PZC
Overname via veiling nog taboe
Windturbines uit Schoondijke
Werknemer in
kleinmetaal zet in
op korter werken
Drentse zonnecentrale
Nederlandse bedrijven houden van discreet en snel
het bedrijf
Werving
Kauwgum
marginalia
Piraten
Wij bieden prima
perspectieven
tiMB
donderdag 16 november 2000
door Fred van Essen
DEN HAAG - Nederlandse on
dernemers blijven verknocht
aan 'achterkamertjes' voor het
regelen van belangrijke trans
acties. Bij de verkoop van hun
bedrijf kiezen ze liever voor een
snelle en discrete afwikkeling,
dan voor onderhandelingen met
meerdere partijen die zouden
kunnen uitlekken en publiciteit
opleveren. Volgens Deloitte
&Touche nemen de onderne
mers daardoor vaak genoegen
met een tien tot veertig procent
lagere verkoopprijs.
In Amerika en Engeland is het
gewoonte om bij 'fusies' en
overnames financieel het on
derste uit de kan te halen. Om
die reden wordt de verkoop van
bedrijven of onderdelen daar
van meestal afgehandeld via
een veiling, waarbij geselec
teerde kandidaten tegen elkaar
opbieden.
Het Nederlandse bedrijfsleven
heeft de afgelopen jaren wel de
Angelsaksische hang naar 'aan
deelhouderswaarde' overgeno
men en om die reden is het aan
tal bedrijfsverkopen sterk
gestegen. Philips, KPN, TPG,
Laurus en ook kleinere onder
nemingen hebben bij honder
den andere bedrij ven opgekocht
of juist afgestoten.
Maar bij de keuze van de manier
waarop blijken de Nederlan
ders te hechten aan de eigen cul
turele traditie. De recente koop
van Mogema Groep door Aal-
berts Industries werd door de
twee zonder inmenging van bui
tenstaanders gesloten, zoals
Dynabyte zich exclusief aan
Dixons overleverde en Laurus
de Groenwoudt-supers 'in het
weekeinde' inlijfde in een snel
le, onderhandse transactie.
Onder ons
M. Vijverberg, hoofd Corporate
Finance bij Deloitte, spreekt
van 'het klassieke model'. Vroe
ger ging het altij d zo in onderne
mersland. Maar de moderne
versie is de veiling en die trend
waait over via de VS en Enge
land. Internationale, beursge
noteerde ondernemingen omar
men dat harde, commerciële
model wel.
Minder grote ondernemingen,
en familiebedrijven al hele
maal, houden het liever 'onder
ons', zegt Vijverberg. ,,Je kunt
zeggen dat Nederlanders tegen
die verzakelijking aanhikken.
Een ondernemer hier wil niet te
boek staan als iemand die het
laatste dubbeltje eruit haalt. Er
tellen hier ook andere dingen
mee, zoals continuïteit, interne
rust en werkgelegenheid."
Het is volgens Vijverberg de
vraag hoe lang ondernemers dit
volhouden, want de hapklare
brokken zijn schaars, de vraag
groot en de druk neemt toe. ,,In
de bouw zegt iedereen: 'een vei
ling is niets voor ons', maar uit
de enquête blij kt dat ze allemaal
hebben meegedaan. Ze moeten
wel." De veiling rukt op.
Etalage
Volgens Vijverberg baseren de
ondernemers hun weerzin deels
op verkeerde gronden. ,,Ze wil
len niet in de etalage staan,
maar in principe gebeurt dat bij
een - anonieme - besloten vei
ling ook niet."
Wel bij een publieke veiling, zo
als de overheid met UMTS-fre-
quentïes, maar dat raadt
Deloitte niemand aan. „Alles
verkwanselen wat je hebt en alle
informatie op straat gooien, dat
doe je niet."
Enquête
Door de besloten veiling te mij
den, laten ondernemers volgens
Deloitte miljoenen guldens lig
gen. In de enquête geeft een der
de van de ondernemers aan door
de veiling tot een prijs te zijn ge
dreven die tien tot veertig pro
cent hoger lag dan wat ze van
plan waren te betalen.
De voordelen voor de verkoper -
het heft in handen houden, prijs
opdrijven - zijn de nadelen van
de koper. Bijna niemand van de
Nederlandse deelnemers aan
een veiling blijkt gelukkig: 94
procent voelt zich 'gebruikt'.
Maar de economische molen
draait door en ze moeten wel.
Deloitte zoekt in de trend een
lucratieve inkomstenbron on
der middelgrote bedrijven en
gaat de concurrentie aan met de
traditionele 'dealmakers', de
banken. Een overname levert
een percentage op van de be
taalde prijs, bij de banken door- dat ruimschoots te compense- jard. Daar staan duizenden
gaans drie tot vijf procent, ren in'zijn'marktsegment, het transacties te wachten „De bulk
Deloitte zegt met 'iets minder' middenbedrijf met een omzet van de markt", aldus Vijver
genoegen te nemen, maar denkt tussen 25 miljoen en een mil- berg. GPD
De zonnecentrale voorziet in tien procent van de energiebehoefte van het pompstation.
foto Karei Zwaneveld/ANP
van onze redactie economie
ANNEN - In het Drentse Annen staat de
eerste grote zonnecentrale die als één vlak
direct op de grond is gebouwd. De centra
le heeft een oppervlakte van 1800 vier
kante meter en bestaat uit 2208 panelen
die zonlicht omzetten in elektriciteit.
Jaarlijks wordt 150.000 kWh elektriciteit
opgewekt. Dat komt overeen met het jaar
lijks stroomverbruik van vijftig huishou
dens.
De centrale is een initiatief van twee nuts
bedrijven: Essent Energie en Waterlei
ding Maatschappij Drenthe (WMD). De
WMD laat in Annen een duurzaam pomp
station bouwen. De zonnecentrale voor
ziet voor tien procent in de energiebehoef
te van dit station. Volgens woordvoerder
H. van der Sligte van Essent Energie
wordt daarmee voldaan aan de overheids-
doelstelling voor het jaar 2020. Het is de
bedoeling in dat jaar tien procent duurza
me energie op te wekken.
De bouw van de centrale heeft een half
jaar geduurd. Het complex staat boven de
zogeheten reinwaterkelders van het
pompstation. Volgens Van der Sligte
snijdt het mes daardoor aan twee kanten:
„De panelen zijn tegelijkertijd de afdek
king van de kelders en voor ons is de cen
trale gemakkelijk bereikbaar waardoor
er minder bouw- en onderhoudskosten
zijn."
De zonnecentrale wordt morgen in ge-
bruik gesteld door het PvdA-Tweede-Ka-
merlid en oud-minister van Milieu M. de
Boer. ANP
door Rixt Albertsma
AMSTERDAM - De werkdruk
en het overwerk in de kleinme
taal moeten aan banden gelegd
worden. De komende twee jaar
verdubbelt het aantal vacatures
in deze sector tot 40.000 en FNV
Bondgenoten vreest dat de
werkdruk hierdoor nog meer zal
toenemen. De bond eist dat 'het
recht op deeltijd' ook voor klei
ne bedrijven gaat gelden. Zestig
procent van de werknemers in
de sector wil minder werken,
bleek uit een recente enquête.
Op dit moment telt de branche
20.000 openstaande vacatures.
Over twee jaar zullen dat er
40.000 zijn, blijkt uit berekenin
gen van de opleidingsfondsen in
de metaal en techniek. „Dat is
één vacature op tien werkne
mers", zegt onderhandelaar
Anja Jongbloed van de bond.
„Als we daar niets aan doen,
worden de werknemers letter
lijk over de kling gejaagd."
Voor het eerst mochten de werk
nemers in de kleinmetaal, zoals
loodgieters, automonteurs en
metaalbewerkers, zelf hun wen
senpakket voor de komende
CAO samenstellen. Uit gesprek
ken met zo'n 2500 leden en niet-
leden denkt de vakbond een
aardig beeld te hebben. Naast
vier procent loonsverhoging
willen de werknemers vooral
duidelijkheid over overwerk en
vermindering van de werkdruk.
Werknemers in de metaal- en
technieksector, zoals loodgie
ters en elektromonteurs, maken
lange dagen. Ze staan vaak
's morgens vroeg op om in een
busje naar de andere kant van
het land te rijden voor een klus.
Omdat ze 's avonds liever thuis
willen zijn, gaan ze ook weer te
rug. „Dat willen we beperken
tot 10,5 uur per dag. Daar zit de
reistijd bij in, dus als die langer
is, werken ze korter", stelt Jong
bloed, „Als de klus langer duurt,
moeten die extra uren als werk
tijd betaald worden. Of ze moe
ten binnen een maand gecom
penseerd worden."
Werknemers krijgen nu vaak
geen goede toeslag voor over- en
avonduren. „Daar staat niets
over in de CAO, dus bepalen
werkgevefs zelf wat ze betalen",
zegt Jongbloed. Hetzelfde geldt
voor de zogenaamde 'pieper
diensten'
Jongbloed: „Die vergoeding
voor overuren moet omhoog.
Ook moeten er duidelijke gren
zen komen voor overwerk. Nu
moeten werknemers dat steeds
weer bevechten bij hun baas. In
kleine bedrijven waar de con
tacten nauw zijn, kan dat heel
vervelend zijn." Werkgevers
vinden juist dat werknemers
dat zelf moeten regelen met hun
baas.
Uit de enquête van FNV Bond
genoten blijkt dat meer dan de
helft van de werknemers in de
kleine en middelgrote metaal
bedrijven korter wil werken.
„Dat betekent niet dat iedereen
parttime wil werken", aldus
Jongbloed. „Het kan ook gaan
om een middag in de week min
der." Het signaal is volgens
Jongbloed duidelijk. „Daarom
willen we dat ook werknemers
van kleine bedrijven een wette
lijk recht op deeltijd krijgen. Nu
geldt dat alleen voor bedrijven
met meer dan tien werkne
mers."
Congiërge
Als werkgevers niet luisteren,
zullen veel werknemers voor
een andere sector kiezen, vreest
ze, Ze kunnen zo aan de slag als
elektrotechnicus in de zorgsec
tor of als conciërge op een grote
school, daarvan is Jongbloed
overtuigd. „In de elektrotech
niek vertrekt dertig procent van
de werknemers tussen de 25 en
35 jaar al naar de IT-sector."
Hoewel de collega's bij de
Bouwbond FNV zes procent
loonsverhoging willen voor vol
gend jaar, gaat dat de bond in de
metaalsector te ver. „We houden
het voor een tweejarige CAO op
vier procent per jaar, plus elk
jaar een eenmalige uitkering
van duizend gulden", aldus
Jongbloed. „Gevoelsmatig vin
den de werknemers het te wei
nig, toch spreken ze liever een
goede toeslag af voor de over
uren." GPD
door Barend Pelgrim
SCHOONDIJKE - Ruim twee
maanden geleden droeg de ge
meente Oostburg de voormalige
landbouwpraktijkschool in
Schoondijke over aan een con
sortium van zeven hightech be
drijven. De plannen zijn ambiti
eus, want als je de Oostburgse
bestuurders mag geloven zijn er
hier, op het Technopark
Schoondijke, binnen een aantal
jaren dik vierhonderd mensen
aan de slag.
De meeste ondernemingen zijn
echter nog volop bezig met hun
voorbereidingen. De primeur
voor een stek op het bedrijven
park viel toe aan Wind en Water
Technologie (WWT), dat vorig
jaar vanuit de Bressiaanse ha
ven de overstap maakte.
De entourage in, maar vooral
Naam
Wind en Water Technologie
Voornaamste activiteit
bouw onderdelen voor
windturbines en melkrobotten.
Plaats
Schoondijke
Opgericht
2000
Werknemers
10
Omzet
8.000.000
rond de bedrijfshal straalt van
alles uit, maar de onwetende be
zoeker leidt er zeker niet uit af
dat het hier om een onderne
ming gaat die technologische
hoogstandjes aflevert. Het is
dan ook behelpen op dit mo
ment. De toegang via de
Beatrixstraat is wegens een re
constructie opgebroken, de om
vorming van de voormalige
landbouwpraktijkschool tot
Technopark staat nog in de kin
derschoenen en de provisori
sche toegangsweg naar het
bedrijventerrein oogt als een
beslijkt boerenpad. Het is voor
technisch directeur F. Rosen
daal van WWT dan ook de vraag
of de ingehuurde transportfir-
Een boeiende baan bij
Vroom Dreesmann Ver
zekeringen?
Jazeker.
- Je zoekt:
Verantwoordelijkheid, Zelf
standigheid, Leuke werk
sfeer, Uitdaging
-Je hebt:
Min. MBO-niveau, Interesse
in mensen, Goede sociale
vaardigheden
- Je bent:
Enthousiast, Spontaan, Com
mercieel, Service-gericht
- Wie daaraan voldoet, mag
bellen. Een heel klein beetje
benul van verzekeringen is
blijkbaar niet van belang.
(Jan Harren)
Letten op je gezondheid is
al een tijdje in de mode.
Een groot gedeelte van de be
volking probeert gezond te
eten. Van het woord 'bestrij
dingsmiddelen' krijgen we het
benauwd en van kleurstoffen
gaan we gillen.
Toch bestaat er geen afkeer
van het kunstmatige. De
nieuwste trend zijn voedings
middelen met een extraatje.
Pakken melk, boter en fruit
sap vliegen het schap uit zo
dra er maar calcium, choleste
rolverlagers of vitaminen aan
zijn toegevoegd. Trendwat-
chers voorspellen de komst
van technofood: eten met én
kalk én ijzer én tientallen vi
taminen.
De Amerikaanse kauwgum
fabrikant Wrigley wil ook
meeprofiteren en heeft een he
le nieuwe divisie opgericht.
Wrigley Healthcare zal ver
schillende gezonde kauw
gums ontwikkelen. De eerste
wonder-gum helpt tegen
brandend maagzuur. Hij is
vooralsnog alleen in de Ver
enigde Staten te koop. Europa
wacht nog even tot er iets is
om hoofdpijn weg te kauwen.
(Janneke Willemse)
Minister van Landbouw
zijn in Italië valt niet
mee. Enkele weken geleden
kreeg minister Pecoraro Sca-
nio al te maken met 'spook-
boerderijen'. Oplichters die
zonder ook maar één koe in de
stal toch duizenden liters
melk aanleverden.
De schurken lengden illegaal
melkpoeder aan met water en
zorgden er zo voor dat Italië
zijn melkquota overschreed.
Pecoraro Scanio was hierover
natuurlijk ziedend.
Nu heeft de landbouwminis
ter echter weer iets schok
kends ontdekt, dat hem dit
keer bijna tot ontploffing
brengt. Er zijn landbouwpira-
ten actief. De piraten maken
illegaal typisch Italiaanse le
vensmiddelen na. Zo vond
Pecoraro Scanio zelf bij toeval
een nep-felino-salami. De
kwaliteitsworst met her-
komstgarantie uit Modena
was in werkelijkheid in Ma
leisië gedraaid.
(Janneke Willemse)
(Advertentie)
WWT bouwt onder meerjhet binnenwerk in het chassis van Lagerweij-windturbines.
ma wel kans ziet om de gereed
staande lading van het terrein af
te krijgen zonder weg te zakken
in de blubber. Het zijn duizen
den kilo's zware onderdelen
voor een windturbine, een naaf
en een chassis, met bestemming
Lille.
De directeur zelf zegt de laatste
te zijn die kon bevroeden dat
zijn éénmansbedrijf je Rosen-
daal Techniek VOF zou uit
groeien tot een onderneming in
windturbinetechnologie van
deze omvang. Maakte het be
drijf op zijn locatie in Breskens
de afgelopen jaren al een groei
stuip door, de sprong die op dit
ogenblik wordt gemaakt, noemt
Rosendaal zelf ook 'fors'.
Investeerders
„Het is booming business waar
wij ons in bevinden", verklaart
hij vervolgens nuchter. Sinds 1
januari draagt het bedrijf offici
eel de benaming Wind en Water
Technologie. Het VOF-statuut
heeft plaats gemaakt voor een
Besloten Vennootschap. Twee
belangrijke investeerders na
men een-belang in Rosendaals'
bedrijf omdat de investeringen -
naar eigen bewoordingen- 'fi
nancieel niet meer te trekken
vielen.' Rosendaal: „Er zijn nu
drie aandeelhouders en daar
ben ik er één van."
Krap
Medio 1999 verhuisde WWT
(toen nog Rosendaal Techniek)
naar een loods in Schoondijke.
De behuizing in de haven van
Breskens werd te krap en verder
lonkte de mooie toekomst van
het Technopark. Rosendaal:
„Alles viel op zijn plaats. In
Breskens kampten we met een
enorm ruimtegebrek en de ge
meente wilde mijn loods wel
overnemen in verband met de
moderniseringsplannen voor de
handelshaven. En de plannen
voor het Technopark waren in
ontwikkeling."
Was Rosendaal voorheen met
name bezig met de bouw van
roestvrijstalen tanks voor
melkrobots en de fabricage van
onderdelen voor melkinstalla-
ties, tegenwoordig is het veelal
windtechnologie. Cruciaal voor
de toekomst en de ontwikkeling
van het bedrijf bleken de con
tacten met windturbineprodu
cent Lagerwey uit Barneveld,
die in 1997 tot stand kwamen.
Lagerwey geldt als een bedrijf
met wereldfaam op het gebied
van windenergie en schakelde
Rosendaal Techniek in als zoge
naamde 'building block produ
cent' (een vorm van onderaan
neming: red) voor de fabricage
van bepaalde gedeelten van
windturbines.
Nog voor Kerstmis moeten er
via de haven van Antwerpen 28
molens naar Japan worden ver
scheept en uiterlijk maart 2001
komen er daar nog eens 37 stuks
bijTachtig procent van de
WWT-productie is bestemd
voor de Japanse markt. „Lager
wey heeft een grote vinger in de
pap in Japan", vertelt Rosen
daal. Verder geldt ook Spanje
als een grote afnemer.
Geregeld komt in Schoondijke
een vertegenwoordiger van de
Japanse Idant zijn licht opste
ken over de gang van zaken bij
de productie. „Het is algemeen
bekend dat het zeer precieze
mensen zijn, maar tegelijk zijn
ze ook zeer trouw. Heel typisch
is dat, Bij hun bezoek komen ze
met tips voor verbeteringen of
eventuele aanpassingen, maar
wanneer je hun vertrouwen
als klant eenmaal gewonnen
foto Peter Nicolai
hebt kun je niet meer kapot."
WWT heeft momenteel tien
mensen op de loonlijst. Rosen
daal: „Ik heb veel geluk met de
ze mensen; ik vraag veel van
mijn personeel, maar ze geloven
er allemaal in. Op de momenten
dat het druk is en het móet ge
beuren, dan gebeurt het ook."
Verder worden bij grote drukte
geregeld mensen van andere be
drijven ingehuurd
Afhankelijk
De technisch directeur ver
wacht dit jaar uit te komen op
een omzet van zo'n acht miljoen
gulden. In 2001 zal dat vermoe
delijk uitgroeien tot dertig mil
joen. De winstverwachting is
niet duidelijk, maar het ziet er
rooskleurig uit voor WWT. „Al
kan het altijd beter", relativeert
Rosendaal. „Niks is mooier voor
een bedrijf als in januari al be
kend is hoe de planning voor de
cember er uit ziet. Het probleem
is dat wij voor de productie van
onze windturbine-gedeelten af
hankelijk zijn van de afgifte van
vergunningen. Onze klanten
plaatsen pas hun order wanneer
ze die vergunning voor plaat
sing binnen hebben."
KOOPSOM
U heeft nog maar een paar weken om fors
fiscaal voordeel te regelen. Want op 1 januari
worden de aftrekmogelijkheden flink beperkt.
Bij Fortis Bank sluit u eenvoudig een koopsom
af met prima perspectieven - waarbij u zelf
de rendement/risicoverhouding kunt bepalen.
Meer weten over onze koopsom-met
perspectief? Bel ons of kijk op internet.
De absolute sluitingsdatum is 31 december.
De waarde van uw beleggingen kan fluctueren.
Resultaten uit het verleden bieden geen
garantie voor de toekomst.
Bel 0900 - 8176 (ca. 22 ct/min.).
Of kijk op www.koopsom.fortisbank.nl
ij'
FORTIS
BANK
