Kids voor niks!
Milosevic merkt zijn
verlies pas zaterdag
Europa is bereid sancties op te heffen
PZC
Derde keus is nu
de held van Servië
Ouders gedetineerd
Nederlands viertal
wachten in spanning
Oed
Brandend Belgrado
redt Van Aartsen
buitenland vrijdag 6 oktober 2000
in Warner Bros. Movie World
Chronologie
Oud-minister verwacht nog tegenactie president
communisten uit zijn ambt
werd verwijderd Als jurist spe
cialiseerde Kostunica zich in
constitutioneel recht TbcnTito
m 1974 een grondwetswijziging
doorvoerde, protesteerde Kos
tunica tegen de vermeende be
perking van de rechten van de
Serviërs Zijn eigen ervaring en
die van zijn vader maakten hem
zo een anticommunist
Toen aan het einde van de jaren
tachtig een meerparti jen sys
teem werd ingevoerd, richtte
Kostunica mede de Democrati
sche Partij op. die nu door Zoran
Djindjic wordt geleid Kostuni
ca stapte eruit, omdat de partij
de Bosnische Serviërs onvol
doende zou steunen Hij bleef
echter altijd op afstand van de
wegens oorlogsmisdaden aan-
van onze radactie buitenland geklaagde Bosnisch-Servische
leider Karadzic
BKMiRADO Met Vojislav Kostunica richtte vervolgens
Kostunica bracht de oppositie een eigen partij op. de Democra
in Joegoslavië een compromis- tische Partij van Servie (DSSI
kandidaat in stelling. Ilij moest en sloot in 1992 een kortstondig
stemmen trekken bij de Srrvi- bondgenootschap met de cha
sche nationalisten en de troef- nsmatische Vuk Draskovic en
kaart worden bij de pogingen diens Servis. he Vernieuwings
het isolement van het land te beweging De DSS bleef klein
doorbreken. Het plan van de te- en Kostunica weerstond de
genstanders van president druk om zich aan te sluiten bij
Milosevic slaagde: Kostunica het oppositionele bondgenoot
werd de held van de Serviër». schap Zajedno (Samen)
Tijdens de verkiezingscampag- DcruC K€US
ne laveerde Kostunica voor- Volgens sommigen was Kos-
zichtig Enerzijds veroordeelde tunica derde keus. na Djindjic
hij de Verenigde Staten, de en Draskovic Draskovic, die
NAVO-bombardementen van eerder dit jaar enkele malen het
vorig jaar. het internationale doelwit was van een aanslag,
bestuur in Kosovo en het Joego- wilde echter niet meedoen aan
slavie-IYibunaai Hij leek presi- de aanwijzing van een gemeen-
dent Milosevic te paaien, door schappelijke presidentskandi-
hem te beloven hem niet uit te daat Hij schoof de burgemees-
leveren als het staatshoofd zijn ter van Belgrado, Mihaljovic.
ambt moest opgeven. Ander- als kandidaat naar voren Dras-
zijds brak Kostunica een lans kovtc was toch al veel steun
vooreen nieuwe, democratische kwijtgeraakt, door zijn kort-
Grondwet en het aanhalen van s ton digi' samenwerking met
de economische banden met de Milosevic in 1999
EL' Djindjic. die door zijn pro-wes-
Kostunica is weinig charisma- terse houding bij sommige Ser-
tisch. glimlacht zelden Zijn viers geen hoge ogen gooit, zat
toespraken zijn monotoon In tijdens de NAVO-bombarde-
tegenstelling tot andere toppo- inenten in het relatief veilige
litici loopt hij niet in dure kle- Montenegro Kostunica onder-
ding en laat hij zich niet in een ging. net als vele Serviërs, wel
dikke auto rondrijden Daar- gewoon de bommenregen van
door won hij sympathie in het het Westen
door oorlog en sancties verarm- Kostunica had straatprotesten
de Servo- Kostunica werd met voorspeld indien Milosevic zou
het imago van eerlijk man en ge- weigeren hem als winnaar van
matigd nationalist favoriet van de verkiezingen te erkennen De
de kiezers. oppositie wist het beste hoe zij
Kostunica werd in 1944 gebo- Milosevic weg moest krijgen,
ren. als zoon van een rechter van meende hij Daarmee haalde hij
het hooggerechtshof die door de zijn eerste gelijk. ANP
door Sander Rooijakkere
DEN HAAG - Gespannen >«»lgt
Ton \an Schalk de revolutionai
re ontwikkelingen in Joegovla-
vie via de televisie. Zijn z«>on
Bas is een van de 'Vier \an Bel
grado'. die sinds eind juli in Joe
goslavië worden \astgehouden
omdat zij president Milosevic
zouden hebben w illen vermoor
den. De dictator lijkt nu door
zijn eigen volk aan de kant te
zijn gezet.
..Het kan allemaal snel gaan.
een kwestie van dagen", /egt
Tbn van Schaik over de mogelij
ke vrijlating van het Neder
landse viertal Hij weet niet pre
cies waar hij op moet rekenen
„De onderzoeksrechter is klaar
met zijn werk en het is nu aan de
openbare aanklager om er een
zaak van te maken Maar als die
geen baas meer heeft die hem de
andere kant opstuurt, kunnen
ze snel vrij komen."
Elke veertien dagen mag Van
Schaik zijn zoon bezoeken De
laatste keer was op 18 septem
ber ..We zitten nu te wachten op
het moment dat we weer veilig
naar Belgrado kunnen afrei
zen Toch denkt Tbn van Scha
lk bil het zien van de televisie
beelden niet alleen aan zijn
eigen zoon. „Wij zijn daar nu al
«•en paar keer geweest en wc
kennen de situatie en de omge
ving waar alles zich nu afspeelt
Ik hoopte al lang dat de mensen
hun angst konden overwinnen
Dat lijkt nu eindelijk te zijn ge
beurd De ouderr mensen durf
den dat niet meer. maar de jon
geren dus blijkbaar wel De
jeugd heeft de toekomst Hope
lijk geldt dat binnenkort ook
weer voor onze zoon. Die is im
mers ook nog heel jong." GPD
U4s 12 jaar yoaa ia saptiaAsr aa aktakar
91 ofiv aoor Worn* Ifov Movm Worid. Urtwoord
Vaazéaahfcfcatt kod ja Wj raiiadviiaw,
VVV. GW* aa af 4a freli pottfcoatara*.
REIZEN
vlak over de grens b(j Arnhem
BELGRADO - Een over
zicht van de gebeurtenis
sen in Joegoslavië sinds
presidentsverkiezingen.
24 september: In de Fede
rale Republiek Joegosla
vië worden verkiezingen
gehouden voor het presi
dentschap, het parlement
en de gemeenteraden. Vol
gens de oppositie behaal
de haar belangrijkste
kandidaat de absolute
meerderheid met 57 pro
cent van de stemmen.
Milosevic zou zijn blijven
steken op 33 procent.
25 september: Ruim
40.000 mensen vieren de
overwinning van Vojislav
Kostunica in Belgrado.
Het westen beschuldigt
Milosevic van fraude.
26 september: De kies
commissie meldt dat Kos
tunica 48,96 procent van
de stemmen behaalde en
Milosevic 38.62 procent.
27 september: Kostunica
vertelt aan 200.000 de
monstranten in Belgrado
dat hij de uitslag niet pikt
28 september: De federale
kiescommissie kondigt
een tweede ronde aan voor
zondag 8 oktober. Zoran
Djindjic roept op tot bur-
gelijke ongehoorzaam
heid.
29 september: Kostunica
zegt dat hij zeker 52 pro
cent van de stemmen heeft
gewonnen. Hij eist een
hertelling In veel steden
zijn er betogingen voor de
oppositie. Circa 7500 ar
beiders van de Kolubara-
mijn gaan in staking.
30 september: De kies
commissie verwerpt het
bezwaar van de oppositie.
2 oktober: De eerste dag
van de ongehoorzaam
heidscampagne van de
oppositie. Milosevic be
ticht de oppositie ervan
het land onder invloed
van het westen te willen
brengen De Russische
president Poetin wil be
middelen.
3 oktober. De VS zeggen
dat Rusland Milosevic
aan het Joegoslavié-TVi-
bunaal in Den Haag moe
ten uitleveren indien hij in
Moskou arriveert.
4 oktober: De politie
treedt op tegen de stakers
vande Kolubera-mijn De
oppositie geeft Milosevic
tot donderdag 5 oktober
15.00 uur de tijd om de
overwinning van Kos
tunica te erkennen.
5 oktober. Het Federale
Constitutionele Hof an
nuleert de verkiezingen
Pas na afloop van de ter
mijn van Milosevic komen
r nieuwe verkiezingen
Honderdduizenden beto
gers pikken dit niet. AFP
door Hetty van Rooij
BRUSSEL - De Europese l'nie (EL") is
bereid om de sancties tegen Jocgo*la\ié
op korte termijn op te heffen, zo liet
Frankrijk gisteravond laat weten uit
voorzitter van de EL'. De Europese lei
ders begroetten presidentskandidaat
Vojislav Kostunica unaniem als de nieu
we leider van een democratisch Servië.
Volgens Eurocommissaris Patten van
Buitenlandse Betrekkingen kunnen zo
wel het olie-embargo als de luchtvaart -
boycot binnen de kortst mogelijke tijd
uit de wereld zijn. wanneer president-
Milosevic definitief is verdwenen
In alle Europese reacties klonk respect
door voor het Servische volk dat zijn lot
m eigen hand nam. ..De bevolking van
Serv ie eist de overwinning op die haar
werd ontstolen", verklaarde Patten
De Europese regeringen zijn wel bang
voor een nieuw gewapend conflict op de
Balkan De Europese Unie wil dat het
vertrek van Milosevic en het aantreden
van Kostunica zonder miiitair geweld en
met zo weinig mogelijk bloedvergieten
tot stand komt Het is tijd voor een snel
le, vreedzame overgang naar de demo
cratie". aldus Romano Prodi, voorzitter
van de Europese Commissie
Zowel de Britse premier Blair als de
Duitse kanselier Schröder deden gister
avond een beroep op politie en leger in
Belgrado op om geen geweld tegen de ei
gen bevolking te gebruiken .Ik hoop dat
de militairen zo verstandig zijn te luiste
ren naar het nieuwe regime zei minister
Van Aartsen van Buitenlandse Zaken
„Onze boodschap is duidelijk u heeft nu
en in de toekomst onze steun En wij zien
uit naar het moment waarop de Serviërs
hun plaats innemen onder de vrije volke
ren van Europa", aldus Javier Solana. de
vertegenwoordiger van de EU voor het
buitenlands- en veiligheidsbeleid
Uit alle westerse hoofdsteden klonk gis
teren de roep nan Milosevic om af te tre
den en zo verder geweld te voorkomen
Van militair ingrijpen om Milosevic tot
vertrek te dwingen zal geen sprake zijn.
zo maakten de Amerikaanse president
Clinton en VN-secretans-generaal Kofi
Annan duidelijk; het woord is aan de
Serviërs Wij moeten de wil van het Ser
vische volk respecteren De komende da
gen zullen beslissend zijn", aldus Kofi
Annan gisteren in Brussel
Eurocommissaris Patten herinnerde aan
de belofte van de F.U dat de sancties te
gen worden opgeheven wanneer de op
positie aan de macht komt. Volgens Pat
ten kunnen zowel het olie-embargo als
de luchtvaartboycot snel uit de wereld
zijn. „Ik hoop dat we de komende weken
kunnen beginnen met de opbouw van een
uitgebreid hulpprogramma zei hij
Over het feit dat Mil< >s«*vtc onvindbaar is,
merkte Patten op „Het zou fijn zijn ais
hij in Den Haag is. om daar als oorlogs
misdadiger berecht te worden." GPD
door Cees van Zweeden
BOEDAPEST - Hij was in vrij
willige ballingschap in Boeda
pest. omdat zijn leven in Belgra
do in gevaar was. Maar
gevraagd wanneer hij weer naar
huis kan. zegt Aleksander Tija-
nic: „Zaterdag. Milosevic loopt
altijd een stap achter de werke
lijkheid aan. Het dringt pas
morgen tot hem door dat zijn
spel is uitgespeeld."
Als Tijanic over de over de oude
baas in Belgrado spreekt,
spreekt hij over zijn oud-baas
Tijanic diende vier maanden in
de regering van Milosevic alvo
rens daar in 1997 met veel ge
rucht uit te stappen Gezeten op
een fluwelen bank in het Astoria
Hotel in Boedapest, zegt hij: „Ik
leerde Milosevic kennen via zijn
vrouw Mira, die Milosovic heeft
gemaakt tot wat hij is. Mira be
schouwde mij als de beste jour
nalist van het land Zo kreeg ik
de post van minister van Infor
matie Maar Milosevic zelf
mocht mij niet en dat was we
derzijds."
Als een der voormalig intimi
van Milosevic, weet Tijanic
naar eigen zeggen precies waar
de president mee bezig was toen
betogers zijn parlement aansta
ken „Hij heeft dat niet op CNN
gezien, omdat hij geen televisie
kijkt. Zijn vrouw kijkt, hij niet.
Daarentegen was hij in perma
nent beraad met de top van het
legeren de politie."
Tijanic deelt niet de algemene
mening dat Milosevic vrijwillig
plaats zal nemen op de mest
vaalt der geschiedenis. „Neder
laag is niet een woord dat in zijn
vocabulaire voorkomt", analy
seert hij. „Ik denk dat hij pro
beert een elite-eenheid van
5.000 man op de been te brengen
voor een mars op Belgrado
Maar als hem dat voor vrijdag
rond 12.00 uur niet is gelukt,
kan hij dat vergeten. Dan zal hij
gedwongen zijn af te treden
Keizer
Zal de legertop trachten Milose
vic van een burgeroorlog te
weerhouden? „U moet begrij
pen dat de mensen die nu bij
hem zitten, daar alleen zitten
om orders in ontvangst te ne
men. Hij is als een keizer Je
spreekt alleen tot een keizer, als
die je daarom vraagt."
Omdat hij nooit iemand anders
dan zijn vrouw Mira om advies
vraagt, zegt de oud-minister, is
Milosevic blind voor de werke
lijkheid. „Hij ziet niet wat u en
ik zien Daardoor krijgt hij
nooit wat hij wil." Dus hij krijgt
ook geen ballingschap op de
Krim? Tijanic haalt de brede
schouders op ..Hij kan mis
schien naar Rusland, of naar
Wit-Rusland. of China Maar als
hij nog een dag langer wacht,
vindt hij in heel Servië geen pi
loot meer die hem het land wil
uit vliegen.
Zelfmoord dan. zoals zijn beide
oudera? ..Milosevic had een
hoop macht Die is hij nu kwijt
Ook zonder zich van het leven te
beroven, heeft hij al zelfmoord
gepleegd, politieke zelfmoord."
GPD
door Koos van Wee»
DEN HAAG - Zelden is een be
windsman zó onder kritiek be
dolven al* gisteren minister Van
Aartsen van Buitenlandse Za
ken. Terwijl in Belgrado het re
gime van Milosevic begon in te
storten, werd zijn handelen in
het Nederlands parlement ge
zien als 'dom. arrogant, getui
gend van nul-komma-nul-ge
voel voor liming en geen gevoel
voor de politieke realiteit'.
Aanleiding voor die woorden
van het GruenLinks-Kamerlid
Marijke Vos was Van Aartsens
oproep aan de Joegoslavische
oppositie mee te doen aan een
tweede ronde in de presidents
verkiezingen Slechter kon het
niet, oordeelden de hele Kamer
Ook de coalitiepartijen PvdA en
D66 waren 'ongelukkig en ver
baasd' VVD'er Blaauw. partij
genoot van Van Aartsen; ..Het is
goed om een eigen mening te
hebben Maar waarom nü7"
Volgens de Kamer speelde Van
Aartsen Milosevic in de kaart
Die verloor de eerste ronde en
hoopte met een tweede alsnog
door fraude de zege te claimen,
was de overheersende mening.
Een motie van GroenLinks.
CDA en GPV/RPF om hem zijn
woorden te laten intrekken
werd door de coalitie van tafel
geveegd. ..Typisch klein-Hol-
lands. om hier over een motie te
steggelen, terwijl ze daar de
straat opgaan om Milosevic weg
te krijgen", greep VVD'er
Blaauw de gebeurtenissen in
Belgrado dankbaar aan. GPD
Demonstranten beklimmen het parlementsgebouw. fotoEPA
De oproerpolitie vertrekt, nadat ze is teruggeroepen naar het politiebureau. foto Vlada Lasica/EPA
Betogers bouwen een feestje op een bulldozer, na de bezetting van het complex an de
Servische televisie. foto RTR
Aanhanger* van de oppositie slaan de hoofdredacteur van de staattelei isie RTS. Dra -
goljub Milanovic (midden, op de grond), in elkaar. fotoEPA
