PZC
Toch overleg kosten schouwburg
IVèrsiertruc
Bonden eisen
garantie op
werk Elopak
19
Middelburg en Vlissingen krijgen
28 miljoen voor stadsvernieuwing
95
Piepende pinger
moet bruinvissen
uit visnet houden
Remkes voelt wel
voor ouderwetse
groei van dorpen
Middelburg bereid mee te betalen aan vlakke-vloertheater in Vlissingen
Muurschilderingen in Vlissingse tunnels
Slooppanden verdwijnen uit Colijnsplaat
Leuk als decoratie in huis!
W. Wffu intratuin
zeeuwse almanak
Natuurgebied omzoomt industrie
Remmen
MIDDEN
woensdag 15 november 2000
si
door Richard Hoving
MIDDELBURG - De Middel
burgse wethouder R. Visser
(AOV/Unie55+, cultuur) gaat
Vlissingen proberen over te ha
len mee te betalen aan de bouw
van een nieuwe schouwburg.
Visser is op zijn beurt bereid
geld te steken in het vlakke-
vloertheater in de buurgemeen
te.
Vlissingen maakte onlangs be
kend niet te willen investeren in
een regionaal theater in Middel
burg. Wethouder Visser be
treurde deze opstelling, maar
verzekerde dat de financiering
niet in gevaar komt. Het college
van burgemeester en wethou
ders heeft dinsdag afgesproken
binnenkort met de Vlissingse
collega's rond de tafel te gaan
zitten. Visser zegt te hechten
aan een goede samenwerking
binnen het stadsgewest. Om het
geld is het hem niet te doen. „Als
Vlissingen meedoet aan de
bouw van het theater is Middel
burg bereid te investeren in het
vlakke-vloertheater." Het reali
seren van een nieuwe schouw
burg is volgens de wethouder
wel degelijk in het belang van
Vlissingen. „Eenderde van alle
theaterbezoekers komt uit Vlis
singen."
Commotie
Het afhaken van Vlissingen
leidde tot flinke commotie in de
Middelburgse gemeenteraad.
Oppositiepartij PvdA wees het
college van B en W op de dubbe
le afspraak die gemaakt is in het
Ruimtelijk plan stedelij k gebied
Walcheren 2010. Vlissingen en
Middelburg zouden samen een
zwembad en een A-theater rea
liseren.
Volgens Visser legt de PvdA de
afspraken verkeerd uit. „Over
eengekomen is, podiumvoorzie
ningen te realiseren die passen
bij de ambities van het stadsge
west. Vlissingen voldoet hier
aan door het vlakke-vloerthea
ter te ontwikkelen."
D66 en Sociaal Democraten
Middelburg (SDM) beschuldig
den Visser vorige week van het
door Ab van derSluis
VLISSINGEN - De gemeente Vlissingen
wil alle fiets- en voetgangerstunnels ver
fraaien. Dit jaar nog wordt begonnen
met de tunnel bij de Souburgse Draai
brug.
Twee jaar geleden kreeg de Vlissingse
graffitikunstenaar Martijn Prins op
dracht de tunnel in de Langeleenweg te
verfraaien. Hij koos voor een Jugendstil-
beschildering van de Vier Seizoenen. Het
idee daarvoor was afkomstig van de
werkgroep Houdt Bossenburgh Schoon.
Het tunneltje in de Langeleenweg was
regelmatig doelwit van vandalen, die al
lerlei leuzen op de muren kalkten. De
werkgroep verwachtte dat een professio
nele tekening jongeren ervan zou weer
houden de tunnel te bekliederen.
B en W van Vlissingen zeggen dat zij zo
wel van wijkbewoners als van mensen
die zomaar door het tunneltje rijden po
sitieve geluiden hebben gehoord. Het
college vindt ook dat de graffitikunst
heeft bijgedragen aan een betere kwali
teit van de woonomgeving.
Het college wil eerst de tunnel bij de Sou
burgse draaibrug onder handen nemen.
Probleem daarbij is dat de bewuste tun-
door Harmen van der Werf
DEN HAAG - Zeeland krijgt de
kans om dorpen op een ouder
wetse, geleidelijke manier uit te
breiden. Onderzoek door de
provincie moet eerst wel uitwij
zen hoe en of dat kan. Staatsse
cretaris J. Remkes van Volks
huisvesting heeft daarvoor
groen licht gegeven.
Het idee is afkomstig van gede
puteerde J. G. van Zwieten. Hij
voorzag dat dorpen in Zeeland
straks helemaal niet meer mo
gen groeien. De rijksoverheid
vindt dat in Zeeland nauwelijks
nog nieuwbouw nodig is, zeker
bij de dorpen.
Van Zwieten wil zo'n groei,stop
voorkomen en dat kan naar zijn
idee door terug te gaan i n de ge
schiedenis, naar de manier
waarop dorpsuitbreidingen in
het verleden plaatsvonden.
Zeer geleidelijk. Een pas ge
trouwd stel uit het dorp bouwde
wat. Gevolgd door mensen die
terugkeerden naar hun oude
woonplaats. „Geen nieuw
bouwwijken meer, zoals in het
recente verleden, van die witte
schimmels aan de randen", al
dus de gedeputeerde, „maar een
heel natuurlijke groei. Zoals het
eigenlijk altijd is gegaan."
Of dat in deze tijd, waarin af
standen een veel kleinere rol
spelen, nog mogelijk is, moet
blijken. Zeeland is in de dinsdag
door Remkes gepresenteerde
rijksnota Wonen in de 21e eeuw
in elk geval aangewezen als ex-
perimenteergebied.
De provincie gaat in sneltrein
vaart een onder-zoek naar de (on
)mogelijkheden van een histori
sche uitbreiding van dorpen uit
voeren. De studie moet, als het
aan Van Zwieten ligt, binnen
twee, drie maanden afgerond
zijn. Hij heeft zoveel haast, om
dat hij de officiële experimen-
teerstatus wil krijgen in de Vijf
de Nota Ruimtelijke Ordening.
Volgend voorjaar komt die uit.
Of het lukt? Van Zwieten weet
het nog niet. „Wij zullen met ge
meentebesturen en de rijks
overheid duidelijke spelregels
moeten afspreken, want het
mag natuurlijk niet uit de hand
lopen. Het behoud van open
ruimte is ook mij dierbaar."
In het groen
Staatssecretaris Remkes wil
mensen die graag 'in het groen'
willen wonen, ook de kans ge
ven zich op het platteland tè
vestigen. Hij wil daar mogelijk
heden voor scheppen, maar wel
'met behoud van de aanwezige
landschappelijke en sociaal-
culturele waarden'.
Zijn gedachten gaan onder meer
uit naar de aanleg van nieuwe
landgoederen en buitenplaat
sen, drijvende woningen en dor
pen, zoals in de Blauwe Stad in
Oost-Groningen. Volgens Rem
kes kan dit een economische op
pepper en een landschappelijke
verrijking betekenen voor
'zwakke' gebieden.
COLIJNSPLAAT - Acht huizen op de
hoek van de Havelaarstraat en de Ring
weg in Colijnsplaat maken plaats voor zes
nieuwe woningen. Ook komen er zeven
garageboxen. De initiatiefnemer, het in
de kern gevestigde Aannemersbedrijf
Snoep, hoopt volgend voorjaar te kunnen
beginnen.
De huizen verkeren in slechte staat en zijn
daardoor zo goed als onbewoonbaar ge
worden.
Zes panden zijn inmiddels eigendom van
de gemeente en staan al leeg; in twee ge
vallen loopt er nog een onteigeningspro
cedure. Snoep wil op de locatie een blok
van zes woningen bouwen en zeven gara
geboxen.
foto Willem Mieras
Advertentie
Glazenvaasje voor 7,95 en een
miniplantje naar keuze voor 2,95
SAMEN VOOR
Intratuin Koudekerke
Galgeweg 5, tel. 0118-551623
HET GROENE WARENHUIS
door Claudia Sondervan
MIDDELBURG - Gedeputeer
de Staten willen voor de stede
lijke vernieuwingsprogramma's
van Goes, Vlissingen, Middel
burg, Hulst, Schouwen-Duive-
land en Tholen wel in totaal 28,3
miljoen gulden uit het Investe
ringsbudget Stedelijke Ver
nieuwing (ISV) toekennen.
De investeringsfondsen zijn be
doeld om stads- en dorpskernen
te revitaliseren en aantrekkelijk
te maken als woonomgeving.
De ISV-programma's van Ter-
neuzen en Oostburg vangen
vooralsnog bot. GS vinden dat
de programma's die de gemeen
ten indienden op bijna alle fron
ten tekort schieten.
De overige gemeenten moeten
in overleg met de provincie nog
wat puntjes op de i zetten in de
plannen, die volgens GS inhou
delijk geen aanpassing behoe
ven. Zo'n punt is met name op
welke manier de gemeenten de
resultaten van de stadvernieu-
wingen willen aantonen.
De budgetten voor de vernieu
wing van de stads- en dorpsker
nen worden aangevuld met gel
den waarvoor nog toezeggingen
bestonden vanuit, oude regelin
gen als Stads- en dorpsvernieu
wing en Belstato. Daarbij komt
geld dat nog in de potten voor
bodemsanering binnen de be
bouwde kom en geluidssanering
zit. Dat brengt de budgetten
voor Goes op 6,6 miljoen gul
den, voor Middelburg op 14,6
miljoen, Vlissingen 13,4 mil
joen, Hulst 2,5 miljoen, Schou-
wen-Duivéland 4,6 miljoen en
Tholen 2,6 miljoen miljoen gul
den. De toekenningen van de
budgetten volgens de nieuwe
Wet Stedelijke vernieuwing is
nog niet definitief; de wet is for
meel nog een ontwerp, maar
treedt na goedkeuring door het
parlement in werking per janu
ari 2001.
door Rinus Antonisse
HEINKENSZAND - Er komt
na dertig jaar wachten een groe
ne band om het Sloegebied. Het
plan ervoor is klaar, de uitvoe
ring moet in de loop van 2001
beginnen.
Tussen Borssele en 's-Heeren-
hoek wordt een natuurgebied
van uiteindelijk zo'n 200 hecta
re aangelegd. Het bestaat voor
ongeveer de helft uit bos. Verder
worden oude kreken in ere her
steld en er komen moeras, ruigte
en bloemrijk grasland. Er is
voor het groenproject Sloe ruim
tien miljoen gulden beschik
baar.
Voor het bos worden streekeigen
bomen gebruikt. Het is het
dichtst aan de kant van het in
dustriegebied. Het beheer komt
in handen van de Vereniging
N atuurmonumenten
De gemeente Borsele heeft in
middels ongeveer honderd hec
tare in eigendom verworven.
Het plan wordt uitgevoerd
door de combinatie Sloerand
nel beheerd wordt door de provincie. De
provincie wijst verfraaiing niet af, maar
ze wil wel weten of door een eventuele
beschildering het onderhoud niet in de
problemen komt. Mocht de gemeente een
goed plan hebben, dan is de provincie be
reid om vijfduizend gulden subsidie te
verstrekken. B en W willen tienduizend
gulden uittrekken voor verfraaiing.
foto Ruben Oreel
door Rïnus Antonisse
NEELTJE JANS - Inspelen op
het gehoor van bruinvissen, de
kleinste dolfijnensoort ter we
reld, kan ervoor zorgen dat die
ren niet verstrikt raken in
visnetten. Dit blijkt uit onder
zoeken in Waterland Neeltje
Jans en Dolfinarium Harder
wijk.
Op basis van de uitkomsten kan
een instrument worden ontwik
keld, een zogenaamde pinger,
waarvan de pieptonen de dolfij
nen afschrikken. Worden vis
netten voorzien van dergelijke
apparaatjes, dan blijven de die
ren uit de buurt.
In de Noordzee verdrinken j aar-
li jks tienduizenden bruinvissen
doordat ze in visnetten verstrikt
raken. Wereldwijd vinden hon
derdduizenden dolfijnen per
jaar op deze wijze de dood.
Bijvangsten
VerschiHende instituten houden
zich bezig met onderzoek om
deze ongewenste bijvangsten te
verminderen. Uit eerder onder
zoek op Neeltje Jans bleek dat
bruinvissen uit de buurt blijven
van pingers die bepaalde piep
tonen voorbrengen. Het toepas
sen van de pingers kan echter
ongewenste effecten veroorza
ken. Daar is nu, in opdracht van
de directie Noordzee van Rijks
waterstaat, nader onderzoek
naar gedaan.
Er is bekeken of bruinvissen
kunnen bepalen uit welke rich
ting een geluid onder water
komt. Zijn bruinvissen daartoe
niet in staat, dan kunnen ze door
het geluid in een paniekreactie
alsnog in het visnet zwemmen
en verdrinken.
Johan
Op Neeltje Jans is bruinvis Jo
han twee seizoenen (van april
tot november) dagelijks getest
in zijn vermogen geluidsbron
nen te lokaliseren. De bruinvis
werd getraind in het opsporen
van geluid.
Uit de resultaten blijkt dat Jo
han bij geluidsbronnen van vo
ren en opzij vrijwel altijd goed
aangaf waar het lawaai van
daan kwam.
Ook zijn testen gedaan met het
volume van de geluiden onder
water. Bij een te krachtig volu
me kunnen de bruinvissen uit
hun voedingsgebieden worden
verdreven, zodat ze niet vol
doende vis kunnen vangen. De
geluiden kunnen ook te zacht
zijn, zodat de pingers worden
overstemd door omgevingsla
waai en niet hoorbaar zijn voor
de bruinvissen. Ook kunnen be
paalde geluiden negatieve ef
fecten hebben op andere dieren.
Voor dit deel van het onderzoek
is een beroep gedaan op bruin
vis Daan. Hem werd geleerd
naar de trainer te zwemmen op
het moment dat hij een geluid
hoorde.
Uit de gegevens is afgeleid dat
de bruinvis het best horende
zoogdier ter wereld is. De dieren
nemen geluiden over grote af
standen waar en hun frequen-
tiebereik ligt veel hoger dan dat
van hun soortgenoten. Dat komt
omdat de bruinvis zelf maar
hele zachte geluidjes voort
brengt. Daarom worden ze wel
fluisterende dolfijnen genoemd.
Gebruiksvriendelijk
Door de gegevens zijn de onder
zoekers een stap dichterbij de
ontwikkeling van goede pin
gers, die precies het juiste ge
luidsniveau hebben om bruin
vissen op afstand van visnetten
te houden. Er wordt nu nog na
der onderzocht wat de invloed is
van omgevingsgeluid op de ge-
hoorcapaciteit van bruinvissen.
Wanneer ook dit onderzoek
bruikbare resultaten oplevert,
zal Dolfinarium Harderwijk in
samenwerking met enkele an
dere partijen overgaan tot de
ontwikkeling van de pinger.
Streven is een apparaat te ont
werpen dat voor de vissers ge
bruiksvriendelijk is en de
bruinvissen op afstand houdt,
zonder andere dieren te storen
of juist naar de netten toe te lok
ken.
door Joost Bosman
TERNEUZEN - De directie van
verpakkingsbedrijf Elopak in
Terneuzen en de vakbonden
gaan op woensdag 22 november
met elkaar om tafel zitten. De
bonden willen dan duidelijk
heid over de werkgelegenheid
bij Elopak voor de komende vijf
jaar.
De Elopak-directie liet dinsdag
weten de uitlatingen van de
vakbonden over de mogelijke
sluiting van de fabriek over
trokken te vinden. Ook de on
dernemingsraad (OR) stelt zich
op dit standpunt. „Alle specula
ties over mogelijke sluiting van
de productievestiging in Ter-
neuzen zijn ongegrond", aldus
de directie. Die zegt dat de gang
van vice-president G. Tornberg
naar Terneuzen, eind oktober
dit jaar, in een veel bredere con
text moet worden gezien. De
topfunctionaris heeft toen aan
gegeven dat het niet alleen voor
de Elopak Groep moeilijke tij
den zijn, maar dat de hele ver-
pakkingsmarkt onder druk
staat. Dalende verkoopprijzen
en stijgende grondstof kosten
zijn hier debet aan, aldus de
Elopak-directie. „Onder de ge
geven marktomstandigheden
zullen wij ons nu eerst moeten
concentreren op het optimalise
ren van de efficiëntie en kwali
teit in alle onderdelen van ons
bedrijf."
De directie wijst er voorts op dat
de Elopak Groep grote bedra
gen heeft geïnvesteerd in nieu
we machines en technologie,
waarvan een belangrijk deel ten
goede is gekomen aan de Ter-
neuzense vestiging. De directie
verwacht dat volgend jaar het
zelfde productievolume als dit
jaar.
Bestuurder A. van Damme van
CNV Papier en Karton vindt de
reactie van de bonden geenszins
overtrokken. „Ik heb zwart op
wit staan dat de fabriek in Ter
neuzen de slechtst presterende
is in Europa en dat de continuï
teit van de vestiging niet ge
waarborgd is. Als dat niet zo is,
wil ik van Elopak ook een werk-
gelegenheidsgarantie voor vijf
jaar. Maar die zullen ze niet ge
ven", aldus Van Damme. Hij
meent dat Elopak zich verbergt
achter de internationale markt
ontwikkelingen. „Ze moeten de
bal niet elders neerleggen, maar
nu eens naar hun eigen 'toko'
kijken. Als ze spreken over meer
efficiëntie, kan dat ook inhou
den: minder mensen. Ik kan op
dit moment niet anders dan con
cluderen dat de vestiging in Ter
neuzen in gevaar is."
Van Damme vindt dat de OR van
Elopak zich heeft laten inpak
ken door de directie.,Het wordt
tijd dat de OR de ogen opent,
maar die is bang voor de direc
tie. Je mag bij Elopak nooit zeg
gen wat je denkt." Wel is hij blij
dat Elopak nu wil praten met de
bonden. Hoewel er nog wel eni
ge onrust heerst onder het per
soneel, biedt het vooruitzicht op
een gesprek enige soelaas.
(Grbntmij en aannemer Sagro).
Het gebied zal zoveel mo
gelijk worden opengesteld
voor recreatieve doeleinden, in
de vorm van 'struinnatuur'.
De verwerving, van de gronden
gebeurt op basis van vrij wiUig-
heid. In het Sloegroen zijn geen
agrarische activiteiten meer
mogelijk. Het gebied krijgt een
eigen waterhuishouding, zodat
de omringende landbouwgron
den geen hinder ondervinden
van hogere waterpeilen.
pagina 31: plan Sloegroen
Poortvliet krijgt - gratis en
voor niets - volautomatische
verkeersremmersin de vorm
van stalen balken die uit het
■wegdek komen zodra een
snelheidsduivel nadert.
Laatst dachten ze er op
Schouwen nog aan om koei
en over de dijk te laten lopen
om het verkeer te remme?i.
Een automobilist uit Bigge-
kerke denkt nu aan de xdtie-
me verkeersremmer op de in
valswegen rond zijn dorp: als
phoenixen uit het ivegdek
rijzende runderen. Een Mid
delburger had nog een sug
gestie voor het Thoolse ge
meentebestuur als ze nog een
goedkope maatregel willen
nemen. Bel naar Berlijn.
Daar hebben ze sinds de val
van de Muur nog wat in on
bruik geraakte apparaten
staan die - mits goed afge
steld - de banden van de
hardrijders aan flarden
schiet.
Werkt zeer snelheidsrem-
mend.
achterhouden van informatie.
De wethouder zweeg tijdens de
algemene beschouwingen in de
gemeenteraad over het afhaken
van Vlissingen. Zijn Vlissingse
collega L. C. Poppe-de Looff
(CDA, cultuur) maakte het een
paar dagen later bekend. D66 en
Sociaal Democraten Middel- de opgewonden reactie van de Middelburg, zijn zich volgens
burg eisten onmiddellijk ophel- oppositiepartijen. Beide partij- hem aan het profileren. „Daar is
dering van Visser. De wethouder en, die onlangs bekendmaakten niets mis mee. Maar mijn stijl is
kan wel begrip opbrengen voor verder te willen als Leefbaar het niet."
