Shop verstandig,
koop een Apple
Vier in Belgrado ontkennen
Militie bedreigt liberale parlementariërs Iran
Londen stemt in
met klonen van
menselijke cel
Hongaren verwelkomen
schedel van Sint Stefanus
buitenland
Taliban sluiten vrouwenbakkerijen
Startverbod voor Concorde
Sharif hield vliegtuig in lucht
Turkse activiste mag uit cel Brugge
Grootste wetland beschermd
Ambassadeur krijgt op zijn
donder na klacht over corruptie
Primafoon
FAO slaat alarm
over Afrikaanse
voedseltekorten
Filipijnse
rebellen laten
gijzelaar vrij
Joegoslavië klaagt Nederlanders officieel aan
Inwoners Visé
huis uit door
DSM-wagons
Ontspoord
donderdag 17 augustus 2000
KABOEL - De streng-islamitische Talibanbeweging, die het
grootste deel van Afghanistan controleert, heeft alle vrou
wenbakkerijen geslotenDe sluiting van de door de Verenigde
Naties gefinancierde broodwinkels is onderdeel van een reli
gieus verbod voor wouwen om te werken voor buitenlandse
hulporganisaties. Dit meldde een VN-medewerker gisteren.
In de 25 bakkerijen in de hoofdstad Kaboel waren ongeveer
360 vrouwen werkzaam. Zij verkochten brood voor ongeveer
eentiende van de normale prijs aan andere vrouwen. Zo kon
den zij zichzelf en hun familieleden voorzien van een levens
onderhoud. Velen zijn weduwe. De VN hebben bezwaar ge
maakt tegen het besluit. DPA/RTR/AP
LONDEN - De Britse autoriteiten hebben gisteren een start
verbod voor onbepaalde tijd afgekondigd voor de Concorde.
De Britse luchtvaartautoriteiten (CAA) trokken op advies
van de onderzoekers van de vliegramp het bewijs van lucht
waardigheid in. British Airways zelf besloot eergisteren al de
Concordes voor onbepaalde tijd aan de grond te houden.
De Franse luchtvaartautoriteiten volgden gisteren het Britse
voorbeeld. De CAA vindt de genomen maatregelen ter verbe
tering van de veiligheid sinds het ongeluk met de Concorde
niet voldoende. Air France vliegt niet meer met Concordes
sinds de vliegramp van 25 juli. die aan 113 mensen het leven
kostte. ANP/AP
KARACHI - Nawaz Sharif, de afgezette premier van Pakis
tan, heeft indirect toegegeven dat hij het vliegtuig waarmee
legerleider Musharaf in oktober vorig jaar tijdens een staats
greep van het leger naar Karachi wilde terugkeren, verbood te
landen. Het toestel had bijna geen brandstof meer.
Sharifs advocaat betoogde gisteren voor het hof van beroep
dat Sharif, die op diezelfde dag door het leger werd afgezet en
gevangengenomen, alle recht had het vliegtuig te laten omlei
den, omdat hij staatshoofd was en weesde dat Musharafs te
rugkeer het land zou destabiliseren. AP
BRUSSEL - De linkse Turkse activiste Fehriye Erdal mag de
gevangenis in Brugge verlaten, zo hebben de Belgische auto
riteiten gisteren besloten. Ze zou elders huisarrest krijgen,
maar omdat die plek is uitgelekt in de media, weigert Erdal
vooralsnog haar cel te verlaten.
Het besluit haar vrij te laten is genomen uit humanitaire over
wegingen. Erdal is al 32 dagen in hongerstaking uit protest te
gen haar opsluiting.
De 23-jarige Erdal werd vorig jaar in België aangehouden we
gens verboden wapenbezit. Turkije beschuldigt haar van ter
rorisme. Ankara heeft om haar uitlevering gevraagd, maar de
Belgische regering weigert dit. ANP/Belga
LONDEN - Het grootste natte natuurgebied ter wereld, de
Pantanal in Brazilië, krijgt in december een beschermde sta
tus. De organisatie van cultuur, wetenschap en onderwijs van
de Verenigde Naties, Unesco, heeft dat bekendgemaakt
De Pantanal is zo groot als Nederland, Portugal, Zwitserland
en België samen. Het grootste deel ligt in het westen van Bra
zilië. De rivieren en tropische grasvlakten strekken zich uit
tot in de buurlanden Bolivia en Paraguay.
Milieubeschermers zijn blij met het besluit van Unesco. De
kans is groot dat plannen van de Braziliaanse regering om in
het gebied een vaarroute aan te leggen, niet doorgaan. Het ge
bied kent nog meer bedreigingenzoals milieuvervuiling door
industrie, de jacht en ecotoerisme. ANP
joor Hans Gertsen
BOEDAPEST - Met gepast
feestvertoon viert Hongarije
vandaag de thuiskomst, na
bijna vijf eeuwen afwezig
heid, van de schedel van Szent
jstvan, ofwel Sint Stefanus.
De schedel van de mythische
Hongaarse koning en pa
troonheilige zal vanmiddag
tijdens een plechtige ceremo-
oieworden overgebracht naar
de Szent Istvan-basiliek in
Boedapest.
De relikwie is eerder al met
ten speciale vlucht van de
Kroatische stad Dubrovnik
aaar de Hongaarse hoofdstad
overgebracht. In de naar hem
vernoemde basiliek zal de
schedel een jaar lang worden
tentoongesteld in het kader
^.an ('e festiviteiten rond het
duizendjarig bestaan van
Hongarije De kroning van de
«indeelfde eeuw heilig ver
gaarde Istvan in het jaar 1000
^ordt door historici alom ge-
zien als het moment waarop
je Hongaarse staat werd ge-
Doren.
Szent Istvan geniet in Honga-
Hje niet alleen als 'vader des
eüerlands' een haast mvthi-
*he reputatie. Hij geldt te-
tens als de man die de ruim
ten eeuw eerder in Europa ge
arriveerde Hongaren tot het
christelijke geloof bekeerde.
Voor veel Hongaren is een an
dere verdienste van koning
Istvan dat hij Hongarije in het
kamp van de paus m Rome
loodste en niet in dat van de
orthodoxe kerk in Constan-
tinopel Hongarije is in hun
ogen daardoor altijd veel
'westerser' geweest, dan bij
voorbeeld een buurland als
Roemenië.
Het graf van Szent Istvan in
de stad Szekesfehervar, eeu
wenlang de stad waar alle
Hongaarse koningen begra
ven werden, was in de Middel
eeuwen een belangrijk pel
grimsoord. Ten tijde van de
Turkse invallen in Hongarije,
begin zestiende eeuw, werd
het graf van Szent Istvan ge
plunderd. Katholieke koop
lieden uit Kroatië kochten
van Turkse soldaten niet al
leen de schedel, maar ook de
rechterhand van Szent Istva n
De relikwieën werden vervol
gens overgebracht naar een
klooster in Dubrovnik, waar
ze eeuwenlang bewaard wer
den. De 'Heiligerechter', zoals
de rechterhand van Szent Ist
van genoemd wordt, kwam al
eerder terug naar Hongarije
en is nu weer in Szekesfeher
var te bezichtigen.
Of de hand ooit weer met de
schedel herenigd wordt, is de
vraag. Het klooster in Du
brovnik dat de schedel eeu
wenlang bewaard heeft, wil
het absolute pronkstuk uit
haar verzameling na een jaar
weer terug. Naar verluidt pro
beert de Hongaarse regering
de schedel via stille diploma
tie definitief in Hongarije te
houden.
Of de schedel en de 'Heilige
rechter' daadwerkelijk aan
Szent Istvan hebben toebe
hoord, is de waag. Het is in de
katholieke kerk geen gebruik
relikwieën via wetenschappe
lijk onderzoek op authentici
teit te testen.
Veel Hongaren interesseert
het ook niet of ze echt zijn of
niet. Van de zogenaamde Sint
Stefanus-kroon, de kroon die
koning Istvan in het jaar 1000
uit handen van de paus zou
hebben gekregen, staat vast
dat hij hooguit 850 jaar oud is.
Dat belette de Hongaarse re
gering eerder dit jaar niet de
kroon tijdens een bombasti
sche ceremonie van het Natio
naal Museum naar het parle
ment over te brengen.
Echt of niet. de kroon symbo
liseert voor Hongaren de con
tinuïteit van hun duizendjari
ge natie. En dat geldt ook voor
de schedel en de rechterhand
van Szent Istvan. GPD
Advertentie
Van f 3.848,-
voor f 2.999,-
ïïT
iMac DV
met Agfa SnapScan Touch USB
iMac DV Special Edition
met Epson Stylus Color 760
Koop 'n iMac met megakorting. Nu in combinatie met een scanner of een printer
Dus ook voor de voordeligste multimedia-computers ga je gewoon naar Primafoon.
van onze redactie buitenland
LONDEN - De Britse regering
heeft gisteren ingestemd met
het klonen van cellen uit mense
lijke embryo's. Wetenschappers
willen uit de gekloonde cellen
organen voor transplantatie
weefsel telen, waarmee bijvoor
beeld Alzheimer- en Parkinson-
patiënten kunnen worden
geholpen.
Zowel de regerende Labourpar-
tij als de Liberaal-Democrati
sche Partij steunt het voorstel.
Zij willen dat Groot-Brittannië
een leidende rol krijgt in de gen
en biotechnologie.
De wetenschappers willen ba
siscellen uit embryo's van een
paar dagen oud halen. Die kun
nen zich tot bijna elk type weef
sel in het lichaam ontwikkelen.
Een probleem blijft dat het im
muunsysteem van de ontvanger
de nieuwe cellen voor het her
stel van beschadigde of zieke or
ganen zal aanvallen.
De Britse regering benadrukt
dat klonen van mensen verbo
den blijft. Sinds twee jaar is er
een internationaal verdrag te
gen het klonen van mensen.
Het Nederlandse kabinet komt
binnen enkele weken met een
wetsvoorstel om de gang van za
ken rondom embryo's en embry
onaal weefsel (restmateriaal) te
regelen. Dat voorstel was al eni
ge tijd in de maak, meldt een
woordvoerder van het ministe
rie van Volksgezondheid.
In Nederland mogen weten
schappers onder voorwaarden
ook al medisch onderzoek doen
met embryo's. Het is niet toege
staan buiten het lichaam em
bryonale cellen te creëren, ten
einde lichaamsmateriaal te
kweken, zoals de Britten wel
willen. AFP/ANP
duurt van 14 augustus t/m 3 september 2000.
opent je t
van onze redactie buitenland
NEW YORK - Minister Herf-
kens (Ontwikkelingssamen
werking) heeft gisteren afstand
genomen van de harde uitspra
ken van de Nederlandse VN-
ambassadeur Van Walsuni over
corruptie in Bosnië. Volgens de
ambassadeur derft Bosnië jaar
lijks rond 1,2 miljard gulden aan
inkomsten door criminele acti
viteiten die door Bosnische re
geringsvertegenwoordigers
worden gedoogd.
Tijdens een bespreking van de
situatie in Bosnië in de VN-Vei-
ligheidsraad zei Van Walsum
dat het land vooral door de
smokkel van sigaretten veel in
komsten mist. De enorme om
vang suggereert dat er hoge re
geringsvertegenwoordigers bij
zijn betrokken, stelde hij. Zon
der dit verlies aan inkomsten
zou Bosnië ook geen overheids
tekort meer hebben.
Herfkens vindt de uitspraken
van de ambassadeur te kort
door de bocht. Zij wijst erop dat
de problemen in Bosnië bekend
zijn. Het land is verdeeld in drie
sectoren die een effectieve sa
menwerking op overheidsni
veau bemoeilijken Net als ieder
ontwikkelingsland heeft ook
Bosnië moeite met het binnen
halen van belastinggelden. Dat
is volgens de minister iets an
ders dan corruptie op hoog ni
veau. Van Walsum waarschuw
de in zijn bijdrage over Bosnië
dinsdag dat criminaliteit en
corruptie bedreigend zijn voor
het vredesproces.
Nederland besteedde vorig jaar
150 miljoen gulden aan de we
deropbouw in Bosnië. ANP
ROME - Het aantal mensen in
Afrika dat te maken heeft met
ernstige voedseltekorten is
sinds april met drie miljoen op
gelopen tot twintig miljoen.
De Voedsel- en Landbouworga
nisatie van de Verenigde Naties
(FAO) heeft dit gisteren bekend
gemaakt. De organisatie wijt de
situatie aan droogte en oorlo
gen. De getroffen landen zijn
Angola, Burundi, de Democra
tische Republliek Congo, Con
go-Brazzaville, Eritrea. Ethio
pië, Kenia, Liberia, Madagas
car, Mozambique, Rwanda,
Sierra Leone, Somalië, Soedan,
Tanzania en Oeganda. AP
«VILA Moslimrebellen van
^beweging Abu Sayyaf, die op
Szuid Filipijnse er'and J°llo.
mep mensen vasthoudt,
Sben gisteren een Filipijnse
Eebar vrijgelaten.
[ÏÏ35-,ange Lucrecia Dablo
as kokkin op het Maleisische
uristeneiland Sipadan waar
;0p 23 april met een groep an-
itn in gijzeling werd geno-
fo'aal zouden de rebellen op
lonogtwintig gijzelaars vast-
iiden. van wie twaalf wester-
f ten. De meesten zitten al
B^rdan drie maanden gevan-
e Filipijnse regeringsverte-
mivoordiger Roberto Aventa-
aJo verklaarde gisteren dat de
Ujtólen vandaag meer mensen
Gaten AFP/RTR
van onze redactie buitenland
BELGRADO - De vier Neder
landers die vastzitten in Joego
slavië, ontkennen dat ze
schuldig zijn aan terrorisme. De
vier hadden eerder op video wel
toegegeven dat ze van plan wa
ren Milosevic te ontvoeren of te
vermoorden.
Belgrado heeft de vier officieel
aangeklaagd wegens het orga
niseren van een staatsvijandige
groep. Één van de advocaten
van de vier Nederlanders, Z. Jo-
vanovic, verklaarde dat de on
derzoeksrechter in Joegoslavië
op zoek gaat naar bewijzen te
gen de vier. Als hij die heeft ver
zameld, stelt de aanklager een
definitieve aanklacht op. De
vier worden verdacht van een
samenzwering die erop was ge
richt 'vijandelijke actie te on
dernemen'.
De aanklager stelt voorlopig dat
de mannen zich schuldig heb
ben gemaakt aan het voorberei
den van een poging om presi
dent Milosevic te vermoorden
en geweld tegen hem te gebrui
ken, zo stelt Jovanovic.
Jovanovic heeft de verklaringen
van Ger de Rie, Bas van Schaik,
Jeroen van Iersel en Sander
Zeitsen gelezen en zegt dat ze de
beschuldigingen ontkennen
De openbaar aanklager ziet Ger
de Rie als het brein van de sa
menzwering. Hem hangt de
zwaarste celstraf boven het
hoofd: een tot tien jaar. De ande
ren riskeren zes maanden tot
vijf jaar gevangenisstraf.
Zaakgelastigde
De Nederlandse zaakgelastigde
in Joegoslavië, K. Klompenhou
wer, komt morgen naar Neder
land om minister Van Aartsen
(Buitenlandse Zaken) en de fa
milie van de vier Nederlanders
persoonlijk op de hoogte te stel
len van hun situatie.
Van Aartsen wil van Klompen
houwer horen hoe het gaat met
de vier. Ook zal de zaakgelastig
de met de familieleden van de
vier mannen praten. Dinsdag
sprak hij ruim vier uur met het
viertal.
T. van Schaik, de vader van Bas,
zegt dat de families erg ongerust
zijn. ,,Hun gezondheidstoe
stand behoeft aandacht, heeft
Klompenhouwer gezegd. Dan is
het toch logisch dat je als ouder
meer wilt weten Hoe zagen ze
eruit?"
Van Schaik had eerder deze
week mede namens de families
van Sander Zeitsen, Ger de Rie
en Jeroen van Iersel een boze
brief naar minister Van Aartsen
gestuurd. „Joegoslavië heeft ge
zegd dat we hen mogen bezoe
ken, maar voorlopig hebben we
nog geen visum. Daarom vroe
gen we Klompenhouwer te spre
ken."
Hij heeft te horen gekregen dat
familie op bezoek mag bij de
vier in de gevangenis, maar
neemt die toezegging niet al te
serieus. „Ik heb twee weken ge
leden al een visum aange
vraagd, maar heb nog niets."
Slovenen
Een Joegoslavische militaire
rechtbank in Montenegro heeft
gisteren de vrijlating van een
Sloveens echtpaar bevolen. Joe
goslavische soldaten hadden de
twee eerder deze maand aange
houden op verdenking van spio
nage. GPD/ANP
VISÉ - Het plaatsje Visé in Bel-
de wacht de komende dagen
(en gedeeltelijke ontruiming.
Dat heeft te maken met de ber-
pg van de ontspoorde trein
wagons met chemicaliën van
DSM. De berging duurt dagen
langer dan venvacht.
ijle woningen in een omtrek
roi vierhonderd meter van de
ongeluksplek worden van za-
tAgmiddag tot zondagavond
ontruimd. Zaterdag beginnen
de bergers van DSM met de
voorbereidingen om het buta-
dieen een grondstof voor de pe
trochemische industrie, uit de
jl wagons over te pompen
De berging levert veel meer pro-
Ül: fclemen op dan aanvankelijk ge-
-! dacht In de loop van de avond
ofnacht wordt verwacht dat het
scrvlmtril uit drie wagons is
overgepompt in andere tankwa
gens. Een wagon met natrium
cyanide zal in de loop van don-
te derdag worden leeggepompt
iflli Deautoriteiten hebben besloten
ot zeer strenge maatregelen.
Naast de ontruiming van de di-
rerse woningen, wordt het ver-
ieeropde spoorlijn Visé-Maas-
Y inenten de autoweg A2 volledig
stilgelegd. De afsluitingen gaan
morgenochtend negen uur in en
dimn tot maandag 21 augustus
rosiacht uur. ANP
TEHERAN - De kans op het uit
de hand lopen van de macht
strijd tussen conservatieve en
hervormingsgezinde stromin
gen in Iran neemt toe. Volgens
itenliberaal parlementslid heeft
koconservatieve burgermilitie
gisteren gedreigd politici, die
ich tegen de wil van de hoogste
geestelijk leider van het land
eren, te vermoorden.
Dinsdag verklaarde een groep
parlementariërs in de Majlis,
het Iraanse parlement, dat ze,
ondanks een verbod van ayatol
lah Khamenei daartoe, de stren
ge perswet willen aanpassen.
Met deze wet in de hand heeft de
Iraanse justitie de afgelopen
tijd zeker 24 dagbladen geslo
ten. Verder zijn 24 journalisten
vastgezet.
De media vormden voor de her
vormingsgezinde president
Khatami een middel om het sys
teem in Iran aan te passen. Wel
iswaar heeft het liberale kamp
in Iran een meerderheid in de
volksvertegenwoordiging, de
conservatieve geestelijk leider
Khamenei heeft het laatste
woord bij parlementsbeslissin-
gen en beheerst justitie en poli
tie.
Door te verklaren dat ze een ver
bod van ayatollah Khamenei
willen trotseren, stellen de par
lementariërs in feite de autori
teit van de geestelijkheid in Iran
ter discussie. Volgens het her
vormingsgezinde parlementslid
Ahmad Shirzad heeft een con-
servatieve burgermilitie in Isfa
han, waar Shirzad vandaan
komt, gedreigd op te treden als
de politici hun voornemen door
zetten. 'Als de kogel niet al in
jullie verradershoofden zit, is
dat alleen vanwege de beper
kingen die de hoogste leider jul
lie heeft opgelegd', aldus de ver
klaring.
Afgelast
Een ander voorbeeld van de
strijd tussen hervormers en con
servatieven in de Iraanse poli
tieke arena, was gisteren het
wegsturen van een sympathi
sant van Khamenei uit het par
lement. De man had zijn zetel
gekregen ten koste van hervor
mingsgezinde kandidaat. Die
verkiezing van de betreffende
kandidaat was afgelast door de
Raad van Wachters, die wordt
beheerst door de conservatie
ven.
Voor de vrijgekomen zetel moet
nu een nieuwe verkiezingsronde
worden gehouden. In juli is een
ander conservatief parlements
lid afgezet omdat hij in een
vroegere overheidsfunctie frau
de zou hebben gepleegd. AP
BIS-JKEK - Zeker veertig isla-
Eitische rebellen zijn gisteren
kt zuidwesten van Kirgizië
binnengedrongen.
Yt kwam tot zware gevechten
m regeringstroepen, meldde
deKirgizische Veiligheidsraad.
Dinsdag werd er ook gevochten NAIROBI - Kenianen lopen aan beide kanten van de forenzentrein die dinsdagavond ontspoorde bij het Keniase stadje Lela, op vierhonderd kilometer ten noordwesten van
tissen leger en guerrilla's. AP hoofdstad Nairobi. Bij het treinongeluk kwamen dertien mensen om. foto RTR
1
