Hercules ziet kansen na overname
NS bieden met KLM op hogesnelheidslijn
Beleggers moeten hun winst,
maar ook hun verlies nemen
Philips krijgt
blikvanger in
Silicon Valley
BAM verhoogt
winstverwachting
Hollands poffertje
verovert Tel Aviv
Economische groei
vult IMF-schatkist
financiën en economie zaterdag 16 september 2000
Ford breekt met Daewoo
Denen wenden zich af van euro
Vraag naar olie groeit te snel
Vissers IJsselmeer negeren verbod
Overheidstekort eurozone daalt
Amerikaans concern Eastman koopt Middelburgse kunstharsfabriek
SEOEL - Ford ziet af van een definitief overnamebod op de
Zuid-Koreaanse autoproducent Daewoo. Het Amerikaanse
autoconcern liet dat gisteren weten.
De twee partijen hadden zich voorgenomen eind augustus tot
overeenstemming te komen. Ford zou zijn bod van 6,9 miljard
dollar willen verlagen omdat Daewoo er financieel slechter
voor zou staan dan de Amerikanen verwachtten.
Analisten beschouwen het besluit van Ford slechts als een
tactische zet. Het concern en de Zuid-Koreaanse overheid
zijn het volgens hen niet eens kunnen worden over de prijs en
ze zien de twee partijen binnenkort wel weer om de tafel zit
ten. ANP/Bridge
KOPENHAGEN - In Denemarken wordt de kloof steeds gro
ter tussen voor- en tegenstanders van de euro. Momenteel is
49 procent van de bevolking tegen, en veertig procent voor. De
Denen houden op 28 september een referendum over het in
voeren van de euro.
Volgens de voorgaande peiling, op 1 september, zou 44 pro
cent tegen stemmen, en 43 voor. Voor de prognose, van onder
zoeksbureau Megafon, zijn ruim duizend mensen onder
vraagd. Elf procent gaf aan het nog niet zeker te weten.
Uit eerdere peilingen bleek al dat Denemarken afstevent op
een 'nej'. Van de uitkomst van de volksstemming hangt af of
Denemarken toetreedt tot de Economische en Monetaire
Unie. AFP/RTR
PARIJS - De producerende landen kunnen de snel groeiende
vraag naar ruwe olie niet bijhouden. Dat stelde minister
Saoud Nasser al Sabah van Oliezaken van Koeweit gisteren
in een vraaggesprek met de Franse krant Le Figaro.
Volgens de minister kunnen alleen Saoedi-Arabië en de Ver
enigde Arabische Emiraten op korte termijn de productie nog
verhogen. Hij riep op tot een dialoog met de industrielanden
over lange-termijn-oplossingen voor stabilisatie van de
brandstofprijs. AFP
DEN HAAG - Er mag een week niet worden gevist op het IJs
selmeer, maar de vissers gaan maandag toch het water op. Van
17 tot en met 23 september moeten ze binnen blijven, omdat
de visserijcapaciteit onvoldoende is ingekrompen, zo heeft
het ministerie van Landbouw en Visserij laten weten.
Afgesproken was die capaciteit te verminderen met vijftig
procent vergeleken met 1996. Maar de reductie is blijven ste
ken op 46 procent. Sluiting met een week maakt dat tekort
goed. Tot de sanering werd in 1996 besloten, omdat de vis
stand op het IJsselmeer door onder meer overbevissing steeds
lager werd.
„Er is helemaal geen overleg geweest. Deze maatregel is niet
nodig. Landbouw kan op forse schadeclaims rekenen", aldus
secretaris G. Hiemstra van de Nederlandse Vissersbond. ANP
BRUSSEL - De EU-lidstaten die de euro hanteren, hadden
vorig jaar een gemiddeld financieringstekort van 1,3 procent
en een gemiddelde staatsschuld van 72,2 procent van het bru
to binnenlands product. In 1998 was het tekort nog 2,1 pro
cent en de schuld 73,5 procent.
Dat blijkt uit cijfers van Eurostat, het statistisch bureau van
de EU. Nederland hoort met Denemarken, Ierland, Luxem
burg, Finland, Zweden en het Verenigd Koninkrijk tot de lid
staten die een financieringsoverschot kenden in 1999. De
staatsschuld van Nederland kwam vorig jaar uit op 62,9 pro
cent. ANP
HnnrMauritsSep
MIDDELBURG - Kunstharsfa
brikant Hercules in Middelburg
wordt overgenomen door het
Amerikaanse chemieconcern
Eastman. De 250 werknemers
van Hercules behouden hun
werk. Volgens directeur F. Geers
van het Middelburgse bedrijf
biedt de overname zelfs moge
lijkheden tot uitbreiding.
Eastman Chemical Company
heeft reeds een kunstharsfa
briek in de Verenigde Staten en
is bezig er één in China op te
starten. Hercules wordt de enige
productie-eenheid in Europa
voor Eastman, dat wereldwijd
tot de top van de kunstharspro
ductie wil gaan behoren. „Dat
betekent een nieuwe impuls en
volop perspectieven voor ons",
stelt Geers vast.
Over de gevolgen voor de werk
gelegenheid is hij dan ook eer
der optimistisch dan pessimis
tisch. „Wij zijn een winstgevend
bedrijf, dus er is geen reden tot
zorg. Bovendien passen wij uit
stekend in de groeistrategie van
Eastman en is de markt voor
kunstharsen bijzonder goed.
Hoewel ik erbij moet zeggen dat
er nog geen concrete plannen
zijn voor uitbreiding."
Toezeggingen
Vakbond CNV verlangt harde
toezeggingen van zowel Hercu
les als Eastman over het behoud
van de werkgelegenheid, rea
geert F. van der Veen. „Wij drin
gen aan op overleg met de direc
tie van Hercules en zullen
uiteindelijk ook van Eastman
een garantie eisen." De zorgen
van CNV betreffen vooral de ge
volgen voor het personeel op de
verkoopafgdeling en het hoofd
kantoor van Hercules Neder
land in Rijswijk, die ook over
gaan naar Eastman.
Verder wil CNV duidelijke af
spraken maken over de huidige
CAO en over voortzetting daar
van. De CAO loopt af op 1 juni
volgend jaar. „Ook het pensi
oenfonds is een punt van aan
dacht", zegt Van der Veen. „Niet
alle bedrijven van Hercules in
Nederland worden door East
man overgenomen. Daarom
moet het fonds gesplitst wor
den. Daar moeten we goed naar
kijken."
Het moederbedrijf van Hercu-
van onze redactie economie
DEN HAAG - De Nederlandse Spoorwe
gen doen samen met de KLM en het En
gelse vervoersbedrijf National Express
een gooi naar de exploitatie van de hoge
snelheidslijn HSL-Zuid. De alliantie wil
vanaf 2005 het treinverkeer van Amster
dam tot Parijs voor haar rekening ne
men.
Het is nog onzeker of de Nederlands-
Britse combinatie de vergunning bin
nenhaalt. Nog drie consortia hebben be
langstelling getoond. De bekendste is de
samenwerking tussen Deutsche Bahn en
het Britse Arriva. Ook de Nederlandse
busmaatschappij Connexxion meldde
zich gisteren aan. Connexxion trekt
samen op met de Franse vervoersreus
CGEA-Connex en de Zweedse spoor
wegmaatschappij SJ. Als laatste kandi
daat voor de exploitatie is het Britse Sta
gecoach in de race. Opvallend is dat het
Franse en Belgische staatsspoor (SNCF
en NMBS) zich niet als kandidaat heb
ben gemeld.
Voor de NS betekent de aanbesteding een
herkansing. Vorig jaar brachten de
Spoorwegen vanuit een bevoorrechte
positie al een bod uit, maar minister Ne
telenbos (Verkeer) verwierp dat als 'fi
nancieel en kwalitatief' onvoldoende.
Het kabinet besloot vervolgens dit voor
jaar tot openbare aanbesteding, waarbij
de NS als gelijkwaardige partij de strijd
met de concurrentie zou moeten aan
gaan.
De uitverkorene mag zijn HSL-treinen
tot Parijs laten rijden. De minister ver
klaarde eind juni zo'n toezegging al bin
nen te hebben van België, met Frankrijk
volgen binnenkort afspraken. Netelen
bos wijst volgend najaar de winnaar van
de aanbesteding aan. Over enkele weken
(26 oktober) volgt al een eerste schifting.
Samenhang
Het mislopen van de vergunning heeft
verregaande gevolgen voor de NS. Vol
gens oud-topman Den Besten zou het
zelfs de doodssteek voor de Spoorwegen
betekenen. Bovendien verdwijnt met de
komst van een andere speler de samen
hang tussen het HSL- en het binnenland
se kernnet, dat de NS tot 2010 in handen
hebben.
De NS-samenwerking met KLM komt
niet als een verrassing. Beide partijen
praten al enkele jaren over aansluiting
van eikaars vervoersstromen op Schip
hol. National Express heeft al ruime bui
tenlandse ervaring. Een kwart van zijn
activiteiten voert de Britse maatschappij
al over de grens uit (VS, Australië).
Geduchte tegenstand kan de NS van
Deutsche Bahn en Arriva verwachten.
De Duitsers zijn vele malen groter dan
hun Nederlandse collega en willen in de
toekomst ook de HSL-Oost (Amster
dam-Frankfurt) exploiteren. Het Britse
Arriva laat in Nederland treinen rijden
in Friesland en Groningen.
Grote speler in het consortium van Con
nexxion is CGEA-Connex. Het Zweedse
SJ, dat ook lid is van deze combinatie,
werd in 1988 als een van de eerste Euro
pese vervoerders geprivatiseerd.
Stagecoach (bus, trein, tram) is als
spoorwegmaatschappij vooral bekend
doorzijn routes tussen Londen en Zuid-
west-Engeland. De in 1980 opgerichte
vervoerder heeft zestien procent van de
Britse markt. ANP
les, het Amerikaanse Hercules
Inc., maakte in februari van dit
jaar al bekend dat zij de Middel
burgse vestiging wilde afstoten.
Vanaf het begin is met Eastman
Chemical Company onderhan
deld, maar Geers hoorde pas in
een later stadium wie de koper
was. Volgens hem hebben de on
derhandelingen niet langer ge
duurd dan normaal, maar lijkt
dat zo omdat Hercules Inc. al
heel vroeg met de voorgenomen
verkoop naar buiten trad.
Hercules Inc. en Eastman heb
ben de intentieverklaring voor
de verkoop inmiddels getekend.
Geers verwacht dat de overna
me binnen een paar maanden
een feit zal zijn. Hoeveel East
man voor de Middelburgse fa
briek betaalt, is niet bekendge
maakt.
Omzet
Eastman Chemical Company is
actief in dertig landen en heeft
wereldwijd ruim 15.000 mede
werkers. Het concern behaalde
in 1999 een omzet van meer dan
tien miljard gulden met de pro
ductie van over de vierhonderd
soorten fibers, chemicaliën en
plastics. Eastman bezit in de
Botlek tevens een fabriek waar
de grondstof wordt gemaakt
voor bijvoorbeeld kunststof
frisdrankflessen (PET-flessen).
In Rotterdam staat een logistiek
centrum.
Hercules nam vorig jaar een nieuwe dispersiefabriek in gebruik. foto Lex de Meester
van onze redactie economie
AMSTERDAM - Het elektroni
caconcern Philips verplaatst
het hoofdkantoor van de divisie
Componenten van Eindhoven
naar Sunnyvale in Californië,
het zogenoemde Silicon Valley.
De 44-jarige Amerikaan Matt
Madeiros, sinds 1988 groepsdi-
recteur bij Philips, komt per di
rect aan het hoofd van de divi
sie. Hij is de opvolger van
Gerard Kleisterlee, de nieuwe
kroonprins van het concern.
Philips verplaatst het hoofd
kantoor met het oog op de 'snelle
groeistrategie'. Het concern ziet
Silicon Valley als het kloppend
hart van de digitale technologie
in de wereld. Philips Compo
nenten legt zich toe op de pro
ductie van elektronische en
digitale onderdelen voor com
puterapparatuur. De verhui
zing heeft verder als doel de
aanwezigheid van Philips in de
Verenigde Staten te versterken.
Op het hoof dkantoor in Eindho
ven werken 65 mensen. Tien tot
vijftien functies worden overge
heveld naar Californië. Volgens
een woordvoerder gaat het
slechts om een kleine verhuis-
operatie. „Componenten maakt
deel uit van het hart van Philips
en het hart van Philips blijft in
Eindhoven", aldus de zegsman.
In 1998 verhuisde Philips zijn
concernhoofdkantoor van
Eindhoven naar Amsterdam.
Om de verhitte Eindhovense ge
moederen te sussen, werd toen
gezegd dat Eindhoven het tech
nologisch centrum van Philips
zou blijven.
De kersverse topman van Phi
lips Componenten maakte gis
teren bekend circa honderd mil
joen dollar te zullen investeren
in de ontwikkeling van kleuren-
schermpjes voor telecomapara-
tuur. Deze activiteit wordt on
dergebracht in een nieuwe
groep, Philips Mobile Display
Systems Kobe in Japan.
Philps-topman Boonstra liet
gisteren weten dat de goede ver
wachtingen die het concern eer
der dit jaar uitsprak, worden
waargemaakt. „Het jaar 2000
wordt een recordjaar in elk op
zicht", aldus Boonstra. ANP
van onze redactie economie
BUNNIK - De nettowinst van
het bouwconcern BAM Groep is
in de eerste helft van dit jaar ten
opzichte van dezelfde periode
van 1999 gestegen met 26 pro
cent tot 9,6 miljoen euro (ƒ21,1
miljoen). De prognose van de
winststijging over het hele jaar
is verhoogd van twintig procent
tot 25 procent, zo heeft BAM
gisteren bekendgemaakt.
De winst komt overeen met het
eerder gegeven voorlopige re
sultaat. De winst per aandeel
steeg met negentien procent tot
3,84 euro. Het concern verwacht
vanaf 2001 een 'sterke' stijging
van de winst per aandeel door
de overname van de bouwacti
viteiten van NBM Amstelland.
Door deze aan het begin van de
maand aangekondigde transac
tie wordt. BAM de grootste
bouwonderneming op de Ne
derlandse markt.
De omzet groeide met vijftien
procent tot 549 miljoen euro
1,21 miljard). Voor het gehele
jaar verwacht BAM een omzet
van 1,2 miljard euro, bijna tien
procent meer dan in 1999
BAM liet bij de publicatie van
de cijfers weten op korte termij n
drie nieuwe overnames te zullen
afronden. Het gaat om de be
drijven Interflow in Wieringer-
werf, Breda Wegenbouw in Te-
teringen en De Vaklieden in
Amsterdam.
Interflow bouwt 'cleanrooms'
(ruimtes waar steriel moet wor
den gewerkt) en laboratoria.
Het heeft een jaaromzet van 6,5
miljoen euro en ruim zeventig
werknemers. Breda Wegen
bouw zet 11,5 miljoen euro om
met negentig personeelsleden.
De Vaklieden, het onderhouds
bedrijf van de woningstichtin
gen Patrimonium en Nieuw
Amsterdam, behaalt met 65
mensen een omzet van negen
miljoen euro. ANP
door Fred van Essen
DEN HAAG - Shell graait,
ABN Amro graait, de Post
bank graait, de Nederlandse
overheid graait, makelaars,
beleggers graaien. Wie pro
beert tegenwoordig niet zoveel
mogelijk naar zich toe te ha
len? Graaien is een volkssport
geworden. Nina Brink lijkt
meer exemplarisch voor de
toestand van de natie, dan dat
zij het verdient als outcast be
handeld te worden. Zij houdt
aan de opheffingsuitverkoop
van World Online nog eens 275
miljoen gulden over.
Toen een twaalfjarige scholier
deze week tijdens een tv-quiz
de vraag kreeg voorgelegd
'Welk bedrijf bracht Nina
Brink dit voorjaar naar de
beurs?', antwoordde hij met
speels gemak: World Online.
Elke tijd heeft zijn eigen the
ma's. 'Aandelen' horen bij nu.
Tien jaar geleden had een jon
gen van twaalf niet eens gewe
ten wat 'de beurs' was, behalve
de portemonnee van zijn moe
der.
Twintig jaar geleden onderwe
zen economieleraren op het
vwo nog dat speculeren op de
beurs misdadig was: aande
lenhandelaren hadden er de
langdurige economische crisis
van de jaren dertig mee ver
oorzaakt. Nu beleggen bijna
twee miljoen particulieren ac
tief in aandelen, en de rest
ontvangt er via verzekerings
maatschappijen en pensioen
fondsen zijn uitkering en
oudedagsvoorziening van.
Werknemers worden betaald
met opties. Mensen belenen
hun huis om te speculeren en te
consumeren. Gouden tijden,
maar niemand accepteert het
als hei tegenvalt.
Heldin
De beursmalheur rond World
Online is een rechtszaak ge
worden, het geharrewar rond
Baan ook. Het is opmerkelijk
hoe onder de oppervlakte van
de jacht op geld, sterke ethi
sche gevoelens de kop opste
ken. Nina Brink was de heldin
van de 'nieuwe economie' en
het voorbeeld voor een genera
tie ondernemers, toen zij met
visie en durf haar internetbe
drijf van de grond tilde. Toen
de koers van World Online -
naar de beurs gebracht op wat
Nina Brink, heldin of paria?
later precies de top van de
technohype was - inzakte,
werd zij een paria. Bedrog,
flessentrekkerij! Alsof Brink
er baat bij had dat haar bedrijf
naar de knoppen ging. KPN
heeft sinds maart nog meer
verloren, TIE ook.
Door het bod van Tiscali
(twintig euro per aandeel
World Online) verdient Brink
met haar resterende belang nu
275 miljoen. Ook de andere
aandeelhouders, zoals de San-
doz Family Foundation en
Baystar strijken miljoenen op.
Schande! Maar als het 275
miljard was geweest had Nina
de beleggers rijk gemaakt en
was zij als de Bill Gates van de
lage landen rondgedragen.
De sloebers die 43 euro betaal
den, verliezen ruim de helft
van hun belegging. Handige
jongens die insprongen op elf
euro, verdienen negentig pro
cent in een paar weken.
De oude economieleraar zou
streng maar rechtvaardig oor
delen: ieder z'n verdiende
loon.
De verliezers zijn immers vol
gens ouderwetse opvattingen
geen arme sloebers, maar op
portunisten en profiteurs, die
de pech hadden. De handela
ren die een paar dagen voor de
beursgang, via Londen in de
grijze handel stukken WOL
kochten voor 135 euro, zijn
nog veel meer de klos. Zoals
hoogleraar G. Boender aan
pensioenfondsen onderwijst:
elk risico heeft een geldcom-
ponent.
Zelfs professionele fondsbe
heerders hebben psychologi
sche moeite dat te accepteren.
Uit een onderzoek van K. Am
bachtsheer, deskundige in
Amerikaanse beleggingen,
blij kt dat zestig procent van de
pensioenfondsen in de Ver
enigde Staten onverantwoor
de risico's loopt. Met de verze
keringspremie meegerekend
scoren zij een negatief rende
ment. In een stijgende markt
gaat het goed. in een dalende
helemaal mis.
Voorzichtig
Waar professionals de mist in
gaan, past particulieren voor
zichtigheid. Wie zijn geld vei
lig wil wegzetten moet het op
een renterekening zetten, of de
belegging afdekken met op
ties. Een beroep op medelijden
achteraf blijft een verhaal van
foto Phil Nijhuis/GPD
'losers'Trouwens: de enige ze
kere winnaars in de processen
rond WOL en Baan zijn de ad
vocaten, die voor een uurver
goeding werken en niet tegen
'no cure no pay.'
Roetbakken
Het gedoe van de afgelopen
week om de dieselprijs, lijkt in
de kern op het aalgladde op
portunisme van de Baan- en
WOL-beleggers-met-spijt. De
'eigen rijders' koersen acht
tien uur per dag in hun brand
stof zuipende roetbakken door
het land en verdienen er niets
mee. 'Er moet geld bij', hoorde
j e ze zeggen Ja ren geleden z i j n
ze voor zichzelf begonnen om
dat ze dan meer konden ver
dienen. En nu het tegenvalt
mag het volk hun dure hobby
betalen. Krom verhaal.
Ook particuliere beleggers
moeten niet zeuren, maar hun
kansen wegen over een lange
termijn. De lessen van profes
sor Boender: elk rendement
heeft zijn risico en elk risico
heeft zijn prijs. Alleen de slim-
sten en de snelsten met het best
georganiseerde informatieap
paraat winnen met specule
ren. Dus: ken uzelve. GPD
van onze redactie economie
HERZLIYA - Nu Nederland
heeft kennisgemaakt met het
broodje falafel - Israels 'natio
nale snack' - is het hoog tijd voor
Nederland om ook eens een'
voedseltrend in Israël te intro
duceren. Het geheime wapen:
het poffertje. De Oudhollandse
lekkernij wint rap aan popula
riteit.
De 'poffer' werd zes maanden
geleden in Tel Aviv geïntrodu
ceerd doorGidonSinvani. Hij is
een tot psychotherapeut omge
schoold kunstenaar die aan ern
stige burn-outverschijnselen
leed en besloot iets anders voor
de kost te gaan doen. Hij liet
twee poffertjespannen overko
men uit Nederland en kocht een
soort hotdogkarretje. Sinvani
kende de poffertjes uit Neder
land waar hij vijftien jaar lang
deel uitmaakte van de kunstscè
ne.
Nu, een half jaar later, duikt de
mobiele poffertjeskraam van
Sinvani steeds vaker in het
straatbeeld op. Het karretje is
een hit op bruiloften, bar mit-
zwa's, kinderpartijtjes en
straatfeesten. Een van de grote
hi-tech bedrijven laat bij recep
ties de poffertjeswagen aanruk
ken. Per dag bestellen zo'n vijf
tig werknemers in de yuppie
kantoren wijk Herzliya Pituach
een poffertjeslunch.
Keten
Twee andere met Nederlandse
vlaggen gesierde, blauw-wit ge
schilderde poffertjeskarren
vonden al een permanent on
derkomen in de luxe winkelcen
tra van Tel Aviv en Herzliya.
Rijke investeerders met een
neus voor succes, hebben plan
nen voor een 'poffertjeskarren-
keten', die vast onderdeel
worden moet van ieder winkel
centrum in Israël. „Het klinkt
misschien gek", zegt Sinvani.
„Maar Israëli's vinden het pof
fertje exotisch."
Het snelle succes is des te op
merkelijker, omdat alle reclame
tot nog toe uitsluitend van
mond tot mond is gegaan. Wel is
de kunst van het poffertjes eten
enigszins aangepast aan de Is
raëlische verlangens en ver
wachtingen. Het succes van de
Franse crêpe heeft de plaatselij
ke smaakpapillen doen wennen
aan toevoegingen als ijs, slag
room, stroop en chocoladesi
roop. Na een aanvankelijke
periode van argwaan, raken
volgens Sinvani evenwel steeds
meer van zijn klanten in de ban
van de Nederlandse poffertjes-
traditie: ondergesneeuwd door
poedersuiker en met een klont
wegsmeltende echte boter.
Stopcontact
Een echte Oud-Hollandse vaste
poffertjeskraam komt er wat
Sinvani betreft voorlopig niet in
Israël. Het geheim van zijn suc
ces is juist het mobiele en goed
kope karretje. Het enige dat hij
nodig heeft, is een stopcontact
voor de inmiddels professionele
poffertjesplaat. Een heel wat
beter leven, meent Sinvani, dan
iedere dag handenwringend te
moeten afwachten of het res
taurant vol genoeg loopt om de
huur te kunnen betalen. En
raakt het poffertje uit de mode,
dan is het karretje nog altijd in
een handomdraai om te bouwen
tot falafelstand. ANP
van onze redactie economie
WASHINGTON - De verbete
ring van de economische situa
tie in de wereld heeft het beroep
op leningen van het Internatio
naal Monetair Fonds (IMF) fors
doen slinken. De financiële po
sitie van het fonds is daardoor
op een gezond niveau gekomen,
blijkt uit het jaarverslag.
In het eind april afgesloten
boekjaar leende het IMF 8,3
miljard dollar aan lidstaten met
problemen. Dat is minder dan
een derde van de 28,2 miljard
dollar in het voorgaande jaar.
Vooral het onverwacht snelle
einde aan de in 1997 uitgebro
ken crisis in Oost-Azië was daar
debet aan.
Het IMF leende niet alleen min
der uit, maar kreeg opk meer
binnen aan aflossing van oude
leningen. Daardoor verminder
de het bedrag aan uitstaande le
ningen van 88,7 miljard dollar
tot 66,5 miljard dollar.
De liquiditeitsratio, de verhou
ding tussen beschikbaren uit
geleend geld, ging omhoog van
89,2 procent tot 153. i. procent.
ANP
