PZC
overzees
Trek vooral nergens een kast van de muur
RUDEN RIEMENS
Onderhoud
basisscholen
zaterdag 11 november 2000
O G
Zuidwesthoek. „Deze problematiek speelt al
zeker vijftien jaar. Vertegenwoordigers van
het onderwijs hebben al zo vaak bij Den Haag
geklaagd. Het is wel hoopvol dat een onafhan
kelijke instelling als TNO nu de problemen
aankaart."
De schoonmaakster is klaar met stofzuigen in
de Goese lokalen. Toch liggen her en der nog
propjes en stofjes op de grond. Het gezegde dat
van een schone vl oer gegeten kan worden gaat
zeker niet op. „En ze werken al zo hard als ze
kunnen", steekt Reijerse de schoonmaakploeg
een hart onder de riem. „De situatie is als
volgt: ze werken twee uur per dag, terwijl dat
er op een school met 250 leerlingen als deze
vier zouden moeten zijn. De kosten voor die
dagelijkse twee schoonmaakuren zijn maar
voor zeventig procent gedekt door het geld dat
we van het rijk krijgen. Dus het is echt het
maximale. En op het eerste gezicht gaat het al
lemaal nog wel, maar trek vooral nergens een
kast van de muur, want dan vind je enge din
gen."
Onvoldoende
Verder door het schoolgebouw lopend toont
directeur Reijerse het meubilair, de tafels en
stoelen voor leraren en leerlingen. Ze zijn bij
lange na niet meer nieuw. „Nieuwheid is te
genwoordig niet meer het enige wat voor
In het gebouw van de openbare basis
school de Zuidwesthoek in Goes is de
werkster aan het eind van de middag be
zig met stofzuigen. Ze heeft nog maar een
uur over en er moet nog zoveel gebeuren.
Lokalen, WC's, tafels, geen einde aan.
Lukt nooit, het schema is te krap. Gierig
heid van de school is hier niet het pro
bleem. Alle Nederlandse onderwijsin
stellingen hebben er al jaren last van. Te
weinig geld, en daarom versloft de boel.
Onderzoeksbureau TNO publiceerde begin
deze week de resultaten van een onder
zoek naar de situaite in het basisonderwijs.
Het ministerie kreeg een paar flinke vegen uit
de pan: leslokalen in basisscholen zijn vies en
onveilig, de werkomstandigheden bedroe
vend, en de inrichting zwaar belabberd. Daags
na de uitkomst prijkten de resultaten pontifi
caal op voorpagina's van kranten en spraken
betrokkenen en kenners op radio en tv schan
de van de Haagse nalatigheid.
Voor sommige betrokkenen komen de bevin
dingen van TNO helemaal niet als een verras
sing. Zoals Frans Reijerse, directeur van de
Schoonmaaksters hebben nauwelijks tijd om alle lokalen te doen.
schoolmeubilair van belang is. De stoelen
moeten goed zitten, de tafels van juiste hoogte
zijn. Op al die punten scoren wij - en zo'n beet
je alle Nederlandse basisscholen - een onvol
doende."
Slechte cijfers dus voor het basisonderwijs.
Ook de beoordeling door de Gemeenschappe-
lijke Gezondheidsdienst (GGD) valt niet hoog
uit. Iedere Zeeuwse school krijgt om de vijf
jaar bezoek van een inspecteur van de instel
ling, die onderzoekt hoe het staat met de hygi
ene. Coby Vrij van de GGD wil voorop stellen
dat de problemen in Zeeland minder erg zijn
dan in de Randstad. „Toch is de situatie ook
hier alarmerend. We horen wel klachten over
leerlingen met astma die door stoffige lokalen
problemen krijgen, en infecties door vieze toi
letten." Klagen bij scholen doet de GGD wei
nig. Volgens Vrij kun je van een kale kip
immers niet plukken. „Dit is puur een geld
kwestie. Als GGD signaleren we bij de basis
scholen een serieus probleem: het onderhoud
is gebrekkig, waardoor er gezondheidsrisico's
ontstaan. Alleen doen die scholen allemaal
hun best, dat weet ik."
De problemen in het basisonderwijs, naast het
foto Dirk-Jan Gjeltema
gebrekkig onderhoud ook onveiligheid, slech
te werkomstandigheden en het bekende lera
rentekort zijn allemaal terug te voeren op de
zogenaamde Londoregeling. Een stelsel waar
in de overheid jaarlijks bepaalt hoeveel iedere
school krijgt voor verschillende uitgaven
(boeken, onderhoud gebouw, salarissen). „De
hoofdoorzaak voor de problemen van nu is het
bezuinigingsbeleid van de afgelopen zestien
jaar", zegt de Goese schooldirecteur terwijl hij
bladert door het boekje waarin de overheids-
bedragen staan. „De kosten voor de scholen
zijn gestegen, terwijl de bedragen gelijk ble
ven. Ja, de onderverdeling per categorie ver
andert wel eens." Beknibbelen op de uitgaven
dus. Concreet uit zich dat bijvoorbeeld in
goedkope, maar stoffige krijtjes, het personeel
zelf de vuilnisbakken laten legen, en 'creatief'
indelen van schoonmaakroosters. Geld voor
computers en andere moderne snufjes is er al
helemaal niet.
Kleine geste
Onderzoeksbureau TNO adviseert het minis
terie in zijn rapport scholen meer vrijheid te
geven in de besteding van de budgetten. Deze
week voerde minster Hermans deze maatregel
al door, en deed er structureel twaalf miljoen
gulden bovenop. De redenering van de
bewindsman is dat scholen zelf het beste we
ten wat voor problemen ze hebben en hoe ze
die moeten bestrij denReij erse blij ft sceptisch
over deze in zijn ogen kleine geste. „Met dat
loslaten van de macht schuift de overheid de
verantwoordelijkheid van zich af."
Op de Openbare Basisschool de Zuidwest
hoek, de school van Frans Reijerse, gebeurt
het niet, maar veel andere onderwijsinstellin
gen doen het wel. Ouderparticipatie wil zeg
gen dat ouders de school een helpende hand
bieden bij verschillende taken. Voorleesmoe-
ders en overblijfmoeders zijn ingeburgerd,
maar schoonmaken en assisteren in de les toch
minder. G. Veneman is voorzitter van de ou
derraad van de Theo Tijssenschool in Vlissin-
gen. Onlangs gaf zij samen met andere ouders
de school een grondige schoonmaakbeurt.
„Het was echt nodig, de werksters hebben al
leen tijd voor de dagelijkse dingen. Dus heb
ben we de gordijnen gewassen, en de lokalen
eens grondig gedaan. Eigenlijk is het geen
taak van de ouderraad, we organiseren feesten
zoals Sinterklaas en kerst, en proberen de be
trokkenheid van ouders bij de school te ver
groten. Maar het was gewoon echt nodig." Ve
neman benadrukt wel dat het geen gewoonte
moet worden dat ouders schoonmaken of an
dere schooltaken op zich nemen. „Anders
wordt het probleem nooit duidelijk."
Gelukkig klinken uit Zeeland naast negatieve
ook nog wat positieve geluiden. Basisschool
de Knotwilg in Oostkapelle is branschoon, en
ouders dragen op een aparte manier bij aan het
onderwijs. Ivonne de Wilde, die de kleine
school (53 leerlingen) leidt, heeft geen reden
tot klagen. „Onze werkster maakt al heel lang
bij ons schoon, en steekt vrije uren in de
school. Daarnaast hebben wij het project Ate
lier, waarin ouders op een kunstzinnige ma
nier bijdragen aan het onderwijs. Zo leert de
één de kinderen beeldhouwen, en de ander
schilderen. Ik heb dit zelf bedacht, en iedereen
is er hartstikke entousiast over."
Jasper van der Bliek
