Geweldsgolf treft Mozambique
PZC
PZC
Euthanasievraagstuk roept om
breed maatschappelijk debat
JUNTOS POR UIVI
FUTURQtfmHOR
Arrogantie PvdA
wekt onbehagen
Politiek creëert
schij nzekerheid
rond BSE-crisis
Spanning tussen rivalen uit de burgeroorlog stijgt
te gast
25 november 1950
zaterdag 25 november 2000
door Eelco van der Linden
Mozambique wordt getrof
fen door een geweldsgolf,
die de spanning in het Zuid-
Afrikaanse land sterk doet op
lopen. De onrust wordt veroor
zaakt door toenemende rivali
teit tussen de twee partijen die
al vijftien jaar lang een bloedige
burgeroorlog uitvochten.
De donderdag met maffia-me
thoden uitgevoerde moord op 's
lands meest vooraanstaande
journalist, Carlos Cardoso,
heeft alles van een officiële
waarschuwing. Net als de aan
slag op de radiojournalist die
even daarvoor was gemoles
teerd en in zijn tong gesneden
'omdat hij te veel praatte'. Aan
wie de waarschuwing is gericht,
is duidelijk: een ieder die kri
tisch het doen en laten van de
machtigen van het land volgt.
Maar wie is de afzender?
Cardoso (49) was onbetwist het
journalistieke geweten van Mo
zambique. Gevreesd en geliefd
om dezelfde reden. Geen ander
bedreef onderzoeksjournalis
tiek als hij en wist zoveel schan
dalen bloot te leggen. Hij beet
zich vast in politieke misstan
den, justitiële dwalingen en
economische delicten, maar viel
ook de georganiseerde misdaad
lastig.
In de hoofdstad Maputo zeggen
in shocktoestand verkerende
collega's, dat Cardoso niet aan
een 'heet' stuk werkte. Sommi
gen verbinden echter de moord
met een bankfraudezaak uit
1996, waarbij veertien miljoen
dollar is weggesluisd. Cardoso
onthulde de identiteit van de
daders, maar klaagde ook on-
derzoeksreehters aan die tegen
betaling zouden hebben afge
zien van vervolging.
Afrekening
Anderen houden het op een po
litieke afrekening. Cardoso was
kritisch ten opzichte van de Fre-
limo-regering, maar spaarde
evenmin de radicale elementen
in Renamo, de belangrijkste op
positiepartij. Frelimo was de
door het Oostblok gesteunde
marxistische bevrijdingsbewe
ging. Die streed eerst tegen de
Portugese kolonisten en vanaf
1977, vijftien jaar lang, tegen
Renamo. Deze Beweging van
Nationale Weerstand werd ge
sponsord door conservatieve
Portugese elementen, het voor
malige Rhodesië en het Zuid-
Afrikaanse apartheidsregime.
Twee jaar na de vrede van 1992
volgden er veikiezingen. Die
werden gewonnen door Freli
mo. President werd Chissano,
die 53 procent van de stemmen
kreeg, twintig procent meer dan
Renamo-leider Alfonso
Dhlakama. In het parlement
kreeg Frelimo 129 zetels en
Renamo 112. Mozambique zette
de weg in van politiek en econo
misch herstel en dwong daar
mee de bewondering van de hele
wereld af. Toch bleven er poli
tieke spanningen bestaan. De
tweede vrije verkiezingen van
vorig jaar december waren de
katalysator.
Chissano won met klein ver
schil, maar in het paxiement
groeide Renamo dankzij een al
liantie met negen kleine partij
en naar 117 zetels. Renamo-lei
der Dhlakama bleef de uitslag
echter bestrijden wegens ver
meende fraude, ook al noemden
waarnemers van de internatio
nale gemeenschap de verkiezin
gen 'vrij en eerlijk'. Eerder deze
maand escaleerde de situatie,
toen Dhlakama een aantal loka
le besturen voor zijn partij
opeiste en betogers tegen Chis
sano's regering de straat op
stuurde. Het geweld waarmee
dat gepaard ging, kostte 41
mensen het leven, onder wie zes
politieagenten. De meeste
slachtoffers vielen in het zeven
honderd kilometer ten noorden
van Maputo gelegen stadje
Montepuez. Demonstranten
overvielen het politiebureau en
stalen 143 wapens. Gewapend
met AK-47 aanvalsgeweren
hielden vijfhonderd Renamo-
supporters delen van de stad
drie dagen bezet.
Alles ademde weer de sfeer van
de slechte oude tijd. Daar waren
ook uitspraken van Dhlakama
debet aan. Hij verordonneerde
een einde aan de betogingen en
liet weten de gewapende strijd
weer te zullen hervatten, als niet
aan zijn eisen zou worden vol
daan. De Frelimo-regering ver
oordeelde Renamo met de
scherpst mogelijke bewoordin
gen: „Dhlakama heeft openlijk
gedreigd het land te verlammen.
Renamo bereidt zich duidelijk
voor op een militaire strijd."
De dood van Carlos Cardoso, die
het (politie)geweld scherp had
veroordeeld, was voor beide
partijen aanleiding de journa
list uitgebreid te roemen en hem
een grote patriot te noemen. De
Renamo-paiiementariërs gin
gen verder door demonstratief
naar de plek te lopen waar Car
doso werd vermoord. Ze spra
ken hun twijfels uit over de door
de politie afgegeven garantie de
daders te vinden.
Drama gevangenis
De al gespannen sfeer is nu aan
zienlijk verslechterd door het
beiicht dat in een gevangenis in
Monteuez, een stad zestienhon
derd kilometer ten noorden van
Maputo, zeker zestig gevange
nen in één nacht op mysterieuze
wijze zijn overleden. De gevan
genis zat volgens waarnemers
na de laatste onrusten vol met
leden van de Renamo-oppositie.
Premier Pascoal Mocumbi heeft
gezegd dat er geen sporen van
geweld waren. Waarschijnlijk
ook om de spanning te vermin
deren, heeft hij gespecialiseerde
pathologen uit Zuid-Afrika, de
Europese Unie en Gemenebest
uitgenodigd om de lijken te on
derzoeken. Een Zuid-Afrikaans
team is inmiddels ter plekke.
Het op zo wonderbaarlijke wij
ze gecreëerde evenwicht is in ge
vaar in Mozambique. De Freli
mo-regering wacht de moeilijke
taak licht te werpen op de
moord op Cardoso en de dood
van de gevangenen. Een Mo-
zambikaanse mensenrechten
organisatie heeft bovendien een
onderzoek geëist naar het poli
tieoptreden eerder deze maand
en verlangt uitleg waarom met
scherp is geschoten. Allemaal
gevaarlijke munitie voor de
weer op het oorlogspad verke
rende Renamo. GPD
door Peet Vogels
Het BSE-spook dat mo
menteel door Europa
waart, zorgt voor een onge
kende daadkracht bij de po
litici en bestuurders. De ene
maatregel tuimelt over de
andere om de consument de
zekerheid te geven dat er ge
waakt wordt over zijn ge
zondheid. Ook in Nederland
laten ministers en Kamerle
den zich niet onbetuigd. De
vraag is alleen in hoeverre de
voedselveiligheid is gediend
met al die maatregelen.
De stijging van het aantal
ontdekte BSE-gevallen
wordt vooral veroorzaakt
door een betere controle. In
Frankrijk is men dit jaar
meer gaan testen, waardoor
er meer gevallen ontdekt
werden. Eerder gebeurde dat
ook in Zwitserland.
Vanaf juli volgend jaar zullen
alle Europese landen op gro
te schaal slachtrunderen op
BSE testen. Die beslissing
namen de ministers van
Landbouw afgelopen maan
dag. Woensdag moest minis
ter Brinkhorst in de Tweede
Kamer zijn beleid verdedi
gen. Alle partijen drongen
aan op een snellere invoer
van de test. Hoewel de snelle
test al langere tijd in gebruik
is in Zwitserland en Frank
rijk, repte de Kamer nooit
over invoering in Nederland.
Nu tot invoering is besloten,
gaat het niet snel genoeg.
Te Iaat
De tests zijn verplicht voor
koeien vanaf dertig maanden
die geslacht worden. Runde-
ren kunnen echter al vanaf
achttien maanden zichtbaar
BSE hebben. Vandaar dat de
Socialistische Partij er op
aandrong alle runderen ou
der dan een jaar te testen. Het
probleem is alleen dat de tes
ten nog niet fijngevoelig ge
noeg zijn om BSE in een
vroeg stadium aan te tonen.
Extra testen leiden dus al
leen tot schijnzekerheid.
Ook de oude reflex van de i m-
portstop komt weer
schijn. Frans rundvlees,
Franse runderen en zeker
Frans veevoer zijn niet te
vertrouwen. Dus dat mag het
land niet meer in, tenzij de
Fransen beloven beter te tes
ten op BSE. Helaas heeft een
importverbod geen zin, een
exportverbod van Frankrijk
daarentegen wel.
Bij de dioxine-crisis van vo-
rig jaar doken met dioxine
vervuilde Nederlandse kip
pen op in Duitse supermark
ten. Het bleek te gaan om
Belgische kippen die in Ne
derland waren geslacht. Ze
worden dan als Nederlandse
kip verkocht. Iets dergelijks
zal dus ook gebeuren met
Frans rundvlees dat via an
dere landen wordt geïmpor
teerd, waardoor de oor
sprong nooit is na te gaan.
Laks
Ten aanzien van de waar
schijnlijkste besmettings
bron, het veevoer, is de
Kamer weer laks geweest.
Vorige week verscheen een
rapport van de Rekenkamer,
waarin forse kritiek werd ge
uit op de controle van de ver
werking van kadavers. Niet
uitgesloten moest worden,
aldus de Rekenkamer, dat er
kadavers van zieke of be
smette dieren in veevoer te
recht zijn gekomen. Vorig
jaar drong D66 al aan op het
verbieden van kadavers in
veevoer. Daar bestond echter
geen behoefte aan in de
Tweede Kamer. Nu is dat ver
bod alsnog gekomen.
De kritiek van de Kamer op
Brinkhorst is dus maar deels
terecht. Feit blijft dat het
voorzorgsbeginsel, de veilig
heid van de consument gaat
boven alles, niet altijd goed is
nageleefd. Maar daar was het
parlement altijd zelf bij. Bo
vendien eisen ze nu maatre
gelen die niet altijd effectief
zijn. De Tweede Kamer heeft
er blijkbaar moeite mee de
woorden van Brinkhorst te
beamen dat honderd procent
zekerheid nooit te geven is.
GPD
Poster van het Frelimo tijdens de verkiezingscampagne van 1999. De verkiezingen leidden tot politieke spanningen die nu ernstig uit de
hand dreigen te lopen. foto Yoav Lemmer/EPA
Beslissende aanval
De troepen van de Verenigde
Naties zijn een aanval begon
nen in Noord-West Korea. Een
troepenmacht van honderd
duizend man is onder dekking
van vliegtuigen gestaag opge
drongen. Als de aanval succes
heeft, betekent dat volgens ge
neraal Mc Arthur- het ei nde van
de oorlog en herstel van de
eenheid in Korea.
Zeeuws orkest
De Oprichting en instandhou
ding van een Zeeuws orkest
behooi't voorlopig niet tot de
mogelijkheden. Tot deze con
clusie kwam een aantal be
langstellenden tijdens een in
Middelburg gehouden oriën
terende vergadering. De geo
grafische ligging van Zeeland
maakt het moeilijk om samen
te komen voor repetities.
Een ander bezwaar vormen de
zeer hoge kosten, van tenmin
ste vijftigduizend gulden per
jaar.
Smokkelaars
In Oost-Zeeuws-Vlaandei-en
opereren sinds enige tij d enke
le smokkelaarsgroepen met
pantserauto's. Regelmatig ste
ken zij met boter en gedistil
leerd vanuit België de Neder
landse grens over.
De douane en ook de mare
chaussee spannen zich tot het
uiterste in om de smokkelaars
te grijpen. Tot dusver echter
zonder succes.
SGP-fractievoorzittcr Van der Vlies in de Tweede Kamer aan het woord over het euthanasievraagstuk.
foto Cees Zorn/GPD
door Koos van Wees
PvdA-fractieleider Ad Mel-
kert deed onlangs nog ver
woede pogingen het beeld bij te
stellen. Dat de PvdA steeds va
ker partijgenoten op belangrij
ke posten in het openbaar be
stuur weet te krijgen heeft niet
te maken met machtshonger,
maar met de onmiskenbare
kwaliteiten van de aanhang.
Dat was niet het antwoord waar
de klagende collega's van Mel
ker! op zaten te wachten. Die
vonden het vooral een bevesti
ging van de arrogantie van de
PvdA en allerminst een verkla
ring voor de baantjesverzame-
larij onder sociaal-democraten.
„Hoge ambtelijke posten zou
den niet alleen bij de PvdA te
vinden moeten zijn. En dat is nu
wel de indruk", stelt Olga
Scheltema, het Kamerlid dat
namens D66 onderhandelt over
burgemeestersposten
Machtsgelijk
Er is meer. Het is de houding dat
argumenten er voor de PvdA
niet meer toe doen, omdat de
partij het voor het zeggen heeft.
„Wat bij GroenLinks het moreel
gelijk is, dat is bij de PvdA het
machtsgelijk. Wat ik mis, is res
pect voor de opvatting van an
deren", zegt CD A-Kamerlid
Leers.
Wie de arrogantie van de PvdA
bekritiseert, haalt steevast het
voorbeeld aan van het Kamerlid
Judith Belinfante, die ooit zei
dat het in ons land gebeurt zoals
haar partij het wil. „En als u dat
niet bevalt, gaat u maar naar
een ander land."
„Het typeert het superioriteits
gevoel van de PvdA", zegt Paul
Rosenmöller, fractieleider van
GroenLinks.
„Het is opmerkelijk dat van de
partijen in de coalitie de PvdA
het minst bereid is tot samen
werking met ons, terwijl die
toch het dichtst bij ons staat.
Het dualisme bij WD en D66 is
veel groter", stelt Rosenmöller.
Als het wel tot samenwerking
komt, dan gebeurt het altijd on
der de voorwaarden van de
PvdA. „Dan heb je een motie op
gesteld en dan willen ze hem al
leen steunen als zij als eerste on
dertekenaar zijn. Of eisen ze dat
zij de inleiding mogen schrij
ven."
Karaktertrekje
Maar is dat gedrag niet sympto
matisch voor elke partij die al
langere tijd aan de macht is?
„Als dat zo is, dan zou je dat ge
drag ook moeten zien bij de
VVD", zegt Olga Scheltema.
„En dat is niet zo. Misschien is
het een karaktertrekje van soci
aal-democraten. Liberalen
hebben individualiteit hoog in
het vaandel staan, bij de PvdA is
het juist dat collectieve. Wij te
gen de rest van de wereld, zo
iets."
Bij de WDwaar ze vaak klagen
over de machtshonger van de
PvdA, formuleert cultuur-
woordvoerder Atzo Nicolaï erg
voorzichtig. Wel kan hij zich op
winden over de houding van,
opnieuw, Judith Belinfante in
het debat over de Cultuurnota.
„Het is slecht als je ziet hoe vér
ze gaan in hun machtsspel,
vooral omdat het ten koste ging
van kunstinstellingen."
Onderonsje
Belinfante trok zonder overleg
haar steun in aan een voorstel
van de coalitiepartijen waarin
om heroverweging wei*d ver
zocht van de subsidiestop aan
enkele kunstinstellingen. Dat
gebeurde na een onderonsje met
staatssecretaris en partijgenoot
Van der Ploeg, die zelf niets voor
zo'n heroverweging voelde.
„Sindsdien heb ik grote proble
men met de geloofwaardigheid
van de PvdA op het gebied van
cultuur", sneert Nicolaï.
Maar hij wil niet zo ver gaan dat
te zien als een eigenschap die
ook geldt op andere terreinen.
Ook de regenteske trekjes die
D66-fractieleider De Graaf sig
naleerde, herkent hij niet zo.
„Maar wat ik wel af en toe zie, is
die houding van: dat kan alle
maal wel zo zijn, maar wij zijn
aan de macht en dus gebeurt het
zoals wij het willen."
Stevige tik
CDA'er Gerrit Leers gunt de
PvdA de louterende periode die
ook zijn partij doormaakte na
jaren van regeringsdeelname.
„De PvdA heeft een stevige tik
op de vingers nodig, net als wij
indertijd. Dit gedrag gaat ze
stemmen kosten."
De sociaal-democraten moeten
de inhoud voorop stellen, niet
hun positie in het politieke
machtscentrum, waarschuwt
ook Rosenmöller. Hij hekelt de
gesloten cultuur in de PvdA, die
discussie moeilijk maakt. „Nu
krijgen we vaak te horen, 'dat
vindt Kok niet goed'. Dan val je
dus stil, want dan doen argu
menten er niet meer toe." GPD
Op 30 oktober oordeelde de
Haarlemse rechtbank dat
de hulp bij zelfdoding aan de
86-jarige ex-PvdA-senator
Brongersma niet indruist tegen
de bestaande wetgeving. De
rechtbank ontsloeg de betrok
ken arts van rechtsvervolging.
Het feit dat de patiënt voldoen
de 'leed aan het leven' was ge
noeg om van ondraaglijk en uit
zichtloos lijden te spreken.
Brongersma snakte naar het
einde. Dit werd aangevoerd
door een getuige deskundige en
was een zwaarwegende factor
bij de uitspraak. Hier is dus
sprake van een subjectieve be
paling of hulp aan iemand die
geen fysieke of psychische ziek
te heeft geboden kan worden in
de vorm van euthanasie of hulp
bijzelfdoding. Zijn hier grenzen
overschreden?
Het Openbaar Ministerie be
twist niet dat de ondraaglijk
heid van lijden subjectief is. Wel
vindt het OM dat die subjectieve
ervaring geen grond mag zijn
binnen de wet, als er sprake is
van ernstig psychiatrisch of li
chamelijk lijden. Er is een grens
overschreden en dat leidt tot
zelfbeschikkingsrecht van de
patiënt. De officier van justitie
gaat dus in hoger beroep.
Het Koninklijk Nederlands Me
disch Genootschap is ingeno
men met het hoger beroep. Vol
gens het KNMG wordt een arts
bij een verzoek om hulp bij zelf
doding zonder medische nood
zaak gereduceerd tot een door
geefluik voor zelfdoding.
Uitsluiting
Intussen boog de Tweede Kamer
zich deze week over een voorstel
dat wijziging in de euthanasie
wetgeving beoogt. Euthanasie
en hulp bij zelfdoding blijven in
het wetsontwerp een misdrijf
waarop een gevangenisstraf
staat van maximaal twaalf jaar.
Er wordt voor de behandelend
arts een strafuitsluitingsgrond
aan toegevoegd: hij gaat vrijuit
als hij voldoet aan zes in de wet
opgenomen zorgvuldigheidsei
sen en de euthanasie meldt bij
de lijkschouwer.
Of de arts zorgvuldig handelde
beoordelen vijf regionale toet
singscommissies waarin een ju
rist, arts en een ethicus zitten.
Bovendien geeft het wetsvoor
stel een wilsverklaring die ie
mand ooit heeft opgesteld een
formele status. Iemand kan
daarin bijvoorbeeld aangeven
niet verder te willen leven als hij
getroffen wordt door dementie.
In de NRC van 8 november
schrijft Nico van Mensing van
Charante (huisarts): „Ik kan de
politici meedelen dat ik dat niet
ga doen. Wat de politiek ook
beslist, de ervaren huisartsen
die ik over deze materie heb ge
sproken, gaan het niet doen."
Zullen zij het dus niet doen, er
zijn ook anderen. Onder hen is
huisarts F. Sutorius van de
zaak-B rongersma.
De geschiedenis van de eutha
nasiewetgeving leert dat twin
tig jaar geleden alleen maar ge
sproken werd over euthanasie
bij medisch ernstige gevallen.
Het ging toen om mensen die in
de terminale fase verkeerden,
waarbij herstel ten ene male
werd uitgesloten. Daarna kwa
men de termen uitzichtloos en
ondraaglijk lijden erbij. Een
volgende stap was dat niet al
leen fysiek lijden het criterium
was, maar ook psychisch on
draaglijk en uitzichtloos lijden
(zaak Chabot).
Onder druk
Nu valt in de zaak Brongersma
ook 'levensmoe' onder de crite
ria. Vervolgens wordt nu voor
gesteld dat een wilsverklaring
een zwaarwegend argument
wordt voor het doden van wils
onbekwame mensen bij demen
tie, zwaar gehandicapten, etc.
Daarnaast horen we in de media
dat families zulke verklaringen
gebruiken om huisartsen onder
druk te zetten om het leven van
terminale patiënten in de laat
ste stervensfase te beëindigen,
omdat zij zelf de druk bijna niet
meer aankunnen.
Natuurlijk zijn er moeilijke mo
menten, voor familie en naaste
omgeving, in het begeleiden van
mensen tot aan hun dood. Dit
mag evenwel niet leiden tot ac
tieve euthanasie. Het blijkt dat
bij meer palliatieve zorg, zoals
bijvoorbeeld in hospices, de
vraag naar euthanasie afneemt.
Het zou beter zijn zich daar
meer op te richten dan het als
maar oprekken van de wet.
De rol van arts en jurist in een.
regionale toetsingscommissie is
gemakkelijk verklaarbaar.
Maar aan welke criteria moet
een bevoegd ethicus voldoen?
De ethicus is bij uitstek de per
soon die ook de subjectieve kant
van euthanasie moet beoorde
len. En waaraan ontleent dan de
ethicus de normen en criteria?
Medisch ethicus Guido de Wert
zegt hierover: „De in ons land
meest beoefende methode is die
van het reflectieve equilibrium,
waarbij in een pendelbeweging
tussen ethische theorie, prak
tijk en intuïties de normering
tot stand komt. Intuïties zijn
voor een belangrijk deel emo
ties. Een ethische reflectie op
die emoties behoort tot de me
thodiek. Dan ga je bijvoorbeeld
na of je emoties stoelen op voor
oordelen, op naïviteit, of op ir
rationele angsten."
Hieruit valt op te maken dat de
ethicus zich voornamelijk ba
seert op mentale reflecties.
Daarbij wordt zorgvuldig nage
gaan welke emoties een rol mo
gen of kunnen spelen die dan
vervolgens worden geëlimi
neerd. Geloofsovertuigingen en
spirituele achtergronden zullen
wellicht meespreken maar zijn
waarschijnlijk bij de ethicus
niet gekwalificeerd als normen,
hoewel de maatschappelijk
achtergrond van de persoon in
kwestie wel degelijk een rol zul
len spelen. Is dat voldoende om
recht te doen aan wat men
maatschappelijk verantwoord
vindt?
Politiek
Waarom mengen vertegenwoor
digers van de grote en kleine re
ligies en spirituele groeperingen
zich niet in de discussie rond het
euthanasievraagstuk? Naast
het CDA hoor je alleen van de
kleine christelijke partijen in de
media een luide roep.
Ik pleit er voor om van uit eigen
religieuze of spirituele normen
en waarden een brede maat
schappelijke discussie te voeren
over het enorme vraagstuk
rondom het stervensproces,
waarbij euthanasie een belang
rijk onderdeel is.
Sjoerd Buisman is voorzitter van de
CDA-fractie in de gemeenteraad
van Middelburg en nauw betrokken
bij de oprichting van een hospice
voor stervensbegeleiding op Wal
cheren.
Uitgever:
J. C. Boersema
Hoofdredactie:
A L. Oosthoek
D. Bosscher (adjunct)
A. L Kroon (adjunct)
Centrale redactie:
Oostsouburgseweg 10
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118) 484000
Redactiefax: (0118) 470102
Vlissingen:
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
Tel. (0118)484000
Fax. (0118)472404
Goes: Voorstad 22
Postbus 31
4460 AA Goes
Tel (0113)273000
Fax. (0113) 273010
Terneuzen: Axelsestraat 16
Postbus 51
4530 AB Terneuzen
Tel. (0115) 686000
Fax. (0115) 686009
Hulst: 's Gravenhofplein 4
4561 AJ Hulst
Tel. (0114)373839
Fax. (0114)373840
Zierikzee: Grachtweg 23a
Postbus 80
4300 AB Zierikzee
Tel. (0111)454647
Fax. (0111)454659
Opening kantoren:
Maandag t/m vrijdag
van 8 00 tot 17.00 uur
Zierikzee en Hulst:
8.30-17 00 uur
Zaterdags in Vlissingen
van 8.00 tot 10.30 uur
Internet (http://www.pzc.nl):
Postbus 18
4380 AA Vlissingen
redactie: redactie@pzc.nl
exploitatie internet@pzc.nl
Bezorgklachten:
0800-0231231 of maandag
t/m vrijdag: op de kantoren
gedurende de openingstijden;
zaterdags tot 13.30 uur-
op de kantoren door de klacht in te
spreken op de band of de
verwijzing op te volgen
Overlijdensadvertenties:
tijdens kantooruren en
uitsluitend maandag-
t/m vrijdagavond van 20 30
tot 22.00 uur en zondagavond
van 20.00 tot 22.00 uur:
Tel. (0118) 484000
Fax(0118)470100.
Abonnementsprijzen
bij automatische incasso:
(tussen haakjes prijs met acceptgiro)
per maand, 36,70 (nvt)
perkwartaal, 100,00 101,65)
per jaar 380,00 381,65)
Voor toezending per post geldt
een toeslag.
Beëindiging van abonnementen
uitsluitend schriftelijk, 1 maand voor
het einde van de betaalperiode
Losse nummers
maandag t/m vrijdag: 1,85 per stuk
zaterdag./ 2,75 per stuk
Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW
Bankrelaties
ABN AMRO 47 70.65.597
Postbank 35.93.00
Advertenties
Alle advertentieopdrachten worden
uitgevoerd onder toepassing van
de algemene voorwaarden van
Uitgeverij PZC BV alsmede de
regelen voor het advertentiewezen.
Tarieven kunnen tijdens kantooruren
worden opgevraagd
bij de advertentieorderafdeling.
Tel-0118-484321
Auteursrechten voorbehouden
Uitgeverij Provinciale Zeeuwse Courant BV Wegener NV