Leigh terug in de tijd
PZC
Verkrampte lofzang op Amerikaans heldendom
Film
18
In het brein van een
seriemoordenaar
woensdag 8 november 2000
8 t/m 14 november
VLISSItXIGEIXI
Cine city
(Belbios 0900-9363)
The Cell. Do. t/m di. 13.45,16.15,19 en 21.45 u.,za. ook om 24 u.;
Rules of engagement. Do. t/m di. 19 en 21.45 u.;
10 Geboden. Zo. 11 u. gebod 1 -2,13 u. gebod 3-4,15 u. gebod 5-6,
16.50 u. gebod 7-8,19.30 u. gebod 9-10, 21.15 u. discussie;
Space Cowboys. Wo. 13.45,16.15,19 en 21.45 u.; do., vr., za., ma.
en di. 19 u.;
What Lies Beneath. Wo. t/m di. 13.45,16.15,19 en 21.45 u., zo.
niet om 13.45 u.;
American Psycho. Za. 24 u.;
Snatch. Za. 24 u.;
The Blair Witch Project 2. Wo. t/m di. 19 en 21.45 u., zat. ook om
24 u.;
Reindeer Games. Za. 24 u.;
Sneak Preview. Ma. 21.45 u.;
The roadto El Dorado. Wo. 13.45 u., do. t/m di. 16.15 u.;
Pokemon 2. Wo. t/m di. 13.45 en 16.15 u.;
Nutty Professor2. Wo. t/m di. 13.45,16.15,19 en 21.45 u., do. t/m
di. 13.45, 16.15 en 21.45 u.;
Coyote Ugly. Wo. t/m di. 13.45,16.15,19 en 21.45 u., zo. niet om
13.45 en 16.15 u.;
X-Men. Wo. 21.45 u., do. t/m di. 13.45 u.;
U-571. Wo. t/m di. 21.45 u., m.u.v. ma.;
Wilde Mossels. Wo. t/m di. 16.15 en 19.15 u.;
Chicken Run (Ned.). Wo. 13.45 en 16.15 u., do. t/m di. 13.45 u.;
La veuve de St. Pierre. Wo. 19.15 u.
MIDDELBURG
Schuttershoftheater
(0118613482)
Dancer in the dark. Wo.20u., do. 19 u., vr. enza. 19.30 u., zo. 14en
19 u.;
Sneak Preview. Do. 21 u.;
Luna Papa. Vr. en za. 22 u., zo. 21.30 u.;
Brief Encouter. Ma. 20 u.
HULST
De Koning
(0114312 030)
Rules of engagement. Do. 20 u., vr. enza. 19.15 en 22 u.,zo. 16.15
en 20 u., ma. en di. 20 u.;
The Cell. Do. 20 u.f vr. en za. 19.15 en 22 u., zo. 13.45,16.15 en 20
u., ma. en di. 20 u.;
Space Cowboys. Wo. en do. 20 u., vr. en za. 19.15 en 22 u., zo.
16.15 en 20 u., ma. en di. 20 u.;
What Lies Beneath. Wo. en do. 20 u., vr. enza. 19.15 en 22 u., zo.
13.45,16.15 en 20 u., ma. en di. 20 u.;
Pokémon 2. Wo. en za. 14 u., zo. 13.45 en 16.15 u.;
The roadto El Dorado. Wo. en za. 14 u., zo. 13.45 u.;
Nutty Proffessor 2. Wo. 20 u., vr. en za. 19.15 u., zo. 13.45 en 16.15
u., di. 20 u.;
Coyote Ugly. Wo. 20 u., vr. en za. 19.15 en 22 u., zo. en ma. 20 u
U-571. Wo. en do. 20 u., vr. en za. 22 u., zo. t/m di. 20 u.;
X-Men. Wo. 20 u.;
Chicken Run. Wo. 14 u.;
Teigetjes Film. Wo. en za. 14 u., zo. 13.45 u.
't Beest
(0113 228 142)
Topsy Turvy. Do. en vr. 20.30 u.;
Kruimeltje. Zo. 14 u.
GOES
TERIUEUZEIM
Porgy Bess
(0115-613293)
Fried green tomatoes. Wo. 20 u.
Ledeltheater
(0117-452735/453377)
Hollow Man. Vr. en za. 20 u., ma. 20.30 u.
OOSTBURG
BERGENOP ZOOM
Cinemactueel
(0164 254 886)
The Cell. Do. 20 u., vr. enza. 18.45 en 21.30 u., zo. 16.15,18.45 en
21.30 u., ma. en di. 20 u.;
Headon. Zo. 16 u.;
Reindeer Games. Wo. 20 u.;
Pokémon. Wo. 14u., vr. 18.45 u.,za. 14u.,zo. 14en 16.15u.;
Coyote Ugly. Wo. en do. 20 u., vr. 21.30 u., za. en zo. 18.45 en
21.30 u.,di. 20 u.;
Nutty Professor2. Wo. 14en 20 u., vr. 18 45 en 21.30 u., za. en zo.
14,18.45 en 21.30 u., ma. 20 u.;
The road to Eldorado. Wo., za. en zo. 14 u.;
Sneak Preview. Do. 20 u.;
Une Liaison Pornographique. Ma. 20.30 u.;
Somberman's Actie. Di. 20.30 u.
Roxy
(0164 233 434)
American Psycho. Do. 20 u., vr. 21.30 u., za. 18.45 en 21.30 u., zo.
16 en 20 u., ma. en di. 20 u.;
What Lies Beneath. Wo. 20 u., do. 20 u., vr. en za. 18.45 en 21.30
u., zo. 16 en 20 u., ma. en di. 20 u.;;
Pokémon 2. Wo. 14 u., vr. 18.45 u., za. en zo. 14 u.;
X-Men. Wo. 20 u.;
Chicken Run (Ned.). Wo., za. en zo. 14 u.
Vergeleken met de aangrijpende eigentijdse drama's die Mi
ke Leigh ('Naked', 'Secrets Lies') tot nu toe placht te ma
ken is zijn nieuwste werkstuk een buitenbeentje. Op en top
een kostuumfilm, en nog wel eentje die zich afspeelt in de
theaterwereld. Maar toch, als we Leigh's liefde voor acteurs
in aanmerking nemen en bedenken dat toneelspelers in het
Victoriaanse Engeland de proletariërs onder de kunstenaars
waren, dan is Topsy-Turvy misschien minder afwijkend dan
we op het eerste gezicht zouden zeggen.
door Leo Bankersen
Topsy-Turvy is gebaseerd op een
episode uit het leven van de
Londense theatermakers Wil
liam Gilbert (Jim Broadbent) en
Arthur Sullivan (Allan Cordu-
ner), die aan het eind van de ne
gentiende eeuw veel succes had
den met hun komische opera's.
Leighlaat je plaatsnemen in een
echte tijdmachine. Alsof hij zijn
camera zomaar een ruime eeuw
terug heeft gezet, links en recht
binnenstapt in het turbulente
leven van de talloze personages,
de kijker achteloos bedelvend
onder een overdaad aan authen
ticiteit. Een heel intens soort
realisme, met een prachtig
kleurgebruik met veel rode en
blauwe accenten waarmee hij
een intiem en toch expressief
gevoel oproept.
En uiteraard met een uitgelezen
ensemble van de beste acteurs.
Een genot om te zien, al dringt
zich na verloop van tijd toch de
vraag op of Leigh deze keer ka
rakter en ontwikkeling niet on
dergeschikt heeft gemaakt aan
sfeer en detail. En bovendien
staat authenticiteit niet gelijk
aan toegankelijkheid. Pas als je
weet dat regisseren zoals Gil
bert dat deed eigenlijk iets heel
nieuws was, kan je het gesputter
tijdens de repetities op de juiste
waarde schatten.
Het is niet altijd even duidelijk
waar Leigh zijn prioriteiten wil
leggen. We vallen min of meer
met de deur in huis, op het mo
ment dat Gilbert (de theater
man) en Sullivan (de componist)
voor een crisis in hun samen
werking staan. Hun nieuwste
musical 'Princess Ida' dreigt een
flop te worden en Sullivan, die
serieuzere ambities koestert,
wil niets meer met de kluchtige
verzinsels van zijn trouwe com
pagnon te maken hebben. Leigh
maakt ruim baan voor de tragi
komische verwikkelingen die
hieruit voortvloeien en knoopt
er de ontstaansgeschiedenis van
de door een Japanse tentoon
stelling geïnspireerde operette
'The Mikado' aan vast. Dit zou
Gilbert en Sullivans meest suc
cesvolle productie worden.
Terzijdes
Daarnaast spelen echter allerlei
min of meer toevallige terzijdes
in de kleedkamer of uit het per
soonlijk leven van Gilbert en
Sullivan een minstens zo be
langrijke rol. Regelmatig levert
dat kleine juweeltjes op, maar
samenhang en evenwicht laten
te wensen over. Zo is ertegen het
eind een wonderlijk ontroerend
moment waarin Gilberts echt
genote (Lesley Manville) hem
een bizarre fantasie toever
trouwt die veel onthult over hun
droefgeestige relatie. De relatie
tussen Gilbert en Sullivan daar
entegen verdwijnt na een on
stuimige introductie lange tijd
naar de achtergrond om ruimte
te maken voor Gilbert en zijn
kersverse fascinatie voor Japan.
Duidelijke suggesties van dra
ma aan de zijlijn blijven soms
zonder uitwerking, een Europe
se reis is teruggebracht tot een
moment van vertier in een Frans
bordeel, en zo is er wel meer wat
het de kijker lastig maakt om
greep op de zaak te krijgen. Je
kan wel zien dat er met grote
toewijding aan is gewerkt, maar
Leighs beste is het niet.
Topsy-Turvy is te zien in 't
Beest in Goes.
Wat gaat er om in het brein van een seriemoordenaar? In de
nu al klassieke thrillers 'Seven' (David Fincher, 1995) en
'The silence of the lambs' (Jonathan Demme, 1991) gunden
de filmmakers ons een overtuigende glimp van wat er om
gaat in het hoofd van een gestoorde gek, en voor veel mensen
was dat al griezelig genoeg. Maar regisseur Tarsem Singh
probeert in zijn speelfilmdebuut The Cell nog een stapje ver
der te gaan door daadwerkelijk in de geest van een maniaka
le moordenaar binnen te dringen.
door Fritz de Jong
In de film is dat mogelijk dank
zij een experimentele psycholo
gische techniek die therapeut
Jennifer Lopez in staat stelt om
haar geest te verbinden met die
van een ander.
De techniek is eigenlijk ontwik
keld om getraumatiseerde pati
ënten uit hun schulp te lokken,
maar als de FBI de dader van
een reeks gruwelijke moorden
inrekent wordt haar hulp inge
roepen.
De door Vincent D'Onofrio ge
speelde griezel is tijdens de ar
restatie namelijk in een coma
geschoten, terwijl zijn volgende
vrouwelijke slachtoffer op een
onbekende plaats wacht op
haar onaangename dood. Lopez
moet het seriemoordenaars
brein binnengaan om daar zo
snel mogelijk te achterhalen
waar hij zijn slachtoffers ver
bergt, maar de psychologe zou
geen psychologe zijn als niet te
gelijkertijd zou proberen om de
gestoorde man te helpen. De
zoektocht naar het slachtoffer
van de seriemoordenaar is nogal
plichtmatig uitgewerkt volgens
het stramien van de hiervoor al
genoemde genrevoorbeelden,
maar eigenlijk is die plot ook
maar bijzaak.
De echte hoofdmoot van de film
wordt gevormd door de scènes
waarin Lopez zich begeeft in het
onderbewustzijn van anderen,
en het legertje vormgevers dat
zich met de film bemoeide kon
zich hierin compleet uitleven.
En dus duikt diva Lopez op in de
meest buitenissige decors ter
wijl ze gehuld is in de prachtig
ste gewaden, met als visueel
hoogtepunt haar verschijning
als een met goudrandje versier
de Madonna, een beeld dat sterk
doet denken aan de superieure
kitsch van Mexicaanse bid
prentjes. Helaas doet het met
zorg vormgegeven beeldenbom
bardement nogal afstandelijk
aan. De filmmakers lijken zich
bij het ontwerpen van de ver
schillende droomwerelden
vooral te hebben laten inspire
ren door de esthetiek van opera,
videoclip en modeshow, op
smaak gebracht met een verant
woord snufje kunstgeschiede
nis.
Surrealisten
Wellicht hadden ze beter te rade
kunnen gaan bij de op hetzelfde
terrein opererende surrealisten.
In baanbrekende films als 'Un
Chien Andalou' (1927) en 'L'Age
d'Or' (1930) diepten Luis Bunu-
êl en Salvador Dali een reeks
angstaanjagende beelden op uit
het onderbewuste, die zich in al
hun gruwelijkheid direct op het
netvlies van de kijker branden.
Toegegeven, ook The Cell kent
enkele momenten van ijzing
wekkende schoonheid, zoals het
beeld van een paard dat door
een soort glazen guillotine in
mootjes wordt gehakt, waarna
de organen van het dier gewoon
blijven functioneren.
Zeer indringend is ook het Je
roen Bosch-achtige gruweltafe--
reel waarbij ingewanden met
een katrol uit een mensenli
chaam worden getrokken. Mo
menten als deze zijn echter inde
minderheid, en uiteindelijk ver
drinkt The Cell in een overvloed
aan mooie plaatjes die net te
veel op afstand blijven om pijn
te doen, of je op een andere ma
nier te raken.
The Cell draait in Cine City Vlis-
singen, De Koning Hulst en Ci
nemactueel Bergen op Zoom.
Jennifer Lopez in The Cell.
In de Drukkery in Middelburg is
de expositie 'Middelburg On
dersteboven' van het Provincia
le Archeologisch Centrum Zee
land te zien. De tentoonstelling
bestaat uit twee delen: een over
zicht van de bewoning op de
plaats waar later Middelburg
zou verrijzen en een overzicht
van de stad Middelburg en haar
ontwikkeling tot de zestiende
eeuw. Te zien t/m 2 december tij
dens winkeluren.
In de expositieruimte van de
Zeeuwse Bibliotheek is de ten
toonstelling Zie hier, leergrage
jeugd! Een nuttig allerlei. Dat
het u tot vermaak en leeringe
gedij. De expositie bestaat uit
kinderprenten uit de collectie
van de bibliotheek. Te zien t/m
25 november ma. 17.30 - 21.00
uur, di. t/m vri 10-21 uur, zat 10-
13 uur.
In het Zorgcentrum in Goes is
een dubbelexpositie te zien.
Scoophet Zeeuws Inti tuut voor
zorg, welzijn cultuur heeft de
tentoonstelling 100 Zeeuwse
portretten ingericht. Daarnaast
zijn foto's van Adriaan Hame
link te zien. Hij toont foto's van
dorpsgezichten uit de omgeving
van Goes, paddestoelen en
herfsttaferelen. Te zien t/m 31
december dagelijks van 8-18
uur.
Peter van Nes exposeert in
Kunstgalerie DAG Antheunis.
De exposant toont aquarellen,
tekeningen en pastels. Te zien
tot 2 januari ma 08.00-12.00 en
13.00-18.00, di. 08.00-13.00, wo
t/m vri 08.00-12.00 en 13.00-
18.00, zat. 08.00-12.00 en 13.00-
17.00
Cacao, koek en zopie en Barbie
op de schaats is de titel van de
nieuwe tentoonstelling in het
blikmuseum de Blikvanger in
Renesse. De expositie bestaat
uit cacaoblikken uit de collectie
van Jaap de Schipper in een
winters decor uit de jaren veer
tig en vijftig. De tentoongestel
de Barbies van meisjes uit de
omgeving zijn ook gekleed in
schaatskleding. Daarnaast zijn
oude Barbies te bewonderen. Te
zien van 10 nov. t/m 7 jan. di en
vri 10-12 uur, extra openings
dagen de zondagen 12 en 26
nov., 24 dec. en 7 jan 13-17 uur.
Geef kunst cadeau is het motto
van een expositie in stu ART Ga
lerie in Bergen op Zoom. Tien
kunstenaars exposeren schilde
rijen, tekeningen, aquarellen,
zeefdrukken, keramiek en beel
den. Van vier van de tien kunste
naars is nog niet eerder werk in
stuART te zien geweest. De
deelnemende kunstenaars zijn
Annet Kemperman, Cees Boer,
de Middelburger Corian de
Dreu, Cornelius, Iris Slock,
Jassperv.d. Wel, Kees Bak, Mat-
thieu Gelissen, Wies van Dort en
Yvette Bakker. Te zien t/m 23
december, do 11-17 uur, vri. 12-
17 uur, zat. 12-17 uur en op af
spraak.
In Bergen op Zoom staat zondag
de maandelijkse galeriezondag
op het programma. Het publiek
kan dan tentoonstellingen van
schilderijen, tekeningen, beel
den, keramiek en sieraden be
kijken. De deelnemende gale
ries zijn. De Mollegangen (Het
Interium), stuArt GALERIE,
Galerie Govert van Dijk, Arto
theek 18, Galerie de Mollegan
gen en Rietpen Galerie. Ope
ningstijden 14.00-17.00 uur
In de jaren na Vietnam werd in veel Amerikaanse actiefilms
die oorlog alsnog op symbolische wijze gewonnen. De teneur
was vaak dat de jongens die op het slagveld hét vuile werk
opknapten door het thuisfront (pers, politici en protestbewe
ging) in de steek werden gelaten. Die verongelijkte gevoelens
spelen weer krachtig op in William Friedkins Rules of Enga
gement, een gespierde kruising tussen actiefilm en militair
rechtbankdrama.
door Leo Bankersen
De spleetogen van weleer zijn
vervangen door al even vijandi
ge moslims die in dit geval de
Amerikaanse ambassade in Je
men belegeren. Ook dit doet
denken aan een voor Amerika
zeer traumatische gebeurtenis
die rechtzetting behoeft: de be
zetting van de ambassade in Te
heran in 1979, gevolgd door een
mislukte bevrijdingspoging die
strandde in een Iraanse woes
tijn en acht mariniers het leven
kostte.
De reddingsactie die in Rules of
Engagement op touw wordt ge
zet lukt wel. De ambassadeur en
zijn gezin worden op het nipper
tje in veiligheid gebracht door
een eenheid mariniers onder lei
ding van de doortastende kolo
nel Childers (Samuel L. Jackson
Maar om de mythe van mis
kend heldendom nieuw leven in
te blazen is meer nodig. Dus
wordt Childers bij zijn thuis
komst als beloning voor de
rechtbankgedaagd. In het nauw
gedreven door sluipschutters -
drie van zijn manschappen wa
ren al gesneuveld - had hij na
melijk het vuur laten openen op
de menigte voor de ambassade.
Het bloedbad dreigt een schan
daal te veroorzaken. Om haar
imago nog enigszins te redden
heeft de Amerikaanse regering
nu snel een zondebok nodig.
Childers wordt moord ten laste
gelegd. In de handleiding voor
gevechtssituaties staat immers:
eerst burgers evacueren, dan
pas schieten.
Sentiment
Childers, die nu werkelijk door
iedereen in de steek wordt gela
ten, zou natuurlijk het best ge
diend zijn met een gehaaide
strafpleiter Het ligt echter in de
lijn van Rules of Engagement
om het sentiment te laten spre
ken. Dus vestigt hij zijn hoop op
een vroegere strijdmakker
(Tommy Lee Jones) die nu een
sukkelend advocatenpraktijkje
heeft, Ze vochten samen in Viet
nam en Childers redde zijn ka
meraad daar het leven met een
actie die ook al tegen het oor
logsrecht indruiste. Zoiets
schept een band. Ze mijmeren
over betere tij den en het h ui dige
gebrek aan respect. We zien ze
met elkaar huilen en met elkaar
vechten, want soms weet je ook
als geharde ijzervreter wel eens
niet waar je het zoeken moet.
Voor het beste en meest spraak
makende werk van Friedkin
('The French Connection', 'The
Excorcist') moeten we terug
naar het begin van de jaren ze
ventig. Zijn reputatie als vak
man heeft hij weten te bewaren,
al waren in dit geval zijn vaar
digheden een betere zaak waar
dig geweest. Hij pakt fors uit
met rauwe actiescènes, geladen
confrontaties en pijnlijke per
soonlijke momenten. Alles met
stevig effect en de uitstraling
vaneen serieus, aangrijpend
drama waarin het draait om ho
gere waarden. Intussen stapelen
de karikaturen van haatdragen
de moslims en achterbakse re
geringsfunctionarissen zich op,
wordt de loftrompet gestoken
over eer, uniform en vlag, en
gaat achter de spannende
rechtszaak een bedenkelijk
staaltje publieksmanipulatie
schuil.
Aanvankelijk heeft ook de kij
ker namelijk de indruk dat Chil
ders ongewapende mensen laat
neerschieten. Pa_s tijdens de
rechtszaak ontdekken we dat de
demonstranten wapens droegen
en die ook gebruikten. Het gaat
zelfs zo ver dat we eerst tot sym
pathie met de slachtoffers wor
den verleid door schokkende
beelden van zwaargewonden,
waaronder een meisje dat haar
been is verloren. Vervolgens
wijst een flashback ons terecht.
Dat zielige meisje had een pis
tool en schoot op Amerikanen.
Met andere woorden: geloof
niets van die huilebalken die zo
nodig Amerika moeten bekriti
seren. In Rules of Engagement
heerst het paranoïde wereld
beeld dat na het einde van de
Koude Oorlog even verdwenen
leek te zijn.
Rules of Engagement: te zien in
Cine City Vlissingen en De Ko
ning Hulst.
Samuel L. Jackson (I) en Tommy Lee Jones in Rules of Engagement.
Timothy Spall als de mikado in Topsy-Turvy.
Regisseur Leigh weet hoe hij kleur moet gebruiken en zorgt voor rode en blauwe accenten.
