Veel tradities te vieren
in de bosrijke Ardennen
PZC
Kathedralen van arbeid nu toeristische attractie
31
zaterdag 28 oktober 2000
Actieve recreanten kunnen hun hart ophalen in de Belgische Oostkantons.
'lik.**
t ophalen in de Belgische Oostkantons.
foto's Dienst voor Toerisme van de Oostkantons Wandel- en fietstochten door de ruige natuur maken van de Ardennen één groot pretpark.
Vanuit Zeeland is de route Antwerpen-Maastricht-Luik snel te
doen. Ook aardig is het traject Antwerpen-Brussel om na een
half uurtje vanuit Brussel de snelweg te verlaten en op het gemakje
het gebied in te trekken.
De Oostkantons, een
naam die niet meteen
aan onze achtertuin doet
denken. Toch zijn ze niet ver
van Zeeland verwijderd, de
ze oostelijke Belgische pro
vincies. Enjuistin het najaar
kunnen ze zeer tot de ver
beelding spreken.
De goudbruin kleurende
bossen, snelstromende rivie
ren, de tradities en voor de
wie van actie houdt de actie
ve en sportieve evenementen
kunnen een goede aanlei
ding zij n voor een lang week
einde of een korte vakantie.
De Belgische Ardennen, zo
als het gebied wel eens met
een brede armzwaai getypeerd
wordt, mogen dan vooral heu
velachtig, bosrijk en met rivie
ren doorsneden overkomen; er is
niet zo veel fantasie voor nodig
om de streek als een groot pret
park te beschouwen.
Het wemelt er van de plaatsen
waar mensen kunnen kajakken,
survivaltochten kunnen doen,
urenlange wandelingen kunnen
maken en vermoeiende moun-
tainbiketochten kunnen rijden.
Bewegen en actieve vakanties
zijn in en daar speelt de toeristi
sche industrie in de Belgische
Oostkantons volop op in. En
met succes want uit de talrijke
Nederlandse nummerplaten op
de auto's - vooral in het week
einde - blijkt dat deze formule
aanslaat bij buitenlandse en
zeer waai'schijnlijk ook Belgi
sche bezoekers. Niet voor niets
staat er nogal eens een camping
tussen het groen verscholen.
Natuurlijk moet een bezoeker
aan de Oostkantons niet per de
finitie rennen of f ietscrossen om
's avonds dodelijk vermoeid bij
een smeulend haardblok in
slaap te vallen. Het gebied is uit
gestrekt genoeg om alternatie
ven te vinden. Met name in het
najaar zijn er nogal wat moge
lijkheden. Met een verwijzing
naar geschiedenis en traditie
wordt er veel op touw gezet. Zo
zijn er de zogenaamde herfst-
markten, zoals in Amel op 11
november de Hubertusmarkt en
op 21 november de Katharinen-
markt in St. Vith. De eerste
markt heeft te maken met de pa
troonheilige van de stad. De
markt in St. Vith is de grootste
en de belangrijkste van de
herfstmarkten. Het aantal
marktkramers wordt daar
steeds groter en een dag van te
voren zijn de handelslieden al
aanwezig om zich van het beste
plaatsje zeker te stellen.
Mantel
Een echte traditie vormen ver
der de Sint Maartensfeesten ter
ere van de Heilige Maarten die
bekend werd nadat hij als jonge
Romeinse soldaat al alles had
weggeven en op een koude win
terdag bij de Noord-Franse
plaats Amiens een verkleumde
bedelaar zijn halve mantel gaf.
Sinds de 17-de eeuw duikt St.
Maarten op als kindervriend die
pakjes uitdeelt. Ook lampion
optochten, vuur en gebak horen
al eeuwenlang bij de feesten die
voor hem worden gehouden.
In Malmedy (10 november)
trekken kinderen al weken van
te voren rond om brandbaar
materiaal voor de drie vuren
voor het feest te verzamelen,
Het gaat er om wie het grootste
vuur maakt. Het hele stadje is
deze avond op de been. In Eupen
(11 november) trekken op het
Sint Maartensfeest 5000 kinde
ren in een zee van lichtjes door
de stad, naar de nagebouwde
stadspoorten van Amiens. Een
groeiend spektakel - onder
meer in bezoekersaantal - is het
feest in Kelmis (5 november)
waar onder meer een groot
vuurwerk op het programma
staat. De Sint Maartensfeesten
worden van 3 tot en met 12 no
vember in de regio gehouden.
Het najaar is de tijd van de pad
destoelen en dat zullen de be
zoekers aan de Oostkantons
weten ook. Op verschillende
plaatsen worden zogenaamde
mycologische wandelingen ge
houden, die geïnteresseerden
aan de hand van een deskundige
de gelegenheid bieden wat meer
aan de weet te komen over deze
bosvruchten. Vanuit het Na-
tuui'parkcentrum Botrange in
Robertville en het Natuurcen-
trum Huis Ternell in Eupen
worden dergelijke tochten geor
ganiseerd,
Een natte herfstdag kan ook
aanleiding vormen eens een mu
seum in te duiken. Enkele top
pers uit het gebied zijn het car
navalsmuseum in Malmedy,
echt voor de herfst het heem
kundig- en boomwortelmuse
um in Amel, het biermuseum in
Crombach/Rodt, het Huis
Ternell in Eupen en het Natuur
parkcentrum in Robertville met
een voortdurende tentoonstel
ling over de evolutie van het
veenlandschap.
In het najaar is ook de jacht on
miskenbaar in de Oostkantons
aanwezig, al was het alleen
maar op de menukaarten van de
restaurants. Met zijn 50.000
hectare bos en venen is het ge
bied een van nature zeer wildrij
ke streek. Het Hertogenwald,
het Bos van Elsenborn of de bos
sen van de Hoge Vesder behoren
tot de bekendste bossen wat dat
betreft, vooral voor de jacht op
herten.
Reeën komen overigens veel
meer voor dan herten. Ze leven
in het meer gemengde land
schap van bossen en weiden.
Verder is ook het everzwijn veel
voorkomend wild in deze streek
Net zoals het hert houdt het
everzwijn van uitgestrekte bos
sen en dan vooral loofbossen.
Onder het vleesetend wild in dit
gebied kunnen de vos, de bun
zing, de steenmarter, het herme-
lijentje en de huismarter of wil
de kat gerekend worden.
Overigens is het opmerkelijk
dat door het grootschalig rooien
van bossen tot in de 17-de eeuw
het Eifelgebergte en de Arden
nen stilaan in een weidegebied
waren veranderd en veel wild
was weggetrokken. Rond 1850
werd onder Pruisisch bewind
een begin gemaakt met herbe
bossing en zo herstelde zich
vooral het hertenbestand, Ja
gers in het gebied dienen zich te
genwoordig te houden aan een
jachtplan dat wordt opgesteld
in samenspraak met Natuur- en
Bosbeheer en uitgaat van een
verantwoord evenwicht tussen
bos en wild.
Wie trouwens genoeg heeft van
de bossen kan terecht in het
landschap van de Hoge Venen,
één van de laatste hoogvenen in
Europa. De fauna en flora zijn er
uniek en makkelijk te verken
nen langs de verharde wegen en
houten paadjes.
Zo vormen de Oostkantons een
erg gevarieerd en aantrekkelijk
gebied. Niet alleen in de herst.
Tegen het eind van het jaar zijn
het de kerstmarkten en met een
beetje geluk de eerste sneeuw en
de daarmee gepaard gaande
langlauftochten die de Arden
nen tot een schitterende streek
maken.
René Schrier
Hamburg
Eens verschaften de ko
len- en staalindustrie in
het Ruhrgebied werk aan
meer dan een miljoen men
sen. Totdat in de jaren tach
tig de crisis toesloeg. Veel
mijnen en hoogovens zijn
verdwenen. Sommige zijn
gelukkig bewaard gebleven.
De voormalige 'kathedralen
van de arbeid' zijn nu indu
striële monumenten en een
ware toeristische attractie.
Staand op het platform van
de Gasometer van Oberhau-
sen, 117 meter boven de grond,
heb je naar alle kanten een
prachtig uitzicht over het Ruhr
gebied, Als het goed weer is, kun
je wel dertig kilometer ver zien,
vertelt de gids, en kun je mooi
het dalen en opstijgen van de
vliegtuigen van de luchthaven
Düsseldorf volgen.
De Gasometer is niet alleen
hoog, maar met een doorsnede
van 67 meter ook groot. Als je
binnen met de glazen lift om
hoog gaat wordt de dimensie er
van pas goed duidelijk. Hij
diende vele jaren als opslag voor
cokesgas. Aanvankelijk was er
het plan om hem af te breken,
maar daar kwamen zoveel pro
testen tegen dat men 'm heeft la
ten staan. Hij doet tegenwoor
dig dienst als tentoonstellings
ruimte.
De Gasometer is inmiddels een
industrieel monument, een van
de tientallen die er de afgelopen
kwarteeuw als gevolg van de sa
nering in de kolen- en staalsec
tor zijn ontstaan. Aanvankelijk
had men de mijnen, cokes- en
hoogovens en fabrieken met
hun vele hallen en gebouwen
stuk voor stuk willen opruimen,
wat merendeels ook wel is ge
beurd, Maar gelukkig zijn er
ook vele blijven bestaan en heb
ben ze een andere bestemming
gekregen.
Het Ruhi'gebied, waarvan de in
dustriële ontwikkeling halver
wege de negentiende eeuw be
gon, is globaal de strook van
tachtig kilometer tussen Duis
burg en Dortmund. Bijna an
derhalve eeuw beheersten de
kolen-, ijzer- en staalindustrie
hier het leven en brachten ze
welvaart. Voor de oorlog was
het Hitiers geoliede oorlogsma
chine, daarna was het de motor
van het Duitse Wirtschaftswun-
der.
Begin jaren zestig raakte de
mijnindustrie en middenjaren
zeventig de staalsector in een
lang aanhoudende crisis. Talrij
ke vestigingen moesten er in de
afgelopen vijfentwintig jaar
worden gesloten en vele tien
duizenden arbeidsplaatsen af
gebouwd. En het eind is nog al
tijd niet in zicht. Momenteel
werken er nog zestigduizend
mensen in de overgebleven mij
nen en hoogovens; volgend jaar
zullen dat er nog maar de helft
zijn.
Maar langzaam wordt de hemel
boven het Ruhrgebied weer
blauw. Letterlijk en figuurlijk.
Dienstverlening, telecommuni
catie en hightech zijn de nieuwe
sectoren waar het geld wordt
verdiend. De mijnen, hoogovens
en andere zware-industriefa-
brieken zijn bezienswaardighe
den geworden. De highlights -
negentien in totaal - zijn opge
nomen in een vierhonderd kilo
meter lange, uitstekend beweg-
wijzerde Route der Industrie-
kultur dwars door de regio
Atelier
De mijn Zollverein XII in Essen
wordt wel het symbool en haar
indrukwekkende schachttoren
de Eiffeltoren van het Ruhrge
bied genoemd. De mooiste mijn
ter wereld, zegt de gids trots. In
middels is ze door de Unesco ook
erkend als werelderfgoed, De
schacht XI werd tussen 1928 en
1932 gebouwd en gold destijds
als ultra modern en als ultiem
voorbeeld van industriële ar
chitectuur. In 1986 ging de Zoll
verein als laatste mijn van Essen
dicht.
Niemand die toen enig idee had
wat er met de mijn moest gebeu
ren. Een tentoonstelling van
grote sculpturen in een opge
knapte werkplaats, enkele jaren
later, zorgde voor een keerpunt.
De expositie was zo geslaagd,
dat werd besloten ook andere
gebouwen en hallen te bestem
men voor de kunst, of als atelier
of als tentoonstellingsruimte of
als theater.
Een groot gedeelte van het ge
bouwencomplex - veelal in
Bauhaus-stijl - is nu gerestau
reerd; aan het restant wordt de
komende jaren gewerkt. Als
over drie j aar alles klaar is, heeft
de hele opknapbeurt en herin
richting bijna 120 miljoen mark
gekost.
'Tja', zegt de gids die zelf jaren
lang in de mijn werkte, 'in het
begin vonden we het belachelijk
dat er zoveel geld voor werd uit
getrokken, maar nu zijn we
hartstikke trots op het resul
taat.'
Rindert Paalman
f 1/
A Rurhgebied
Duisburg1 Bochum
•"•Dortmund
Essen
2 Düsseldorf
Keulen#
•Bonn
DUITSLAND
De binnenhaven Duisburg is te bereiken via de Autobahn A40.
Afslag DU-Kaiserberg, Carl Benzstrasse, richting Meideri-
ch/Ruhrort, links Ruhrorterstrasse, Ruhrdeich, links Max-Peters-
strasse, links Schifferstrasse, Philosophenweg.
Het Landschapspark Duisburg-Noord is bereikbaar via de Auto
bahn A42. Afslag DU-Ncumühl, Duisburgerstrasse/Neumüh-
lerstrasse (B8)in de richting Meiderich, rechts Emscherstrasse.
Gasometer/CentrO Oberhausen is te bereiken via de Autobahn
A42. Afslag OB-Zentrum, Konrad Adenauerallee richting OB-
Zentrum/Neue Mitte. Verder de bewegwijzering volgen.
Mijn Zollverein XII in Essen is te bereiken via de Autobahn A42. Af
rit Gelsenkirchen-Heszlcr. Verder de bewegwijzering volgen.
Mijn Zollern II/IV in Dortmund is bereikbaar via de Autobahn A40.
Afslag DO-LiittgendorfB235. Verder de bewegwijzering Route In-
dustriekultur volgen.
Voor informatie over de Route der Industriekul tur: Ruhrgebiet Tou-
rismus, Königswall 21. D-44137 Dortmund, tel. 0049-2311816186;
fax 0049-2311816188, Internet: www.ruhrgebiettouristik.de
Het landschap van de Oostkantons is afwisselend, met de Hoge Venen als bijzonder natuurgebied.
Brussel
BELGIË Uffe*; Eu^en
M1 R°b«H"e
Namen M1alm >dy« #Ame|
St. Vith#
NOORDZEE
