Kwaliteit vliegtuigonderhoud goed
Schatplichtig aan de oorlog
PZC
Register inventariseert
opnieuw te gebruiken
reststoffen industrie
Titanic Ensemble is kapitein op
muzikale tijdreis in Oostburg
Fantastische songs
maar zwak verhaal
zeeland
18
Ministerie garandeert betrouwbaarheid service Arnemuids bedrijf
ondernemend zeeland
in detail
www.vlot.nl
kunst cultuur
vrijdag 6 oktober 2000
door Mieke van dor Jayt
ARNEML'IDEN - Het Ministe
rie van Verkeer en Waterstaat
heeft Transal Aero Services BV
het bewijs van erkenning
verleend, waardoor op het
Vliegveld Midden Zeeland
vliegtuigen tot 5700 kilo kun
nen worden onderhouden en
gekeurd. I)e erkenning geldt
voor heel Europa, zodat ook
toestellen die in het buitenland
geregistreerd zijn. in Arnemui-
den mogen worden onderhou
den. Inspecties voor het BVL-
certificaat (het Bewijs Van
I,lichtvaardigheid, een soort
AI'K-keuring voor vliegtuigen
mag het bedrijf voor Neder
landse vliegtuigen uitvoeren.
Het Directoraat Generaal
Rijksluchtvaartdienst geeft
zo'n erkenning niet zomaar.
Directeur Dick de Ruiter en
Lingeriezaken
naast elkaar op
Goese Markt
GOES - Liveraen Lindessa zijn
voortaan naast elkaar te vin
den op de Opril Grote Markt in
Goes. I)e familie Witkam her
opent vandaag, donderdag,
haar Livera-winkel en opent
vlak daarnaast een nieuwe
Lindessa zaak.
De winkels hebben samen een
oppervlakte van 300 vierkante
meter. Do Livera-vestiging
neemt met 180 m' het leeuwen
deel voor haar rekening. Het
iets duurdere Lindessa moet
vooral kwaliteitsbewuste
vrouwen aantrekken. Met de
twee lingeriewinkels hoopt de
familie Witkam naar eigen zeg
gen een 'hart van bodyfashion'
neer te zetten in Goes. Het is de
bedoelingdat de twee zaken el
kaar versterken ,.De klant be
paalt zelf bij welke zaak hij
naar binnen slapt", meent de
heer Witkam. Niet alleen vrou
wen kunnen bij Liveru terecht
Nieuw is de afdeling herenon
dergoed en -nachtkleding. De
twee zaken worden 11 oktober
officieel geopend, maar doen
per vandaag zaken.
kwaliteitsmanager Alain
Kouijzer hebben er jaren inge
stopt om de visitatiecommis
siesvan het ministerie tevreden
te stellen. Kouijzer heeft een
handboek gemaakt waarin
stap voor stap wordt beschre
ven hoe het bedrijf met op
drachten omgaat vanaf het
moment van het eerste tele
foontje totdat het vliegtuig de
hangar weer verlaat
,,Het gaat natuurlijk alleen
maar om de veiligheid", vertelt
Kouijzer. ..De doelstelling van
zo'n boekwerk is dat er hier
nooit een vliegtuig de lucht in
gaat. terwijl het onveilig is.
Ook niet als het hier helemaal
Kwaliteitsmanager Alain Kouijzer (links) en directeur Dick de Kuiter van Transal Aero Services.
foto Willem Mieras
niet voor een BVL-keuring is
geweest. Als iemand zijn vlieg
tuig bij Transal Aero Services
brengt vooreen schilderbeurt -
dat doen wij ook - kan hij ervan
op aan dat we ook andere za
ken. die met de veiligheid te
maken hebben, checken. In het
boek staat hoe ons bedrijf
werkt, niet welke moeren je het
eerst los of vast draait. Dat
staat in de handboeken van de
vliegtuigmerken."
Aan vliegtuigmerken is de er
kenning overigens wel gebon
den. Dick de Ruiter: „De meest
gangbare merken mogen we nu
onderhouden en keuren Aus-
ter, Cessna, General Aria, Pi-
per en Saab. Het zijn allemaal
één of tweemotorige vliegtui
gen met of zonder drukcabine.
Dat is wat er veruit het meeste
rondvliegt in Europa. Onder
houd voor Nederlandse vlieg
tuigen hebben we altijd al ge
daan. maar nu mogen we dus
ook in het buitenland geregi
streerde vliegtuigen doen."
Met de zeven werknemers heb
ben De Ruiter en Kouijzer de
certificering deze week ge
vierd.
„We hebben er met z'n allen an
derhalf jaar naartoe gewerkt,
en het is nog best spannend.
Die visitatiecommissies staan
echt overal met hun neus bo
venop, ze kijken in alle hoeken
en gaten en de eisen zijn bijzon
der streng."
De Ruiter weet zich overigens
omringd door louter
gekwalificeerde vliegtuigmon
teurs. „In de meeste bedrijven
werken de technici op de kwa-
De winkeliers van Breskens
presenteren zaterdag 7 oktober
veertig winkels onder het mot
to Breskens Open De winkels
bieden demonstraties, acties of
gewoon een kopje koffie. De
deelnemers voeren een raam
biljet Er zijn stempelkaarten
die recht geven op een extra
kop koffie en deelname aan een
verloting. Daarbij is er een
skeelerclinic, springkussen,
hondendemonstraties. kmder-
schminken, modelbootshow en
een klimtoren. Er zijn mode- en
haarshows, kookdemonstra
ties, een tapasbar en men kan
vis bakken of garnalen pellen.
Bakkerij Hirdcsuit Krabben-
dijke heeft het hygiënecode-
certificaat gekregen. Dit certi
ficaat is een initiatief van
FoodCert NL in samenwerking
met de Stichting Beoordelin
gen Nederlands Bakkerij Cen
trum (NCB) Het gaat om een
erkenning door de Raad voor
de Certificatie en het geeft aan
dat Hirdes voldoet aan de eisen
uit de hygiënecode voor de
brood- en banketbakkerij
Thalatta llealthclub uit
Kamperland vormt tijdens de
vakbeurs voor de grafische
industrie Ifra in de Rai in Am
sterdam van 9 tot en met 12 ok
tober de trekker i n de stand van
Drukchemie Benelux BV uit
Best. De medewerkers van
Thalatta geven bezoekers in de
stand een massage van nek- en
schouderspieren
De massages promoten voor
Thalatta cïe dienst 'bedrijfs-
massage' en verlenen Druk
chemie een opvallend element
lificaties van een chef. Wij wer
ken met z'n vieren met volledi
ge certificaten."
Grotere markt
Transal Aero Services is aan
vankelijk begonnen om de
vloot van het buurbedrijf,
Transal Aviation, veilig in de
lucht te houden.
Vanuit Nederland zijn daar in
de loop der jaren veel onder-
houdsklanten bijgekomen.
Met de Europese erkenning
kan het bedrijf een veel grotere
markt bedienen ..In de lucht
vaart kijken de klanten naar
kwaliteit, niet zozeer naar
grenzen Wij kunnen nu op
kwaliteit concurreren, ook
buiten Nederland", aldus De
Ruiter.
De rubriek Ondernemend
Zeeland staat onderredactie
van Claudia Sondervan.
Vragen, tips en mededelin
gen kunnen schriftelijk wor
den aangeboden aan de re
dactie van de PZC, postbus
18, 4380 AA Vlissingen, of
via fax 0118-470102.
bij de presentatie van de che
mische stoffen die het bedrijf
produceert.
De Heinkenszandse Winkel
weken beginnen op zaterdag 14
oktober.
Die dag treden tekenfilmfigu
ren tussen 13.30 en 15.30 uur op
in het dorpscentrum. De teken
film vormt het thema van de
winkelweken en films worden
vertoond tijdens de extra
koopavond, donderdag 19 ok
tober.
In 't Kunstuus verzorgen de
kinderen van de Heinkens
zandse basisscholen een
Disney-expositie.
Arbeidsintegratie
heet nu Kliq
GOES - Het Arbeidsbureau
Arbeidsintegratie heet vanaf 2
oktober Kliq. Kliq zorgt voor
de reïntegratie van werkne
mers. Begin volgend jaar wordt
het geprivatiseerd tot een over-
heids-bv.
Doordat het kabinet heeft be
sloten de arbeidsvoorzienin
gen te veranderen en door de
veranderde arbeidsmarkt,
wordt Kliq nu belast met de
uitvoering van de terugkeer
van zieke werknemers. De
overheid wil deze taken priva
tiseren. Kliq is overigens geen
afkorting. Het gaat erom dat
het 'klikt' tussen werknemer en
werkgever.
Voor mensen die nu met het bu
reau te maken hebben, veran
dert er weinig.
Het adres, de medewerkers en
het telefoonnummer blijven
hetzelfde.
door Rinus Antonisse
MIDDELBURG - Afval van het
ene bedrijf gebruiken als grond
stof in een ander bedrijf. Dat
gaat gebeuren in het beheersge
bied van Zeeland Seaports,
Vlissingen-Oost en Kanaalzone
Zeeuws-Vlaanderen. Als eerste
aanzet hiervoor wordt een Rest-
stoffenregister ingericht. Daar
in komt te staan wat voor afval
bedrijven in de aanbieding heb
ben en aan wat voor reststoffen
er behoefte is.
Bedoeling is een onderlinge uit
wisseling op gang te brengen
van wat nu als afval verdwijnt
Daardoor kan de hoevetiheid
afvalstoffen beperkt worden en
dat levert winst op voor zowel
het milieu als de economie. „Be
drijven hebben nu afvalstoffen
die ze voor veel geld kwijt moe
ten zien te raken. Die kunnen ze
straks afzetten aan andere be
drijven. Dat is zeker kostenbe
sparend", zegt A. T. Spanjers,
medewerkster van Zeeland
Seaports.
Het project Reststoffenregister
blijft voorshands beperkt tot de
gebieden van het havenschap.
Als het eenmaal loopt, kan het
verder uitgebreid worden, mo
gelijk tot de hele provincie. Het
initiatief is afkomstig van be
drijven in het Sloegebied en de
Kanaalzone. Het zijn vooral de
grotere ondernemingen die be
langstelling hebben. Spanjers
rekent erop dat later ook klei ne-
re bedrijven inhaken. „Als je de
reststoffen-problemen die daar
zijn, kunt bundelen, dan is het
wellicht mogelijk met één grote
oplossing te komen."
Het Reststoffenregister wordt
een soort databank voor infor
matie, aan de hand waarvan be
drijven zelf actie moeten onder
nemen. Spanjers hoopt op een
uitbouw van het project, in die
zin dat ook voor het vervolg -
uitwisseling van afval - gezorgd
kan worden. Daarvoor zal een
hierin gespecialiseerd bedrijf
ingeschakeld moeten worden
De medewerkster van Zeeland
Seaports gaat ervan uit dat de
overheid zich soepel zal opstel
len bij het transport van de af
valstoffen en dat de provincie fi
nanciële steun geeft.
Het project is in een hoog tempo
op poten gezet. In november
1999 kwamen bedrijven met het
idee, aanvankelijk voor Sloege- 1
bieden Kanaalzone apart. In fe-
bruari 2000 wierp Zeeland Sea
ports zich op als kartrekker'
(het project bevordert de aan-
t rekkelijkheid van de Zeeuwse
havens als vestigingsplaats) In
mei ging een werkgroep aan de
slag en nu wordt gewerkt aan
het opzetten van een website.
Spanjers onderstreept dat de
uitwisseling niet beperkt blijft j
tot afval, maar zich ook uit
strekt tot warmte en energie. Ze i
voegt eraan toe dat de bedrijven
zelf wel verantwoordelijk blij- 1
ven voor naleving van de mi
lieuregels.
Milieu-gedeputeerde A.J.G.
Poppelaars is zeer ingenomen
met het initiatief. Hij verwacht
dat het project een gunstige in
vloed heeft op de wijze van ver
gunningverlening door de over-
heid en het controleren van de
naleving. De gedeputeerde be
klemtoont dat het milieu en de
bedrijven zelf er baat bij heb
ben. „Een ander aspect is de uit
straling van de bedrijven naar
buiten toe."
Soundmixshow
in Sluiskil
SLUISKIL- Nieuw talent krijgt
de kans in de Zeeuwse sound*
mix-playbackshow die zater
dag 7 oktober plaatsvindt in het
Meulengat in Sluiskil.
Het Sociaal Kultureel Initatief
(SKI) opent het nieuwe seizoen
met de achtste editie van de
Zeeuwse Soundmix-playback-
show. Voor de jeugd begint de
wedstrijd om 14.00 uur en voor
de volwassenen om 20.00 uur.
De deelnemers worden beoor
deeld door een vakjury. Deelne
mers moeten twee uur van te vo
ren aanwezig zijn en mogen
maximaal twee maal optreden.
(Advertentie)
V.L.O.T. Opleidingen
computer- en bednjtaranngen befoepsoctedrgen I
0113-253000 E-mat rioOvtt ri
Kwartet opent
jazzseizoen
in Terneuzen
TERNEUZEN - De Stich
ting Porgy Jazz opent
zondag X oktober om
16.00 uur het nieuwe con
certseizoen met een optre
den van het Bert Joris-
Dado Moroni Quartet. De
Belgische trompettist en
bugelspeler Joris en de
Italiaanse pianist Moroni
speelden al eerder in hel
Tcrncuzense jazzcafé Por
gy Bess en maukten toen
veel indruk.
Zij horen tot de Europese
jazz top. Joris verwierf be
kendheid in het trio van
meestergitarist Philip Ca
therine en het Amsterdam
Jazz Quintet. Net als
Moroni en de overige le
den van het kwartet, bas
sist Hosario Bonaccorso
en drummer Felix Simtai-
nc, maakt Joris deel uit
van enkele jnzzensembles
en Is hij regelmatig met
andere jazzmusici uit Eu
ropa in de Verenigde Sta
ten Daarnaast is hij do
cent aan de Swiss Jazz
School In Bern en het
Lcmmonsinstituut in Bel
gië en componeert hij veel
Met het Joris-Momnl
Quartet opent Porgy
Jazz weliswaar hot sei
zoen officieel, de officieu
ze opening vond vorige
maand ul plaats Tijdens
het Festival van Zeeuws-
Vlaanderen gaf het trio
van pianist Mike del Fcrro
al een uiterst succesvol
concert. Het stichtingsbe
stuur hoopt dat de
volgende jaren opnieuw
jazzconcerten worden ge
programmeerd tijdens het
festival
Het bestuur heeft de laat
ste tijd enkele mutaties
ondergaan Frans de Huy-
ter, voormalig voorzitter
van het Schelde Jazz Fes
tival. volgde Eline Muller
op als voorzitter en Hans
Sonderend is de nieuwe
penningmeester Oud
voorzitter Muller, die
naar Amsterdam verhuis
de, blijft net als de Belgi
sche ja/zpublicist Luc de
Baets als adviseur aan de
stichting verbonden De
contacten van de
adviseurs én verschillen
de bestuursleden in de
jazzwereld garanderen
ook in de toekomst een
constante toestroom van
topmusici naar Terneu
zen. verwacht het bestuur
door Trees van Herpen
OOSTBL'RG - Het Ledeltheater
van Oostburg wordt zaterdag
avond bet decor voor een muzi
kale reis door de wereld en door
de tijd. Het Belgische Titanic
Ensemble is de kapitein van het
vehikel dat de toeschouwers
meevoert door de eerste helft
van de twintigste eeuw op de
klankgolven van een wals. tan
go. paso-dohle. ragtime, cake
walk. foxtrot, csarda, one-step
of melody.
Zeven musici, kameraden en
collega's, uit heel België die ge
schoold zijn in alle muziekgen
res tussen renaissance en avant-
-garde vormden ruim vier jaar
geleden op initiatief van bassist
Eric Mathot het Titanic Ensem
ble Mathot was bij zijn speur
tocht naar partituren van vóór
het grammofoon- en radiotijd
perk op heel wat juweeltjes van
onbekende grootheden gestuit
Muziek die de sfeer van de wilde
jaren twintig en dertig met ve
ren boa's en laaggetailleerde
jurken oproept.
Toen hij in Parijs op een onbe
kende verzameling beeld- en
ander materiaal van de Titanic
stuitte, was de naam voor het
Ensemble gevonden, lang voor
dat James Cameron met zijn
filmproductie begon
„Titanic is een prachtige meta
foor voor een denkbeeldig schip
dat de muzikale zeeën verkent",
zegt klarinettist Eric Liesen-
borghs. „Als op een luxe cruise
varen we door een imaginaire
wereld van melodieën, dwars
door de tijd cn de geografie
heen. Aan materiaal hebben we
geen gebrek, een overvloedige
keuze zelfs. Mathot heeft op zijn
zolder, zonder overdrijving, nog
wel vierduizend stuks bladmu
ziek liggen
De concerten van het Titanic
Ensemble kunnen in alle stilte
genoten worden, maar veelal
lukt het het publiek niet om stil
op de stoelen te blijven zitten
De swingende klanken die her
inneren aan bioscoopmelodieën
uit het tijdperk van do stomme
film. de grote balls of de mon
daine jazzkroegen uit de jaren
veertig nopen tot meebewegen
Daar spelen de muzikanten ook
op in Zij zijn gekleed inde zwie
rige pandjesjassen van weleer
en nodigen nadrukkelijk uit tot
meeneuriën. -zingen of fluiten
De samenstelling van het kleine
orkest is min of meer gelijk aan
du* van vroegere tijden; piano,
fluit, klarinet, bas. viool, cello
en percussie De originele parti
tuur wordt trouw gevolgd. De
enige uitzondering is het ont
breken van koperblazers, daar
in is de vaste samenstelling niet
voorzien. Bij bijzondere gele
genheden worden die erbij ge
haald. Het concert bestrijkt de
periode van 1900 tot 1958. „Net
MIDDELBURG.
Stadsschouwburg
Musical Rent van Jonathan Larson,
met o.a. Jim de Groot, Nurlaila Ka-
nm, Ellis van Laarhoven, Tbm van
Landuyt en Stefan Swinkels. Kos
tuums van Veerle van den Woutver,
decor en lichtontwerp van Jan Vers-
weyveld. Muzikale leiding van Eel-
co Claassen. Regie van Ivo van Ho
ve.
door Willem Nijssen
De lijst met prijzen en onder
scheidingen is lang. Meer
dan vier jaar draait de musical
ononderbroken in Amerika, off-
Broadway, Broadway en ver
huiten New York. Is Rent dan
echt dé topper-musical van de
milleniumwisseling? Er moet
iets opgeklopts in al dat succes
zitten, want Rent heeft zeker
ook een paar zwakke plekken.
De meest storende is wel de on
duidelijke verhaallijn. Rent is
een bewust gekozen bewerking
van Puccini's opera La Bohème
uit 1895. Destijdsook al spraak
makend, en qua succes een dub
beltje op zijn kant, omdat het
onderwerp - het zwerversachti-
ge kunstenaarsleven van een
groep vrienden - in die dagen
nogal ongebruikelijk was Maar
het verhaal was in ieder geval
nog redelijk te volgen. In Rent is
dat niet het geval Zelfs met de
hulp van een korte inhoudsbe
schrijving - nadrukkelijk uitge
reikt aan de deurvan het theater
- lukt dat niet en moet je het ont
breken van een verhaallogica
gewoon maar over je heen laten
komen.
De romantische armoede uit
Puccini's verhaal is vervangen
door een 'harder' gegeven de
wereld van Lower East Side in
New York, waar drugsverslaaf
den, travestieten en nachtclub-
danseressen op hun beurt pro
beren om temidden van chaos en
verloedering een beetje geluk te
vinden
voor de opkomst van de Beatles
houden wij er mee op, muzikaal
gesproken."
Het concert van het Titanic Ensem
ble is zaterdagavond 7 oktober om
20.00 uur in het Ledeltheater m
Oostburg
Hoe dat gebeurt, wat er zich al-
lemaal tussen de zes, zeven per
sonages afspeelt, dat blijft heel
vaag Hopeloze liefdes, tragi-
sche levenseinden, er wordt ge-1
storven aan aids, zelfmoord,
overdosis. Hét thema, en dat
komt gelukkig nog wel duide
lijk over, is de poging om geluk
kig te worden met alleen de ze-
kerheid van vandaag, want eert
'morgen' is er niet. Alleen maar
vandaag is dan ook de schitte
rende leadsong - én het slotlied
uiteraard - van deze musical.
Een trendy boodschap boven--!
dien, misschien verklaart dat
een deel van het succes.
Wat echt goed is aan deze musi-
cal. dat zijn de songs. Bijna alle- j
maal zijn het sterke nummers, j
De zelf ook tragisch gestorven j
schrijver en componist Jona- j
than Larson was een groot lief- j
hebber van onder meer The
Who, en sporen van hun rock- i
opera Tommy (met al net zo'n
losse verhaallijn) vind je duide- j
lijk terug in Rent. Ook de rock,
en ook de kwaliteit. Schitteren
de songs, strak muzikaal bege- j
leid door een IJzersterke band,
krachtig gezongen. Titels? Eén
flits van glorie. Tango Maureen,
Wie geeft om mij?. Als jij gaat
(met een prachtig duet). Het is
voorbij.
Af en toe een aardige choreogra-
fie - de gestructureerde chaos
van een kraakpand waardig -
maaktdeshowlevendig Geluk
kig geen goedkoop lichtspektt-
kel. wel een wat mysterieus,
soms intrigerend aandeel van
videobeelden, meestal live op
genomen close-ups. Laat ge
woon zonder nadenken die fan
tastische songs over je heen
komen en je hebt een geweldige
avond Maar stel dan geen diep*
vragen bij wat er verder op het
toneel gebeurt, want dat blijft
behoorlijk vaag
Rent u ook vandaag (6 okten moe
gen (7 okt) nog te zien in de Stads
schouwburg te Middelburg
door Jan van Damme
TERNEUZEN Gepland? Of een gelukkig
toeval? Tessa de Loo in huis hebben op de
dag dat haar nieuwe hoek in de w inkel ligt,
dat is een ware gebeurtenis. De TVrncu/.ense
literaire stichting Prometheus presteerde
dat gisteren. Voor een met 180 leesgierige»
afgeladen Porgy Bess presenteerde de
schrijfster Een bed in de hemel. Haar vierde
roman inmiddels.
Tessa de Loo 194t>) heeft wel iets met Zee
land Zelf vermoedt ze dat haar echte naam
- Duijvené de Wit - een Schouwse oorsprong
heeft. Ooit moet daar een getijderivierlje
gestroomd hebben mei de naam Duijvené
En ook Zeeuws-Vlaanderen is haar niet
vreemd. Voor de in de omgeving van Honte-
nisse gesitueerde roman Meander (1986)
verbleef ze een stralende zomer tussen Wes-
terschelde en Belgische grens Koewacht,
Sluis en Sint Anna ter Muiden zijn namen
die mooie herinneringen oproepen
Tbt nu toe is de sinds een jaar of tien in Por
tugal woonachtige schrijfster vooral be
kend door twee boeken, haar debuut, de
verhalenbundel De meisjes van de suiker-
werkfabriek 1983) en de tien jaar later ver
schenen roman De Tweeling Zeker dat
laatste werk mag met een verkoop van in
middels 4 50.000 exemplaren een mega-suc-
ces worden genoemd En hel verhaal over de
zussen Anna en lootte, die tijdens de Tweede
Wereldoorlog van elkaar gescheiden wor
den. heeft nog steeds toekomst Onlangs
kwam de Engelse vertaling gereed; de eerste
recensies in Amerika zijn veelbelovend.
Zo'n succes legt uiteraard een druk op elk
nieuw boek Daar heeft de schrijfster al in
het begin van haar carrière mee leren leven
„Mijn debuut kreeg een erg goede ont
vangst Toen werd het schrijven opeens heel
serieus, het spielerische was er meteen af
Door die ervaring heb ik nu minder last van
de druk Na De Tweeling leek het me een
goed idee om niet gelijk weer aan een roman
te beginnen. Een varken in het paleis (1998)
is een reis m het spoor van Lord Byron Op
die manier maakte ik me los van het succes
Althans, dat realiseerde ik me achteraf
Pervers spel
Waarmee niet gezegd is dat de Tweede We
reldoorlog - die in De Tweeling zo promi
nent aanwezig is - uit beeld is verdwenen In
haar gisteren verschenen roman krijgen de
bezettingsjaren in elk geval opnieuw een
belangrijke plaats toebedeeld De 18-jange
hoofdfiguur Kata Rózsavólgyi. die een
moeilijke relatie heeft met haar vader - een
Hongaars-joodse cellist - ontdekt de oor
zaak van haar sombere jeugd. Stapsgewijs
komt ze te weten hoe haur vader tijdens de
oorlog bij zijn geliefde in Amsterdam on
derdook en hoi* die vrouw een pervers spel
met hem speelde, waartegen hij zich niet
kon verweren
Tessa de L<><> „Weer de oorlog, inderdaad.
Hoewel ik in 1946 geboren ben. zijn die ja
ren voor mij van wezenlijk belang geweest.
Langzamerhand heb ik het gevoel dat ik er
zo veel over geschreven heb. dat het thema
misschien minder onontkoombaar is ge
worden Muar toch. In de oorlog had mijn
grootmoeder in het Gooi twaalf onderdui
kers in huis. Zelf had ze acht kinderen, dus
je kunt je voorstellen dat het een spannende
tijd was. Bij die onderduikers zaten twee
Nederlandse mannen, die niet in Duitsland
wilden gaan werken Eén van hen was mijn
vader Hij werd verliefd op één van de doch
ters. Dus. om kort te gaan. zonder de oorlog
was ik cr niet geweest In die zin voel ik me
schatplichtig aan die donkere jaren."
Het zou volgens de schrijfster onjuist zijn
haar nieuwe roman zonder meer aan De
Tweeling te koppelen „Deels kun je dat
doen In Een bed in de hemel komt de joodse
kant aan bod, die eerder ontbrak Maar ik
vind dat er een groot verschil is tussen de
twee boeken. De Tweeling zit vol verhalen,
heeft een epische stijlEen bed in de hemel is
meer een van uit één figuur geschreven ge
schiedenis En er komen meer filosofische
kwesties aan de orde In hoeverre is je jeugd
bepalend voor de rest van je leven en kun je
je losmaken van je ouders'' Beslaat er zoiets
als een eigen vrije wil?"
7Yssa de Loo: Een bed tn de hemel Roman - Ultgt-
verij I>e Arbeiderspers. 138 pag ,f 34,95
foto Charles Strijd
TVnmi de Ixmi: „Zonder de oorlog was ik er niet geweest."
