zijn na de val van het
communisme niet omge
schoold. Hierdoor werken ze
nog steeds volgens de precies
dezelfde richtlijnen als ten
tijde van de Sovjet-Unie.
Toen waren liefde voor het
vaderland en pati'iottisme de
belangrijkste px-incipes in
het geschiedenisonderwijs,
terwijl een onafhankelijke en
kritische beschouwing van
het verleden taboe was.
Volgens Crijns hebben deze
ambtenaren nog altijd grote
invloed op de keuze van de
leerstof en de ondei"wijsme-
thodes. Bovendien bepalen
zij wie in aanmerking komen
voor bijscholing en salaris
verhoging. Veel lerai'en voe
len dan ook dat zij door de
overheid in de gaten worden
gehouden.
Crijns, die namens Euroclio
een groot aantal onderwij s-
seminars in Rusland hield,
ondexwond deze overheids-
controle aan de lijve. Zo wa
ren er op een van zijn semi
nars vier afgevaai'digden van
de lokale overheid aanwezig
die als waakhonden de uit
spraken van de deelnemende
geschiedenislerai'en in de ga
ten hielden. Een lerares ver
telde hem na afloop van het
seminar dat ze bang was haar
baan te verliezen wegens kri
tische uitspraken die ze ge
daan had.
Euroclio gaf afgelopen jaren
samen met de Moskouse Ge-
schiedenislerarenassociatie
drie geschiedenisboeken uit,
waarin de recente Russische
geschiedenis in Europees
perspectief is geplaatst. Deze
bevatten ook een aantal the
ma's die nog steeds gevoelig
liggen in het post-commu-
nistische Rusland. ANP
van onze redactie buitenland
BOEKAREST - De Roemeense
presidentkandidaat Ion Iliescu
sluit samenwerking van zijn So
ciaal-Democratische Partij
(PDSR) met de ultranationalis-
tische partij Romania Mare
(Groot-Roemenië) niet langer
uit. „Romania Mare vertegen
woordigt drie miljoen kiezers en
moet haar opdracht in het par
lement vex*vullen", zei Iliescu
gisteren.
De ex-communist Iliescu moet
het zondag tijdens de tweede
ronde van de presidentsvei'kie-
zingen opnemen tegen de voor
zitter van Romania Mare, Cor-
neliu Vadim Tudor. Volgens
waarnemers is het mogelijk dat
Iliescu met zijn nieuwe strategie
aanhangers van Tudor probeert
weg te lokken. Tot nu toe heeft
hij samenwerking met Tudors
partij uitgesloten.
Iliescu maakt volgens peilingen
grote kans de stemronde te win
nen. Volgens de enquête zou 69
procent op hem stemmen, ter
wijl 31 procent een voorkeur
geeft aan zijn rivaal Tudor. Van
de ondervraagden is 55 pi'ocent
tegen een coalitie van de PDSR
en Romania Mare.
De beide pax*tijen hebben in het
verleden al samengewerkt. Tus
sen 1992 en 1996 vormden de
PDSR en Romania Mare de re
gering. Bij de parlementsver
kiezingen van 26 november
kreeg de Sociaal-Democrati
sche Partij 37 procent van de
stemmen en werd daarmee de
grootste in het parlement. De
partij van Tudor werd tweede
met twintig procent. DPA