Zagreb verwacht actie extremisten Zware gevechten in Colombia IPZC VS houden bewoners Chagos ver van 'hun' Diego Garcia Tsjechië heeft buik vol van protest tegen kerncentrale Duitse misser over grotere EU verpest sfeer topberaad Barak geeft Arafat nog eens schuld van stagnatie vredesproces buitenland President met de dood bedreigd Milosevic krijgt bunker onder villa Firestone-banden vaker defect Paus verdedigt zaligverklaring Pius Peugeot roept 206 terug Zuid-Afrika voert olifanten uit Serviërs Kosovo ontsnappen uit VN-gevangenis Bestand verlengd België versnelt asielprocedure Moskou en Washington spreken af elk 43 ton plutonium te vernietigen maandag 4 september 2000 schakel voor de westerse alli antie in de Golfoorlog tegen Irak. Washington is onder meer bang voor terroristische aanslagen op de basis, waar nu geen mens in de wijde om geving woont. Ook vrezen zij dat de teruggekeerde bewo ners geheime bommenwer pers zien of de radioverbin dingen verstoren. De Britse regering heeft nog niet in het openbaar gerea geerd op de Amei-ikaanse be zwaren. Het kabinet-Blair is voorlopig gebonden aan de komende conclusie van de rechter. In haar oppositieda- gen heeft de partij vanBlairde bevolking van Chagos altijd gesteund in haar streven naar terugkeer. ANP Demonstranten tegen de centrale in Temelin blokkeren de grensovergang bij Wullowitz. van onze redactie buitenland PRAAG - Tsjechië heeft gisteren hard uitgehaald naar Oostenrijk vanwege de blokkade van drie grensovergangen door Oostenrijkse actievoerders. Die demon streerden tegen de Tsjechische kerncen trale Temelin, die deze maand in gebruik moet worden genomen. De actievoerders gebruikten zaterdag tweehonderd tractoren om drie Tsje- chisch-Oostenrijkse grensovergangen te blokkeren. Enige duizenden mensen slo ten zich bij de actie aan. De Oostenrijkse regering heeft ook al herhaaldelijk bij Praag geklaagd, omdat de Temelincen- trale slechts vijftig kilometer van de Oos tenrijkse grens is verwijderd. Oostenrijk heeft zelf geen kerncentrales. ,,Het gedrag van Oostenrijk is hyste risch", zei de Tsjechische regerings woordvoerder Roucek gisteren. ,,De centrale voldoet aan de strengste veilig heidsvoorschriften van zowel de Euro pese Unie als de Verenigde Staten." Roucek verweet Oostenrijk niet met spe cifieke klachten te komen. De regering van Tsjechoslowakije be sloot in 1980 met de bouw van de centra le. Het complex is gebouwd naar Rus sisch ontwerp en had in 1991 klaar moeten zijn. Na de omwenteling in Oost foto RTR Europa moest de centrale echter aan Eu ropese veiligheidsvoorschriften gaan voldoen en werden de kosten steeds ho ger, waardoor de voltooiing diverse ma len moest worden uitgesteld. In het midden van de jaren tachtig is in Tsjechië al een kerncentrale van sovjet makelij in gebruik genomen. Deze levert zo'n 21 procent van de elektriciteit in Tsjechië. AP BELGRADO - De Joegoslavische president Milosevic laat een bunker bouwen onder zijn zwaarbewaakte bergvilla in het oosten van Servië. Hier wil Milosevic zich terugtrekken in het geval dat hij de presidentsverkiezingen van 24 september mocht verliezen, aldus de Britse Sunday Times. Hiermee wil Milosevic voorkomen als privépersoon opgepakt en overgebracht te woi'den naar Den Haag om terecht te staan voor het Joegoslavië-Tribunaal. Gisteren is Milosevic officieel tot kandidaat bij de presidents verkiezingen verklaard. In de peilingen ligt Milosevic ver achter bij Kostunica, de belangrijkste kandidaat van de Ser vische oppositie. ANP/DPA/AFP WASHINGTON - De Amerikaanse autoriteiten hebben ge waarschuwd voor nog eens 1,4 miljoen ondeugdelijke auto banden van Firestone. De bandenfabrikant kondigde vorige maand al aan 6,5 miljoen banden uit de handel te halen. De Amerikaanse dochter van het Japanse Bridgestone nam dit besluit nadat bij ongelukken met auto's die reden op Firesto ne-banden zeker 46 mensen om het leven kwamen. De Nhtsa, die waakt over de verkeersveiligheid, zegt «dat er nog eens 1,4 miljoen banden van Firestone zijn die ernstige problemen kunnen opleveren uit de handel moeten. Firestone moest in 19 78 al eens vi j ftien miljoen banden terug halen en ging toen bijna failliet. ANP ROME - Paus Johannes Paulus II heeft gisteren de zaligver klaring van de omstreden paus Pius IX verdedigd. Hij deed dat tijdens een ceremonie op het Sint Pietersplein in Rome waarbij behalve Pius IX ook de populaire paus Johannes XXIII, een Italiaanse bisschop, een Franse priester en een Ier se abt werden zaligverklaard. De zaligverklaring van Pius IX, die de Rooms-Katholieke Kerk van 1846 tot 1878 leidde, werd overschaduwd door in ternationale protesten. Joden beschuldigden hem van antise^ mitisme, moderne katholieken verweten hem conservatisme. De paus zei dat de kerk met een zaligverklaring niet de 'bij zondere historische keuzes' van een kandidaat waardeert, maar zijn persoon. RTR/AFP/DPA PARIJS - De Franse autofabriek Peugeot heeft de bezitters van 40.962 wagens van het type 206 opgeroepen hun auto in de garage te laten nakijken. In sommige wagens blaast de zij airbag zich spontaan op. Vorige week sprak Peugeot tegen dat er problemen zijn met het model 406. Volgens de Franse krant Libération hebben 766.000 auto's van dit type een mankement aan de ophanging van de voorwielen. Volgens Peugeot was het bericht een mengeling van oud nieuws en gehaspel met cijfers. RTR/DPA JOHANNESBURG - Tegen de zin van dierenbeschermers gaat Zuid-Afrika olifanten uitvoeren naar Angola. Dat heb ben regeringsfunctionarissen meegedeeld. Twee olifantenfa milies worden vrijdag in het Madikwe-park gevangen en za terdag naar het Quicama-park, zestig kilometer ten zuiden van de Angolese hoofdstad Luanda, overgebracht. Zuid-Afrika kampt met een overschot aan olifanten, terwijl in Angola de wildstand door de al tientallen jaren durende burgeroorlog aanzienlijk is gedecimeerd, Dierenbeschermers zeggen dat Angola door de oplaaiende burgeroorlog de olifanten niet de benodigde veiligheid kan bieden. Bovendien liggen er talloze landmijnen. RTR van onze redactie buitenland ZAGREB - Dc Kroatische poli tie heeft extra veiligheidsmaat regelen genomen ter bescher ming van de Kroatische president Stipe Mesic. De presi dent is met de dood bedreigd door de Kroatische Revolutio naire Broederschap, een extre mistische organisatie. De politie neemt de bedreiging zeer serieus. De dreigbrief van de organisatie aan het adres van Mesic kwam een dag na de moord op de Kroaat Milan Le- var, die tegenover het Joegosla vië-Tribunaal had willen getui gen over de misdaden van Kroatische militairen in de oor log met Servië. Eerder had Levar al in het open baar verklaard dat Kroaten bij de oorlog tussen de twee landen in 1991 Servische burgers had den vermoord. Levar getuigde nooit openbaar voor het Tribu naal, maar zijn verklaring werd wel opgenomen. Het Joegoslavië-Tribunaal ver zocht de Kroatische politie naar aanleiding hiervan Levar be scherming te bieden. Dat ver zoek bereikte de politietop in Zagreb wel, maar de lokale agenten in Levars woonplaats Gospic nooit. Afgelopen week kwam hij om het leven, toen on bekenden een granaat in zijn woning gooiden. Ook president Mesic legde twee jaar geleden een getuigenis af bij het Tribunaal. Daarnaast heeft hij zich uitgesproken voor vervolging van oorlogsmisdadi gers. Premier Ivica Racan, die even eens met de dood is bedreigd, heeft na de bedreiging van Mesic en de dood van Levar ge waarschuwd voor een opleving van politiek terrorisme in Kroa tië. De regering heeft de situatie echter onder controle, aldus Racan. Mesic heeft ontkend dat zijn besluit om zijn bezoek aan de Olympische Spelen in Syd ney af te zeggen verband houdt met de dreigementen. Bij de Kroatische Revolutionai re Broederschap (KRB) zouden KOSOVSKA MITROVICA - Vijftien gevangenen zijn zater dagavond ontsnapt uit een cel lencomplex in de Kosovaarse stad Mitrovica. Onder de vluch telingen, vooral Serviërs, zijn veel verdachten van oorlogs misdaden en misdaden tegen de menselijkheid. De gevangenen overmeesterden een Nepalese VN-politieman. Twee van hen konden snel wor den opgepakt. De VN-autoritei- ten hebben een klopjacht op de overige dertien ingezet. Verte genwoordigers van de Servische gemeenschap meldden echter dat zeker vier van hen al buiten Kosovo zijn. Bernard Kouchner, de hoogste VN-vertegenwoordiger in Kos ovo, verklaarde dat iedereen die schuldig is aan de uitbraak wordt gestraft, ook als het VN- personeel betreft. Hij kondigde een onderzoek aan. De gevangenis ligt in het noor delijk deel van de stad, dat voor al door Serviërs wordt be woond. Mitrovica is veelvuldig het toneel van ongeregeldheden tussen etnische Albanezen en Serviërs. De meeste ontsnapte gedeti neerden zaten in verband met deze onlusten vast. De gevange nen klagen er al geruime tijd over dat ze vaak lang zijn gede tineerd, voor hun proces begint. DPA/RTR/AP JAKARTA - De Indonesische regering en de rebellenbewe ging GAM in de provincie Atjeh hebben zaterdag besloten de wapenstilstand in Atjeh tijde lijk te verlengen. AFP/R- TR/ANP Kroatische politieke vluchte lingen zijn aangesloten die al in het begin van de jaren zeventig vochten voor een onafhankelijk Kroatië. Het land maakte toen nog deel uit van Joegoslavië. De KRB trachtte in 1972 de Joego slavische president Josip Broz Tito te ontvoeren, maar die po ging werd verijdeld door het Joegoslavische leger. Voor rechtse kringen in Kroatië is het moeilijk te verteren dat de nieuwe regering medewerking verleent aan het Joegoslavië- van onze redactie buitenland PEREIRA - Bij de gevechten tussen het Colombiaanse leger en de grootste guerrillabewe ging van het land, FARC, zijn zeker vijftien militairen en tus sen de twaalf en zestig rebellen om het leven gekomen. Het ge weld speelde zich af op de berg Montezuma, waar zeshonderd guerrilla's vrijdagmiddag een legerbasis wilde veroveren op vijftig militairen. Dit heeft opperbevelhebber Ta- pias van het Colombiaanse leger in het weekeinde gemeld. Vol gens Tapias wist het garnizoen met hulp van uit de provincie hoofdstad Pereira aangerukte versterkingen de rebellen terug te drijven. Te pletter Een vliegtuig van de Colombi aanse luchtmacht vloog zich tij dens de gevechten te pletter, na dat het luchtsteun had gegeven aan de militairen van de leger basis. Alle zeven inzittenden kwamen om. het leven. Volgens de luchtmacht is het toestel niet Tribunaal. De in december vo rig jaar overleden president Tudjman weigerde echt werk te maken van de vervolging van Kroatische verdachten van oor logsmisdaden in Kroatië en Bosnië-Herzegowina. Hetzelfde gold voor functiona rissen van zijn partij, de HDZ. Toen de HDZ na de verloren ver kiezingen eerder dit jaar de lei ding moest overdragen aan de oppositie, bleek dat veel dos siers over oorlogsmisdaden wa ren verdwenen. AP/RTR neergeschoten, maar mogelijk als gevolg van slecht zicht tegen de berg is gevlogen. De FARC kwam ook in actie in Caloto, 490 kilometer ten zuid westen van Bogota. De guerril- van onze redactie buitenland MOSKOU - Rusland en de Ver enigde Staten zullen elk 34 ton plutonium vernietigen. Beide landen hebben deze week een akkoord daarover ondertekend, zo heeft de regering in Moskou zaterdag meegedeeld. Met de tonnen plutonium konden dui zenden kernwapens worden vervaardigd. President Clinton en zijn Russi sche ambtgenoot Poetin kwa men tijdens hun top in juni de vernietiging van het plutonium overeen. Premier Kasjanov ondertekende het akkoord 29 van onze redactie buitenland LONDEN - De Verenigde Sta ten oefenen zware druk uit op Groot-Brittannië om te voor komen dat enkele honderden mensen op tweehonderd kilo meter afstand van de lucht machtbasis Diego Garcia in de Chagos-archipel gaan wo nen. Dit blijkt uit documenten waar de Britse krant The Guardian de hand op wist te leggen. De oorspronkelijke bewoners van de eilandengroep midden in de Indische Oceaan hebben voor het Britse hooggerechts hof een rechtszaak aange spannen om terug te mogen. Zij zijn in de jaren zestig door labeweging bracht daar de regering een slag toe door 64 ge detineerden uit een gevangenis te bevrijden. De rebellen over vielen de wachtpost van de ge vangenis, waarbij een persoon augustus in Moskou. De Ameri kaanse vice-president Gore zet te zijn handtekening vrijdag in Washington. Het Westen betwijfelt of Rus land in staat is de depots waar het plutonium is opgeslagen, goed te bewaken. Het vreest dat het materiaal gemakkelijk in verkeerde handen kan komen. Volgens Amerikaanse rege ringsfunctionarissen, die be zorgd zijn over de ambities van 'schurkenstaten' als Noord-Ko- rea en Irak, is zes tot acht kilo gram plutonium al voldoende voor de productie van een atoombom. In de overeenkomst verplichten de Britse overheid, die Chagos in eigendom heeft, 'overge plaatst' naar Mauritius, zon der dat daar enige opvang voor hen was geregeld, bewe ren hun advocaten. De archi pel werd daarop verhuurd aan de VS die een militaire basis vestigden op het hoofdeiland Diego Garcia. De bevolking eist nu het recht op terugkeer naar de twee noordelijkste eilandjes, op tweehonderd kilometer af stand van Diego Garcia. De VS zien dit bescheiden project als een 'aantasting van de strategische waarde' van de basis, zo blijkt uit een brief aan het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken. Diego Garcia was een belangrijke gewond raakte, en zetten ver volgens de gevangenisdeuren open. Drie gevangenen gaven zich kort na hun bevrijding vrij willig aan de autoriteiten over. De FARC had een tegenslag in de VS en Rusland zich plutoni um onbruikbaar te maken voor de productie van atoombom men. Volgens Amerikaanse functionarissen houdt het ak koord in dat de Russen ongeveer een kwart van hun voorraad vernietigen en de Amerikanen ongeveer eenderde. De uitvoe ring kost de Russen ruim vier miljard gulden. De Amerikanen moeten bijna tien miljard er voor uittrekken. Beide landen moeten nieuwe in stallaties bouwen om het pluto nium om te zetten in brandstof voor energiecentrales. De VS~ zullen 8,5 ton ondergronds op slaan. RTR Peru. De politie van dat land hield in de hoofdstad Lima drie personen aan die ervan worden verdacht dat zij betrokken wa ren bij de smokkel van geweren uit Jordanië. De wapens waren bestemd voor de Colombiaanse guerrilla's. Ruim een week geleden werden in verband met de zaak al zes mensen aangehouden. De arres tanten zouden tienduizend Ka- lasjnikov-aanvalsgeweren uit Jordanië via Peru naar de FARC hebben willen overbrengen. Tot de arrestanten behoren een vroegere luitenant van het Pe ruaanse leger en een Spanjaard die als de leiders van de bende worden beschouwd. De Colombiaanse rebellen fi nancieren hun reeds 36 jaar du rende strijd met drugswinsten. De Amerikaanse president Clinton zegde Colombia afgelo pen week zo'n drie miljard gul den toe om te worden gebruikt in de strijd tegen drugs en de re bellen. In verband hiermee wordt reke ning gehouden met een opleving van de strijd van de guerrilla's. AFP/EFE/RTR door Paul Koopman EVIAN - Op de sofa en in een ka beltrui - want de bijeenkomst was informeel - zat Commissie voorzitter Prodi gisteren als een slangenbezweerder te gebaren. Nee, de geloofwaardigheid van de Europese Commissie was niet in gevaar. En nee: ook de uitbreiding van de Europese Unie stond niet ter discussie. En ja, er was wel een 'klein misver stand' over dit belangrijke dos sier gerezen. Maar het serpent was al uit de mand. Een explosief interview van een prominent lid van Pro di's 'Europese regering' veroor zaakte in het weekeinde op de harmonieus bedoelde bijeen komst van Europese mininisters in Evian verwarring en onrust. In een interview deed Commis sielid Verheugen - in Brussel verantwoordelijk voor de uit breidingsonderhandelingen een oproep tot het houden van een Duits referendum over dit onderwerp. ,,We mogen niet de fout herhalen die bij de euro ge maakt is. Deze werd achter de rug van de bevolking om inge voerd. Een referendum over de uitbreiding is riskant, maar ik ben ervoor", aldus de Eurocom missaris zaterdag. ,,Dit is al met al een krankzinnig idee", reageerde de Deense mi nister van Buitenlandse Zaken Petersen. Zijn Franse collega Védrine, tijdelijk voorzitter van de Unie, vond dat de uitlatingen van de Duitse Eurocommissaris Verheugen het proces van de uitbreiding met nieuwe lidsta ten had 'belast'. De Duitse mi nister van Buitenlandse Zaken Fischer nam onmiddellijk af stand van Verheugen. Minister Van Aartsen van Buitenlandse Zaken zei dat er in Duitsland blijkbaar 'aarzelingen' zijn over de noodzaak de EU te vergroten. Een Duits 'nee' zou de toetre ding van landen als Hongarije, Polen en Tsjechië tot de Unie de finitief blokkeren en de EU in een crisis storten. Blijkens opi niepeilingen is zeventig procent van de Duitsers niet overtuigd van het nut Europa te herenigen tot een Unie van bijna dertig lid staten. Ongelukkig Verheugen sprak op persoonlij ke titel, maar Prodi kon niet ver hullen dat hij ongelukkig was met de dissidente geluiden uit zijn eigen ploeg. De Commissie moet 'helder en loyaal' commu niceren, aldus Prodi. Telefo nisch heeft hij Verheugen op het hart gedrukt dat de Commissie, net als een nationale regering, met één mond moet spreken. Deze week zal hij dat ook de overige collega's voorhouden, „Wij mogen de uitbreiding van Europa niet één minuut vertra gen. Dat is nog steeds onze mis sie", bezwoer Prodi. Hij bena drukte dat een referendum volgens de Duitse grondwet niet mogelijk is. De uitglijder van Verheugen komt voor Prodi op een onge lukkig moment. De Italiaanse Commissievoorzitter had ge hoopt na het zomerreces een 'frisse krachtige start' met zijn ploeg te maken. In het voorjaar belegde Prodi nog een besloten crisisvergadering met zijn Eu rocommissarissen nadat hij in de media was geportretteerd als zwak leider. Kort daarop be sloot Prodi zijn woordvoerder Levi en belangrijkste ambte naar, de Nederlander Trojan, over te plaatsen. GPD BRUSSEL - De Belgische mi nister van Binnenlandse Zaken, Duquesne, wil de asielprocedu re versnellen gezien de aanhou dende stroom asielzoekers. Als het aan Duquesne ligt, dan wor den 'gewone' dossiers in maxi maal twee maanden afgerond, de moeilijke in maximaal een jaar. Er komt één mogelijkheid tot beroep. Duquesne verzekert dat de rechten van de asielzoekers bij, deze hervorming worden geres pecteerd. Hij wil verder mensen die onderduiken als ze bevel krijgen het land te verlaten, ac tief opsporen en uitwijzen. Op dit ogenblik gebeurt dat niet. België, dat volgens Brussel per inwoner in de Europese Unie het hoogste aantal asielzoekers kent, kampte deze zomer met. een sterk toenemend aantal vluchtelingen. In juli waren het, er 3185 en in augustus 4450, na; een maandgemiddeldevan 2666 aanvragen i n het eerste half j aar. Duquesne wil dat asielcentra beter in de gaten worden gehou den. Dit om mensensmokke laars te achterhalen. ANP door Ad Bloemendaal TEL AVIV - Premier Barak van Israël heeft weinig hoop meer dat het vredes proces kan worden gered. Hij geeft daarvan de Palestijnen de schuld. Hij vertelde zijn ministers gisteren dat er 'tot op heden geen enkel teken zicht baar is van Palestijnse soepelheid of openheid, dat wijst in de richting van een hervatting van de onderhandelin gen'. Gisteravond is Barak naar New York vertrokken voor de VN-Millennium Top. Hij en de Palestijnse president Arafat zullen daar afzonderlijk ge sprekken voeren met de Amerikaanse president Clinton. Met de Amerikaanse verkiezingen voor de boeg en de Israë lische regering in moeilijkheden lijken de gespi'ekken in New York voorlopig de laatste kans te bieden op een door braak in het vredesproces. Camp David Sinds de mislukte top van Camp David, waar Barak heeft verklaard dat hij be reid is tot bescheiden concessies over de status van Jeruzalem, houdt de Israëlische regering vol dat nu Arafat aan zet is. ,Het zou niet juist zijn als wij van onze kant in dit stadium iets anders zouden doen dan afwachten", liet Barak giste ren weten. De premier was vol lof over een besluit van de EU-ministers van Buitenlandse Zaken geen betrekkingen aan te kno pen met een eenzijdig door de Palestij nen uitgeroepen staat. Arafat had zo'n staat willen verklaren op 13 september, als de looptijd van de Oslo-vredesak koorden verstrijkt, maar hij lijkt daar van af te moeten zien bij gebrek aan in ternationale steun. De Europeanen zijn alleen bereid am bassadeurs naar een Palestijnse staat te sturen als deze het resultaat is van een overeenkomst met Israël, of als ze ervan overtuigd zijn dat de Palestijnen er alles aan hebben gedaan een vredes overeenkomst te bereiken. Barak feliciteerde zichzelf en zijn mi nisters met de militaire terugtrekking uit Libanon, die precies honderd dagen geleden is uitgevoerd. Sindsdien zijn er in het grensgebied geen slachtoffers meer gevallen. „De afgelopen honderd nachten hebben de ouders van soldaten die in Libanon dienen beter geslapen", zei Barak. Rechten In Cairo herhaalde Arafat gisteren dat hij geen akkoord met Israël zal accep teren dat de Palestijnen 'alle rechten die we hebben volgens internationale verklaringen, al ons land en al onze hei lige plaatsen' ontneemt. Hij sprak bij de opening van de halfjaarlijkse bij eenkomst van de ministers van Buiten landse Zaken van de Arabische Liga. De ministers praten onder meer over het vredesproces met Israël. Er wordt een stroeve discussie verwacht tussen de vertegenwoordigers van de belang rijkste drie lidstaten: Egypte, Syrië en Saoedi-Arabië. De Syriërs leven al ja ren in onmin met Arafat, die ze be schouwen als te toegevingsgezind. Dat hij in 1993 een tijdelijke overeenkomst sloot met Israël, zonder afstemming met Damascus, nemen ze hem nog al tijd kwalijk. GPD

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2000 | | pagina 5