PZC
Het gaat in het Kruger Park
niet alleen om grote beesten
29
IJsselmeer
Jordanië
Glas
Avondmusea
Atoombom
Striproute
zaterdag 28 oktober 2000
Leon Serfontein bena
drukt niet één keer,
maar vele malen hoe bijzon
der hij zijn werk als ranger
van het Kruger Nationaal
Park vindt: ,,Ik ben een be
voorrecht mens."
Met zijn geweer in de hand
en voortdurend om zich heen
kijkend of het kleine gezel
schap dat hij lopend door de
bush begeleidt, niet wordt
bedreigd door een charge
rende neushoorn, een geïrri
teerde olifant of een hongeri
ge leeuw, wijst hij over de
ongerepte heuvels en dalen:
,,Er zijn maar weinig plekjes
op de wereld waar de natuur
de afgelopen honderd jaar
niet is veranderd. In het Kru
ger Park wordt het Afri
kaanse verleden - toen mens
en dier nog in redelijke har
monie samenleefden - het
dichtst benaderd. Als je hier
loopt, kun je je een beetje
voorstellen hoe het er vijf
honderd jaar geleden in gro
te delen van Afrika heeft uit
gezien."
Serfontein is trailranger, al
negen jaar. Meestal loopt hij
de Metsi Metsi Trail, in het mid
den van het park, vlakbij de
rustplaats Tshokwane. Maar
soms wisselt hij met collega's el
ders in het park ,,Elk gebied is
weer anders, met andere flora
en fauna. Ik hoop dit tot mijn
pensionering te kunnen blijven
doen." Zijn taak is het begelei
den van toeristen die een wan
delsafari maken. Er zijn zeven
'trails' in het park. Drie dagen
lang trekt een groepje van maxi
maal acht toeristen en twee ge
wapende rangers te voet door
een voor andere toeristen afge
sloten deel van het park. Over
nacht wordt in kleine kampen,
waar de meest noodzakelijke
comfort ter beschikking staat.
Per jaar kunnen maximaal 4000
toeristen gebruik maken van
deze faciliteit.
Het gaat in het Kruger Park niet
alleen om de grote beesten, en
zeker niet op de trails. „De stil
te, de rust, het gevoel een te zijn
met de bush, de geluiden van de
vogels, de geuren. Om dat alles
gaat het," benadrukt Serfon
tein, als hij ons wijst op de wilde
basilicum, die hier overal staat.
Fernando, de Mozambiquaanse
trekker, die hem vergezelt toont
dat op een andere manier. Hij
wijst op een gat in de grond, met
een diameter van tien centime
ter. „Weet je wat daar in zit? Een
baboon-spin." Met een stokje
verwijdert hij het vlies je van
spinnenweb dat over de opening
is gespannen en duwt het stokje
voorzichtig naar binnen. „Heb
bes." En triomfantelijk trekt hij
een prachtig oranje gekleurde
spin ter grootte van een kinder
vuist naar boven. „Dit is een
vrouwtje, de mannetjes zijn niet
groter dan een muntstuk. Ze
kunnen een vogel verschalken.
Weet je dat de vrouwtjes het
mannetje na de paring vaak op
eet?"
Echte verhalen
Wie enige dagen door het Kru
ger Park rijdt en wandelt, krijgt
slechts een vertekend beeld van
wat hier allemaal speelt,
's Avonds rond het kampvuur,
en later in gesprekken met ran
gers en andere betrokkenen in
de rustkampen, komen pas de
echte verhalen los. Over stro
pers, vluchtelingen, de nadelen
van toerisme en de enorme kos
ten die natuurbehoud nu een
maal met zich mee brengt. Want
het is niet allemaal koek en ei in
het park. De bezetting van de
kampen is hele jaar door bijna
100 procent en met de meeste
diersoorten gaat het goed. De
witte neushoorn kan van het
lijstje met bedreigde diersoor
ten worden geschrapt, de tsesse-
be en de eland doen het boven
verwachting goed en de olifan
ten nemen in zo'n dramatisch
tempo in aantal toe, dat het
Kruger Park volgend jaar over
zal moeten gaan tot 'cullen' (af
schieten).
Het cullen van olifanten is al ja
ren een ander controversieel on
derwerp. Gart-Jan Sterk, een
jonge in Zuid-Afrika geboren
aanstaande ranger van Neder
landse afkomst, en op dit mo
ment op stage in het Kruger
Park: „Berekeningen en tellin
gen hebben uitgewezen, dat er
tussen de twee- en drieduizend
olifanten teveel zijn. Kijk maar
naar landen als Botswana en
Zimbabwe. Daar zijn hele ge
bieden waar geen boom meer
overeind staat. Het landschap
daar verandert in een snel tem-
A
Mannetjesolifant; bedreigde diersoort of niet?
po in een woestijn. Iedereen, die
werkt voor de afdeling natuur
behoud van het Kruger, vindt
het een ramp, maar als er geen
olifanten worden geschoten,
loopt de hele ecologisch even
wicht in het park gevaar."
Als gevolg van een sterke inter
nationale lobby zijn de afgelo
pen jaren de ciülingprogram-
ma's van het Kruger Park in de
ijskast gestopt. Maar het is nu
bittere noodzaak. Sterk: „Alle
dierentuinen en privé-parken in
de wereld zitten vol. Olifanten
worden wel zestig jaar in het
wild en hebben geen echte na
tuurlijke vijanden, behalve de
mens," ligt Sterk toe
Omgekeerde trek
Het Kruger Park wordt in toe
nemende mate geconfronteerd
met een omgekeerde trek De
komst van tienduizenden eco
nomische vluchtelingen naar
het Afrikaanse eldorado dat
Zuid-Afrika heet. Serfontein:
„Die vluchtelingen zijn er altijd
al geweest, maar zelfs nu er een
einde is gekomen aan de burger
oorlog, ontvluchten steeds mee
Mozambiquanen hun land in de
hoop een betere toekomst. Met
fatale gevolgen Steeds vaker
treffen rangers op hun patrouil
les de resten en kledingstukken
aan van vluchtelingen, die de
tocht van circa 50 kilometer niet
foto Ben Blumers/GPD
hebben overleefd. Niet alleen
vallen zij ten prooi aan leeuwen
en luipaarden, ook buffels, oli
fanten, zwijnen, neushorens,
krokodillen en nijlpaarden ma
ken regelmatig slachtoffers on
der de vluchtelingen."
Onlangs werd in het Metsi Met-
si-gebied nog een Mozambi
quaanse stroper aangehouden,
die met een AK74 geweer een
neushoorn had gedood. „Die
man had eerst de moeder ge
dood om haar hoorn te verko
pen. Omdat haar jong hem te
veel hinderde, heeft hij dat ook
maar doodgeschoten. Hij be
kende ook minstens een olifant
te hebben geschoten voor het
ivoor. Liever de gevangenis in
Zuid-Afrika dan terug naar
Mozambique. De man had ook
een afschuwelijk verhaal te ver
tellen. Vrouw en kinderen voor
zijn ogen vermoord tijdens de
burgeroorlog, zijn ouders afge
slacht met machetes." De man is
overigens eind december eerst
tot tien jaar veroordeeld voor
het doden van de neushoorn en
daarna nog eens tot twintig jaar
voor het doodschieten van de
olifant.
Utopie
Joris Bertens is mede-eigenaar
van een lodge in Phalaborwa,
net buiten de hekken van het
Kruger Park. Samen met zijn
vriendin Annemane zit hij nu
ruim vijf jaar in het gebied en is
echte Kruger-expert geworden.
Joris en Annemarie studeerden
aan de hogere hotelschool in
Maastricht en kwamen in Pha
laborwa terecht via hun stage.
Inmiddels is de Sefapane Lodge
een geliefkoosde stageplek ge
worden voor studenten uit
Maastricht en Leeuwarden. „De
beoogde uitbreiding van het
Kruger Park is vooralsnog een
utopie In de plannen moet de
weg die van hier het Kruger
doorsnijdt bij Letaba, worden
doorgetrokken naar Mozambi
que en dan verder helemaal
naar de Indische Oceaan. Zo
lang de situatie daar niet veilig
is, voor mens en wild, is het be
ter dat er nog maar even wordt
gewacht met de uitbreiding van
het Park. Er zijn nu al proble
men genoeg."
Wie echter urenlang door de
bush over de wilpaden achter
gewapende rangers loopt, ver
geet maar al te gemakkelijk hoe
moeilijk het is om een van 's we
relds echte natuurparadijzen
ook voor de 21ste eeuw te be
houden.
Het enige echte gevaar in de
bush is het wild, dat plotseling
het pad kan kruisen Een giftige
black mamba, een hongerige
hyena, een dolle buffel of een op
hol geslagen nijlpaard. Op exact
dezelfde dag dat wij door het
Metsi Metsi-gebied lopen, moet
een ranger op de Wolfhutertail
een neushoorn neerleggen die
op zijn groep afstormde. Ser
fontein: „Gelukkig heb ik dat
nooit hoeven doen. Maar er zijn
wel situaties geweest, dat het
kantjeboord was."
Ruud de Wit
KRUGBi
Pietersburg NATIONAAL
PAUK
ZUID-AFRIKA
Het Kruger Park wordt hoofdzakelijk bezocht in
een auto. Maar al enige decennia worden er
wandeltochten georganiseerd vanuit speciaal daar
voor aangelegde bushkampen. Onder begeleiding
van twee gewapende rangers wordt er dan vanuit
die kampjes gewandeld door anders nooit door
mensen betreden gebied. De tochten, wilderness
trails geheten, duren drie dagen en per trip worden
maximaal acht personen meegenomen. Er is een
leeftijdsgrens van 16 jaar. Ouderen boven de zestig
moeten over een goede conditie beschikken. Per
wandeling wordt, afhankelijk van het gezelschap,
tussen de 12 en 15 kilometer afgelegd. De wandelin
gen beginnen rond zonsopgang en eindigen rond het
middaguur, 's Avonds volgt dan meestal een wat
kortere excursie. Boekingen moeten ruim van te vo
ren worden gemaakt. Over het algemeen zijn de
trips tot ruim een jaar voor datum volgeboekt. Voor
meer informatie kan men terecht bij SATOUR in
Amsterdam. Jozef Israëlskade 48 F, 1072 SB Am
sterdam. Tel. 020-6646201. E-mail: Satour@pi.net.
Of rechtstreeks bij National Parks, PO Box 787,
Pretoria 0001. E-mail: reservations@parks-sa.co-
.sa. De kosten liggen rond de 1200 rand (400 gulden)
per persoon voor een trip van drie dagen, inclusief
eten en overnachting. Voor drank moet men zelf zor
gen; ook voor vervoer naar en van het Kruger Park.
De veerboot tussen Enkhui
zen en Stavoren vaart op
zondag 29 oktober voor het
laatst dit jaar heen en weer over
het IJsselmeer. De 'Bep Glasius'
vertrekt om 8.45 uur vanuit
Enkhuizen (achter het NS-sta-
tion); de terugtocht vanuit
Stavoren wordt om 18.15 uur
aanvaard. De fiets mag gratis
mee. Informatie; Naco Amster
dam: telefoon 020 - 6262466.
Jordanië heeft in Nederland
sinds kort een eigen toeristi
sche vertegenwoordiging Het is
de Jordan Tourism Board (JTB),
gevestigd aan de Sarphatistraat
107,1018 GB Amsterdam. Het
telefoonnummer is 020 -
6705211Bij de JTB kunnen va
kantiegangers terecht voor al
gemene reisinformatie over Jor
danië, maar ook voor specifieke
bestemmingsgegevens over bij
voorbeeld highlights als Petra
en de Wadi Rum.
In Hoogeveen wordt op zondag
29 oktober in de Mauntshof
de 7e editie van de Glasbeurs ge
houden. Zo'n honderd verzame
laars uit Nederland, Duitsland
en België bieden er glasartike-
len aan, variërend van oude
inktflesjes tot bijzondere unica.
Verder zijn er de hele dag de
monstraties van de glaskunste
naar Cees van Olst.
Informatie: Organisatieburo 't
Noord, telefoon 0528 - 220822.
In Berlijn blijven vijf grote
musea voortaan op donder
dag langer open. De deuren van
het Pergamonmuseum, het Mu
seum der Gegenwart, de Neue
Nationalgalerie, de Gemalde-
galerie en het Deutsche Histori
sche Museum worden pas om 22
uur gesloten. Dit om het sterk
stijgend aantal bezoekers beter
van dienst te kunnen zijn. Ber
lijn heeft net als Londen nu ook
een filmmuseum. Het is geves
tigd in het Sony Centre aan de
Potsdamer Platz en het toont de
bezoekers onder meer een unie
ke 'Mariene Dietrich-collectie'
met jurken, schoenen, koffers,
brieven en foto's. Ook zijn er
herinneringen aan vermaarde
acteurs en regisseurs als Fritz
Lang, Heinz Rühmann en Rai-
ner Werner Fassbinder.
Het Filmmuseum is geopend
van dinsdag tot en met zondag
van 10 tot 18 uur met uitzonde
ring van donderdag als de deu
ren tot 20 uur geopend blijven.
Informatie: Berlin Tourismus
Marketing GmbH,
tel. 0049 3026474812,
fax 0049 3026474899,
Internet: www.btm.de
e-mail: presse@btm.de
In het NAA Omroepmuseum
aan de Oude Amersfoortse-
weg 121-131 in Hilversum, kan
nog tot en met 18 november
worden gekeken naar de film
'De BB is Paraat!De fascine
rende, maar vaak ook hilarische
documentaire ('wat moet u doen
als de atoombom valt?') is sa
mengesteld uit onder meer frag
menten van propagandafilms
die in de jaren vijftig voor de
toen juist opgerichte organisa
tie Bescherming Bevolking (BB)
door mensen als Willy van He-
mert werden gemaakt. Ook
werd gebruik gemaakt van de
Amerikaanse film 'The Effects
of Atomic Bomb explosians' die
speciaal voor het Nederlands
publiek werd nagesynchroni
seerd. Informatie: telefoon 035 -
6885889.
De vermaarde striproute in
Brussel is onlangs opnieuw
uitgebreid. Ditmaal met een af
beelding van Jonge Albert, de
held uit de strips van Yves Cha-
land, de inmiddels overleden
Franse tekenaar die zeggen
kenners als geen ander de sfeer
van Brussel kon weergeven.
Jonge Albert valt te bewonde
ren op Rue des Alexiens 49 en
vormt daarmee de jongste 'hal
te' van de Brusselse striproute
die staat opgetekend in een bro
chure die voor 4,95 gulden ver
krijgbaar is bij het Belgisch Ver
keersbureau voor de Ardennen
en Brussel, Kennemerplein 3,
2011 MH Haarlem, telefoon
0900-2020107.
foto Ruud de Wit/GPD
Op wandelsafari door het Kruger Park.
