Meepraten voor een bredere blik
PZC
Ze maken ons blij met een dooie mus
Kerkelijk Zeeland
bijeen uit solidariteit
met Molukkers
Commissie adviseert
samenwerking voor
duurzame bedrijven
15
Het Lagerhuis
Dagje
houthakken
in Dintelse
Gorzen
zaterdag 21 oktober 2000
door A. J. Snel
Aangezien de deelnemers aan het
discussieprogramma Het Lager
huis van de Vara verondersteld wor
den geheel en al zichzelf te zijn, zullen
de kijkers de enige Zeeuwse deelne
mer, Kinus van 't Westeinde (1954),
nimmer getooid zien met een strop
das. De fruitteler uit Nisse zal even
min ooit een poging doen zijn Beve-
landse accent te verdoezelen.
„Je gedraagt je zoals je bent. Wat de
kijkers zien, is een spontane discussie.
Het programma is natuurlijk wel
voorbereid, maar niet voorgekookt.
Er vindt een debat plaats zonder dat
de deelnemers tevoren eikaars stand
punten kennen. Iedereen is gewoon
zichzelf. Dat kan ook niet anders. Als
je er een theaterstukje van gaat ma
ken, dan val je door de mand. Je geeft
je mening op een manier zoals je dat in
ieder willekeurig gezelschap zou
doen."
Sinds 23 september maakt Van 't
Westeinde deel uit van de groep van
achttien mensen die elke zaterdag
avond onder leiding van Paul Witte-
man en bijgestaan dan wel dwarsge
zeten door Marcel van Dam het
programma Het Lagerhuis maken. De
fruitteler zal in ieder geval tot decem
ber van de partij zijn; tot zo lang loopt
zijn toezegging om mee te werken.
Waarom hij meedoet? „Het is een leu
ke uitdaging. Ik ben actief in de fruit
telersorganisatie en de milieucoöpe
ratie voor de Zak van Zuid-Beveland
en in hpt verleden heb ik jarenlang aan
amateurtoneel gedaan. Toen ik, via,
via, gevraagd werd voor het program
ma heb ik 'ja' gezegd omdat het weer
eens een heel nieuwe ervaring is. Je
komt in contact met programmama
kers en met de andere deelnemers die
vanuit alle hoeken van het land en van
de samenleving komen. Dat is aardig.
Je ogen gaan wat wijder open, je kijkt
eens anders tegen de dingen aan."
Selectie
Van 't Westeinde is geselecteerd uit
een groep van zestig mensen. Die heb
ben in groepen van twintig laten zien
en horen hoe ze op televisie overkwa
men. Van die zestig zijn zes nieuwelin
gen overgebleven die de opengevallen
plaatsen bezetten. Die zes, en twaalf
deelnemers van eerdere lichtingen,
komen wekelijks in De Rode Hoed in
Amsterdam bij elkaar. Van 't Westein
de: ..In de dagen daarvoor heeft de re
dactie al contact met ons gezocht om
ons stellingen voor te leggen. Blijkt
dat iedereen daarover dezelfde opvat
De Bevelandse fruitteler Rinus van 't Westeinde hoopt dat Het Lagerhuis mensen aan het denken zet.
tingen heeft, dan vervalt een onder
werp. Je krijgt dan namelijk geen dis
cussie. Er wordt gezocht naar actuele
zaken waarover de opvattingen ver
schillen. De makers van Het Lager
huis komen op die manier tot een keus
van onderwerpen en die wordt op za
terdagavond tijdens een maaltijd die
we samen hebben, bekendgemaakt.
Op dat moment ken je de stellingen.
Nee, daar wordt voor het rechtstreek
se programma begint niet over ge
praat. Je weet dus nooit tevoren wie
welk standpunt zal innemen. Het mag
niet gekunsteld zijn."
Presentator Paul Witteman is, zo
heeft Rinus van 't Westeinde in de af
gelopen weken van dichtbij gezien, de
man die het debat aaneensmeedt.
Soms met vinnige opmerkingen, soms
humoristisch. Marcel van Dam zorgt
voor extra prikkels.,Die laat zich niet
vlug onder tafel praten. Soms doet hij
het wel een beetje té, misschien. Je
vraagt je wel eens af of hij het niet een
beetje speelt. Maar dat is nu eenmaal
zijn rol. Bij de deelnemers die niet pro
fessioneel aan het programma mee
werken, ligt het anders. Zij vormen
echt een dwarsdoorsnede van de
maatschappij. Het is een leuke club.
Natuurlijk klikt het tussen sommige
mensen wat beter dan tussen anderen
maar dat heb je overal. Ik vind het
leuk om met iedereen te praten; dat is
de aard van het beestje."
Het programma wordt bekeken door
een publiek van tussen de 600.000 en
de 800.000 mensen. Dat idee legt geen
druk op Van 't Westeinde. „Voor je be
gint, heb je wel een zekere spanning.
Dat heb ik in vergaderingen ook wel
als ik mijn standpunt uiteen ga zetten.
Het heeft te maken met het feit dat je
je goed concentreert. Maar als de dis
cussie op gang is, heb je helemaal niet
meer het idee dat er camera's op je ge
richt staan. De spanning valt weg."
De kwaliteit van de debatten wisselt,
zo heeft Van 't Westeinde intussen er
varen. „Het nieuws is steeds wisse
lend en het ene onderwerp leent zich
beter voor discussie dan het andere.
Als wij na afloop een goed gevoel heb
ben, blijkt dat de waarderingscijfers
ook goed zijn. Ikzelfmengme graag in
het debat als het om wat concretere
zaken gaat, die je kunt overzien. De si
tuatie in Israël, ik vind het moeilijk
om daarover een mening te geven. Dat
is al tientallen jaren aan de gang zon-
foto Willem Mieras
der dat iemand een oplossing heeft
weten te vinden. Ik praat makkelijker
over het asielzoekersbeleid, waar ik
iets mee te maken heb als we in de
fruitteelt plukkers zoeken. Zo'n on
derwerp staat dichter bij mij. Ik ben
een doener."
Confronteren
Voor het geld hoeft niemand aan Het
Lagerhuis mee te doen. De deelne
mers krijgen een vergoeding van on
kosten. „Ik ben er 's zaterdag van vier
uur 's middags tot twaalf uur 's avonds
mee bezig, de reistijd meegerekend, en
het levert niet veel op. Maar daar gaat
het ook niet om. Het is me ook niet om
bekendheid te doen. Wat schiet je
daarmee op. Ik zie het nut van het pro
gramma daarin, dat kijkers gecon
fronteerd worden met allerlei opvat
tingen waardoor ze zelf aan het
denken gezet worden Het draagt iets
bij aan de meningsvorming. Dat is al
tijd meegenomen."
Textielpersoneel Neckerinann morrend akkoord met voorstellen
De FNV lichtte vrijdagochtend met behulp van flyers de medewerkers van de afdeling textiel en logistiek in over voorstellen de arbeidsom
standigheden te verbeteren. foto Charles Strijd
DINTELOORD - Natuur
monumenten zoekt vrij
willigers die op zaterdag
29 oktober willen helpen
met het verwijderen van
jonge berkjes bij de schor
ren van Dinteloord.
De bomen worden verwij
derd om het uitzicht van
uit de vogelhut van de
Dintelse Gorzen goed te
houden. Het verwijderen
van de boompjes duurt
van 9 tot 16 uur. Voor de
vrijwilligers zijn koffie,
thee, soep en versnaperin
gen aanwezig.
Het vertrekpunt is het
sluisje in de Benedensas,
aan de monding van de
t Steenbergse Vliet (tussen
j Dinteloord en Steenber-
j gen). Het dragen van laar
zen, werkhandschoenen
en een lange broek is
noodzakelijk.
I Aanmelden bij de bos
wachter.
(Advertentie)
Zeeuws Veilinghuis
Jeroen de Kuijper
Taxateur in kunst en antiek
te ontbieden voor
verzekeringstaxaties
van al uw kostbaarheden!
Tel.: 0118-650680
door Sheila van Doorsselaer
HULST - De werknemers van
postorderbedrijf Neckermann
in Sint Jansteen gaan morrend
akkoord met de voorstellen de
arbeidsomstandigheden te ver
beteren en met de uitkering van
een eenmalige bonus. Hiermee
is een staking voorkomen. Tij
dens de vrijdagavond opgezette
bijeenkomst door FNV Bondge
noten Detailhandel bleek dat er
iets goed scheef zit binnen het
bedrijf. De FNV vindt dan ook
dat het roer drastisch om moet.
Vooral de communicatie tussen
directie en de werkvloer moet
verbeteren.
De medewerkers van de afde
ling textiel en logistiek legden
afgelopen dinsdag en woensdag
het werk spontaan neer uit on
vrede met een loonsverhoging
voor de werknemers in het ex
peditiecentrum. De textielme-
dewerkers vragen naar eigen
zeggen al langer om een hoger
loon, maar krijgen dit niet en
voor hen was de maat dinsdag
vol. De bond en de directie zijn
daarop in overleg getreden en
voerden volgens bestuurslid K.
de Meij van FNV Bondgenoten
een constructief gesprek waar
uit drie concrete voorstellen rol
den. De FNV en kaderleden kre
gen echter van de directie geen
toestemming hun leden hier
over in te lichten en daarom
werd vrijdagochtend een poort-
actie gehouden, waarbij de FNV
flyers met daarop de voorstellen
uitdeelde.
Bond en directie zijn overeenge
komen dat er een plan van aan
pak wordt opgesteld over hoe er
zal worden omgegaan met za
ken als Arbo, ziekteverzuim,
werkdruk, communicatie en
werkoverleg. Ook wordt er een
eenmalige bonus van 250 gul
den uitgekeerd aan de fulltime
medewerkers. Salarisverho
ging zit er verder alleen in als de
medewerkers bereid zijn in
ploegen te gaan werken zoals
dat ook in het expeditiecentrum
het geval is. De Meij is tevreden
over de voorstellen. De Meij: „Ik
denk dat dit een goed begin is.
Er was ook niet meer uit te sle
pen."
De werknemers die de bijeen
komst bezochten waren echter
absoluut niet tevreden over de
voorstellen. Daarnaast was
slechts een kleine 25 medewer
kers (bijna alleen vrouwen) ko
men opdagen. Volgens hen was
de opkomst niet groot omdat de
meeste medewerkers niet durf
den te komen uit angst voor re
presailles van de afdelings
teamleiding. De medewerkers
voelen er in ieder geval niks
voor om in tweeploegendienst te
gaan werken. Dat is volgens hen
onmogelijk omdat de meesten
van hen (jonge) kinderen heb
ben. De uitkering van de bonus
werd afgedaan als een 'zoethou
dertje'. „Vroeger kregen we op
het eind van het jaar een veel
groter bedrag, dat is ons al ten
dele afgepakt. Ze maken ons blij
met een dooie mus." Ook de be
lofte dat er meer aandacht zal
komen voor werkdruk, commu
nicatie en werkoverleg, vinden
zij een wassen neus. „Beloften
van beterschap hebben we al zo
vaak gehad. Als wij onderling,
op de werkvloer, met elkaar wil
len praten, staat de teamleiding
er direct met de neus bovenop.
We durven bijna niks meer te
zeggen."
De voorstellen werden toch
aangenomen omdat de werkne
mers vinden dat ze met de rug
tegen de muur staan. „Als we
niet akkoord gaan, krijgen we
helemaal niks."
Tijdens de bijeenkomst werden
nog veel meer pijnpunten op ta
fel gelegd. Zaken waar de FNV
in eerste instantie niks aan kan
doen. Zo werd er geklaagd over
de uitbetaling van overuren
(aantal jaar geleden zes, nu
slechts vier op een zaterdag).
Ook de wijze van evalueren stuit
de werknemers tegen de borst.
Een medewerkster: „Eindelijk
gaat de beerput open."
Neckermann directeur R. van
der Berg zegt geschrokken te
zijn over de werkonderbreking
„Ik had absoluut geen idee dat
er zoveel onrust heerst onder het
personeel. We gaan er echt aan
werken om de klachten aan te
pakken. Ik geef toe dat de com
municatie inderdaad beter
kan." De Meij en de directie
hebben aanstaande donderdag
een gesprek over hoe de afspra
ken geregeld zullen worden.
door Ab van der Sluis
MIDDELBURG - De Provincia
le Raad van Kerken in Zeeland
houdt zaterdag 11 november
een bijeenkomst met en voor de
Molukse kerken en de Molukse
gemeenschap in Zeeland. De
raad ziet het samenzijn als een
gebaar van begrip, medeleven,
solidariteit en bemoediging. De
bijeenkomst wordt gehouden in
de Nieuwe Kerk te Middelburg
en begint om 14 uur.
De Provinciale Raad van Ker
ken is een interkerkelijk plat
form. Deelnemers zijn: de
rooms-katholieke kerk. de Sa
men op Weg-kerken, de Doops
gezinde Gemeenten, de Remon
strantse Gemeente Midden-
Zeeland. de Anglicaanse Kerk
en de oud-katholieke Statie in
Zeeland.
De Raad heeft op diverse manie
ren kennis genomen van de gro
te gevoelens van angst, zorg,
verdriet en spanning onder Mo
lukkers in Zeeland als gevolg
van de voortdurende ernstige
onlusten in de Molukken. „Te
gelijkertijd waren er diverse
signalen", aldusderaad, „datde
Molukse gemeenschap zich al
leen voelde staan en weinig er
kenning vond voor de proble
men. Ook niet bij de kerken met
wie men toch nauw verwant is."
Inmiddels is een brief de deur
uitgegaan aan alle kerkelijke
gemeenten, parochies en lokale
raden. Daarin wijst de provinci
ale raad op de gevoelens onder
de Molukkers in Zeeland. De
raad geeft aan dat de kerken het
probleem op de Molukken ook
niet kunnen oplossen, maar dat
de kerken de Molukkers in Zee
land wel duidelijk kunnen ma
ken dat ze niet alleen staan.
De bijeenkomst op 11 november
wordt voorbereid door een
werkgroep uit de Raad van Ker
ken samen met vertegenwoordi
gers van de Molukse kerken, zo
als de Geredja Indjili Maluku
(GIM) uit Middelburg en Oost-
Souburg en de Geredja Kristen
Maluku Selatan di Belanda
(GMKS) uit Oost-Souburg. Ook
de Molukse welzijnsstichting
Mae Uku en de werkgroep Satu
Bangsa, Satu Dji wa hebben hun
medewerking toegezegd, even
als andere, kleinere Molukse
door Rinus Antonisse
MIDDELBURG - Bedrijfster
reinen in Zeeland moeten duur
zamer worden ingericht en be
heerd. Het betekent een beter
gebruik van grondstoffen, ener
gie en ruimte, zonder dat de
milieubelasting en het ruimte
beslag groter worden. Samen
werking tussen bedrijven en
overheden (provincie en ge
meenten) is voor het milieu
vriendelijker maken van
bedrijfsterreinen van levensbe
lang. Dit stelt de provinciale
commissie Milieubeheer en Wa
terhuishouding in een advies
aan Gedeputeerde Staten.
De commissie heeft de Katho
lieke Universiteit Nijmegen on
derzoek laten doen naar duur
zame bedrijfsterreinen. Daar
zijn wat algemene aanbevelin
gen uit voort gekomen. Ook in
het nieuwe milieuplan Groen
Licht van de provincie is er aan
dacht aan besteed. Daar moet
het niet bij blijven, meent de
commissie. Er moetén duidelij
ke plannen en acties komen om
de ontwikkeling en instandhou
ding van duurzame bedrijfster
reinen - zowel bestaande als
nieuwe - daadwerkelijk aan te
pakken.
Duurzaam
Wil een bedrijfsterrein het eti
ket duurzaam krijgen dan zijn
in elk geval noodzakelijk: ver
andering in bedrijfsprocessen,
aanpassing van de inrichting
van de terreinen, een beter ge
bruik van de beschikbare ruim
te en minder milieubelasting
Dat hoeft lang niet altijd tot ho
gere kosten te leiden. Integen
deel, er zijn doorgaans betere
bedrijfsresultaten te behalen en
dat betekent winst voor zowel
een onderneming als het milieu.
Het is vooral aan provincie en
gemeenten om bedrijven ertoe
te bewegen op de duurzame toer
te gaan, vindt de commissie.
Samenwerking op het gebied
van bedrijfsprocessen is één van
de belangrijkste pijlers voor het
duurzaam maken van terreinen.
Energiegebruik, ontstaan van
afval en de aanwending van
(schaarse) grondstoffen moeten
worden teruggedrongen. Indu
strieel afval en afgedankte pro
ducten kunnen worden ge
bruikt als grondstof voor andere
processen. Het project Reststof-
fenregister van Zeeland Sea
ports - afval van de ene fabriek
toepassen als grondstof bij de
kerkgenootschappen. Tijdens
de gevoerde besprekingen is al
een voorlopig programma sa
mengesteld. Dat bestaat uit een
informatief deel en een gedeelte
met een kerkelijk karakter. Een
expositie, ingericht door Mae
Uku. toont feiten, foto's, achter
gronden en reportages. De ten
toonstelling wordt gehouden in
de Wandelkerk, die grenst aan
de Nieuwe Kerk. Vooraf en in de
pauze is er voldoende tijd voor
persoonlijke gesprekken. De di
recteur van Infodoc Moluku,
een onafhankelijk instituut dat
informatie verspreid over de
Molukken, houdt een inleiding.
Tijdens de bijeenkomst met een
kerkelijk karakter wordt het
woord gevoerd namens de
SOW-kerken, het rooms-atho-
liek dekenaat, het bisdom van
Breda en de Molukse kerken
zelf. Daarnaast is er een gebeds
dienst. waaraan waarschijnlijk
ook vertegenwoordigers van de
Moluks Islamitische gemeen
schap van buiten Zeeland deel
nemen. Een speciaal voor deze
gelegenheid samengevoegd Mo
luks koor zingt liederen
Aan het einde van de bijeen
komst wordt een gezamenlijk
appèl voor vrede en verzoening
ondertekend, dat zal worden
verstuurd naar de Nederlandse
en Indonesische overheid. Alle
bezoekers van de solidariteits-
bijeenkomst kunnen via hand
tekeningenlijsten het appèl on
derschrijven.
Stille tochten
De Appèlgroep Westerbork
roept de Nederlandse samenle
ving tijdens drie stille tochten
op tot meer solidariteit met de
slachtoffers op de Molukken.
Volgens de organisatie doet Ne
derland te weinig voor de men
sen daar, die momenteel gebukt
gaan onder grootschalig ge
weld „Molukse organisaties uit
Nederland verlenen veel huma
nitaire hulp aan de slachtoffers.
Maar dat is niet voldoende",
schrijft de belangenorganisatie.
De Appèlgroep houdt op de
laatste zondagen van de maand
stille tochten om meer solidari
teit in Nederland los te maken.
Zondag 29 oktober de eerste
vanaf de kuil bij het Herinne
ringscentrum Kamp Wester
bork
andere - is daar een voorbeeld
van, evenals het gebruik van
restwarmte en een gezamenlijke
afvalwaterzuivering. Zo ook
het combineren van vrachten en
de gezamenlijke inzameling en
afvoer van afval (bijvoorbeeld
een collectief afvalcontract).
Duurzaam vervoer van goede
ren en personen is, ook voor het
bedrijfsleven zelf, in toenemen-,
de mate een voorname bouw
steen voor een duurzaam be
drijfsterrein. Er dient dan ook
meer aandacht te worden be
steed aan goede bereikbaar
heid, de betrouwbaarheid van
aan- en afvoer van goederen en
personen. Derhalve een slimme
inrichting van het logistieke
proces, waarbij inbegrepen het
verschuiven van transport over
de weg naar spoor, water en
buis. De commissie beveelt on
der meer aan: het invoeren van
vervoersmanagement (coördi
natie en combinatie van ver
voersstromen), opzet van een lo
gistiek centrum, het maken van
vervoersplannen van busdien
sten en cle coördinatie van car
poolers.
Haventerreinen waar goederen
per schip aan- en afgevoerd
worden, moeten zo worden in
gericht dat het wegvervoer min
der goed wordt bediend. Spoor
wegverbindingen oostelijk van
het Kanaal Terneuzen-Gent en
de ontwikkeling van binnen-
vaarthavens zijn gewenst. Er
dient voldoende ruimte te ko
men voor nieuwe vormen van
buisleidingenvervoer (bunde
ling van leidingen). Volgens de
provinciale commissie heeft het
ministerie van Economische
Zaken subsidiemogelijkheden
voor projecten van bedrijven
die minder tr.ansportbewegin
gen opleveren.
Autoriteit
Het is niet eenvoudig allerlei
maatregelen die leiden tot duur
zame bedrijfsterreinen vlot in te
voeren. Afdwingen is er meestal
niet bij. De commissie pleit voor
het oprichten van een zoge
naamde gebiedsautoriteit. die
boven de partijen staat maar
wel geaccepteerd wordt door
overheid en bedrijfsleven. Zo'n
gebiedsautoriteit kan zorgen
voor een bedrij venmilieuplan of
parkmilieuplan (voor een com
pleet terrein of een deel ervan),
waarin staat welke maatregelen
er gericht op duurzame ontwik
keling worden genomen. Dat is
ook voor de voorlichting aan het
publiek nuttig.
COR DE JONGE
Vmsonvi&itmfc ne&je'tn/erm/w&.nl< /rvtauóienieaivt
kivee/c fte weef^smucrueeei 5ouu/é cfer- c-eommeeos, fusies. 20 hap ik ie
ikk»/6eifj ftesouefi meer kzyt&ienicr -
m&h&i ofrucheb ww/ve fin
en ais ik mcbovop mrnkcm esj/hde
lees cmfiijnwiée I/offa 0JV ohkfivminé
