Nederlaag Brussel in tabakstwist
Tories hervinden zelfvertrouwen
PZC
Topberaad over situatie Israël vruchteloos
Rechter België
kraakt stemmen
per computer af
buitenland
Philip Morris blijft praten met ministerie
Hof van Justitie zet streep door Europees autirookbeleid
Jeugd krijgt
morning-afterpil
op school
Uitwijken voor
president leidt
tot verkeersramp
Chinezen naar de Maan
Noodtoestand in Ivoorkust
Filipijnse rebellen geven zich over
Indianentekeningen in Suriname
Muur van water zou VS bedreigen
Kerncentrale verpest relatie
tussen Wenen en Praag verder
vrijdag 6 oktober 2000
door Rolf Bosboom
BERGEN OP ZOOM - Voor
Philip Morris Holland, die in
Bergen op Zoom de grootste
niet-Amerikaanse vestiging
van de tabak.smultinational
beheert, betekent de uitspraak
van het Europese Hof van Jus
titie geen wezenlijke verande
ring. liet bedrijf gaat ervan uit
dat het lopende overleg met de
ministeries van Volksgezond
heid en Economische Zaken
over de richtlijnen voor ta
baksreclame wordt voortgezet.
„Wij willen doorpraten", aldus
woordvoerder It. Korcneef
Uitgangspunt bij die gesprek
ken zijn voor het bedrijf de na
tionale reclamecode en de in
ternationale marketingcode.
Kon-neef: ..Dat betekent dat
we ons in elk geval niet richten
op jongeren onder de achttien,
dut er geen verband is met
«port (met uitzondering van de
circuits Zandvoort en Assen),
dat er geen kritische noten
worden gekraakt ten opzichte
van mensen die niet roken en
dat we geen verband leggen
tussen gezondheid en roken,
door bijvoorbeeld te stellen dat
roken ontspannend is. Maar wc
willen wel kunnen blijven
communiceren met onze vol
wassen klanten."
Koreneef gaat ervan uit dat het
mogelijk moet zijn tot een op
lossing te komen en een conve
nant te sluiten met de regering.
,.Wij zien het liefst dat het pol
dermodel de boventoon voert.
In goed overleg met de ministe
ries proberen w e tot een naden-
invulling te komen. Door de
uitspraak van het Europese
Hof gaan we nu niet ineens
wild om ons heen slaan. We
willen juist het overleg door
trekken naar goede acties om
vooral het roken onder jonge
ren te beperken."
door Mare Peeperkorn
BRUSSEL - Een totaal verbod
op tabaksreclame in de Europe
se Unie is van de baan. Adver
tenties voor sigaretten en siga
ren in kranten, tijdschriften en
bij grote evenementen hebben
hun langste tijd gehad, maar in
directe reclame op asbukken,
parasols en posters moet moge
lijk, blijven.
Met deze toegeving hoopt de
Europese Commissie tegemoet
te komen aan de bezwaren van
het Hof van Justitie in Luxem-
burK
Het Hof vernietigde gisteren het
EU-besluit om alle tabaksrecla
me in de Unie te verbieden. Vol
gens de rechters ontbeert dit
plan een deugdelijke juridische
basis Verantwoordelijk Euro
pees Commissaris Byrne van
Volksgezondheid vond echter
dat het Hof 'deuren openlaat'
Hij beloofde zo snel mogelijk
met een nieuw voorstel te ko
men
Minder tabaksreclame leidt
volgens de Commissie tot min
der rokers. Momenteel sterven
in de EU vijfhonderdduizend
mensen - meer dan de totale be
volking van Luxemburg - per
jaar aan de gevolgen van roken.
Onwettig
Het is zeer uitzonderhjk dat het
Hof van Justitie een besluit van
de EU-ministers volledig on
wettig verklaart De voorgeno
men maatregel beoogde ad
vertenties voor sigaren en siga
retten in de pers uiterlijk per 1
juli 2002 te laten verdwijnen.
Een jaar later zou ook de spon
soring door sigarettenprodu-
centen van nationale manifes
taties niet meer mogen Inter
nationale evenementen (For
mule!-races) kregen uitstel tot
oktober 2000
PARIJS - liet Franse parlement
is gisteren met ruime meerder
heid akkoord geguun met een
wetsontwerp dat het mogelijk
maakt op middelbare scholen
de morning-afterpil uit te delen.
Het wetsontwerp, dat was inge
diend door de socialistische re
gering. moet nu nog door de Se
naat worden goedgekeurd.
De pil, die binnen 72 uur na do
geslachtsgemeenschap moet
worden ingenomen, voorkomt
dat een eventueel bevruchte ei
cel zich in de baarmoeder nes
telt Het middel, in Frankrijk te
koop onder de merknaam Nor-
levo, kan zonder recept voor on
geveer twintig gulden bij de
apotheek worden gekocht. Vo-
rtg jaar gaf staatssecretaris
Roval van Onderwijs aan
schoolverpleegkundigen toe
stemming de pil uit te delen aan
leerlingen die onveilig hadden
gevreeën. Daarop oordeelde de
Raad vun State dat het middel
wettelijk niet in aanmerking
kwam voor vrije distributie
In Frankrijk worden per jaar
tienduizend minderjurigen
zwanger. Vun hen kiezen er ze
venduizend voor abortus In
totaal worden in Frankrijk jaar
lijks zo'n 220.000 zwanger
schappen afgebroken. AP
MWANZA - Een uitwijkma
noeuvre van een bus voor de
presidentiele colonne heeft gis
teren in Tanzania achttien men
sen het leven gekost. Er vielen
39 gewonden. Het ongeval
vond plaats in een buitenwijk
van de stud Mw unzu aan de rand
van het Victoriameer.
Chauffeurs zijn tn Tanzania
verplicht aan de kant te gaan
wanneer de president en zijn ge
volg paneren Volgens de com
mandant van de regionale poli
tie Eliuh Kihengu weigerden de
remmen van de bus en reed het
voertuig vervolgens in op «-en
menigte die de president wilde
begroeten
Zou debus niet zijn uitgeweken,
dan was die frontaal op de wa
gen van president Benjamin
Mkapa geknald, aldus getuigen
Mkapa is in West-Tknzania op
verkiezingstournet*
De president heeft de slachtof
fers later in het ziekenhuis be
zocht. Hit zei dat zijn partij een
deel van de medische kosten zou
beluien RTR
De Commissie en de EU-minis
ters van Volksgezondheid acht
ten een Europees verbod nood
zakelijk om een eind te maken
aan de wirwar van nationale re
clamebeperkingen. Die zouden
de vrije markt verstoren omdat
een tijdschrift met tabaksrecla
me niet meer overal verkocht
kan worden. Dezelfde proble
men duiken op bij het uitzenden
van tv-programma's waann de
sigarettensponsors nadrukke
lijk zichtbaar zijn.
Te zwaar
Het Hof steunt evenwel de
klacht van Duitsland en ver
scheidene tabaksfabrikanten
dat een algeheel reclameverbod
een veel te zwaar middel is om
eventuele markt belemmerin
gen te voorkomen. De rechters
menen dat bioscoopreclame als
ook de promotie van tabak op
parasols, bierviltjes, asbakken
cn posters mogelijk moet blij
ven, omdat export hier über
haupt niet aan de orde is. Voor
advertenties in kranten, tijd
schriften en bij grote evenemen
ten ligt dit anders: daar kan een
EU-regel wel soelaas bieden om
problemen bij verkoop te voor
komen. Commissaris Byrne
stuurt dan ook aan op een be
perkt verbod, laat zijn woord
voerster weten. Het opstellen en
aanvaard krijgen van een nieuw
voorstel, neemt minimaal een
jaar in beslag. Tot die tijd staat
het de lidstaten vrij zelf maatre
gelen tegen roken en tabaksre
clame te treffen.
Minister Borst van Volksge
zondheid wil het oude EU-voor-
stel overigens alvast op eigen
houtje invoeren. VVD en CDA
zijn daartegen, PvdA en D66
voor.Zelfregulering is belang
rijker dan allerlei ge- en verbo
den, waarvan het de vraag is of
die te handhaven zijn", ver
klaarde CDA-Kamerlid Buijs
gisteren. CPD
Palesti jnen schuilen voor Israëlische schutters in Gaza.
foto Ahmed Jadallah/RTR
van onze rodac tio buitenland
SHARM EL-SHE1KH Het
overleg tussen de Palestijnse
leider Arafat, de Amerikaanse
minister van Buitenlandse Za
ken Albright en de Egyptische
president Moebarak is gisteren
zonder resultaat geëindigd. De
Israelisehe premier Barak was
afwezig in Egypte.
Intussen bleef het in Israel en
de Palestijnse gebieden rela
tief rustig, maar vielen er aan
het einde van de middag toch
twee doden bij een schotenwis
seling
Na de bijeenkomst in de bad
plaats Sharm el-Shcikh maak
te Albright bekend dat er een
'comité' komt dat de
samenwerking op het gebied
van veiligheid tussen de partij
en moet verbeteren. Arafat zou
voorzitter worden van dit vei
ligheidscomité.
Dit voorstel lug woensdag al op
tafel tijdens cïe besprekingen
in Parijs tussen Israël en dePa-
lestijnen, maar toen eindigden
de gesprekken zonder dat er
een overeenkomst was gete
kend Barak vloog daarna naar
huis. Hij zei geen zin te hebben
in de gesprekken in Egypte,
omdat er geen enkel uitzicht
was op succes.
Aanleiding
Albright. Arafat en Moebarak
veroordeelden openlijk het be
zoek van de Israëlische opposi
tieleider Sharon vorige week
aan de Tempelberg »n Jeruza
lem. Het bezoek, dat de Pales-
tijnen opvatten als een provo
catie, was de aanleiding voor
de hevige onlusten waarbij in
totaal bijna zeventig mensen
zijn omgekomen
Het Israëlische leger, dat eer
der akkoord was gegaan met
een staakt-het-vuren, trok gis
teren zwaardere wapens en en
kele eenheden terug om de Pa
lestijnse demonstranten niet
langer te provoceren De twee
Palestijnse doden van gisteren
vielen bij de plaats Nezarim in
de Gaza-strook, tijdens een
schotenwisseling tussen Israë
lische militairen en Palestij-
nen. Enkele Palestijnen zou
den zijn neergeschoten toen zij
probeerden op het dak van een
legerpost te klimmen
Premier Barak heeft intussen
de mogelijkheid geopperd van
een óoalitie tussen zijn Ar-
beidspartij en de oppositionele
Likoed van Sharon Dit zou
volgens hem noodzakelijk
kunnen zijn als de onlusten
uitmonden in een volledige Pa
lestijnse revolte.
Vuurproef
Vandaag wacht het bestand
tussen Palestijnenen Israëliërs
de eerste vuurproef Alle aan
dacht is gericht op de Haram a -
Sharif (de Tempelberg), de
plaats van de belangrijkste
moskeeen in Oost-Jeruzalem,
waar duizenden Palestijnen
worden verwacht voor de vrij
dagse gebedsdienst. De com
missaris van politie in Jeruza
lem, Jair Jitschaki. zei gisteren
over 'harde aanwijzingen' te
beschikken dat radicale
elementen gewelddadige actie
voorbereiden.
De islamitische verzetsbewe
ging Harnas heeft vandaag tot
'dag van woede' uitgeroepen.
Ai-Fatah, de organisatie van
Jasser Arafatrepte van de'Be
vrijdingsdag van Jeruzalem'.
Gisteravond was de Israëli
sche legerleiding nog in druk
overleg gewikkeld met Pales
tijnse vertegenwoordigers
over manieren om het oplaaien
van het conflict te voorkomen.
De Israëlische overheid staat
voor een moeilijke keuze: het
afsluiten van de omgeving van
de moskeeen zal zonder meer
tot geweld leiden. Maar ook
het toelaten van duizenden
moslims brengt grote risico's
met zich mee. RTR/DPA/GPD
door Harm Harkema
BOURNEMOUTH Drie jaar nu hun
ontluisterende verkiezingsnederlaag te
gen de I.uhourpartij van premier Blair en
sneller dan verwacht, hebben de Britse
Conservatieven hun zelfvertrouwen her
vonden. De continue en riante oor
sprong van laibour in de opiniepeilingen
i» tijdens de benzinecrisis vorige maund
geheel weggesmolten.
Gesteund door deze meevaller sprak dc
Conservatieve leider William Hague gis
teren tot het jaarlijkse congres van zijn
partij in Bournemouth: „We zijn klaar
voor iie verkiezingen. *ft>e maar Tbny,
schrijf ze maar uit En even later „De
boodschap die we hebben, is luid en dui
delijk we zijn klaar om te regeren
Een belangrijk deel vun de ruim een uur
durende speech besteedde Hague aan de
vijand, labour, die hij uit allerlei stan
denonder vuur nam. „Wezagen hen vori
ge week tijdens hun congres meesmuil
de Hague „Verdeeld, arrogant en
vervreemd van de kiezer. Wal een zootje,
deze regering w net een soap-opera." En
wat erger was ..Labour heeft de echte
mensen in het land verraden en verge
ten."
Stabiliteit
De 'echte mensen' zijn in de ogen van de
Tories vooral de middengroepen, 'de
hard werkende gezinnen' die als vanouds
'rust en stabiliteit en het beste voor hun
kinderen' willen Hague beloofde hen
volgens beproefd Conservatief recept
wederom l>elastingverlaging. een oorlog
tegen de criminaliteit en krasse maatre
gelen tegen de wassende stroom asielzoe
kers
Voor al deze kiezers was ook het nationa
listische sausje bestemd waarmee hij zijn
betoog had doordrenkt en dat hand in
hand ging met harde aanvallen op die
vermaledijde bureaucratische, ondemo
cratische Europese Unie, en natuurlijk
de Europese Monetaire Unie De Con
servatieven maken zich sterk voor hand
having van het Britse pond Hagues be
vestiging daarvan bi-zorgde hem het
grootste applaus van de middag
Ómdat de partij, ook in eigen kring, het
afgelopen jaar het verwijt kreeg zien on
verkiesbaar te maken met haar intole
rante. rechtse koers, deed Hague nu een
poging 'alle mensen' aan te spreken, ook
de kleine sappelaar m een huurwoninkje
en minderheden. Hij stond, na de eerder
onverzoenlijke praatjes van het afgelo
pen jaar. nu opeens ook op de bres voor
'tolerantie, respect voor andersdenken
den en de rijke verscheidenheid in de
Britse samenleving'
Ook hij beloofde nu. na labour, extra
geld voor de staatsgczondheidszorg en
het staatsonderwijs, en maatregelen om
de arme stadswijken aan te pakken. Over
de hoofden van de eigen achterban heen
sprak Hague in de televisiecamera: „De
Hague geeft zijn volgelingen peptalk.
mensen in deze wijken hebben voor steun
nooit aan de Conservatieve Partij ge
dacht Maar ik geloof intens dat we een
plicht hebben om hen te helpen."
Drugs
Hagues gloedvolle woorden werden
enigszins bedorven door zijn schaduw-
minister voor Binnenlandse Zaken Wid-
decombe Haar pleidooi om niet alleen
zeer streng op te treden tegen gebruikers
foto Gerry Penny/EPA
van harddrugs, maar ook u-mand die be
trapt wordt met een enkel grammetje
hasj of marihuana een boete van duizend
gu 1 den op te leggenging er al leen goed in
bij het meest rechtse deel van de eigen
achterban.
Politiewoordvoerders noemden het plan
onwerkbaar. En wat erger was. een beet
je wereldvreemd ten opzichte van wat er
in nu de Britse maatschappij gebeurt.
C.PD
PEKING - China is van plan een bemande spaceshuttle naar
de Maan te sturen om daar onderzoek te doen, zo hebben de
staatsmedia gisteren bekendgemaakt
In november 1999 lanceerde China zijn eerste ruimtevaartuig
dat in staat is een persoon te vervoeren. Door de proef schaar
de China zich naast andere ruimtevaartmogendheden zoals
de Verenigde Staten en Rusland
„Na de laatste succesvolle onbemande missie zal China uit-
eindelijk een bemande missie realiseren", zo zei de directeur
van het Staatsbureau voor de Ruimtevaart. Luan Enjie.
Luan zei het maanoppervlak te willen onderzoeken en mee te
willen doen aan internationale teams die bezig zijn de planeet 1
Mars te onderzoeken Onbekend is wanneer China de beman-
de spaceshuttle zal lanceren. RTR
ABIDJAN - Na een bomaanslag in Abidjan heeft de militaire
junta in de Ivoriaanse hoofdstad gisteren de staat van beleg
afgekondigd en een avondklok ingesteld. Bij de explosie kwa-
men vier personen om het leven en liepen zeven mensen ver
wondingen op. De verantwoordelijkheid voor de aanslag is
tot dusver door niemand opgeëist
Sinds de mislukte aanslag op de sterke man van Ivoorkustge
neraal Robert Guei. halverwege september is de spanning in
de aanloop naar de presidentsverkiezingen steeds verder op
gelopen Morgen maakt het hooggerechtshof bekend welke
kandidaten aan de verkiezingen van 22 oktober mogen deel
nemen.
Guei greep in december de macht in het relatief welvarende
West-Afrikaanse land. DPA/RTR
CAGAYAN DE ORO - President Estrada van de Filipijnen
heeft gisteren de overgave geaccepteerd van 609 rebellen van
het Moro Islamitisch Bevrijdingsfront (MILF). De president
zei tijdens een persconferentie dat er in het geheim wordt on
derhandeld tussen de regering en de MILF
„Er zijn genoeg rebellen die zich willen overgeven", zo zei Es-
trada De MILF telt vijftienduizend goed getramde leden Dt
islamitische guerrillagroep strijdt tegen wat zij 'derooms-ka
tholieke dominantie in het land' noemt. AFP
PARAMARIBO - In Suriname zijn bij toeval grotten ontdekt
waarin honderden tekeningen van indianen werden aange
troffen De inscripties zijn volgens een eerste schatting meer
dan 3.500 jaar oud. Onderzoekers spreken van een historische
vondst. De grotten bevinden zich in de buurt van het india
nendorp Kwamalasamutu, in het uiterste zuiden van Surina
me. dichtbij de grens met Brazilië. Het gebied wordt momen
teel nog bewoond dooreen kleine groep indianen die verwant
zijn aan de Trio-stammen. GPD
LONDEN - Na een vulkaanuitbarsting op het Canarische ei
land La Palma kan een hoge muur van water ontstaan die het
Caribisch gebied en de oostkust van de Verenigde Staten
overspoelt. Dat beweert Simon Day. verbonden aan het on
derzoekscentrum van het University College in Londen
Volgens Day is een flank van de vulkaan Cumbre Vieja op het
eiland La Palma zo instabiel dat er gesteente in het water kan
vallen. Zijn berekeningen wijzen uit dat als de vulkaan uit el
kaar valt en in de Atlantische Oceaan zakt, er een 650 meter
hoge golf ontstaat. Hoewel de muur van water kleiner wordt
bij het oversteken van de oceaan, is er nog altijd een verwoes-
tende golf van veertig meter over als de Amerikaanse kust
wordt bereikt. ANP
door Pascale Thewissen
DENDERMONDE - De inwo
ners van de Belgische gemeente
Dcndermonde brengen zondag
bij de gemeenteraadsverkiezin
gen hun stem uit per computer.
Het systeem is echter volstrekt
onbetrouwbaar. Dat beweert
althans Jef Dauwe, die op de
lijst van de Christelijke Volks
partij (CVP) staat.
Dauwe spande een kort geding
aan tegen het ministerie van
Binnenlandse Zaken en kreeg
gisteren gelijk van de rechter
Die oordeelde evenwel dat het
nu te laat is om de hele procedu
re om te gooien.
Ongeveer 3.2 miljoen Belgen in
meer dan tweehonderd gemeen
ten stemmen elektronisch Het
probleem is, zo beweert Dauwe,
dal op het computerscherm de
volledige kandidatenlijst niet
past Zeker niet die van de CVP,
die maar liefst 35 namen telt
Om dat probleem op te lossen, is
de lijst in stukken gehakt, en
verschijnen de namen van de
kandidaten in drie kolommen
naast elkaar op het beeld
scherm.
De kiezer brengt zijn stem uit
door het aanstippen van een
bolletje naast de naam van de
kandidaat En daar wringt de
schoen Dauwe denkt dat er tus
sen de kolommen onvoldoende
witte tussenruimte is. Daardoor
is moeilijk te zien welk 'bolletje
bij welke naam staat, met als ge»
volg dat tal van mensen waar
schijnlijk niet op de kandidaat
van hun keuze zullen stemmen.
Ze weten niet of ze het bolletje
rechts, of het bolletje links van
de naam moeten aanstippen.
Ook Dauwe vreest dat hij op die j
manier een groot aantal voor
keurstemmen misloopt. Mede
daarom spande hij het kort ge- i
ding aan. Dat deed hij naar ei-
gen zeggen niet alleen voor zich
zelf, maar ook om de kiezer een
dienst te bewijzen.
Demonstratie
Dc rechter in Dendermonde
wilde met eigen ogen zien of
Dauwe gelijk had, en liet voor
afgaand aan de behandeling
van het kort geding een pa
trouille van de Rijkswacht uit
rukken om een stemcomputer te
halen in Gent. Na twee uur ver
traging kon de zaak behandeld
worden Het oordeel van de
rechter luidde uiteindelijk dat
dc klacht van Dauwe ontvanke
lijk is. maar dat er te weinig tijd
is om het hele systeem nog te
veranderen. Met als gevolg dat
de inwoners van Dendermonde j
zondag toch elektronisch zullen i
moeten stemmen De rechter
waarschuwde Binnenlandse I
Zaken dat 'dit een les mag zijn
voor de toekomst' GPD
van onze redactie buitenland
TEMELIN - Dc» verhoudingen
tussen Oostenrijk en Tsjechië
zijn gisteren na het bezoek van
een Oostenrijks inspectieteam
aan de Tsjechische kerncentrale
TVmeliii verder bekoeld. Tot hun
verbijstering mochten de Oos
tenrijkse technici niet bij be
paalde gevoelige delen van de
reactor komen.
Enkele delen van de 1%melin-
centrale. die binnenkort in ge
bruik wordt genomen, zijn aan
het proefdraaien. Volgens de
woordvoerder van het team is
het nog veel te vroeg voor de
centrale om ook werkelijk in be
drijf te worden genomen Het
Oostenrijkse team. dat de cen
trale in de nacht van woensdag
op donderdag bezocht, vindt het
van groot belang dat een inter
nationale commissie de kern
centrale op veiligheid onder
zoekt
TYjechië heeft ondertussen al
«*en commissie uit Wenen, het
Internationale Agentschap
voor Atoomenergie (IAEA) uit
genodigd om de TVmelin in fe
bruari 2001 te inspecteren Het
agentschap bracht in 1996 voor
het laatst een bezoek aan de
centrale
Vooral in Oostenrijk en Duit*
land leidt de ingebruikname
van de centrale tot hevige pro
testen Het complex ligt in het
Tsjechische Zuid-Bohemen, op
zestig kilometer van de grens
met Oostenrijk ANP
