Panel geeft
adviezen
over milieu
PZC
Boer heeft smaak van natuurbeheer te pakken
Delta en glastuinbouwer vinden elkaar
Agrarisch bedrijf bij
Goes voorbeeld voor
duurzame landbouw
3
zeeland
18
Provincie schakelt publiek in
Zeeuwind voert strijd
voor duurzame energie
nu vanuit Vlissingen
Ben snel naar BelCompany
voor 27Qr
extra bel voordeel!
•m
Ben*
BelCompany
donderdag 5 oktober 2000
door Rinus Antonisse
MIDDELBURG - Een Pu
bliekspanel Zeeland gaal het
provinciaal bestuur adviseren
over /.aken op het gebied van be
drijvigheid. milieu en leefbaar
heid. In deze zogeheten klank
bordgroep zitten dertien
'gewone' burgers, afkomstig uit
verschillende sectoren van de
samenleving. Door oprichting
van het publiekspanel wil de
provincie de communicatie ver
beteren van overheid en bedrij
ven richting burgers, met name
over milieuzaken.
Gedeputeerde A J. G Poppe-
laars van milieu installeert het
Publiekspanel Zeeland 11 okto
ber. De groep komt enkele ma
len per jaar bijeen om te praten
over verschillende onderwer
pen. Die kunnen aangedragen
worden door de provincie, maar
ook door de panelleden zelf
Hoewel het nieuwe klankbord
geen adviescommissie is, hoopt
het provinciaal bestuur wel dat
er nuttige aanbevelingen en
suggesties van de leden komen
Nuchter
Dat hoeft niet alleen over de
communicatie tussen overheid
en burgers te gaan. verduide
lijkt provinciaal medewerker A
de Jong Er kan ook inhoudelijk
ingegaan worden op (milieu)on-
derwerpen die aan de orde van
de dag zijn Om een voorbeeld te
noemen: als er nagedacht wordt
over een grootschalige locatie
voor glastuinbouw is het denk
baardat het panel met 'nuchtere
Zeeuwen' wijst op bepaalde as
pecten die niet of onvoldoende
aan bod komen, terwijl aan
dacht daarvoor van (veel) be
lang kan zijn voor een goede
verstandhouding tussen over
heid en burger
Het idee om de burgers meer te
betrekken bij milieuzaken is ge
boren tijdens een publieksbij-
eenkomst in Sluiskilals vervolg
op het symposium De Stille Re
volutie (de positieve resultaten
van milieumaatregelen bij de
industrie). Tijdens deze verga
dering werd vastgesteld dat er
behoefte bestaat aan een betere
samenspraak van overheid en
bedrijven enerzijds en burgers
anderzijds. Die conclusie deed
het provinciaal bestuur beslui
ten de communicatie over mi
lieuzaken te verbeteren en dat
op een hedendaagse wijze te
doen.
Spelregels
De begeleiding van het pu
bliekspanel is uitbesteed aan de
communicatiedeskundige
Maurits Groen uit Haarlem Hij
heeft spel regels opgesteld opdat
de klankbordgroep zo goed mo
gelijk kan draaien. In eerste
aanleg wordt het panel als een
proef gezien. Is het een succes,
dan komt er een vervolg. Uit
gangspunt is een brede samen
stelling van het panel, met men
sen die niet uit het bekende
bestuurlijke en ambtelijke cir
cuit komen en die geen nadruk
kelijke binding met organisa
ties/instellingen hebben.
Gezocht is in diverse sectoren,
zoals onderwijs, landbouw,
middenstand, zorg. Het idee van
een klankbordgroep is niet hele
maal nieuw Grote bedrijven als
Dow Chemical, Hydro Agn en
Zuid-Chemic hebben er al een
of zijn ermee bezig
Onafhankelijk voorzitter wordt
journalist Peter Joosse lieden
/ijn J Elenbaas, Zierikzee;
P, A Geene. Middelburg; M J.
Geerlings. Sas van Gent; J de
Meester. Grijpskerke, J P. Ne
ve. Kloosterzande; J P. Paauwe,
Goes, mw G Ruijl. Terneuzen.
A Stutterheim, Meliskerke;
P Vereecken. Kloosterzande.
J Verswijveren, Halsteren.
J. H. Wamelink. Zoutelande;
mw P van Wijk. Middelburg;
mw J. de Witte. Vlissingen
Met de ondertekening van een contract is de weg vrij voor de bouw van een warmtekrachtinstallatie in de Willem Annapolder in Ka-
pelle. foto Peter Buteijn
door Mieke van der Jagt
MIDDELBURG - Delta-directeur P. Sto
ter en W. Gresnigt van glastuinbouwbe
drijf Gebroeders W&J Gresnigt. hebben
WfKMisdagochtend bij NV Delta Nutsbe
drijven in Middelburg een contract on
dertekend. dat dc bouw en de exploitatie
van een warmtekrachtinstallatie in de
Willem Anmipolder in Kapelle mogelijk
maakt.
Gresnigt bouwt in dc polder een kassen
complex van 38 hectare, tot nu toe het
grootste m Europa Delta gaat het bedrijf
warmteC02. elektriciteit, ruw- en drink
wateren telecomdienstcn leveren.
Beide ondertekenaars toonden zich ge
lukkig met de inhoud van het contract
Stoter omdat Delta zich kan profileren als
een multi-utility bedrijf, een leverancier
van meer dan alleen gas, water en licht
Acceptabel
Gresnigt is blij met de prijzen die in het
contract overeengekomen zijn. Volgens
hem is de invloed daarvan op de prijs van
de paprika 's en tomaten die hij in de Wil
lem Annapolder gaat verbouwen, accep
tabel.
Beide partijen moeten aan de slag in de gi
gantische bouwput bij Kapelle Delta
gaat twaalf gasmotoren neerzetten van
elk 1,5 megawatt. Daarnaast komen er
nog zes ketels van zeven megawatt elk.
Gresnigt bouwt zelf twee ketelhuizen met
rookgasreinigers, die de C02 uit het rook
gas halen, zodat die stof voor koolzuurbe-
mesting van de planten kan zorgen.
Delta zet op het terrein een gasontvangst-
station neer. om het hoogcalorische gas te
kunnen aanleveren. Er komen ook een
schakelstation en een hoogspanningssta
tion o'm alle elektriciteit die over is. naar
het hoogspanningsnel te kunnen brengen.
Voor rekening van Gresnigt komen twee
enorme buffertanks met een inhoud van
elk 2500 kubieke meter. Daarmee kan het
glastuinbouwbedrijf het verschil in
warmtebehoefte tussen dag en nacht af
vlakken. De warmtekrachtinstallatie kan
daardoor voortdurend op volle sterkte
draaien. Er hoeft niet te worden getem
perd als het te warm is, want de energie die
over is. gaat naar het hoogspanningsnet
Een grote procescomputer, die aan de kli-
maatbeheersingsinstallatie van Gresnigt
gekoppeld is. houdt alles m de gaten.
Infrastructuur
Voor Delta betekent het contract een in
vestering van veertig miljoen gulden.
Daarvoor kan wel de infrastructuur wor
den gemaakt van kabels en leidingen voor
nog twee glastuinbouwbedrijven van elk
acht hectare. Het gasontvangststation
kan dienen voor de voorzieningen die die
bedrijven voor zichzelf moeten bouwen.
Het schakel- en hoogspanningsstation
kunnen ook een windmolenpark bedie
nen, dat ten oosten van het glastuinbouw-
project gepland is.
Gresnigt verwacht de eerste paprika's in
april 2001 te kunnen oogsten Het bedrijf
heeft het veld moeten ruimen op de VI-
NEX-lokatie Leidscherijn, waar Gresnigt
elf hectare glas exploiteerde In Kapelle
worden de kassen van Gresnigt niet ver
licht. De vruchten moeten het doen met
het zonnetje, dat in Zeeland gemiddeld
meer schijnt dan elders in Nederland.
Nieuwe subsidieregeling zorgt wel voor veel rompslomp
Op 1 januari 2000 u de
Subsidieregeling Agra
risch Natuurbeheer van
kracht geworden. Allerlei
oude regelingen, zoals de
Bergboerenregeling, zijn
vervallen. Boeren die hun
bedrijfsvoering mede
richten op het behoud van
natuur- en landschaps
waarden kunnen er voor
in aanmerking komen. De
provincie bepaalt ioaar
agrarisch natuurbeheer
kan worden toegepast
Het bekendste en ook
makkelijkst uil te voeren
zijn de kleurige akkerran
den Maar er zijn veel
meer mogelijkheden,
waarmee ook geld te ver
dienen is Bedoeling is
naast de bestaande na
tuur- en reservaatsgebie
den méér natuur in stand
te houden.
door Rinus Antonisse
GOES - I)c belangstelling van
Zeeuwse hoeren voor agrarisch
natuurbeheer is groot. Dat was
al zo voor de komst van de nieu
we subsidieregeling. Met 653
boeren werd een beheersover
eenkomst afgesloten, voor een
opperv lakte van circa 2100 hec
tare ..Dat is landelijk gezien re
delijk". zegt II. Simons, project
manager natuurbeheer bij de
Dienst Landelijk Gebied in
Gocv ..En de belangstelling
groeit nog steeds. In 1995» zijn er
nog nieuwe beheersovereen
komsten gesloten."
Dat behoort nu tot het verleden
door de komst van de Subsidie
regeling Agrarisch Natuurbe
heer Daarmee is een eind geko
men aan de wir-war van gn>ene
subsidieregelingen. Kernpun
ten zijn particulier natuurbe
heer mogelijk maken en een be
loning uitkeren naar resultaat
Simons heeft de indruk dat de
boeren in eerste instantie niet
erg enthousiast waren over de
nieuwe regeling. „Als je iets
hebt en je bent er tevreden over.
dan zit je niet te wachten op ver
anderingen." Lastig is ook dat
de administratieve zaken niet
meer via de DLG in Goes lopen,
maar door de dienst Loser in
Roermond En dat loopt nog
lang niet op rolletjes, integen
deel. Laser kampt.met grote
aanloopproblemen en het zorgt
bij de boeren die aan agrarisch
natuurbeheer willen doen, voor
veel onduidelijkheid. Het is niet
bevordelijk voor het stimuleren
van de deelname Gedeputeerde
G. de Kok (natuurbeheer)
spreekt dan ook van een slechte
beurt van de overheid.
Hij heeft nooit begrepen waar
om het uitvoerende werk van
DLG naar Laser moest worden
overgeheveld ..DLG geniet het
vertrouwen van de boeren, be
spreekt aan de keukentafel al
les Roermond is veel meer op
afstand." De Kok vindt dat de
hele inwerkingtreding van de
nieuwe regeling te ver van de
werkelijkheid af staat en niet
goed doordacht is. „Er zijn ook
verkeerde verwachtingen ge
wekt. Voor meer agrarisch na
tuurbeheer - wat we steeds ge
promoot hebben - moeten we
veel mensen teleurstellen. Dat is
geen goede zaak De gedepu
teerde hoopt dat de kinderziek
ten snel overwonnen zijn, zodat
de boeren weer vertrouwen krij
gen m het meedoen aan agra
risch natuurbeheer „Dat is voor
de natuur goed, het heeft recre
atieve aspecten en het is voor de
boeren goed."
Vertraging
Simons erkent dat er problemen
zijn, omdat het bij Laser niet zo
soepel loopt. „Dat zorgt voor
vertraging en dat is natuurlijk
ongewenst Omdat de Dienst
Landelijk Gebied niet meer mag
adviseren aan de boeren is van
uit de Zuidelijke Land- en Tuin
bouw Organisatie (ZLTO) de
stichting Agrarisch Natuurbe
heer Zeeland opgericht. Die ad
viseert en helpt de boeren bij het
opstellen van aanvragen. Geen
sinecure, de formulieren zijn net
zo ingewikkeld als een belas
tingaangifte Simons noemt de
komst van de stichting een ver
betering. temeer daar de taak
van de DLG beperkt is tot een
controlerende
De grootste belangstelling is er
voor het inzaaien van akkerran
den. In 1999 in Zeeland 300 hec
tare en er was een wachtlijst
Voor 2000 is er nog eens 100 hec
tare akkerranden bijgekomen,
en ook dat is nog te weinig om
alle aanvragen te kunnen hono
reren. Even zag het ernaar uit
dat boeren van het eerste uur,
met een aflopende oude be
heersovereenkomst, buiten de
subsidieboot zouden vallen Om
dat te voorkomen is landelijk 40
miljoen gulden extra beschik
baar gesteld voor degenen van
wie de overeenkomst afloopt en
die in aanmerking willen komen
voor de nieuwe regeling.
Verhoudingen
Dat er administratieve aan
loopproblemen zijn, betreurt
Simons. „We hebben onze rela
ties en daar willen we graag
goede verhoudingen mee hou
den. En het doel is: meer hecta
res agrarisch natuurbeheer."
Het liefst meer dan alleen een
pakket akkerranden, dat wil
zeggen ook 'zwaardere' pakket
ten, zoals bont hooiland, krui
denrijk weiland, vluchtheuvels
voor weidevogels en plas-dras-
land voor broedende en trek
kende weidevogels.
Simons raadt geïnteresseerde
boeren aan zeker een aanvraag
in te dienen. „Het is goed dat er
meer agrarisch natuurbeheer
komt. Dat betekent overigens
niet dat een aanvraag automa
tisch gehonoreerd wordt, gelet
op de grote belangstellingen het
beperkte landelijke budget."
door Edith Ramakers
VLISSINGEN - „Nu we stin
kend rijk zijn, hebben we de
plicht om onderzoek te doen
naar duurzame energie. Een
paar weken geleden hebben we
toch meegemaakt wat het bete
kent als de olieprijs stijgt", zegt
John Springer van Zeeuwind.
„Vissers, boeren, vrachtwagen
chauffeurs hadden last van die
hoge dieselprijs. We moeten
leren hoe we groene stroom kun
nen uithuiten om onze economi
sche afhankelijkheid van olie
producerende landen niet te
groot te laten worden."
De coöperatieve vereniging
Zeeuwind is deze week vei huisd
van Goes naar de Edisonweg in
Vlissingen. „Ons kantoor in
Goes werd voor drie medewer
kers te krap", zegt coördinator
Willem Scheuerman. In het
Goese Ra vel ijn-gebouw zitten
nog de Zeeuwse Milieufederatie
en andere Zeeuwse natuur- en
milieuorganisaties. In Vlissin
gen kon Zeeuwind intrekken in
het voormalige verdeelstation
van de PZEM-eentrale „Dat is
toch ook in ons straatje."
Met Zeeuwind als bedrijf of on
derneming gaat het goed. stel
len ze. Twaalf jaar geleden is de
club met haar 1200 leden opge
richt. En er draaien 20 molens
van Zeeuwind op verschillende
plaatsen in de provincie.
Die turbines draaien, maar de
uitbreiding van duurzame ener-
giebronnen gaat in hun ogee-
schoorvoetend Schone energie
is mooi, maar het maatschappe
lijke draagvlak blijft gering
Daar 'moet' de politiek veran
dering in brengen. Ook omdat
het provinciebestuur negen jaar
geleden met het Rijk overeen
kwam dat er in 2000 voor 2S|
megawatt aan windenergfc
moet zijn. Dat doel is niet ge
haald ..Slechts 50 megawatt
heeft Zeeland waargemaakt."
Springer vindt dat politiek»,
moed ontbreekt. ..En het is tod
tamelijk onbegrijpelijk dat po
litici zich niet intensiever inzet
ten voor uitbreiding van groen»
energie. De olievoorraad isein-
dig. Shell, en je mag aannemen
dat deze gigant de ontwikkelin-
gen op de voet volgt, schat in dat
we nog veertig tot zestig jaar
met olie vooruit kunnen Er.
dan? Dan zullen er alternatie-
ven moeten zijn. Daarvoor moe
ten we nu nieuwe technologies
ontwikkelen."
De gemeente Reimerswaal on
derscheidt zich en verdient een
compliment, vinden ze. „Daarij
het eerste grote park geplaatst,
de Kreekrak met 26 windmo
lens. In Anna Mariapolder zijn
twee windmolens neergezet en
wij mochten drie kleine molen
vervangen door twee grote tur
bines. Deze twee grote leveren
evenveel energie als dertig
kleintjes. We moeten nu stevig
stappen voorwaarts maken."
door Rinus Antonisse
MIDDELBURG - Zee lands
grootste landbouwbedrijf, I)e
Wilhelminapolder 1.700 hecta
re) bij Goes ontwikkelt zich op
milieugebied tot een voorbeeld
voor de agrarische sector. Ande
re (akkerbouw)bedrijven kun
nen daar hun voordeel mee
doen. Directeur J. P. C. van Ho
ven zei dit woensdag tijdens de
eerste Ahdijborrel van de pro
vincie Zeeland in Middelburg.
Een bijeenkomst, bedoeld om
ervaringen uit te wisselen over
duurzame ontwikkeling. De
Wilhelminapolder heeft duur
zame landbouw op economi
sche en ecologische basis hoog
in het vaandel gezet, zonder
overigens biologische teelten na
te streven.
Vergroting van de natuurwaar
den in Ooster- en Wester Schen-
ge hoort daar ook bij. Van Hoven
stelde dat De Wilhelminapolder
de aanwezige natuur (in Ooster-
schelde, Schenge. Deesche Wa
tergang en de Weel) zoveel mo
gelijk zelf zal gaan beheren,
mede omdat voor natuurbeheer
flink wat geld beschikbaar is.
„We houden het liever in parti
culiere handen dan het onder te
brengen bij Natuurmonumen
ten of Het Zeeuwse Landschap.
Zelf natuur beheren levert voor
de eigenaren instandhouding
van de grond op. Dat is een be
langrijke factor."
Van Hoven legde uit dat het be
drijf de productiemiddelen be
ter wil inzetten en daarbij hoort
ook het gebruik van oude be
drijfsgebouwen „Een geweldig
probleem in Zeeland. We moe
ten er heel creatief mee omgaan
om die gebouwen, wellicht aan
gepast. te behouden." Speer
punt is verder het gebruik van
zoet water. „Het Zeeuwse zoet
waterprobleem is te vergelijken
met de situatie in het Midden-
Oosten bij de overgang van cul
tuurgrond in woestijn We heb
ben contact met Israëlische be
drijven die ervaring hebben is
het telen van gewassen met toe
voeging van voedingsstoffen en
weinig water." De Wilhelmina
polder neemt in dit kader een
proef met druppel-irregatie.
De aandacht voor het milieu is
niet uit pure liefde ontstaan,
bleek uit de toelichting van Van
Hoven. Het bedrijf moet vol
doen aan de milieuvergunning
en zorgen dat de spelregels na
geleefd worden. Bovendien wi
De Wilhelminapolder wat doen
aan het negatieve beeld dat over
de agrarische sector bestaat als
het om milieuzorg gaat. VanHo-
ven erkende trouwens dat veel
boeren niet in de wieg zijn ge
legd voor goed naleven van de
milieu-eisen. Hij pleitte voor
meer milieugericht denken. Zo
heeft De Wilhelminapolder een
milieuzorger in dienst genomen
Voor het milieuproject gaat de
onderneming wel subsidie vra
gen aan de overheid. Van Hoven
..Onze werkzaamheden zijn een
voorbeeld voor de hele Zeeuwse
landbouw."
Topparkieten in
Heinkenszand
HEINKENSZAND - Kampi
oensparkieten zijn morgen,
vrijdag, en zaterdag 7 oktober
te bewonderen in de Blauwe
Reiger in Heinkenszand.
De vogels waren de beste in hun
soort tijdens de Nationale Par
kieten Speciaal Club Kampi
oenschappen te VeenendaAi.
Twee weken geleden sleepten
vier kromsnavels uit Zeeland
daar prijzen in de wacht De vo
gels zijn eigendom van Jan Jan
sen uit Waarde, R. van de Broek
uit Sint-Maartensdijk. M. Ja-
cobscn uit Krabbendijke en H
Wattel uit Colijnsplaat Op de
tentoonstelling zijn nog zo'n
500 andere parkieten te zien
Open op vrijdag van 19 tot 22 en
op zaterdag van 14 tot 18 uur
(Advertentie)
Nu 2 maanden geen abonnementskosten en geen aansluitkosten bij een
nieuw Ben abonnement. Bovendien ontvancjt u alleen bij BelCompany
nog eens 150,- voordeel op een Ben Bijzonder abonnement!
'n*
Sumtuog SOM 2400
Gewicht 90 gram
8ettifd 240 mm
Standby tot 76 uur
Vo«ediat>ng ook
op earmKrophone
Samsung A-100
Gewicht 87 gram
Beltijd 300 mm
Standby tot 100 uur
infrarood interface
Active flip
Akkerrand bij Zottnemaire. in het knder van het project 'Znnnemairr ingezaaid'.
foto Willem Mieras
