Opta gooit Internet verder open
Lewedorp radertje in frietimperium
u/
The biet goes on
Cursus
marginalia
Hum Hum
Gratis
Surfen via telefoon tegen vast bedrag stap dichterbij Goudse verzekeraar
het bedrijf
CAO-lonen
3,4 procent
omhoog
In tweederde huishoudens
komt dagelijks een krant
Loopt u al een
beetje warm
voor de Warme
Winterdagen?
Telfort
Internetten via de kabel in
plaats van via de telefoon
lijn is in en veel computerbe-
zitters stappen over.
Dus maken de kabelaars veel
reclame en beloven ze de klant
van alles. Soms iets te veel.
Marijn van Gelder, inwoner
van Utrecht, liet zich lokken
met de belofte dat hij via ka
belbedrijf Casema kon inter
netten met een Macintosh-
computer.Hij sloot zich aan
bij Casema, maar het ging mis.
Dus belde Van Gelder de help
desk.
Helpdesk: „Wij weten het ook
niet meneer."
Van Gelder: „Maar u belooft
toch dat u Macintosh-bezit-
ters ook prima kunt helpen?"
Heidesk: „Dat kunnen wij
over twee maanden ook, hoop
ik."
Van Gelder: „Waarom dan
pas?"
Helpdesk: „Dan krijgen we
een cursus internetten via
Macintosh."
(Sylvia Marmelstein)
Bij FNV Bondgenoten we
ten ze hoe ze moeten luis
teren naar hun leden. Daar
hebben ze zelfs een boekje met
'gouden telefoonregels'.
Toch merkt de bond in het ei
gen blad op dat het nog niet
echt goed gaat. Bellers krijgen
de verkeerde mensen aan de
lijn of moeten lang wachten.
Daar wordt iets aan gedaan.
De medewerkers hebben nu
een nieuwe regel: meehum-
men om 'te laten blijken dat je
aandachtig naar de beller
luistert'. Aaahum, wat zij u
ook alweer? (Rixt Albertsma)
Met trots aangekondigd:
een nieuw concept voor
de BKD business dagen. Het
bekende evenement voor het
midden- en kleinbedrijf heeft
een nieuw jasje gekregen, zo
als dat heet. De standruimte
op de beurs is voortaan GRA
TIS, zo meldt men.
Dat lijkt onmogelijk en even
verder lezen bevestigt het ver
moeden. „Wel dient de onder
nemer, om zijn relaties uit te
nodigen, per standruimte van
zes vierkante meter Achten
zestig uitnodigingen af te ne
men Deze kaarten kosten 25
per stuk exclusief BTW."
Dus toch zeventienhonderd
gulden betalen voor een hokje
van drie bij twee. En de orga
nisatie hoeft niet voor volk op
de beursvloer te zorgen. Het
heet een 'nieuwe manier van
beursdenken'.
(Rixt Albertsma)
donderdag 23 november 2000
door Jasper van der Bliek
LEWEDORP - Eenieder die wel
eens over de snelweg A58 rijdt
kent het beeld: de hoge
schoorsteen van McCain even
buiten Lewedorp. De
frietproducent maakt in
Zeeland jaarlijks van zo'n
tweehonderdduizend ton
aardappelen tachtigduizend
ton friet. Zes dagen per week,
vierentwintig uur per dag. De
fabriek is één van de drie
Nederlandse vestigingen.
De productielijn van McCain
ziet er indrukwekkend uit, in de
grote fabriekshal aardappelen
en friet zover het oog reikt. Het
bijna helemaal
geautomatiseerde proces gaat
langs een wirwar van lopende
banden, grote ketels en
waterbanen met daarop grote
hoeveelheden friet, friet, en nog
eens Met. Productie: vijftien
ton aardappelstaafjes per uur.
De aardappelen beginnen hun
reis in een grote
sorteermachine, waar meteen
monsters worden genomen voor
kwaliteitskeuring. Na een
spoelbeurt in een grote wasser
belanden de aardappelen in een
stoomvat. Hier wordt de schil
losgeweekt, die de volgende
machine er afschraapt. De nog
warme aardappelen passeren,
voortgestuwd door water,
vervolgens een serie
vlijmscherpe messen, die er Met
van maken.
Het volgende onderdeel van de
productielijn snijdt
automatisch zwarte plekjes uit
de aardappelstaafjes, waarna
de friet in een enorme oven vol
vet gebakken wordt. Het laatste
onderdeel van het proces is het
afkoelen. De frieten liggen op
een lopende band, en naarmate
de staafjes verder worden
getransporteerd daalt de
temperatuur beetje bij beetje,
tot min twintig graden Celsius
In een andere hal worden de
frieten automatisch ingepakt.
Canada
Friet bestaat al heel lang, maar
grootschalige productie van de
diepgevroren variant bestaat
pas sinds 43 jaar. In 1957 begon
Harrison McCain in Canada
roet een klein fabriekje. Al heel
snel groeide het concern, zeker
toen Harrison in 1965 ook
buiten de Canadese
landsgrenzen actief werd. Nu
staan er verdeeld over vier
continenten 55 fabrieken, en
omvat de productie naast alle
mogelijke diepgevroren
aardappelvarianten ook pizza,
groente, maaltijden en kaas.
De Zeeuwse fabriek kwam in
1973 in handen van het
Per dag worden bij McCain tientallen tonnen aardappelen tot friet verwerkt.
Canadese concern, daarvoor
produceerde Huzo er op veel
kleinere schaal. In Nederland
heeft McCain, naast Lewedorp
ook fabrieken in Lelystad en
Hoofddorp. Hans den Daas is
manager manufacturing voor
heel ons land, en verdeelt zijn
tijd over de drie locaties. „Ik ben
verantwoordelijk voor de totale
productie, ongeveer 320.000 ton
per jaar, daar hebben we bijna
een miljoen ton aardappelen
voor nodig."
De expansie van McCain in ons
land begon in 1972 in
Werkendam. Zes jaar later
voegde het concern Hoofddorp
toe aan de lijst en in 1991
Lelystad Den Daas: „Lelystad
is in 1998 verbouwd tot de, op
dat moment, grootste
productielijn in de wereld met
een capaciteit van 25.000
kilogram friet per uur. Ook nu is
het nog steeds één van de
grootsten. Nederland is
Europees gezien best een
belangrijke speler. Verder zijn
we vooral sterk in Groot-
Brittannië en Frankrijk. De
locatie van een fabriek wordt
bepaald door het aanbod
aardappelen in de buurt.
Vandaar dus dat er in Nederland
drie zijn, er is hier een hoge
aardappelproductie."
Hoewel McCain veel meer
maakt dan alleen Met, blijft in
Zeeland de diversiteit beperkt.
Andere aardappelspecialiteiten
Naam
McCain Foods
Plaats
Lewedorp
Opgericht
1973
Werknemers
195
Omzet
450.000.000 (totaal McCain
Foods Nederland)
Moederbedrijf
McCain Foods Limited
zoals kroketjes worden in
Hoofddorp geproduceerd.
Zonder aardappel geen friet.
Tussen boeren en fabrikanten
als McCain, afnemers van 75
procent van de aardappelen,
bestaat een haat
liefdeverhouding. Door middel
van een contract verplicht een
boer zich een gedeelte van de
oogst aan een fabrikant te
leveren. „Wij hebben een
agronomische afdeling die de
boeren begeleidt en adviseert
tijdens het groeiseizoen maar
ook in bijvoorbeeld de keuze
van rassen en te gebruiken
middelen, zegt Den Daas, „Ook
hier in Zeeland begeleidt
McCain de teelt bij een aantal
boeren. Maar uiteindelijk is de
boer zelf verantwoordelijk voor
zijn oogst." Dat de
samenwerking tussen
producent en boer niet altijd
geweldig loopt bewees een teler
uit Klaaswaal begin dit jaar.
Zijn aardappelen waren
vanwege de kwaliteit door het
bedrijf afgekeurd en uit
boosheid dumpte hij ze voor de
deur van de fabriek.
Concurrenten
Hoewel McCain wereldwijd de
grootste is, zijn in Nederland
Aviko en Farm Frites geduchte
concurrenten. Aardig detail is
dat de grootste rivaal op
wereldschaal, het Amerikaanse
Lamb Weston, twintig
kilometer verderop in
Kruinmgen een fabriek heeft.
Volgens Den Daas had de
overname van deze Meij er-
vestiging voor McCain geen
negatieve gevolgen. „Het is niet
zo dat zij productie van ons
afgesnoept hebben. Lamb
Weston produceert hier
voornamelijk voor een ander
segment uit de markt."
Ook de klanten zijn divers
McDonald's bijvoorbeeld is één
foto Dirk-Jan Gjeltema.
van de grootste afnemers van
Lewedorpse friet. De in Zeeland
geproduceerde
aardappelstaafjes gaan naar
vestigingen in heel West-
Europa.
Kwaliteit is voor de
Amerikaanse fastfoodketen
heilig, en de onderneming
hanteert een eigen lijst met
strenge eisen. De
productiemanager van de
fabriek verwoordde de houding
tijdens een bezoek van
McDonald's
vertegenwoordigers treffend:
„Als de mensen van McDonald's
op bezoek komen is er in de
fabriek dagen van te voren al
opwinding, McDonald's als
klant is dan werkelijk koning."
Wat manager Hans den Daas
vooral in zijn werkgever
aanstaat is de nog steeds
heersende sfeer van een
familiebedrijf. „Hoewel
McCain over de hele wereld
opereert zijn alle aandelen in
familiehanden, en is het bedrijf
niet beursgenoteerd. Bovendien
werken we altijd zo veel
mogelijk samen met
toeleveranciers uit de buurt. De
bakker uit het dorp bakt het
brood voor de kantine,
elektrische apparatuur hebben
we van een bedrijf uit 's-
Heerenhoek. Ik vind dat
ondernemers in de omgeving
mee moeten profiteren van onze
aanwezigheid."
Advertentie
huisvest in de bestaande kanto
ren in Gouda en Utrecht. De
doelstelling van De Goudse is
om door middel van stabiele
groei in binnen- en buitenland
een sterke marktpositie als on
afhankelijke financiële dienst
verlener in te nemen. De Goudse
noteerde vorig jaar een omzet
van ruim 1,1 miljard gulden. In
Nederland is De Goudse actief
op het gebied van zorg-, schade-
en levensverzekeringen. Er
werken in binnen- en buiten
land zo'n 1650 mensen. Nage
noeg de helft van de omzet
wordt behaald in het buiten
land
Tiel Utrecht haalde vorig jaar
een omzet van 785 miljoen gul
den. De verzekeraar is actief op
het terrein van levens- en scha
deverzekeringen, als ook op het
gebied van verzekerd sparen.
DEN HAAG - De loonstijging in
de CAO's bedraagt gemiddeld
3,4 procent. Als rekening wordt
gehouden met de ingangsdatum
en het cijfer wordt teruggere
kend over het kalenderjaar
2000, dan bedraagt de stijging
gemiddeld 3,3 procent.
Dit staat in een rapportage van
de Arbeidsinspecie, die minister
Vermeend gisteren naar de
Tweede Kamer heeft gestuurd.
Het Centraal Planbureau voor
spelde op Prinsjesdag dat de ge
middelde CAO-stijging over dit
jaar op 3,5 procent zou uitko
men en voor komend jaar even
eens op 3,5 procent.
Voor het kabinet was toen een
looneis van vier procent reden
de vakbeweging te vragen door
te gaan met loonmatiging, om
dat anders de concurrentieposi
tie van Nederland in gevaar zou
komen.
De loonsverhoging dit jaar
loopt uiteen van 2,7 procent in
de landbouw tot gemiddeld vier
procent in de industrie. ANP
van onze redactie economie
DEN HAAG - Internetten via de
telefoon voor een vast bedrag is
dichterbij gekomen. Dat is het
gevolg van uitspraken van toe
zichthouder Opta in een geschil
tussen KPN en het Amerikaanse
telecombedrijf World Com.
De 'telecomwaakhond' heeft
KPN opgedragen om binnen
twee weken aan World Com een
tarief voor te stellen waartegen
het bedrijf capaciteit kan inko
pen. Dat betekent dat World
Com dan als eerste in Nederland
Internet via de telefoon kan
aanbieden tegen een vast 'be
drag, dus zonder de 'gewraakte'
telefoontikken, zonder daarmee
een al te groot risico te lopen.
Vooralsnog geldt dat alleen nog
voor consumenten met een digi
tale aansluiting (ISDN). Maar
die beperking vervalt na 1 juli
2001, zo heeft Opta bepaald.
Het besluit van de toezichthou
der geldt voorlopig aUeen voor
World Com en niet voor andere
aanbiedersOorzaak is schaars
te op het vaste net van KPN.
Er waren al wel aanbieders die
aan consumenten internetten
tegen een vast tarief aanboden
maar die moesten toch met KPN
zelf afrekenen op basis van tele
foontikken. Daardoor liepen
deze aanbieders een groot risico
te worden geconfronteerd met
kosten die ver uitstegen boven
hun tarief door intensief inter
netgebruik van hun klanten.
Dat risico is nu veel beperkter
omdat de aanbieder bij KPN ca
paciteit kan inkopen tegen een
tarief, dat is gebaseerd op 'bulk'
en niet op telefoontikken.
De telecomwaakhond heeft in
tussen in een brief aan het mi
nisterie van Verkeer haar zorg
uitgesproken over de voortdu
rende capaciteitsproblemen op
het vaste telefoonnet in ons
land. Opta vreest dat dit Neder
land economische schade ople
vert.
Achter
Voorzitter Arnbak van Opta
wijst er in een verklaring op dat
Nederland in Europees opzicht
achterloopt, als het gaat om
prijsstelling voor de toegang tot
het Internet. De consument be
taalt daardoor in principe te
veel voor deze dienst.
In de telecomsector heerst veel
kritiek op KPN dat als beheer
der van het vaste net concurren-
ten te weinig capaciteit gunt op
het telefoonnet. ANP/GPD
Metro en Spits, waarvan er sa
men dagelijks 650.000 van de
persen roHen. Het Financieele
Dagblad was de grootste groei
er. De oplage klom van 55.379
naar 63.772. Trouw volgde di
rect met een stijging van onge
veer tienduizend naar een dikke
125.000. De cijfers zijn volgens
A. Niewold van het Cebuco niet
'wereldschokkend'. Opvallende
verliezers zijn er niet. „De da
ling past in de algemene tendens
van de laatste jaren: mensen
hebben minder tijd."Dat de vele
nieuwe nieuwssites op Internet
een bedreiging vormen voor de
krant, gelooft hij niet. „Achter
grondverhalen lees je niet op In
ternet." ANP
van onze redactie economie
AMSTERDAM - Per honderd
huishoudens worden in Neder
land 66 dagbladen verspreid.
Als wordt meegerekend dat een
vijfde deel van de bevolking de
krant dagelijks doorgeeft, dan
komt in 78 van de honderd huis
houdens de krant op tafel.
Cijfers van Cebuco, de koepel
van de dagbladen, over de
twaalf maanden tot eind sep
tember, laten zien dat de effec
tieve oplage van de dagbladen
iets (0,9 procent) is gedaald tot
4.442.522 exemplaren per dag.
De lichte daling komt volgens
het Cebuco niet door de gratis
Een boer haalt bij Sint Annaland zijn bieten naar boven. foto Dirk-Jan Gjeltema
door Rinus Antonisse
PHILIPPINE - 'And the biet goes on' staat
er jolig geschreven op de bemodderde ach
terkant van de vrachtauto die geladen met
suikerbieten over de Zeeuwse rijksweg A58
dendert, richting suikerfabriek. De boeren
zijn met man en macht bezig de bieten uit de
grond te halen, liefst voordat de winter in
treedt. Dat is tot nu toe voorspoedig verlo
pen, zegt Jos van Waes uit Philippine, voor
zitter van de vakgroep akkerbouw van de
Zuidelijke Land- en Tuinbouw Organisatie
(ZLTO).
„Er hebben zich met het rooien en de afvoer
nog geen problemen voorgedaan, maar die
beginnen wel te komen", meldt Van Waes.
Dat komt door de overvloedige regenval van
de afgelopen dagen, waardoor het werken
met zware machines op het akkerland vol
plassen flink bemoeilijkt wordt. Voor de
suikerfabrieken heeft dat nog niet tot moei
lijkheden geleid. Er ligt langs de akkers nog
voldoende voorraad om even vooruit te
kunnen.
Volgens Van Waes is het overgrote deel van
de bieten inmiddels uit de grond gehaald.
„We hebben afgelopen weken redelijk door
kunnen werken en alles lag aardig op sche
ma. Maar gezien de vele regen kan er voor
het laatste deel wel enige vertraging optre
den." Hij schat overigens dat er hooguit een
klein deel van de bieten niet gerooid kan
worden en dat is een heel andere situatie
dan met de aardappelen en bruine bonen het
geval is. Er zit nog ongeveer tien procent
van de consumptie-aardappelen in de
grond. Die kunnen bijna als afgeschreven
worden beschouwd, stelt Van Waes. De tem
peraturen zakken 's nachts snel in de rich
ting van vorst aan de grond en dat kunnen
de aardappelen niet hebben. Dat er nog zo
veel aardappelen in de grond zitten komt
ook door het natte weer, zowel in het voor
jaar (later poten) als in het najaar (niet op
tijd kunnen rooien).
Oost-Zeeuws-Vlaanderen en de Zak van
Zuid-Beveland zijn de grootste probleem
gebieden. Met name in West-Zeeuws-
Vlaanderen zijn het de bruine bonen die
voor een belangrijk deel als gevolg van de
weersomstandigheden als verloren kunnen
worden beschouwd.
door Jeffrey Kutterink
VLISSINGEN - De Goudse ver
zekeringen in Gouda wil bran
chegenoot Tiel Utrecht overne
men, waartoe ook de Algemene
Zeeuwse in Middelburg be
hoort. De overname heeft naar
verwachting geen gevolgen
voor de werkgelegenheid. Bij
Tiel Utrecht werken 629 men
sen.
Voor de Algemene Zeeuwse ver
andert er niets, omdat het be
drijf volgens De Goudse een
goede marktpositie heeft. Zo
lang dat zo blijft, is er geen aan
leiding tot reorganiseren.
Door de overname ontstaat een
middelgrote verzekeraar met
een omzet van ruim 1,9 miljard
gulden per jaar en 2300 mede
werkers. De bedrijven verwach
ten het uiterlijk in januari 2001
eens te zijn. Ze zwijgen over de
prijs van de overname.
Voorzitter C. A. Bol van de Raad
van Bestuur van De Goudse ver
wacht geen personele gevolgen.
„Integratie van bedrijven en ef
ficiënter werken kan een verlies
van arbeidsplaatsen betekenen.
Het is echter de bedoeling dat
we samen meer activiteiten
gaan ontplooien. Daarmee creë
ren we juist arbeidsplaatsen."
De besparing moet volgens Bol
komen uit gezamenlijke inves
teringen, betere efficiency, ver
sterking van de distributie en
een grotere commerciële slag
kracht. „De Goudse zet een hy-
potheekbedrijf op en Tiel
Utrecht brengt er één in. Dat be
tekent een besparing op de in
vesteringen die De Goudse zou
hebben moeten doen. Zo zijn er
meer voorbeelden van bespa-
ringende."
Bijzonder
Bol zegt dat de Algemene
Zeeuwse een bijzondere positie
inneemt. „Het is een Zeeuws
schadeverzekeringsbedrijf dat
het goed doet en een goede
marktpositie heeft. Het is goed
renderend en heeft een goede re
putatie. Zolang het met de on
derneming goed blij ft gaan, is er
geen reden om in te grijpen."
De nieuwe combinatie blijft ge-
Ze zijn er weer, de Warme Winterdagen van Telfort Pak&Bel. Dat
betekent ook dit jaar weer voordeel. En dat komt natuurlijk mooi uit
in de periode dat u meer dan ooit in contact wilt zijn met familie en
vrienden. Neem de Ericsson A2618s. Een telefoon met voice dialling,
d.w.z. u zegt wie u wilt spreken en de telefoon doet de rest. Verder
natuurlijk bellen, gebeld worden en sms-berichten versturen in
binnen- en buitenland*. En dat allemaal vanaf 20 cent per minuut.
Telfort maakt 't waar.
Vraag In de winkel naar de actie- en abonnementsvoorwaarden. Prijzen geldig t/m 31-12-2000 en zolang de voorraad strekt,
maximaal 2 pakketten per klant. 'Kijk voor meer Informatie, tarieven en verkooppunten op www telfort nl/warmewinterdagen
