PZC
Mosselnetten zijn echt handwerk
Donker brein met gevoel voor het bizarre
Zeeuws Orkest schittert met
Brahms op ongekend niveau
Veel woorden
krijgen zwijgend
commentaar
14
Zandstraats bedrijf Groosman gedijt bij bloeiende schelpdierhandel
Horn Keukens opent
vestiging in Zeeland
Kristalijn Betonservice
uit Zierikzee wint
Schouwse BOV-trofee
ondernemend
zeeland
Piratenfeestje
bij Arsenaal
kunst cultuur
zaterdag 25 november 2000
door Lilian Dominicus
ZANDSTRAAT - Het is het
klinkende geluid van de hamer
op ijzer en de robuuste, stalen
werkbanken, die in de werk
plaats een ouderwetse sfeer op
roepen. Hier geen snerpende
machines die met elektronisch
geweld grondmaterialen om
vormen tot commerciële pro
ducten, maar authentiek hand
werk. Hier worden mossel- en
oesternetten gemaakt, al
twintig jaar lang. En dat is ar
beidsintensief werk, weet R.
Groosman, eigenaar van de ge
lijknamige mossel- en oester-
nettenmakerij in Zandstraat.
Mol Agrocom
werkt samen met
Kunst EcoService
VLISSINGEN - Mol Agrocom
met hoofdvestigingen in
Schuddebeurs en Den Bommel,
en Kunst EcoService in Oost
burg gaan per 1 januari 2001
samenwerken. De krachten
bundeling gaat niet ten koste
van arbeidsplaatsen.
Beide bedrijven zijn toeleve
rancier van de agrarische sec
tor en de groenvoorziening.
Mol Agrocom levert zaai- en
pootgoed, gewasbescher
mingsmiddelen en meststoffen.
Kunst EcoService is actief op
het gebied van transport, op
slag en verwerking van organi
sche meststoffen in Europa.
Mol Agrocom gaat in haar
werkgebied de verkoop en
technische ondersteuning van
het totale productenpakket
van Kunst EcoService verzor
gen. Het gebied omvat
Zuidwest-Nederland, met uit
zondering van Zeeuws-Vlaan-
deren, waar een eigen verkoop
team van Kunst EcoService
actief blijft.
Voor Mol. Agrocom betekent de
samenwerking een belangrijke
aanvulling op het producten
pakket. Ook krijgt de onderne
ming de beschikking over
54.000 ton extra opslagruimte.
De samenwerking met regiona
le loonwerkers en huidige leve
ranciers blijft gehandhaafd.
Verstandige mossel- en oester
vissers gebruiken geen ouder
wetse netten, want daarvoor
zijn de schelpen te kwetsbaar.
De schelpdieren blijven eraan
hangen of gaan kapot. Netten
van ijzeren of roestvrijstalen
ringen, mits 'geweven' in een
maliënkolder-patroon, hebben
dat nadeel niet. Als de mosselen
en oesters gelost worden,
draaien de ringen rond en dat
geeft minimale wrijving aan de
kwetsbare schelp.
„Het was een uitvinding van
mijn vrouw", geeft Groosman
grif toe. „We hebben er ooit oc
trooi op aangevraagd, maar
nooit gekregen. We zijn dus niet
het enige bedrijf in Nederland,
Alle ringetjes van de oester- en mosselnetten die R. Groosman maakt, worden met de hand aan elkaar gelast.
door Desirée Schouten
GOES - Horn Keukens heeft
deze week de eerste vestiging in
Zeeland geopend, aan de Ring
baan-West in Goes. Tot en met
vandaag, zaterdag, krijgen
klanten die in Goes een nieuwe
keuken aanschaffen de plaat
sing ervan gratis. „Op die ma
nier weten we zeker dat onze
eerste keukens er precies zo
staan als de bedoeling is. Daar
mee willen we ons bedrijf goed
in de markt zetten", aldus re
giomanager O. Holtkamp.
Horn deelt het pand aan de
Ringbaan met Verkerk Keu
kens, wat geen voor de hand
liggende keuze lijkt. Bedrijfs
leider J. Warren denkt daar an
ders over: „Mensen vinden hier
onder één dak nu een grotere
keuze in diverse prijsklassen.
Dat geeft gezonde concurrentie
en dat kan geen kwaad. Boven
dien is dit een mooie plek, ex
clusief en goed zichtbaar vanaf
de doorgaande weg."
Omdat beurzen in de regio suc
cesvol bleken, zocht Horn al
langere tijd naar een plek in
Zeeland. Tot nu toe moesten
bewoners van deze provincie
naar Roosendaal of Rotterdam
om een Horn-zaak te kunnen
bezoeken.Horn begon 45 jaar
geleden in Echt als een famil-
liebedrijf en groeide uit tot een
zaak met in totaal 32 vestigin
gen in Nederland en België.
Horn Keukens, inmiddels geen
familiebedrijf meer, werkt in
alle vestigingen volgens het
zelfde concept, met keukens in
alle stijlen van klassiek tot mo
dern. „Iedereen moet kunnen
slagen, zowel de veeleisende
klant als degene die voor een
interessant prijsje komt."
De rubriek Onderne
mend Zeeland staat on
der redactie van Jeffrey
Kutterink. Vragen, tips
en mededelingen kunnen
schriftelijk worden aan
geboden aan de redactie
van de PZC, postbus 18,
4380 AA Vlissingen, of
via fax 0118-470102.
dat mossel- en oesternetten
maakt."
Treuren doet hij er echter niet
om. „Met zoveel vissei-sschepen
in de Ooster- en de Wester-
schelde is er genoeg werk voor
iedereen."
Het productieproces ziet er vrij
simpel uit. Dik ijzer- of roest
vrijstalendraad wordt op een
werkbank omgevormd tot spi
ralen. Een plasmamachine
maakt vervolgens een inkeping
in de lengte, waardoor de rin
gen ontstaan. Die worden ver
volgens aan elkaar geregen tot
kettingen, een beetje zoals de
kleuters op school hun papie
ren kettingen fabriceren.
Groosman gebruikt echter
geen prittstift om ze vast te
plakken, maar last de ringen
aan elkaar.
De kettingen worden daarna
parallel aan elkaar op de werk
tafel gelegd en met andere rin
gen verticaal aan elkaar gelast.
Hierdoor staat het patroon
voor de netten van plusminus
2,5 bij 0,80 meter.
Twee man kunnen twee netten
per week produceren. Met ma
chines werken gaat niet.
Groosman: „Dan worden de
ringen ovaal, waardoor de
schelpen kunnen breken."
Voorlopig heeft hij niet te kla
gen over opdrachten. „Het gaat
goed met de mossel- en oester-
handel", zegt hij. „Ikhandel al
leen maar met miljonairs." Of
hij inmiddels ook tot dit selecte
groepje Nederlanders behoort?
Groosman houdt wijselijk zijn
mond.
door Inge Heuff
RENESSE - Onder grote be
langstelling is gisteren in hotel-
congrescentrum De Zeeuwse
Stromen de prijs voor de Beste
Ondernemers Visie (BOV) van
Schouwen-Duiveland uitge
reikt. Het was de derde keer dat
de BOV-verkiezing, georgani
seerd door de Junior Kamer van
Schouwen-Duiveland, gehou
den werd. Thema van dit jaar
was innovatie. Het bedrijf dat
uiteindelijk de trofee naar huis
kon nemen, -bleek Kristalijn
Betonservice uit Zierikzee te
zijn.
De spanning zat er goed in bij
de drie finalisten. De afgevaar
digden van Interieur Paauwe
uit Zonnemaire, Keurslagerij
Tholhuijsen uit Renesse en het
winnende bedrijf kregen eerst
een verhelderend betoog van
Olympisch zeiler Roy Heiner
over innovatie en ondernemen
in de zeilsport. Daarna begon
het echte werk en kreeg het pu
bliek een korte videopresenta
tie te zien van de drie onderne
mers, hun bedrijven en hun
visie op het gebied van innova
tie. Aan de voorzitter van de
jury, prof dr L. Ginjaar, was de
eer om de spanning te doorbre
ken. Maar niet voordat hij in
zijn toespraak andere onderne
mers opriep om volgend jaar
mee te doen. Hij vindt het aan
tal aanmeldingen te laag en
meent dat de BOV-verkiezing
een goede kans is om te laten
zien dat het ondernemersschap
op Schouwen-Duiveland met
enthousiasme, enorme inzet en
dynamiek gevoerd wordt.
De winnaar, het echtpaar Kris
talijn van Kristalijn Betonser
vice, heeft in elk geval met ple
zier meegedaan aan de BOV-
verkiezing. „We hadden zeker
niet gedacht te zullen winnen",
vertelt A. Kristalijn. „Maar
toen we werden genomineerd,
werd het toch wel spannend."
„Ik ben wel blij dat het over is",
vult zijn vrouw C. Kristalijn-
Bakelaar aan. „Het is een hele
eer maar als het erop aankomt
is het eigenlijk te spannend.
Kristalijn Betonservice bestaat
vijf jaar en is in die tijd uitge
groeid tot een bedrijf met 26
mensen in dienst. „We zijn be
gonnen met betonreparatie
voor particulieren", vertelt me
vrouw Kristalijn. „Daar was op
de markt grote behoefte aan
omdat de bedrijven die toen op
de markt zaten geen service
voor particulieren hadden.In
middels is het bedrijf ook
gespecialiseerd in vloertech
nieken en kabelwerken. Het
echtpaar Kristalijn hecht erg
veel waarde aan de sociale kant
van het ondernemersschap.
Het bedrijf heeft verschillende
mensen in dienst die elders niet
of slecht aan het werk komen
door bijvoorbeeld een gedeel
telijke afkeuring. Kristalijn:
„Ik geef graag iedereen die dat
wil een kans en heel vaak pakt
dat goed uit. Zowel voor de
werknemer als voor ons." Het
echtpaar is zeer verguld met de
uitverkiezing. „Het kan alleen
maar beter worden", vindt
Kristalijn. „Dit smaakt naar
meer."
VLISSINGEN - Het Arsenaal
in Vlissingen introduceert een
nieuw kinderfeestje. Kinderen
tot en met 12 jaar kunnen een
optreden van Piraat Frankel
meemaken. Hij staat op het po
dium, schminkt, leert de zeebe-
nendans, knutselt wat en
maakt met de kinderen een
rondje door het Arsenaal.
Het Piraat-arrangement van
het Arsenaal kost 22,50 gulden
per kind. De piraat is elke twee
de woensdag van de maand
(met ingang van 13 december)
van half drie tot half zes aan
wezig. Het feestje gaat pas door
als zich ten minste twintig kin
deren hebben aangemeld.
J. Eikenaar van het attractie
centrum merkt op dat het Arse
naal met deze piraat zijn assor
timent wil uitbreiden. „We
haddden al een speurtocht voor
kinderen. Van ouders hoorden
we dat ze voor kinderfeestjes
weieens iets bijzonders wilden
organiseren. Daar springen wij
op in."
Pieter Zandvliet exposeert in Vlissingse galerie Achter de kerk 15
door Jan Dirk van Scheyen
VLISSINGEN - De Vlissinger Richard
Polderman (30) heeft plannen met zijn
galerie Achter de kerk 15. Hij wil een
samenwerking tot stand brengen
tussen Vlissingse en Rotterdamse kun
stenaars, hij denkt over een eigen pla
tenlabel, Label genaamd, hij wil video
kunstenaars en veejays naar Vlissingen
halen en hij hoopt iedere maand een
nieuwe tentoonstelling te kunnen ope
nen in Achter de kerk 15.
De galerie van Polderman, recht tegen
over de Sint Jacobskerk, bestaat nog
maar kort. Het is een onopvallend pand
dat alles behalve de uitstraling van een
galerie heeft. Binnengekomen ziet de
bezoeker deels afgebrokkelde witte
muren, een in opvallende kleuren be
schilderde vloer, een fraaie kroonluch
ter aan het plafond en schilderijen aan
de wand. Op dit moment loopt in Ach
ter de kerk 15 de tentoonstelling Nigro
mantie in kleur van Pieter Zandvliet
(30) uit Schiedam.
Zandvliet, door Polderman omschre
ven als prettig gestoord, heeft een don
ker brein (nigromantie betekent: zwar
te kunst) dat kleurrijke schilderijen
voortbrengt met een flink gevoel voor
het absurde, het groteske, het bizarre
en het ongerijmde. Enorm lange, vetti
ge tongen worden uitgestoken, Mickey
Mouse neemt de vorm aan van een fal
lus, moedwillig verbrande en totaal
verschrompelde Barbiepoppen klonte
ren samen tot een zielig en verwrongen
brok uitbundig met verf bespoten plas-
tic, en een reeks vulgair-erotische af
beeldingen uit stripboekjes voor vol
wassenen is tot kunst verheven in een
collage-met-een-knipoog.
Zandvliet wortelt in de wereld van
strips, comics, graffiti en underground.
Hij is een exponent van de tegencul
tuur: rauw, shockerend en onver
bloemd. Hij gebruikt soms felle en har
de kleuren. In zijn werk weerklinken
echo's van Keith Haring, Roy Lichten-
stein en Andy Warhol. Maar de be
schouwer zou eigenlijk het liefst wat
meer Pieter Zandvliet willen zien. De
kunstenaar put weliswaar uit vele stij
len maar slaagt er niet in die invloeden
samen te smelten tot iets eigens met een
herkenbaar en onvervreemdbaar
Zandvliet-stempel. Het ontbreekt hem
aan een krachtig eigen gezicht.
Benieuwd wat er volgende maand te
zien is in de galerie van Polderman.
Want nieuwsgierig maakt de tentoon
stelling van Zandvliet stellig; nieuws
gierig naar wat Richard Polderman
nog meer gaat doen in zijn eigenzinnige
galerie.
Nigromantie in kleur, schilderijen van Pie
ter Zandvliet, galerie Achter de kerk 15,
Vlissingen.
Open: donderdag vanaf 15.00 uur, vrijdag
13.00 tot 21.00 uur en zaterdag van 13.00 tot
17.00 uur. De expositie loopt tot 22 decem
ber.
Werk van Pieter Zandvliet.
foto Lex de Meester
Middelburg, Concertzaal
Het Zeeuws Orkest o.l.v. Joan
Berkhemer, m.m.v. het Ra-
phaellcwartet.
Werken van Beethoven, Spohr
en Brahms.
door Jos Verpoorten
Volgens het fraai verzorgde
programmaboekje bij het
concert van het Zeeuws Orkest
vrijdagavond in de concertzaal
te Middelburg heeft een toe
hoorder na afloop van de pre
mière van Bralims tweede sym
fonie in de Weense Musikverein
geroepen, nooit te vergeten, dat
men het geluk had gehad naar
deze muziek te hebben mogen
luisteren.
Iets minder overdreven dan de
ze Oostenrijker kan men wel
stellen, dat het massaal toege
stroomde publiek gisteren het
voorrecht had het Zeeuws Or
kest in dit werk op een uitzon
derlijk niveau te horen musice
ren.
Zowel dirigent Joan Berkhemer
als de leden van het orkest voel
den zich overduidelijk bij
Brahms prachtige muziek als
een vis in het water. Het leek
overigens wel, of er deze avond
sprake was van twee verschil
lende ensembles. Voor de pauze
werd er zeker verdienstelijk ge
musiceerd, maar er was op de
prestaties van het orkest in
Beethovens ouverture 'Corio-
lan' en het concert voor strijk
kwartet en orkest van Spohr
wel het een en ander af te din
gen.
Was de strijkersklank in
Brahms glanzend en homogeen,
zo was deze in Beethoven een
beetje korrelig. Ook timing en
dynamiek waren in dit gelegen
heidswerk minder vanzelfspre
kend, dan in de natuurlijk veel
dankbaarder symfonie van
Brahms.
Ook de blazers hadden in de
hoofdschotel de gelegenheid
zich van hun beste kant te laten
zien. Zonder uitzondering werd
hun aandeel, ook weer in tegen
stelling tot het gedeelte voor de
pauze, loepzuiver en met een
fraai timbre uitgevoerd. Uit
muntend waren de bijdragen
van hoorns en klarinetten, maar
ook de lagere koperblazers .ter
rechterzijde van de dirigent wa
ren indrukwekkend in hun or
gelachtige, Bruckneriaanse in
termezzi. Een minpuntje was
misschien de ongenuanceerde
wijze, waarop een enkele hout
blazer na een sereen, verstild
moment een solo inzette.
Zoals al gesuggereerd, was de
intonatie van met name de bla
zers voor de pauze enigszins on
der de toon. Hierdoor klonk het
geheel, vooral in het concert
voor strijkkwartet en orkest van
Spohr een beetje mat.
Het werk is overigens eerder een
curiosum, dan een boeiende
compositie. Daax'bij komt nog,
dat het aandeel van het orkest
weinig interessant en zelfs ta
melijk ondankbaar is.
Het overigens fraai, maar toch
wat rommelig spelende Ra-
phaelkwartet viel op door een
hyperromantische benadering,
die bij deze componist niet zo
vanzelfsprekend is als het
lijkt.
Na dit concert is het wel duide
lijk, dat zowel dirigent als or
kest een grote affiniteit hebben
met muziek van Bx-ahms en ver
wanten. Wellicht mede door een
grondige vooi'bereiding waren
de toehoox-ders vrijdag in de ge
legenheid Zeelands enige sym
fonieorkest op een voor haar
ongekend niveau te horen musi
ceren.
Hetzelfde programma is nog te be
luisteren op zaterdag 25 november
in de Grote Kerk te Goes en op zon
dagmiddag 26 november in de Con
certzaal te Middelburg.
VLISSINGEN, Arsenaalthea
ter
'Tijd zat', cabaretprogramma
van Rob Kamphues, met Coen
Jutte. Kostuums van Tasja van
der Veen en Paul Roos, decor
van Harry de Dood. Regie van
o.a. Titus Tiel Groenesteege en
Peer van den Berg.
doorWillem Nijssen
Even is het zowaar stil in 'Tijd
zat', het vierde programma
van Rob Kamphues. Uitzonder
lijk voor iemand die maar niet
kan ophouden te praten, praten,
praten. Hij zegt wel leuke din
gen trouwens, vooral in tussen
doortjes en terzijdes. En hij
praat met het enthousiasme van
iemand die wel druk doende is,
maar die toch voor alles open
lijkt te staan. Aangenaam en
onderhoudend gezelschap dus,
toch zeker voor zolang het duurt
en dat is in dit pauzeloze pro
gramma precies lang genoeg.
Thema van 'Tijd zat' is uiter
aard de tijd. Of beter: het eeuwi
ge gevoel dat wij hebben dat we
daarvan te weinig hebben. Een
rekensommetje leert dat we da
gelijks 'precies ongeveer een
half uur' te kort komen. En dat
klopt ook met het ritme van de
biologische klok. Samen met
Coen Jutte - een mooie rustige
partner voor zo'n druktemaker-
tje als Kamphues - is daar een
plan op bedacht. Met hulp van
zesduizend enorme windmolens
die tegen de draairichting van
de aarde blazen kunnen Kamp
hues en Jutte de aarde stil zet
ten. Niet te lang, want anders
kookt de wereld in Death Valley
over. Negenentwintig minuten
en drieënvijftig seconden kan
hij stilstaan. Dat afremmen -
met tot de verbeelding spreken
de bijgeluiden - is een prachtige
scène en de stilte die er - eventjes
maar - op volgt, is zo suggestief
dat je één moment zou kunnen
geloven in die dwaze fantasie.
Op zo'n manier met een knipoog
lichtjes spotten met een gehei
me wens van bijna iedereen, dat
is een mooi hoogtepunt. Ge
volgd door een lang verhaal
overeen oud jongensboek ('Wim
en de ontsnapte Amerikaan'), al
even dwaas en al evenzeer spe
lend met een geheime wens van
bijna iedereen om toch een keer
een held te kunnen zijn. Nog een
hoogtepuntje dus. Net als het
bezoek van Jet aan een India
nenreservaat: „Daar kennen ze
nog de seizoenen. Wij niet. Maar
zij kennen nog de lente, de zo
mer, de herfst en de winter." Ui
terst effectief in zijn sarcasme,
elke keer plagerig laten voelen
dat heel dat probleem van het
tijdgebrek niks anders is dan
een probleem dat we er zelf van
maken.
Ooit was Rob Kamphues één
van de drie van het tx'io 'De Ty
pes'. Daarop volgden drie solo
programma's en nu is er dus
weer een tegenspeler. De bijdra
ge van Coen Jutte lijkt beschei
den als we de woorden tellen.
Maar zijn constante aanwezig
heid, zijn nooit zwijgende, bijna
landerige lichaamstaal vol rela
tiverende ironie zijn een mooi
tegenwicht voor de ongetemde
dynamiek van Kamphues. Waar
Jutte dan soms ineens in kan
meegaan.
Maar liefst vier regisseurs - alle
maal ervaren theaterfreaks -
schaafden aan 'Tijd zat'. Dat
lijkt me een spannend gebeuren,
maar goed geslaagd. Het sa
menspel maakt het programma
vollediger en gevarieerder, en
laat Rob Kamphues beter uit de
verf komen in zijn kracht: woor
den buitelend over woorden,
ideeën buitelend over ideeën.
Geordende chaos, gestructu
reerde anarchie, van hetzelfde
soort van paradox dat wij vaak
van het leven weten te maken.
En dat dan grijnzend en zwij
gend becommentai-ieerd. Nog
zo'n paradox. Best wel knap.
Advertentie
Kapitein en zijn
geliefde worden
geveild.
Middelburg - Gisteren ont
vingen wij een fraai schilderij
van de bekende schilder
Reimond KIMPE
met voorstelling:
"Kapitein en zijn geliefde".
Op dinsdag 19 december wordt dit
schilderij samen met 100 diverse
schilderijen uit de 1.7C, 18c, 19e en
20c eeuw geveild bij opbod in de
Schouwburg te Middelburg.
Veilingmeester-beëdigd taxateur
A. I Verhage
Tcl./fax 0118-627630
