Parijs zet
Wenen mes
op de keel
1/2PRIJS!
Clinton neemt gok met nieuwe top
Overvallers steken
universiteitscomplex
Ambon in de brand
Tribunaal kondigt nieuwe serie
aanklachten val Srebrenica aan
Russen voeren bombardementen in Tsjetsjenië op
Europarlement neemt Echelon-spionage onder loep
buitenland donderdag 6 juli 2000
Milosevic mikt op nieuwe termijn
Filipijnse guerrilla doodt agenten
Gijzeling door Turkse gevangenen
Thatchers handtas is tonnen waard
Negende dode in Roskilde-drama
Op rozen!
L\J)
Kritiek op referendum
Mighty Servant
is boven water
Illegale houtkap
Rusland loopt
spuigaten uit
VERLAAGDE PRIJZEN
fycUoGS
door Mare Peeperkorn
STRAATSBURG - Het Euro
pees Parlement begint een ver
kennend onderzoek naar de
omvang en het gevaar van het
Amerikaans-Britse spionage-
systeem Echelon. Een vol
waardige enquêtecommissie
met meer macht en middelen
ging de grote partijen in het
parlement een stap te ver.
Het Europees Parlement volgt
met zijn studie naar Echelon
een reeks nationale onderzoe
ken. De Tweede Kamer houdt
dit najaar een hoorzitting over
het spionagesatellietsysteem.
In Frankrijk heeft justitie de
geheime dienst opdracht gege
ven de zaak uit te pluizen, ter
wijl Belgische onderzoekers al
harde bewijzen zeggen te heb
ben over de illegale activitei
ten van Echelon.
De Verenigde Staten en Groot-
Brittannië ontkennen het be
staan van him satellietstelsel
niet, maar bestrijden dat er
sprake zou zijn van ongeoor
loofde praktijken. Eerder ver
schenen onderzoeksrapporten
tonen evenwel aan dat via
Echelon op massale wijze da
taverkeer (telefoon, fax, e-
mail) van burgers en bedrijven
onderschept wordt. Op die
manier zouden Europese be
drijven (Airbus) contracten
zijn misgelopen, omdat hun
Amerikaanse concurrenten
(McDonnell Douglas) vooraf
de inhoud van de offertes ken
den. Ook politieke strategieën
van de Europese Unie, blijken
vaak onverwacht snel bekend
in Washington.
Ruim tweehonderd Europar
lementariërs (onder wie de
Groenen) drongen daarom gis
teren aan op een enquêtecom
missie, die via hoorzittingen
en onderzoek de waarheid
over Echelon aan het licht zou
moeten brengen. De meeste
christen-democraten, socia
listen en liberalen voelden
daar evenwel niets voor. Vol
gens Van Velzen (CDA) kan een
dergelijke zwaar opgetuigde
commissie haar verwachtin
gen niet waarmaken. „De di
recteur van de CIA komt heus
niet opdagen. Als je dan toch
een enquêtecommissie op
richt, dan tast dat alleen maar
de geloofwaardigheid van de
het parlement aan."
De gewone 'studiecommissie'
waartoe de meerderheid be
sloot, kan geen openbare hoor
zittingen organiseren. De 36
Europarlementariërs (onder
wie Van Velzen) die vanaf sep
tember deel uitmaken van de
commissie, moeten na een jaar
van 'lezen en praten' antwoord
geven op de vraag of de rech
ten van burgers en bedrijven
gewaarborgd zijn. Volgens
Van Velzen worden deskundi
gen uitgenodigd voor een ge
sprek achter gesloten deuren
Voormalig CIA-hoofd Wool-
sey erkende onlangs dat de
Verenigde Staten spioneren
voor het eigen bedrijfsleven.
Dat zou nodig zijn als tegen
wicht voor de omkoopcultuur
van Europese ondernemingen,
aldus Woolsey. GPD
GALLGALL
BELGRADO - Het Joegoslavische parlement behandelt van
daag in spoedzitting een voorstel om de regels rond de presi
dentsverkiezing te hervormen. Het plan moet de weg vrijma
ken voor een tweede termijn van de wegens oorlogsmisdaden
gezochte president Milosevic.
De president van de Joegoslavische federatie (Servië en Mon
tenegro) wordt nu nog gekozen door het parlement en mag
slechts één ambtstermijn blijven zitten. Het parlement zal
zich nu beraden op de mogelijkheid om de president direct
door het volk te laten kiezen. Ook moet een zittende president
zich beschikbaar kunnen stellen voor hei-verkiezing.
De oppositie heeft furieus gereageerd op het voorstel tot de
hei-vorming van de presidentsverkiezing. RTR/AFP
CALAPAN - Bij een overval op een politiekonvooi hebben
communistische rebellen in de Filipijnen gisteren acht dode
lijke slachtoffers gemaakt. Vijf agenten raakten gewond en
wisten te overleven door zich dood te houden.
De politietroepen reden door het dorp Antonino, ten zuiden
van Manila, toen twee van hun voertuigen werden getroffen
door een landmijn. Kort daarop openden rebellen het vuur op
de colonne. Acht agenten werden direct gedood. De anderen
schoten terug en doodden zeker drie rebellen. Ze raakten ech
ter na verloop van tijd door hun munitie heen en moesten zich
toen dood houden tot de rebellen waren vertrokken.
De groep agenten was op weg naar een stadje, waar rebellen
eerder op de dag een dorpsleider om het leven hadden ge
bracht. AP
ISTANBOEL - Honderden gedetineerden in Istanboel hiel
den gisteren negen uur lang elf bewaarders gegijzeld uit pro
test tegen de overplaatsing van een medegevangene naar een
isoleercel in een andere gevangenis. De politie maakte een
eind aan de opstand.
De Turkse regering heeft besloten om gevangenen die in zijn
ondergebracht in ruimten met honderd mensen over te plaat
sen naar nieuwe gevangenissen met cellen voor een of twee
personen. Daarmee wi 1 de regering een eind maken aan de ve
le gewelddadige opstanden, die uit protest tegen de slechte
leefomstandigheden worden gehouden.
Gevangenen vrezen door overplaatsingen geïsoleerd en
kwetsbaarder voor mishandeling door politie en bewakers te
worden. AP
LONDEN - Een onbekende heeft 101.000 Britse pond (ruim
350.000 gulden) geboden voor de handtas van de Britse oud
premier Thatcher.
Thatchers tas was een stille getuige van vrijwel het gehele
premierschap van de IJzeren Dame.
De tas is het pronkstuk van een verzameling handtassen van
beroemde vrouwen die te koop is op de website www.hand-
bag.com. De tassen worden geveild ten bate van de bestrij
ding van borstkanker. De veiling duurt nog tot 13 juli. ANP
KOPENHAGEN - Het drama tijdens het muziekfestival in de
Deense stad Roskilde heeft een negende slachtoffer geëist.
Een 24-jarige Australiër is aan zijn verwondingen bezweken.
De andere acht slachtoffers, allen mannen, waren drie Denen,
drie Zweden, een Nederlander en een Duitser. Zij kwamen
vrijdagavond door verstikking om, toen een mensenmassa tij
dens het concert van de band Pearl Jam naar voren drong om
bij het podium te komen. Door de natte ondergrond gleden
mensen uit en konden ze niet meer overeind komen. AFP
GALL* GALL
Four Roses y
Bourbon
70cl 99
van onze redactie buitenland
PARIJS - EU-voorzitter Frank
rijk heeft Oostenrijk gisteren
scherp gewaarschuwd voor elke
vorm van 'chantage' om uit het
politieke isolement door de an
dere lidstaten van de EU te ko
tenrijk. Ook dat werd verder
niet toegelicht. Volgens de Oos
tenrijkse eurocommissaris
Fischler (Landbouw) zal de
Commissie voorlopig gewoon
blijven samenwerken met Oos
tenrijk. DPA/AFP
JAKARTA - De Mighty Servant
2, die vorig jaar november in de
buurt van het Indonesische ei-
laad Singkep kapseisde en
zonk, is geborgen. Aan boord is
het lichaam van de vermiste Fi
lipijnse kok gevonden.
Dat heeft directeur B. Bekker
van rederij Dockwise gisteren
bekendgemaakt.
De Mighty Servant 2 vervoerde
een onderdeel voor een off
shoreplatform van Zuid-Korea
Inaar Angola. Begin november
1999 kapseisde het schip in de
buurt van Singkep. Daarbij
j kwamen twee Nederlandse op-
J varenden en drie Filipijnen, in-
clusief de vermiste kok, om het
leven. Een van de omgekomen
Nederlanders was de dertigjari-
ge Jacqueline van der Pijl uit IJ-
zendijke.
j Het zwaartransportschip, 170
meter lang en 23.000 ton zwaar,
J liep op een omhoog stekende
granieten rots. De rotspunt
heeft het schip over een lengte
van 85 meter opengehaald. ANP
Russische agenten bewaken in de stad Chelyabinsk in de Oeral de begrafenisstoet van slachtoffers van een Tsjetsjeense zelfmoordaanslag.
foto EPA van onze redactie buitenland
door Frank Hendrickx
MOSKOU - Het Russische leger
heeft gisteren de luchtaanvallen
in Tsjetsjenië drastisch opge
voerd.
Op de dag dat Russische slacht
offers van zelfmoordaanslagen
werden begraven, voerden ge
vechtsvliegtuigen en -helikop
ters bijna zestig aanvallen uit op
nederzettingen van rebellen.
De.opstandelingen pleegden op
hun beurt nieuwe aanslagen
waarbij minstens twee doden
vielen en meerdere gewonden.
De Russische president Poetin
belegde gisteren in het naburige
Ossetië een spoedberaad over de
gespannen situatie in Tsjetsje
nië. De belangrijkste Russische
ministers en generaals waren
aanwezig alsmede lokale verte
genwoordigers, onder wie de
Tsjetsjeense geestelijke Kadi-
rov, die van Poetin de leiding
over het burgerbestuur in Tsje
tsjenië heeft gekregen. Poetin
verklaarde dat de toestand
moeilijk was, maar 'niet gedra
matiseerd moet worden.'
Landmijn
Gisteren vielen vijftien kilome
ter buiten Grozny minimaal
twee doden door een explosie
van vermoedelijk een landmijn.
In een ander dorp raakte een on
bekend aantal soldaten gewond
toen een legertruck werd ge
bombardeerd. Tsjetsjeense re
bellen claimen ook in Goeder
mes een aanslag te hebben
gepleegd op een Russische co
lonne. Daarbij zouden vijftien
'agressors' zijn omgekomen. In
het noorden van Tsjetsjenië
zouden opstandelingen een
Russische basis hebben aange
vallen waarbij acht doden vie
len. De Russen bevestigden deze
berichten niet.
De Russen hebben een klop
jacht geopend op mogelijke da
ders van de recente zelf
moordacties, waarbij tientallen
Russen om het leven kwamen
Gisteren werden vijftig Tsje-
tsjenen opgepakt, onder wie
acht vrouwen. De Russen heb
ben bekend op de hoogte te zijn
geweest van Tsjetsjeense plan
nen om een reeks van aanslagen
te plegen. Het bleek onmogelijk
ze te verhinderen. Generaals
hebben hun eigen manschappen
bekritiseerd, omdat veilig
heidsvoorschriften niet in acht
zouden zijn genomen. GPD
door Marjolijn de Cocq
DEN HAAG - Het Joegoslavië-
Tribunaal in Den Haag komt
nog dit jaar met nieuwe aan
klachten die verband houden
met de massaslachtingen bij de
val van Srebrenica in juli 1995.
Dat heeft plaatsvervangend
hoofdaanklager Blewitt giste
ren bekend gemaakt. Volgende
week worden de opgravingen in
de omgeving van Srebrenica
hervat. Meer dan 7500 mannen
worden vermist sinds de Bosni
sche Serviërs de moslimenclave
innamen. De forensisch experts
van het tribunaal hebben in-
middels ruim 1800 lichamen op
gegraven.
Tot nu toe zijn vier mensen in
het openbaar wegens Srebreni
ca aangeklaagd. De voormalige
politiek leider van de Bosnische
Serviërs Karadzic en zijn leger
leider Mladic zijn nog steeds
voortvluchtig. De Bosnisch-
Servische generaal Krstic staat
sinds maart van dit jaar in Den
Haag terecht op beschuldiging
van genocide. De Bosnische
Kroaat Erdemovic werd tot vijf
jaar veroordeeld wegens zijn
deelname aan de executies als
lid van een speciale eenheid van
het Bosnisch-Servische leger.
Hij is inmiddels weer op vrije
voeten. Met generaal Krstic zijn
nog twee mensen aangeklaagd,
hun namen worden door het tri
bunaal geheim gehouden.
Het onderzoek van het tribu
naal wordt bemoeilijkt door het
feit dat de Bosnische Serviërs in
de herfst van 1995 hebben ge
probeerd het bewijsmateriaal te
verbergen. Ze hebben de vaak
zwaar verminkte lijken uit de
massagraven in meer geïsoleer
de streken in kleinere graven
ondergebracht.
Volgens Blewitt heeft ook het
intensieve onderzoek van het
tribunaal in Kosovo het uit
vaardigen van nieuwe aan
klachten in andere zaken ver
traagd. Veel forensische teams
werden van hun werk in Srebre
nica afgehaald en naar Kosovo
gestuurd om daar zo snel moge
lijk bewijs te verzamelen. Om
dezelfde reden heeft de aange
kondigde uitbreiding van de
aanklacht tegen de Joegoslavi
sche president Milosevic vertra
ging opgelopen.
Milosevic werd vorig jaar al
aangeklaagd voor de etnische
zuiveringen in Kosovo. Maar de
aanklagers willen hem ook aan
klagen als een van de hoofdver
antwoordelijken voor de oorlog
in Bosnië. GPD
Dat het er van zou komen was al
maanden duidelijk. Ook de plaats
- het met symboliek geladen
presidentiele buitenverblijf
Camp David - was opgelegd
pandoer. De vraag was alleen nog:
wanneer zal het eindspel in het
Israelisch-Palestijnse
vredesoverleg daadwerkelijk
beginnen?
door Ad Bloemendaal
TEL AVIV - De Amerikaanse president
Clinton begint dinsdag met premier Ba
rak van Israël en de Palestijnse president
Arafat aan de marathonzitting die een
historische vredesovereenkomst moet
opleveren. Clinton heeft met het bijeen
roepen van .de top de gok van zijn leven
genomen. Zeven jaar na de handdruk
van Arafat en Rabin op het gazon voor
het Witte Huis - het beginspel - zijn de
Palestijnse en Israëlische onderhande
lingsteams aan het eind van hun Latijn.
Het is nu alles of niets.
Het sprak vanzelf dat president Clinton
gisteren verwees naar de besprekingen in
Camp David van ruim twintig jaar gele
den. Toen ging het over een vrede tussen
Israël en Egypte, dat uiteindelijk als eer
ste Arabische land een verdrag met de
joodse staat ondertekende. President
Anwar al-Sadat eiste en kreeg honderd
procent van het in 1967 door Israël ver
overde grondgebied terug. Hij betaalde
daarvoor met een akkoord dat Egypte ja-
renlang isoleerde.
De grote beloning voor Sadat, maar ook
de zware prijs die hij betaalde, vormden
de afgelopen weken stof tot nadenken
voor de Palestijnse president Arafat. In
zijn toespraken verwees hij naar beide
elementen, door te eisen dat Israël hon
derd procent van de in 1967 veroverde
Westelijke Jordaanoever aan het Pales
tijnse bestuur zal overdragen, en door te
waarschuwen dat hij gerede kans loopt
het slachtoffer te worden van een moord
aanslag als hi j er niet in slaagt het onder
ste uit de kan te halen
Arafat is huiverig om naar Camp David
te gaan, waar hij zware Amerikaanse
druk verwacht. Maar als hij ooit de Ame
rikanen achter een Palestijnse staat wil
krijgen kan hij niet wegblijven. Premier
Barak vliegt met een minder bezwaard
hart naar Camp David. Van Clinton heeft
hij weinig te vrezen. Met de Ameri kaanse
verkiezingscampagne voor de boeg -
waarin de joodse stemmen doorgaans
zwaar tellen - moet het niet al te moeilijk
zijn één lijn te trekken. Clinton wil Al
Gore niet in de wielen rijden
Baraks bezorgdheid geldt alleen het
thuisfront. Het onderhandelingsproces
met de Palestijnen is steeds meer een bin
nenlandse Israëlische affaire geworden,
met als cruciale vraag: met welke conces
sies aan de Palestijnen kan de regering
nog overleven? Wat tot nu toe is uitgelekt
over de details van een mogelijk akkoord
is voor radicaal rechts binnen het kabi
net absoluut onverteerbaar. Maar Barak
heeft zijn hoop gevestigd op het referen
dum dat de Israëlische bevolking is toe
gezegd. Hij gaat ervan uit dat de Israë
liërs langzamerhand zo genoeg hebben
van het uitblijven van vrede, dat ze be
reid zijn een realistisch verdrag met de
Palestijnen te aanvaarden.
Hoe groot is de kans dat Clinton, Barak
en Arafat het eens worden? Arafat en Ra
bin hebben er zeven jaar geleden bewust
voor gekozen de minst moeilijk oplosba
re problemen het eerst aan te pakken
Dat bleek al veel lastiger dan ze hadden
gehoopt. Nog altijd wacht een deel van
de Oslo-akkoorden - de tussentijdse
overeenkomsten - op uitvoering
De moeilijkste problemen - zoals de sta
tus van Jeruzalem, de grenzen tussen Is
raël en een Palestijnse slaat, en de toe
komst van de Palestijnse vluchtelingen -
moeten in Camp David worden aange
pakt. De afgelopen jaren zijn reeksen
voorstellen ontworpen, het ene nog inge
nieuzer dan het andere. Het gaat er nu om
een keuze te maken waarmee gematigde
krachten in beide kampen vrede kunnen
hebben. GPD
JAKARTA - Bendes hebben op
de door geweld geteisterde Mo-
lukken de grootste universiteit
van de provincie in brand gesto
ken.
Het complex aan de rand van de
hoofdstad Ambon brandde tot
de grond toe af. Vier christenen
kwamen om het leven.
Dat meldde gisteren een advo
caat van de kerkgenootschap
pen op de Molukken. Volgens
hem had de aanval op de univer
siteit dinsdagavond laat (plaat
selijke tijd) plaats.
Begin vorige week kondigde de
regering de burgerlijke nood
toestand af om het geweld in te
dammen Door het uitroepen
van de burgelijke noodtoestand
is het leger nu bevoegd huizen te
doorzoeken, verdachten te ar
resteren en een avondklok in
stellen.
In Jakarta ontruimde de politie
gisteren het kantoor van de pro
cureur-generaal nadat er enkele
bommen waren gevonden. Het
hoge gebouw ligt in een drukke
wijk van de Indonesische
hoofdstad. Dinsdag ontplofte in
hetzelfde complex een bom.
De explosie van gisteren had
plaats kort nadat Tommy Soe-
harto, de jongste zoon van de
voormalige president, werd on
dervraagd over zijn aandeel in
fraude en corruptie door de Soe-
harto-clan. De schade aan het
complex bleef beperkt tot de he
rentoiletten en de directe omge
ving. Er deden zich geen per
soonlijke ongevallen voor.
Vastberaden
Kort voordat de bommen in de
badkamer werden gevonden,
verklaarde procureur-generaal
Darusman niet op te zullen ge
ven: „We doen wat nodig is. Mijn
medewerkers gaan nog vastbe
radener aan de slag om de cor-
ruputiezaken aan te pakken."
Het is de tweede keer dat zich
een incident voordoet terwijl de
jongste telg uit de Soeharto-
clan aan de tand wordt gevoeld.
Eerder, in maart van dit jaar,
vernielde een kogel een raam in
het parlementsgebouw terwijl
Tommy zich ten overstaan van
een speciale parlementscom
missie onder meer moest ver
antwoorden voor het kruidna
gelmonopolie dat hem in de
schoot was geworpen. Boeren
werden gedwongen hun oogst
voor een habbekrats te verko
pen, waarbij ze een verlies leden
van zo'n achthonderd miljoen
gulden. RTR/GPD
MOSKOU - Dit jaar is in Rus
land al meer dan twee miljoen
kubieke meter bos illegaal ge
kapt en verkocht. Een jaar eer
der was dat nog 800.000 kubie
ke meter.
Volgens het hoofd van de Russi
sche Federale bosdienst is de
explosieve stijging mogelijk het
gevolg van verminderde staats
controle. Vorige maand schafte
president Poetin het ministerie
van Milieu per decreet af.
In sommige Russische regio's
werken de plaatselijke autori
teiten mee aan de illegale kap.
Zij verhuren stukken grond aan
bedrijven die het bos met de
grond gelijk maken. AFP
Advertentie
men.
De Oostenrijkse regering be
sloot dinsdag een volksraadple-
ging over die sancties te houden.
Dat gebeurt als de andere lid
staten hun maatregelen tegen
Wenen niet opheffen voor de
EU-top van 13 oktober in Biar
ritz, zei bondskanselier Schüs-
sel gisteren. Op de top zou
Oostenrijk met een veto de her
vorming van de instellingen van
de EU kunnen tegenhouden die
nodig zijn voor de uitbreiding
met Oost-Europese landen.
Het voorgenomen referendum
heeft plaats op aandringen van
I de omstreden politicus Jörg
Haider, wiens extreem-rechtse
i partij FPÖ een coalitie vormt
i met de conservatieve ÖVP van
j Wolfgang Schüssel. De populist
Haider dreigt openlijk met een
blokkade van EU-hervormin-
gen.
De Franse regering waarschuw-
ióe gisteren dat 'zulke chantage
bij de hervorming van de Euro
pese instellingen niet in het he
ling van Oostenrijk zou zijn'.
Wat Parijs in zo 'n geval van plan
is, werd niet duidelijk.
Lidstaten
In het referendum oppert de
Oostenrijkse regering de moge
lijkheid te eisen dat de andere
lidstaten de Oostenrijkse con-
servatief/extreem-rechtse rege
ringscoalitie accepteren in ruil
vcor de steun van Wenen aan het
EU-verdrag.
De Europese Commissie zei het
te betreuren als het tot een refe
rendum zou komen. Een woord-
1 vcerder van de Commissie zei
gisteren dat een mogelijk veto
averechts zou werken voor Oos-
Geniet, nuar drink met mate. Aanbieding tt geldig t/ra I
j I auguitui 20W en rolang de voorraad «rekt. Voor uw dichtst
L JWëde Gall Gall, bel. 02} 56 60 555. WWW.GALLNL
(Advertentie)
GROOT DEEL COLLECTIE
maoE
n WALSTRAAT 199 VLISSINGEN
199 VLISSINGEN
