Eritreeërs snakken naar vrede Joegoslavië PZC Rabbae mist warmte en normen in de Nederlandse samenleving PZC feiten en meningen Els Borst betaalt nu rekening voor jarenlang snijden Kwartiermakers vredesmissie in Oost-Afrika gearriveerd 6 oktober 1950 vrijdag 6 oktober 2000 Ruzie over een nietig stukje grensgebied tussen Ethiopië en Eritrea leidde in 190S tot een van bloedigste oorlogen in Afri ka. Die kostte naar schatting meer dan 100.000 mensen het le ven. ln)uniwerdeen vredesakkoord getekend. Onder een spe ciale VN-vlag (Unmee United Nations Mission to Ethiopia and Eritreamoeten een paar duizend VN-soldaten gaan toe zien op het naleven van het staakt-het-vuren. Ook Nederland is gevraagd militairen voor deze vredesmacht beschikbaar te stellen. door Gerard Chel De tieners bij de waterpomp /.ijn duidelijk. ,.I)e oorlog heeft on/.e huizen, scholen, ker ken en eigendommen verwoest. Nu moeten jullie vrede bren gen." Kondrijdend in een VN- voertuig, met wapperende blau we vlag. worden we in de grens streek enthousiast begroet. La chend en zwaaiend komt de lokale bevolking op ons af. Zo moeten de Canadezen zich in mei '45 in Nederland gevoeld hebben. ..Het was een stomme oorlog", zegt schoolhoofd Mokonen Es- tifanos uit Adi Quala, een stad op anderhalf uur rijden van hoofdstad Asmara ..Het heeft veel vernield, niet alleen huizen en oogst, maar ook de mentali teit. Dit soort kwesties moet je op vreedzame wijze oplossen Hij staat voor zijn school met ruim vierduizend leerlingen en laat een gapend gat in de zijge vel zien Artillerie, afgevuurd vanaf de andere kant van de hoogvlakte." Omdat er niemand op school was op het moment van de inslag, vielen er geen ge wonden ..Maar de school werd met opzet geraaktHet was geen verdwaalde mortiergranaat." zegt hij zelfverzekerd ..Zepro beerden onze moraal te treffen." Plunderingen Voor de meeste Eritreeërs in de grensstreek is Ethiopië nog steeds de vijand Maar wel met de nuance dat ze met 'vijand' toch vooral de politici in het buurland bedoelen Niet de plaatselijke bevolking aan gene zijde van de grensrivier. Veel in woners van Adi Quala. op nog geen 25 kilometer van de grens, sloegen op de vlucht toen het Ethiopische leger hun land bin nenviel en akelig dichtbij kwam Veel werd verwoest, nog meer werd geplunderd Zoals in het dorpje Iamo „Onze oogst en vee werden meegeno men We hebben zelfs geen kip pen meer", zegt MulaGherzghi- zet Ze zit op de trappen vaneen gebouwtje temidden van olie en meel. haar verstrekt door de voedselorganisatie van de VN, WFP. Een keer per twee weken komt de truck langs om voedsel uit te delen „Volgend jaar kunnen we zelf weer oogsten", glundert Mula. Ze is blij met de komst van de VN-trocpen waarover ze via de radio hoorde ..Wij hebben vre de nodig." Enkele ou-dere man nen, nieuwsgierig geworden, komen op ons af „Bedankt, be dankt voor jullie hulp." Bufferzone Onder de akkers aan de voet van de heuvel Addi Begie liggen een paar duizend gesneuvelde Ethi opische soldaten Niemand be kommerde zich om de lichamen. Even verderop zijn de inmiddels gedeeltelijke verteerde resten wel weggehaald: de zwerfhon den gingen er al met de botten vandoor „Er is hier dag en nacht gevochten", zegt de Eri- trese luitenant Tesfav Tewelde. Staande op de indertijd door Italianen aangelegde verster king op de top van de heuvel, compleet met bunkers, loopgra ven en één kanon, gebaart hij over de wijdse vlakte Dat is nu •■en bufferzone, een strook van 25 km op uitsluitend Entrees grondgebied waar binnenkort 4200 Unmee-soldaten moeten toezien op de naleving van het vredesakkoord Die overeenkomst bevat voor alsnog alleen een staakt-het- vuren. Sommige delen van de bufferzone zijn nog ste<-ds bezet door Ethiopië en het is de bedoe ling dat ze zich daaruit terug trekken Juist de reden waarom luitenant TVsfay sceptisch is Hij moet dat terugtrekken eerst met eigen ogen zien ..Ondertus- Kolonel Fred Hoogeland bij hel kantoor van Unmee in Asmara. sen blijft ons leger paraat om ons land te verdedigen", klinkt het dreigend. De Nederlandse kolonel Ered Hoogeland uit Moergestel, co- ordinerend officier bij Unmee, kan de angst van Tesfav wel be grijpen „Die terugtrekking is het belangrijkste en direct ook het moeilijkste deel van de vre deshandhaving". zegt hij onom wonden ..Aan de lokale bevol king ligt het niet, die is de oorlog zat en iwik Eritrea is tot op heden zeer bereidwillig Maar het is waar. Ethiopië zal alleen met te rugtrekken instemmen als het tevrvden is over de verdere uit werking van het vredesak koord. bijvoorbeeld over een schadevergoeding." Dat Nederland tn>epcn zendt, staat voor hem buiten kijf Hij acht de mariniers er ook uiter mate geschikt vwir en verwacht ze in feite medio december te mogen begroeten „Binnen acht tol negen weken na het besluit kunnen ze hier zijn." Landmijnen Hij kan het weten, want Hooge land was tot hij bij de VN kwam. controller bij de mariniers in Rotterdam. „Ik denk niet dat de troepen verzeild raken in vijan delijkheden'zegt hij Hij ba seert dat op de wil bij beide lan den om daadwerkelijk een einde aan de oorlog te maken en aan het feit dat beide legers goed ge organiseerd en gedisciplineerd zijn Er zijn geen ongrijpbare krijgs heren die plotsklaps vanuit de bush dorpen aanvallen, weg blokkades opwerpen of militai ren gijzelen Eritrea is geen Angola, Cambodja, Congo of Bosnië, zo luidt Unmee's bood schap duidelijk in de richting van net Nederlands parlement En ach, dat gedoe over een even tuele evacuatie van de Neder landse troepen mocht het toch mislopen „Er gaan drie heli kopters mee en in drie li f ts heb je zo een compagnie eruit", luidt Hoogelands laconieke reactie Bezorgd is hij wel over de vele landmijnen in het gebied Deaf- gelopen twee maanden vielen er 47 doden en gewonden door de mijnen en het in kaart brengen ervan is pas in de beginfase. I-aat staat het ruimen ervan. Al le partijen hebben medewer king beloofd en er is veel infor matie beschikbaar, maar een honderd procent betrouwbaar beeld kan ik niet garanderen Waarnemers aan l>eide zijden van de grens bereiden de komst van de troepenmacht voor. Ze leggen contacten met lokale overheden en militaire leiders, zoeken naar geschikte locaties voor waarnemingsposten en on- foto Siep van Linden/GPD derkomens „Belangrijk is ook te laten zien dat we er zijn, om de mensen het gevoel te geven dat ze weer veilig naar hun huizen kunnen terugkeren", legt de Zweedse waarnemer Ronny Persson uit. „In dorpen worden we met applaus welkom gehe ten en onthaald op thee en kof fie, dat heb ik nog nooit ergens anders meegemaakt Het mandaat van de Veilig heidsraad waaronder de Un- mee-troepen vallen, is duide lijk: er mag geen geweld worden gebruikt wanneer de troepen worden aangevallen. Terug schieten mag alleen uit zelfver dediging Verder is het: posten verlaten en wegwezen. Niet zo verwonderlijk dat in een Entre- se krant al de eerste spotprenten zijn verschenen: blauwhelmen die hard wegrennen in een sper vuur van kogels. GPD pagina 3: coalitie onder druk Het onvermijdelijke is gebeurd: het Joegoslavi sche volk is in opstand gekomen tegen de dicta- j tonale president Slobodan Milosevic Hon derdduizenden mensen demonstreerden gisteren in Belgrado en bestormden de symbolen van de macht van Milosevic, de staatstelevisie en het parlementsgebouw. Het leverde beelden op die we de afgelopen decennia vaker zagen in Oostbloklanden waar het volk het com munistische juk afwierp en een overgang naar een de- mocratische samenleving inzette. De druppel die de emmer deed overlopen, was afkom- j stig van het Joegoslavische Constitutionele Hof. dat de presidentsverkiezingen van afgelopen zondag ongeldig i verklaarde. Kennelijk constateerde het Hof dat er op grote schaal door Milosevic-getrouwen is gesjoemeld, maar in plaats van oppositieleider Kostunica tot over winnaar uit te roepenhaalde het hof een streep door al le verkiezingsresultaten. Dat is zo n beetje hetzelfde als een zwemwedstrijd ongeldig verklaren omdat de ver liezer doping blijkt te hebben gebruikt. Tien jaar Milosevic betekende tien jaar van oorlogen en economische neergang voor Joegoslavië. Hij voerde oorlogen om Kroatië, Bosnië en Kosovo en verloor. De Servische economie staat er dramatisch voor. Van de acht miljoen inwoners zijn er vermoedelijk meer dan anderhalf miljoen werkloos. Het gemiddelde inkomen ligt er onder de honderd gulden per maand. Zelfs in Al banië en Roemenië hebben de mensen het tegenwoor dig beter. Daar tegenover staat de bijna spreekwoorde lijke verrijking van de Milosevic-clan. Het kon niet uit blijven of het volk. dat toch lange tijd geduld heeft ge toond, moest wel in opstand komen In feite is het verbazingwekkend dat Milosevic deze ontwikkeling zelf niet heeft zien aankomen en tot op het laatst aan zijn macht vasthield. Want het is een sce nario dat zich bijvoorbeeld elf jaar geleden ook al in Roemenië voltrok. Ook daar sloeg binnen enkele dagen de vlam in de pan en met kerst 1989 werden dictator Ce- aucescu en zijn vrouw Elena vermoord. Hopelijk ver loopt de Joegoslavische omwenteling zonder bloedver gieten, al was het maar omdat Milosevic nog iets heeft te verantwoorden tegenover het Joegoslavië-Tribunaal in Den Haag dat hem heeft aangeklaagd wegens oor logsmisdaden. De internationale gemeenschap kan eraan bijdragen dat de Joegoslavische 'Wende' vreedzaam verloopt. Zo dra meer duidelijkheid is over de positie van Milosovic en diens mogelijke opvolger Kostunica kan zij de eco nomische sancties opheffen en de benodigde hulp aan bieden om het democratisch proces in Joegoslavië op gang te krijgen. Gezien de anti-Amerikaanse sentimenten die sinds de door de VS aangevoerde NAVO-aanvallen op het land nog steeds hoogtij vieren, ligt het voorde hand dat Was hington daarin niet het voortouw neemt. Europa daar entegen kan er in samenwerking met het door de Ser viërs wel vertrouwde Rusland voor zorgen dat aan het begin van de nieuwe eeuw een eind komt aan een van de laatste dictatoriale bolwerken uit de voorbije eeuw. door Margit Kranenburg Op je gezondheid! Iloe \aak deze woorden niei klinken. Niemand zal de laatste tijd die per over de betekenis ervan na denken dan Els Borst, vice-pre- mier, I)66-minister en arts. Heeft te eindelijk reden om feestelijk het glas te heffen, krijgt ze duhbcl en dwars de re kening gepresenteerd van haar allereerste jaren als minister van Volksgezondheid. Na jaren van leuren en lobbyen, na jarvn drama verhalen over wachtlijsten is het zover Poli tiek Den Haag ziet de gezond heidszorg niet langer als kos tenpost. Miljarden guldens extra gaan nenting zorg en ie dereen ziet de noodzaak van een nieuw stelsel voor ziektekosten verzekeringen. Wachtlijsten Reden om blij te zijn dus Einde lijk lijkt het erop dut de wacht- t ijden voor patiënten de komen de jaren daadwerkelijk kunnen gaan slinken Ook dankzij een nieuwe fermere aanpak. De ex tra miljarden gaan niet meer zo maar richting zorg, nee het mi nisterie van Volksgezondheid opent alleen de portemonnee als ziekenhuizen bijvoorbeeld daadwerkelijk kunnen aanto nen dat de lijst met wachtenden slinkt Tegelijkertijd denkt iedereen die er maar een beetje verstand van heeft na over een nieuwe ziektekostenverzekering die in de plaats moet komen van het verouderde systeem van zie kenfonds en particuliere ver zekering Ministers. Kamerle den, clubjes van topambte naren en allerhande adviseurs buigen zich over het idee van een basisverzekering voor ie dereen. Kritiek 'Poch klinkt ondanks het extra geld en de toegenomen uan- dacht voor het beleidsterrein van Borst nergens luid applaus voor de minister van Volksge zondheid van de twee achter eenvolgende paarse kabinetten Di* 68-jarige Els Borst krijgt juist steeds meer kritiek Zelfs binnen haar eigen partij D66 geeft men toe dat ze onder vuur ligt Bij de dagelijkse berichten over de gevolgen van jarenlange ver waarlozing van de Nederlandse gezondheidszorg gaat de be schuldigende vinger steeds naar de minister. Een tekort aan huisartsen'' Borst heeft jaar in jaar uit de hand op de knip ge houden la-egloop m de zieken huizen? Borst heeft het werken als verpleegkundige onaantrek kelijk gemaakt Iemand overle den op de wuchtlijst7 Dan moet je bij Borst zijn Niet alle kritiek op haar persoon is terecht, muar het is pijnlijk duidelijk welke schade het eer ste paarse kabinet heeft aange richt Onder het motto Werk, werk. werk' was bepaald dat de uitga ven van de gezondheidszorg slechts met 1.3 procent per jaar mochten groeien Anders zou den de collectieve lasten te veel stijgen en dat was slecht voor de werkgelegenheid en de Neder landse concurrentiepositie. Bo vendien kon de medische wereld ook wel wat efficiënter gaan werken. Die jaarlijkse 1,3 procent bleek al snel veel te weinig voor een sector waarop al jarenlang flink was bezuinigd. De groei was bij lange na niet genoeg om bij voorbeeld de extra kosten door de vergrijzing op te vangen Dat Borst m 1994 haar hand tekening onder deze afspraak heeft gezet is haar gn>otste fout als minister gew«*est en daar betaalt ze nu de rekening voor. Schade herstellen Al haar moeite om telkens extra geld binnen te slepen, om bij Paars-2 veel meer budget te ei sen kon niet voorkomen dat de verschraling keihard toesloeg in de zorg- Met de huidige plannen en de extra miljarden guldens zal ze niet meer kunnen doen dan de aangerichte schade van haar eerste jaren herstellen Dat wordt nog moeilijk genoeg een extra chirurg heb je niet in twee jaar opgeleid en het vak van ver pleegkundige maak je niet zo- maur aantrekkelijk op de krap pe arbeidsmarkt )ok al legt Borst in huar laatste jaren als minister het funda ment v<H»r «*en betere gezond heidszorg en geeft zij een aanzet voor«-en nieuw stelsel vm»r /u k tekosten verzekeringen, toch maakt dat haar fouten als be ginnende minister niet goed Wut ze nu ook doet. haar naam zal altijd in een adem worden genoemd met het woord wacht lijst GPD Kahbar: „Het in de bus opstaan voor ouderen gaat verloren." foto Phil Nijhuis/GPD door Frans van den Houdt Het was een opmerkelijke hartenkreet van Groen linkser Mohammed Rahbae. In een Kamerdebat over ge weld op scholen riep hij on langs op om de normen en waarden in de maatschappij te herstellen. Kahbae vond het de hoogste tijd dat ouders wor den aangesproken op het ge welddadige gedrag van hun kinderen en hun falende op voeding. Het zijn uitspraken die je eer der verwacht bij de kleine christelijke partijen of van een CDA politicus als Dnes van Agt, die zo graag schermt met zijn ethisch reveil In het verle den was een dergelijke visie in derdaad vloeken in de linkse kerk. erkent Rabbae Maar ik vind dat dit onderwerp geen exclusief domein moet zijn van christelijke politici. Ik denk dat, nu de kerk voor veel mensen verdacht is. het juist aan links is om op dit terrein een rol te spelen Linkse politi ci prediken solidariteit Voor mij is dat meer dan alleen via fiscale maatregelen geld af pakken van de rijken en aan de armen geven Samen werken aan de verbetering van de sa menleving hoort daar ook bij „De individualisering in de muatschappij is te ver doorge schoten'vindt Rabbae „De emancipatie en mondigheid van burgers is «-en grote ver worvenheid Maar het indivi du is zo soeverein geworden dat hij niet meer aanspreek baar is op zijn maatschappe lijke vrrantwixirdelijkheden en zijn gedrag Mensen komen alleen op voor hun eigen rech ten, maar laten het compleet afweten als het gaat om een warme, menselijke samenle ving waann normen en waar den overeind worden gehou den In plauts daarvan wentelt men alle problemen af op de overheid Als de kleine crimi naliteit op straat toeneemt of conducteurs in de tram wor den gemolesteerd, durft het publiek met meer in te grijpen In plaats daarvan mept men om meer politie Dat betekent veel onnodige kosten voor de gemeenschap Hij vervolgt .De individuali sering maakt mensen schuw voor anderen Fysiek contact, zoals in zuidelijke landen, is heel belangrijk voor een pret tige omgang met elkaar. Hier is de situatie nianig dat mensen voor veel geld via professione le kanalen weer moeten Ieren elkaar aan te raken en vast te houden. Die kosten kun je be sparen door wat minder van elkaar te vervreemden Het ir riteert mij matei»mis dat je op een verjaardag alleen van de eerste gasten een hand krijgt en daarna gewoon wordt gene geerd. Alles wordt anoniem Niemand kijkt naarelkaarom Dat is zo'n verarming. Op een aanraking wordt agressief ge reageerd Töen Vermeend nog staatssecretaris van Financiën was en ik mijn hand naar hem uitstak reageerde hij ge schrokken, alsof ik iets van hem af wilde pakken Het moet me van het hart dat dit mij erg dwarszit Sommigen vinden dit conservatief, maar als we niks doen komt de samenle ving zichzelf echt tegen", vree st de politicus. In de fout „Zo zie je al steeds meer mis gaan binnen gezinnen", signa leert Rabbae .Mensen die vroeger strak en kort zijn ge houden door hun ouders, com penseren dat nu door hun kin deren de vrije ruimte te geven Ze laten alles maar toe en grij pen niet in als hun kinderen in de fout gaan Goede waarden, zoals het in de bus opstaan voor ouderen, gaan verloren. Ouders laten nun kinderen zelfs met messen en andere wajH-ns naar school gaan Der gelijke ouders moeten herop gevoed worden Ikzelf ga w el •Ie confrontatie aan met de kinderen Dan maar een paar uur een minder prettige sfeer ln huis. maar ik vind dat ik mijn kinderen op hun gedrag moet kunnen aanspreken „Doe je dat als ouder niet, dan komen jongeren uiteindelijk tussen wal en schip terecht. Belangrijkste op voetiers wor den de tv en een groep vrien den. Die bepalen voor steeds meer kinderen de norm Op school leidt dut tut veel orde problemen. Naar leraren wordt niet meer geluisterd Wordt een jochie gebeld op zijn mobieltje en zegt de leraar dat dat met mag. dan komt de ou der naar school gestormd om te vragen waar hij het lef van daan naait de communicatie tussen vader en zoon te versto ren Gevolg is dat het ziekte verzuim onder leraren hand over hand toeneemt „Ik voel me vernederd als de politie in scholen moet posten, of dat er detectiepoortjes ge plaatst moeten worden om wapens op te sporen Scholen worden zelfs gegijzeld door een paar lastige leerlingen, dat kan toch niet En vervolgens moet de overheid met veel geld de zaak weer proberen te her stellen Maar dat is helemaal niet nodig Wijkunnenalsbur- gers heel veel zelf corrigeren, als we maar bereidheid to nen." Voortduw Scholen kunnen het voortouw- nemen. meent het Kamerlid, door ouders erop te wijzen dat zij primair verantwoordelijk zijn voor de opvoeding van hun kinderen ..Aan het begin van het schooljaar moet de di recteur niet alleen een praatje houden over de filosofie en diensten van zijn school, maar tevens de ouders duidel ijk ma ken dat zij ervoor moeten zor gen dat hun kind zich correct en beschaafd gedraagt Ik ben ervan overtuigd dat negentig procent van de ouders instem - mend zal reageren „Het is gewoon een kwestie van durven Ook vakbondslei ders en politici dienen mensen voor te houden dat ze voor el kaar moeten opkomen en sa men moeten werken aan een leefbare, gezellige samenle ving. Het thema is nu be spreekbaar GPD Overval De caféhouder J. S. m Stave- nisse is in de nacht van woens dag op donderdag overvallen en van vijf- tot zesduizend gul den beroofd. S. werd door een onbekende man neergeslagen en bleef vervolgens enige tijd bewusteloos liggen. Toen hij bijkwam ging S. eerst naar de burgemeester en daarna naar de politie Deze sloot alle toe gangen tot het eiland Tholen af en zette een speurhond in Dit echter zonder resultaat. Bourbonkaak De meting van de schedel van Naundorff heeft uitgewezen dat de schedel niet de specifie ke 'Bourbonkaak' heeft Dit is teleurstellend voor diegenen die hoopten dat bewezen kon worden dat Naundorff dezelf de is als Charles Louis de Bourbon. Eierprijs Volgens de groothandel m eie ren komt de hoge eierprijs doordat de consument vooral grote eieren wil. Juist deze klasse eieren is schaars. Van Gogh Een zelfportret van Van Gogh, genaamd 'Studie bij kaars licht' blijkt authentiek te zijn Er werd aan getwijfeld of het doek wel door Van Gogh ge schilderd was. Het schilderij wordt op een waarde van 50.000 dollar geschat Uitgever: J C Boer soma Hoofdredactie: A L Oostnoe* D Bosscher (adjunct) A l Kroon (adiunci) Centrale redactie: Oostsouburgseweg 10 Postbus 18 4380 AA Vlissmgen Tel (0118)484000 Redact iel a (0118)470102 Vlisaingen: Postbus 18 4380 AA Vlissmgen Tel (0118)484000 Fa* (0118)472404 Goes: 'ad 22 Postbus 31 4460 AA Goes Tel (0113)273000 Fa* (0113)273010 Terneuzen: Postbus 5i 4530 AB Terneuzen Tel (0115)686000 Fa* (0115)686009 Hulst 4561 AJHuts- Tel (0114)373839 Fa* (0114)373840 I TleHhaeei Grachtweg ?3a Postbus 80 4300 AB Zienfczee Te< (0111)454647 Fa* (0111)454659 Of>ening kantoren: Maandag t/m r j ven 8 00 tot 1700 uur Zienkzee en Huist 8 30 -17 00 uur Zaterdags mVbssmgan ven 8 00 lot 10 30 uur Internet (http://www.pzc.nl): Postbus 18 4380 AA Vlissmgen redactie 'edactieOp/c m exploitatie mternetOpzc.nl Bezorgklachten: 0600 - 0231231 of maandag t/m vri|dag op de kantoren godu'onde de openingstijden. zaterdags tot 13 30 uur op de kantoren door de klacht m te spreken op de band of de verwijzing op te volgen Overlijdensadvertentles: tijdens kantooruren en uitsluitend maandag- l/m vrijdagavond van 20 30 lot 22 00 uur en zondagavond van 20 00 tot 22 00 uur Tel (0118)484000 Fa* (0110)470100 Abonnementsprijzen (tussen haakjes prijs met acceptgiro) per maand 36 70 (n v t per-wartaa '00 00 101 65) per jaar 380.00 381.65) Voor toezending per post gekit een toeslag Bo6<nd»gmg van abonnementen Uitsluitend schriftelijk i maand voor het e>nde van de betaalperiode Losse nummers maandag t/m vrijdag 1 85 per stuk zaterdag 2.75 per stuk Alle bedragen zijn inclusief 6% BTW Bankrelaties ABNAMR0 47 70 65 597 Postbank 35 93 0C Advertenties A advonenbeopdrachten worden urtgevoe'd onder toepassing van de algemene voorwaarden van Uitgeveni PZC BV aismeoe de re 3» -en voor het advenenttewezen Ta- even kunnen t>j<)ens kantooruren wevden opgevraagd b»i de advertent teorderatdakng Tei 0118-484321 Aiasurvocnten voorbehouden Uttgeveni Provmciaie Zeeuwse Courant BV Wegener NV

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2000 | | pagina 2