Mama Mia wat een piste
Het is de angst om te vallen
PZC
Skiën in Karinthië
37
Ski 2001
Alleenstaand
Wegwijzers
Klachten
zaterdag 25 november 2000
Het is natuurlijk best een
eind rijden. Vanuit
Utrecht zo'n twaalfhonderd
kilometer. Maar dan nog... je
zou het er voor over moeten
hebben. Oostenrijkers zat
hier natuurlijk in dit zuide
lijke bondsland. En Duit
sers. En Italianen ook. Van
de Nederlanders echter geen
spoor. Die skiën - hemels
breed gezien - honderd kilo
meter noordelijker. En staan
waarschijnlijk in lange rijen
te wachten voor de liften. Of
zaten al ver voor de middag
op het terras van die gezelli
ge berghut omdat er - als ze
later zouden komen - geen
plaats meer zou zijn. Franz
Klammer: „Ik kom hier van
daan en misschien ben ik
daarom bevooroordeeld.
Maar zeg nou zelf: Es ist doch
super hier?"
De aanbevelingen van Herr
Klammer dienen met ge
paste achterdocht te worden be
naderd. De skikampioen der
skikampioenen, de Johan
Cruijff van Oostenrijk, is door
Karinthië gevraagd zijn ge
boortegrond te promoten. Dus
zal hij het wel uit zijn hoofd la
ten de 'Skiarena Karaten' met
de grond gelijk te maken. Maar
al had hij dat gewild, dan nog
was hij daartoe niet in staat ge
weest. Curieus. Veertig jaar ge
leden moest je hier - als je wilde
skiën - nog lopend naar boven.
Nu ontsluiten zo'n dertig liften
een verrukkelijk, ruim opgezet
skigebied met slechts één min
puntje: de bewegwijzering is
aan de matige kant. Wat bij hon
derd kilometer piste (verdeeld
over 45 afdalingen) nog knap
lastig kan zijn.
Geheimtips
Echt stil is het er al lang niet
meer. 'Geheimtips' hebben de
vervelende eigenschap nooit
lang Geheimtips te blijven.
Aanvankelijk wisten alleen de
inwoners van de om de hoek lig
gende steden Lienz en Villach
dat 'daar hoog in de bergen' niet
alleen werd gewerkt aan het
grootste skigebied van Karin
thië, maar ook aan het mooiste.
Tot dat die van het op anderhalf
uur rij den gelegen Klagenf urt er
lucht van kregen. En die van
Udine, in Italië. Binnen de kort
ste keren slibde - op mooie zon
De millennium-skilift in Nassfeld.
dagen althans - de steile weg
naar het nieuwe skigebied vol
ledig dicht. 'Skiarena Karaten'
ingehaald door zijn eigen suc
ces.
Maar daar is wat op gevonden.
Vorig jaar december werd in
aanwezigheid van tientallen, in
feestelijk leder gehoosde hoog
waardigheidsbekleders, de Mil
lennium-Express geopend, een
gondelbaan die z'n passagiers in
twaalf minuten vanaf een im
mense parkeerplaats bij Tröpol-
ach (610 meter) naar de Tress-
dorferalm (1590 meter) sjouwt.
Veel zon, een geweldig pak
sneeuw en in heftige kleuren af
gedrukte cinemascope-foto's
tot op de voorpagina's van zelfs
de Weense kranten aan toe.
Klammer: „Dat komt, zelfs voor
Oostenrijk is deze lift iets heel
bijzonders. Al is het alleen maar
omdat je - en dat is toch vrij
uniek hier - nu een afdaling
kunt maken van bijna acht kilo
meter."
Als er voldoende sneeuw ligt
tenminste. De 'Carnia', zoals de
langste skipiste van Karinthië
heet, begint op 1822 meter. Geen
probleem. Maar de eindstreep
ligt op slechts 610 meter. En dat
is wel een probleem. Op die
hoogte mag het namelijk nog
wel eens dooien. Zelfs in de win
ter.
Wakkere Alpenzonen - onder
wie uiteraard ook Franz Klam
mer - mogen graag en met trots
gewagen van de in eindeloze
rotten opgestelde sneeuwka
nonnen die desgewenst de taak
van de hemel overnemen. Wat er
echter nooit bij wordt verteld, is
dat die machines slechts werken
als de temperatuur tot ver bene
den het vriespunt is gezakt.
Waardoor het dus nog maar de
vraag is, hoe vaak er op 'Carnia'
van start tot finish kan worden
geskied.
Zwierig
Geen nood echter. Ten eerste
bouwden de Oostenrijkers - re
geren is vooruitzien - op 1020
meter hoogte een tussenstation
zodat de Carnia in perioden van
sneeuwschaarste op simpele
wijze kan worden ingekort en
ten tweede resteert er zelfs bij
een afsluiting nog zo'n negentig
kilometer aan andere pistes.
Waaronder bijzonder fraaie. De
zwierigste wellicht, is de zich
door het sparrenbos van de Wat-
schiger Alm slingerende, ruim
drie kilometer lange 'Familien-
abfahrt'. Maar omdat smaken
verschillen, zullen er ook zijn
die de van de Tressdorfer Höhe
afvallende Tröglabfahrt prefe
reren. Of de vlak langs het zo
juist aangelegde Snowboard
Park en een paar heerlijke
diepsneeu w-pistes schurende
Fissabfahrt.
Daar zijn ze trouwens nog heel
wat van plan, daar bij die op de
Gartnerkofel uitgezette Fiss
afdaling. Afgelopen winter
werd er al de Garnitzen 1 in ge
bruik genomen (een moderne,
pijlsnelle zeszitter) als voorbo
de van de bouw van nog eens vij f
nieuwe liften die de Skiarena
Karaten zullen doen uitdijen tot
ver over de Italiaans grens. Wie
deze nu wil overschrijden, dient
dat nog lopend te doenWat veel
minder erg is dan het lijkt. Ski's
neerzetten bij het informatie
hokje op de Passo Pramollo en
vervolgens achthonderd meter
wandelen naar Risteranto Wlf e-
nia da Livio.
Jawel, man spricht Deutsch.
Maar mamma mia, wie probeert
dat nog als hij op het zonneter
ras achter een fonkelend glas
podere terreno zit. En een portie
mozzarella?
La dolce vita in Oostenrijk.
Rob van den Dobbelsteen
Salzburg
Wenen
OOSTENRIJK
PEN
Hermagor/N assfeld
Afstand vanaf Amsterdam: circa 1250
kilometer. Auto: München - Salzburg - Tau-
erntunnel (tol) - Katschbergtunnel - Spittal
- Greifenburg - Hermagor - Nassfeld. Trein:
in Hermagor (19 kilometer van Nassfeld) is
een station. Vandaar met openbaar vervoer
(taxi of bus) naar skigebied. Vliegen: het
dichtstbijzijnde vliegveld is Klagenfurt
(110 kilometer) dat vanuit Nederland alleen
via Wenen wordt aangevlogen. Vandaar met
openbaar vervoer (trein en bus) naar skige
bied.
Hoogte: 610 tot 2195 meter.
Liftinstallaties: 29 (4 gondelbanen, 5 stoelt-
jesliften en 20 slepers).
Wachttijden: Gering. Kunnen alleen in de
weekeinden bij het dalstation van de Mil
lennium-express flink oplopen.
Totaal aantal kilometers aan afdaling: 101
kilometer.
Moeilijkheidsgraad: 11 kilometer zwaar, 60
kilometer gemiddeld, 30 kilometer eenvou
dig.
Langlaufmogelijkheden: 100 kilometer
aan Loipen (niet met elkaar verbonden).
Slechts 11 kilometer (bij Nassfeld) is
sneeuwzeker.
Verdere sportieve ontspanning: 55 kilome
ter aan wandelwegen waarvan ongeveer 8
in het skigebied (naar de Tressdorfer Höhe).
6 rodelbanen waarvan 4 verlicht. Op de
Pressegger See bij Hermagor kan soms wor
den geschaatst. De Weissensee (bekend van
de schaatsmarathon) ligt op ongeveer een
uur autorijden.
Prijspeil: Een 6-daagse skipas kost 2110
shilling (kinderen van 15 tot en met 19 jaar
en senioren 65+ 1585 shilling; kinderen tot
en met 14 jaar 1055 shilling)
Avondvertier: Niet uitbundig. Nassfeld is
een 'tekentafel-dorp' dat vooral bestaat uit
hotels en restaurants. Populaire après-ski
gelegenheden zijn Noldi en Der Schnee-
mann.
Bijzonderheden: Er is een wintercamping in
Hermagor (telefoon 0043/4282.5051). Gas
ten van de Skiarena Karnten kunnen ge
bruik maken van de zogeheten bonuscard.
Met deze kaart kan niet alleen de skiles, het
eten en het drinken worden betaald, ook
fungeert hij als automatische skipas en bij
sommige hotels zelfs als kamersleutel.
Nadere informatie: Ski- und Naturarena
Karnten, Hauptstrasse 14, A-9620. Herma
gor, telefoon (0043)4282/3131 en/of inter
net www.carnica.com.
Uiteraard kunnen ook inlichtingen worden
gevraagd bij het Oostenrijks Toeristenburo,
Postbus 94285,1090 GG Amsterdam, tele
foon (020) 468 47 93.
Bij de ANWB verscheen on
langs het wintersportmaga
zine 'Ski 2001'. Het jaarlijks
verschijnende blad bezocht vier
grote Europese skigebieden
(Sestrière, Crans Montana, La
Pagne en Kirchberg), wijst de
lezers ook op kleine, maar char
mante bestemmingen als Valloi-
re (halverwege de Galibier in
Frankrijk) en Maria Alm (Oos
tenrijk) en geeft in woord en
beeld een verslag van een skiva
kantie in Libanon. Testen wer
den er niet alleen gemaakt met
ski's, maar ook met zogeheten
ruimte-auto's. 'Ski 2001' kost
14,95 gulden en is te koop in de
kiosk en de ANWB-kantoren.
Mallnitz in Karinthië intro
duceerde het fenomeen
met groot succes. Nu organi
seert ook Mühlbach am Hoch-
könig van 17 tot 24 maart een
ski week voor alleenstaanden.
Dat lijkt een beetje laat in het
seizoen. De uitgebreide (150 ki
lometer aan pisten) Hochkönig-
Skischaukel ligt immers relatief
nogal laag (hoogste punt 2000
meter). In het begin van dit jaar
echter lag er in deze periode nog
voldoende sneeuw, dus waarom
nu niet. Prijs voor de solo-week
(halfpension, 6-daagse skipas
en skiles): circa 1150 gulden.
Informatie: TVB,
A-5505 Mühlbach, Oostenrijk,
0043 6167.7235;
info@muehlbach.co.at.
Tirol gaat de bewegwijzering
van het wandelpadennet in
de bergen aanpakken. Het rom
meltje van scheefstaande stok
ken vol onleesbare en niet
gestandaardiseerde tekens en
namen moet binnen zeven jaar,
zo is de bedoeling, zijn veran
derd in een keten modelborden
die alle dezelfde uitvoering krij
gen: gele ondergrond, zwart op
schrift. Om de veiligheid te be
vorderen zal op de wegwijzers
de moeilijkheidsgraad van de
route worden aangegeven.
Het aantal klachten over bij
Nederlandse toeroperators
geboekte vakanties is in 1999
fors toegenomen. Dat blijkt uit
het zojuist gepubliceerde jaar
verslag van de Geschillencom
missie Reizen. Bij elkaar wer
den er 3180 klachten ingediend.
Verreweg het leeuwendeel (39
procent) ging over de kwaliteit
van de accommodaties. Het eten
(10 procent) en de reisleiding (8
procent) lagen ook flink onder
vuur. De vakantiebestemming
met de meeste problemen was
Spanje (14 procent), gevolgd
door Turkije (11 procent) en
Griekenland (7 procent). Overi
gens wees de Geschillencom
missie in slechts 819 gevallen
een schadevergoeding toe Ge
middeld werd er per klacht 1212
gulden uitgekeerd.
Wintersport is versla
vend, zeggen veel
mensen als ze eenmaal naar
de sneeuw zijn geweest. Het
werd hoog tijd om zelf eens
na te gaan in hoeverre dat
klopt. „Veel beginnelingen
hebben angst om te vallen of
dat ze te snel gaan. Dat gaat
vanzelf voorbij", belooft on
ze Nederlandse skilerares.
Via de ramen van de hotelka
mer in het Oostenrijkse
plaatsje Schladming ontvouwt
zich een sprookjesachtig pano
rama van een glooiend land
schap, toegedekt door een dik
pak, helder witte sneeuw. Skiërs
van alle leeftijden glijden er op
hun gemakje naar beneden. Al
les verloopt even soepeitjes.
Niet één keer komt er een krab
belaar voorbij die zich met ware
doodsverachting overeind pro
beert te houden en bijvoorbeeld
ergens halverwege een smak
van jewelste maakt.
Zo'n uitzicht zorgt er al snel
voor dat bij iemand die nog
nooit op de lange latten heeft
gestaan, het zelfvertrouwen be
gint te groeien. De gedachten
dwalen af: misschien zijn alle
gruwelverhalen over angstaan
jagende afdalingen, valpartijen
en botbreuken wel overdreven.
Skiën is wellicht toch makkelij
ker dan we altijd hadden ver
moed.
Dat valt tegen, blijkt de volgen
de dag op het oefenweitje. De
24-jarige Judith Schurink staat
al klaar om er privéles te geven.
De Nederlandse stelt voor om
eerst maar eens een beetje met
de ondergebonden ski's heen en
weer te schuiven over de
sneeuw. Zo wil ze ons vertrouwd
maken met het materiaal en de
ondergrond, maar wordt me
teen ook duidelijk dat je geen
enkele grip hebt op de gladde
vlakte. Eén ogenblik van onop
lettendheid blijkt voldoende om
in beweging te komen en naar
beneden te glibberen, zonder te
weten hoe weer moet worden af
geremd. Gewoon rustig blijven,
zegt Judith, het is iets wat elke
beginner meemaakt. „Veel men
sen hebben angst om te vallen,
zijn bang dat ze te snel gaan of
niet meer kunnen stoppen. Dat
gevoel gaat vanzelf voorbij. Je
moet niet verwachten dat het
meteen al goed gaat."
Kampioen
Na 38 jaar moest het er toch
maar eens van komen om op
wintersport te gaan. Thuis wa
ren ze er niet gerust op. Geen
wonder, als je een partner hebt
die zelf twee keer is geweest en
de eerste maal één en de volgen
de vakantie alle twee haar be
nen brak. Het is niet bevorder
lijk voor het geloof op een goede
afloop, maar kan natuurlijk
geen reden zijn om het niet eens
zelf te proberen. Dus op naar
Schladming, in het uitgestrekte
wintersportgebied van de regio
Dachstein - zo'n tweeënhalf uur
rijden van Wenen.
Het Oostenrijks Toeristenburo
regelde er een kennismakings
cursus bij de school van voor
malig skikampioen Michael
Tritscher. Zelf is die niet aanwe
zig. Maar een foto die achter de
balie hangt, bevestigt dat Trit
scher niet de eerste de beste is:
de Oostenrijker staat pontifi
caal gearmd met de legendari
sche 'Tomba la Bomba'. „Mi
chael won een bronzen medaille
bij de Olympische Spelen van
'92", vertelt een van zijn colle
ga's.
Ook Judith weet wat skiën is.
Een groot deel van haar leven
heeft ze er al mee te maken.
Eerst nadat ze als 7-jarig meisje
met haar ouders naar Oosten
rijk verhuisde, waar ze tot haar
vijftiende bleef. Het gezin keer
de terug naar Nederland, maar
zes jaar later verruilde Judith
het vlakke polderland toch weer
voor de Oostenrijkse bergen. Ze
geeft er les sinds 1997, zit in een
demonstratieteam en vestigt
zich, als in Europa de zomer
aanbreekt, steevast voor enige
tijd in het dan winterse Austra
lië. Daar werkt ze eveneens als
instractrice en maakt ze deel uit
van een reddingsploeg.
Voor iemand met zo'n achter
grond moet het een tandenknar
sende ervaring zijn als ze te ma
ken krijgt met stuntelaars die er
niets van bakken. Judith schudt
haar hoofd. „Nee", zegt ze. „Ik
vind het leuk om met mensen
bezig te zijn. Je werkt in de frisse
lucht en iedereen is enthousiast,
aangezien ze allemaal gezellig
op vakantie zijn
Gelukkig, omdat we zelf juist de
indruk begonnen te krijgen dat
er van al het gepruts een heel
grappige film valt te maken.
Dat begon al de vorige dag, bij
het passen van de schoenen. Die
geven het gevoel alsof je met
twee kistjes cement aan je voe
ten loopt; alleen met een moei
zaam gestrompel lukt het om bij
de balie te komen waar de ski's
en de stokken worden aange
reikt.
Sierlijk
Het is onwennigheid, want
naarmate de tijd vordert, wordt
het plezier steeds groter. Al snel
wordt het volgens Judith tijd om
te leren remmen. Dat doe je door
de voeten krachtig naar buiten
te duwen en de punten van de
ski's naar elkaar toe te draaien.
„En nu gaan we proberen
bochtjes te maken." De blonde
instructrice draait sierlijk over
het oefenweitje. Met het zweet
op het voorhoofd lukt het ons
slechts om met hoekige vormen
rond de in de grond geprikte ski-
stokken te manoeuvreren. In
eens lijkt het te lukken, totdat
een lelijke uitglijer duidelijk
maakt dat het toch beter is om
niet te hard van stapel te lopen.
Judith benadrukt niet voor
niets hoe belangrijk het is dat
niet-skiërs eerst individueel of
in een klasje lessen nemen,
voordat ze op eigen houtje de
sneeuw gaan verkennen. „Op de
skischolen gebeuren weinig on
gelukken. Maar ik heb ook mee
gemaakt dat mensen van een af
standje stonden te kijken hoe
het moet, de stoeltjeslift pakten
en hup, meteen een rode piste
kwamen afsuizen." Dom, zegt
ze, want wie de techniek niet
goed beheerst, neemt grote risi
co's.
Ook op hellingen die op het eer
ste gezicht nauwelijks iets om
het lijf hebben, worden al gauw
onverwacht hoge snelheden be
reikt. Wie dan niet weet hoe je
moet remmen, kan in ernstige
problemen verzeild raken. Nog
de voorgaande dag moest er in
Dachstein iemand met een heli
kopter naar het ziekenhuis wor
den gebracht. Hij was onderuit
gegaan en met zijn hoofd tegen
de grond geklapt. „En zelf
maakte ik gisteren mee dat een
paar vreemde skiërs ons bijna
omver reden. Ook botsen men
sen wel eens tegen een mast. Ge
broken benen zijn een speciali
teit in Oostenrijk."
Bochtjes
We laten ons er niet door af
schrikken en melden ons de vol
gende ochtend gewoon weer bij
het bordje 'Anfanger'. Remmen,
bochtjes maken, een piepklein
stukje naar beneden skiën - het
gaat niet eens zo slecht. Zelfs
durft de instructrice het aan om,
ter afsluiting van de tweedaagse
spoedcursus, een eenvoudige
piste te proberen. Dat valt niet
mee, maar het lukt wél en zon
der kleerscheuren Goed gevoel
geeft datEn eerlijk toegegeven,
eenmaal weer thuis begint het al
te kriebelen om nog eens naar de
sneeuw te gaan.
Danny Verbaan Skilerares Judith Schurink: „En nu proberen we om bochtjes te maken.
